O libro dun novo autor de poesía infantil

Baldo Ramos acaba de publicar o seu primeiro libro de poesía infantil, Porque te quero. O seu título dinos moitas cousas. Incluso o feito de falar en singular, de querer a cada un por separado, de non integralos nun conxunto senóbn querer de persoa a persoa.  O texto do autor, ao final, xunto co que pode ser o último poema, falan desas razóns, deses dous nenos (nena e neno) que centran o libro, que están en cada un dos poemas e dan sentido á obra.
É o cariño o motor. Tamén a comprensión e o respecto polo outro, a consideración da súa intelixencia e sensibilidade
"O círculo das preguntas
-Cando acaba o mundo,
despois empeza outro?
(Papá dubidou)
-Pois imaxino que si,
que despois deste mundo
haberá outro que imaxino...
Quero dicir...
-E cando ese acaba,
logo empeza outro?
(Papá volveu dubidar)
Pois imaxino que non,
que despois dese mundo
non haberá outro mundo que imaxino...
Quero dicir...
- Xa, xa.
-Enténdesme, non si?
- Coido que si, papá.
Pero ti enténdesme a min?"
Eu debo confesar a miña debilidade por poemas como "Oficio de poema" que mostran ás claras esa relación co pai poeta, esa autenticidade que levamos visto en cada exposición na que é acompañado por eles.
As ilustarcións de Anxo Rodríguez moi acertadas pero remítenme a outras situacións nas que o propio autor podería facelas... quizás sexa o temor a que non resultaran infantís? pero o infantil recolle a arte en todas as súas variantes, xa se demostrou en Tinta de luz... De calquera maneira, a cuberta é magnífica! Simplemente fago o comentario ao paso.

O último de Miguelanxo Prado

Amani de Miguelanxo Prado, publicado por Retranca editora, acaba de saír e anda de presentación.

Un hipopótamo pacífico que inaugura unha comunidade de “rariños”, os tranquilos, que cada xeración vai aumentando entre os descendentes  de Amani e Utamu (a parella que se namora del tan pronto o ve) e os que van chegando do grupo dos outros (os agresivos) por inadaptados. 

Aí os están, sen molestar a ninguén senón todo o contrario, facendo felices aos que coinciden con eles. Agora, estudados por biólogos e naturistas que comezan a falar de que moi posiblemente asistamos ao nacemento dunha nova especie, o Hippoppotamus Pacificus porque a Natureza e a Evolución son abraiantes! Sen dúbida. 

Queremos confiar en que vaian aparecendo máis especies deste tipo, máis pacíficas e pacíficos. E, se fora posible, entre os humanos, porque xa o dicía Concepción Arenal "A guerra é un feito sen dereito". Un horror que non se entende cando temos a capacidade de falar para entendernos e de acariciarnos para demostrar afecto.

Un álbum (máis ben) en formato grande e vertical, a favor da paz e da aceptación dun mesmo.

Un libro que xa está dispoñible tamén en catalán e castelán.

O Premio Nacional de Banda Deseñada segue a dar pasos polos diferentes formatos, con obras dirixidas a diferentes tramos de idade. Neste caso, para os máis pequenos cunha parábola, alegoría ou fábula (ou o que queirades) no medio dese camiño de evolución dende o relato de ciencia ficción ao máis costumista, melancólico e poético (como se cita na páxina de Astronave, a editora catalá).

Canto agradecemos cada unha das súas entregas! 

E moito agradecemos á editorial Retranca que nos achegue esta obra na nosa lingua! 

Isabel Zendal, un novo libro arredor desta muller

Novo mundo. Isabel Zendal na Expedición da Vacina, con texto e ilustracións de El Primo Ramón (Borja Ramón López Cotelo e María Olmo Béjar), publicado por Bululú  coa cooperación da Asociación Isabel Zendal.

Cunhas ilustracións que lembran as dunha décadas atrás nas cores e formas, tentando retratar un ambiente deses principios do século XIX, e un texto asumido en primeira persoa polo fillo de Isabel Zendal, Benito.

Ese neno xa nos tiña chamado moito a atención en Os nenos da varíola cando vimos que a enfermeira que dirixía o Hospicio coa Casa dos Expósitos era nai solteira e o levaba con el todo o tempo desde esa institución á viaxe transoceánica.

Benito vainos contar, nun xogo de ir e vir, ese tempo dende que súa nai marcha da aldea ata que morre en América e, neste caso, un dos rapaces que os acompañaran, Francisco Antonio que é catedrático nun colexio de Cidade de México, a homenaxea e recoñece.  

Ela, xa forma parte desas mulleres que abriron camiños e que partindo dunha situación inxusta e cruel, como é ter que criar a un fillo soa, foi quen de poñerse ao servizo dos máis marxinais e colaborar coa ciencia.

Unha muller para non esquecer, tal como nos lembran estes dous libros citados, o Pioneiras, o Álbum de Mulleres...

Un conto para pequerrechos/as

Se che pica un mosquito de Jordi Gastó con ilustracións de Christian Inaraja, traducido por Xosé Ballesteros e publicado por Kalandraka. 

Fronte á dor o remedio do humor; riamos que así curamos, porque se che pica un mosquito non podes quedar mirando e compadecéndote, non, o que compre é facer outras cousas, mirar a outros sitios para esquecer que é o que che doe e por que.

"Se che pica un mosquito   

e non te queres rascar (*non debes, vaiche picar máis) 

eu coñezo un remedio 

que che pode axudar *seguro que si).

Á pata coxa  

tres pinchos has dar, (*non caias, a ver se vai ser peor o remedio que a enfermidade)

logo berra alto

sen mirar atrás." (*tampouco se trata de asustar aos demais, só distraerte, non tolear)

As * non son do autor que el ten máis arte (e parte).

Rimamos nos pares e non nos preocupamos se a rima non é total, chega con que sexa só nas vogais: o que se chama asonante, lembras?

Unha historia rimada, un remedio para cando a rapazada ande con "pupas". Unhas ilustracións sinxeliñas, achegándose á xeometría, con cores planas e liñas mínimas que ofrecen toda a expresividade necesaria (e algo máis) pois incluso sabemos cando é que deixa de doer, ou non?

Un convite á aventura, a saír na busca de personaxes de conto, a divertirse cantando, a  facer festa e a enfrontar os monstros (sexan da cor que sexan).

De cando as mulleres abriron as portas do mundo

Veleno de tinta impresa de Xosé A. Neira Cruz, premio Ánxel Fole de Narración Curta do concello de Lugo.

Presentación editorial: "Elvira Morales, unha moza nacida a finais do século XIX, acaba de rematar os estudos de maxisterio e toma a decisión de apostar polo seu soño de traballar como xornalista nunha sociedade en que ese cometido está reservado para os homes. Con todo, a sociedade coruñesa da época foi berce de figuras femininas que constitúen un referente para a reivindicación e o exercicio dos dereitos profesionais das mulleres: Fanny Garrido, Emilia Pardo Bazán, Sofía Casanova... (...) Nese contexto, apoiada pola súa compañeira Herminia, a linotipista, e tamén pola súa amiga María Barbeito, Elvira Morales ten que atopar o seu futuro. (...) Unha homenaxe ás pioneiras que abriron camiño."

Un libro necesario: a ficción dun tempo e das mulleres que deixaron unha pegada que o Golpe de Estado borrou e só moito tempo despois se vai descubrindo. Mulleres que acompañaron o camiñar pola liberdade dos homes que foron compañeiros. O tempo no que Emilia Pardo Bazán vivia en Meirás, no que a pedagoga María Barbeito poñía en pé os seus soños, no que Fanny Garrido escribía e traducía compartindo co seu home Marcial del Adalid poemas que el musicaba, no que Sofía Casanova se estreaba como primeira muller correspondente de guerra no estranxeiro, no que María Miramontes cosía para o máis granado da sociedade soruñesa, no que Elvira Vao militaba nas Irmandades da Fala, no que Amparo López Jeán estableceria relacións con César Alvear para posibilitar a saga dos Alvear López con continuarían a labor a pro dos republicanismo, no que Francisca Herrera se preparaba para ser a primeira muller en acceder á Real Academia Galega, no que Filomena Datoescribía e defendía o papel da muller, no que a pianista Eugenia Osterberger compoñía magníficas pezas, no que María Dolores del Adalid pintaba ou no que Carolina Otero acompañaba príncipes.  

Porque ás veces o corazón está encapsulado, porque todo o que poidas perder xa non formaba parte do que tiñas... por todo iso! 

Libros recuperados

Stefano de María Teresa Andruetto, publicado en Costa Oeste de Galaxia en 2010, traducido magnificamente por Ánxela Gracián.

Dise nel na presentación editorial "Unha novela conmovedora e esperanzada sobre o camiño que debe emprender un neno para se converter en home. Stefano está considerado un clásico, cita de referencia obrigada na literatura xuvenil, que enlaza os acontecemento vitais emocionais da adolescencia coa dura experiencia da emigración, como lle aconteceu a tantos galegos e galegas que tiveron que cruzar o mar cara a unha terra chea de incertezas, onde tiveron que poñer a proba o mellor e o peor que habita no ser humano.

A calidade desta obra foi recoñecida con premios e distincións, entre as que destacan, entre outros, o Premio White Ravens 1998 do Internationale Jugendbibliothek. Múnic, Alemaña."

A autora dedícalle a obra a seu pai, e lendo o seu apelido e o tema que trata, enténdese.

Unha voz acompaña a ese rapaz que deixa á súa nai para emigrar. Lembra os xestos e as palabras, sempre poucas pero indelebles. Vai repasando unha vida chea de dificultades onde non falta nin o naufraxio do barco no que atravesan o Atlántico, nin a perda dos compañeiros, nin a dor de saber morta a nai sen ter feito nada para poder volver ou axudala... 

A emigración é a dor da distancia, a ausencia dos seres queridos, o maltrato dos que agardabas que che axudaran, os encontros con xentes ben diferentes e a sensibilidade que o racha cando o acollen ben e lle demostran cariño. Orfo e nun mundo alleo ata dar coa muller coa que armará a vida e terá fillos, a muller que lle axuda a cravar as raíces na terra, aquela cara á que o dirixiu a nai sen sabelo e el buscou no afastado país. A música como banda sonora acompañando os seus pasos.

Hai que volver lelo para que o lirismo nos empape e a tenrura nos acolla.

Un libro de fala de vento que nos acompaña

Un álbum ilustrado, Un ano co vento, de Hanna Kanola, traducido por Anu Pitkanen, publicado por Hércules edicións.
O vento ao longo do ao, cada mes unha frase que relaciona o vento coa vida do neno que se move polas páxinas. En xaneiro doulle velocidade a patinador co meu sopro". "En decembro, fago bailar as folerpas de neve"
Ilustracións que ocupan toda a páxina. Debuxos case xeométricos, con cores planas que semellan feitas con colexes.
Rimaletras de Mar Guerra e Blanca Millán, publicado por Galaxia.