Novela para lectorado autónomo que xira ao redor do cine

Unha veciña de película de Iria Misa, ilustrada por Laura Suárez (co estilo que lle é propio e que retrata a eses personaxes que xa imos recoñecer sempre) está publicado na colección Merlín de Xerais. 

Semella que volveron os temas de Agustín Fernández Paz. O cine facéndose dono das historias, traendo a súa maxia á vida cotiá.

Semella que tamén volveron as personaxes que parecen sacadas doutros tempos e outras realidades como esa muller, Alice, de idade indeterminada e envolta no misterio. 

E semella que as familias diversas son contadas con toda naturalidade: Mami e Mamá non teñen necesidade de reivindicarse ou defenderse ante ninguén. 

Dous xemelgos: Elsie e Simón (van desaparecendo os nomes galegos para quedar no do rapaz unicamente) que viven as súas aventuras de verán grazas á veciña que os mete nas proxeccións de vellas películas: O mago de Oz, Tiburón, Sherlock Holmes e a perla maldita, O gran ditador, Viaxe á Lúa, Frankenstein e Indiana Jones e a última cruzada. Na volta ás clases van ser a sensación de todos os recreos pois non son comparables as súas peripecias coas dos xemelgos por moi lonxe que viaxasen (nunca chegarían á Lúa), por moito que lesen (nunca entrarían na profundidade da historia de Frankenstein), por moito que realizasen expedicións (nada comparable á de Indiana Jones), por moito que investigasen (non o terían feito como Sherlock Holmes), por moito perigos que pasasen (nunca tantos como nun mar de quenllas)... 

Os guións vanse intercalando coa narración e achegan unha diversidade e riqueza ao relato.

Edioriais que aparecen no panorama (de onde veñen, quen as promove, que hai detrás...?)

Bábidi-bu emerxe con forza, neste caso teño sobre a mesa varios libros: As cores da sabana de Laura que se presenta así: "Catarina séntese incomprendida. Non pode ver o mundo da mesma maneira que os demais; non coñece as cores das herbas, nin do ceo nin dos paxaros. Menos mal que o resto de animais descobre que tamén se pode ver cos ollos pechados. Valores implícitos: a amizade, a empatía, a superación, o respecto pola diversidade." Unha pequena xirafa cega quere coñecer as cores, que hai detrás de cada unha delas... e os demais non poden perder a paciencia para poder axudarlle. Letra e ilustración de Laura López Chas, incluída na colección "La mirada de Daniel. Inteligencia emocional" e publicado por Bábidi-bu, unha editora que non ten problema en mostrar o castelán como escenario de fondo publicando en galego libros moi didácticos e planos, que non deixan á imaxinación máis que as patas do animais que a ilustradora evita para crear unha representación diferente. Un perigo. Iso do que levan tantos anos falando sen que existira móstrase agora en toda a súa potencia, porque a nosa literatura non era iso, nin a maioría das publicacións en galego... pero agora si debemos ter conta do que sae á luz e escoller con coidado, máis alá da intelixencia emocional. Neste caso, no comezo, móstranse sen pudor os chamados valores implícitos (que pouco máis explícitos poden ser): a amizade, a empatía, a superación e o respecto pola diversidade.

Aurora condutora e dragonxín cantarín de Susana Barja ilustrado por Lucelys Carrillo, na mesma colección e cos valores implícitos (coeducación e igualdade de xénero con tolerancia e empatía, valentía e respecto polas diferenzas...). Demasiado explícito e sen unhas ilustracións de calidade. Como á nena a deixaron ser o que quería, será ela quen axude a Dragoncín a enfrontar a familia e chegar a ser cantante. Dificilmente se pode ser menos creativo...

Libros que ademais publicitan a posibilidade de conseguil en castelán, xustamente no lugar de venda (a distancia) 

Sobre as árbores...

O valor das árbores de Susana Domínguez (enxeñeira forestal e enxeñeira de montes dedicada ao coidado, conservación e valorización das árbores) e Daniel Rodríguez (ilustrador). Está publicado na editorial Saure, dentro da colección "Una mano tendida".

Así se presenta: "As árbores son os seres vivos máis vellos e máis grandes do planeta e poboan a Terra desde hai millóns de anos. Son seres complexos que se comunican e teñen estratexias de supervivencia asombrosas que fan que alcancen idades inimaxinables para calquera outro ser vivo. Relaciónanse e establecen interdependencias co resto de organismos do planeta e, por suposto, os humanos non somos unha excepción. Necesitamos as árbores para vivir e estar sans. Producen o osíxeno que respiramos, regulan a temperatura e filtran o aire. Os seus froitos aliméntannos e as súas follas segregan substancias químicas que melloran o noso estado de ánimo. As árbores proporciónannos unha infinidade de beneficios que ás veces non percibimos… até que desaparecen. Debemos entender as árbores e aprender a valorar a súa función indispensable no ecosistema, e debemos facelo á présa. O noso destino como especie está ligado ao seu e se non as protexemos estamos condenados a desaparecer."

Unha obra transxénero, cunha parte informativa moi ilustrada acompañada dun relato de ficción. Ambos xéneros van convivindo para construír un produto de interese. Os títulos dos primeiros dannos idea do que se vai tratar: Estrutura perfecta, as árbores non caen, tirámolas; As árbores reaccionan fronte ás ameazas; Canto tempo pode vivir unha árbore?; O misterio das árbores ocas; Cogomelos e árbores, a unión fai a forza; As raíces, un universo oculto baixo os teus pés; Bosques terapéuticos; O espazo das árbores nas cidades, cabemos todos?; Téñense que podar as árbores? e Beneficios das árbores nas cidades.  

Libros que veñen doutros países

O papá está escribindo un libro de Tomas Dirgela con ilustracións de Inga Dagilé, traducido por María Reimóndez e publicado por La Maleta.

"O meu nome é Xoán e o meu pai é escritor. Escribe libros para peques no seu despacho, pero non sei por que lle chama así se non despacha nada". Así comeza e así se presenta: "Xoán non entende por que o seu papá non escribe. Tan só camiña dun extremo ao outro do despacho sen parar! Entrementres, o seu papá non atopa a inspiración necesaria para rematar o libro que comezou… Que ocorre cando non acontece nada? Un libro baseado en feitos reais que nos fai reflexionar sobre como o día a día dunha persoa e as relacións interpersoais e familiares se converten en fonte de inspiración. A imaxinación desatada das crianzas é a mellor musa se a sabemos aproveitar."

As ilustracións tráennos un pai moi moderno, cun corte de pelo actual, unha nai, o fillo que nos fala e unha filla pequena, todos eles e elas máis convencionais. A nena sempre sorrindo, a nai sempre disposta a compartir o seu tempo cos pequenos e o neno entrando continuamente no despacho do pai con mil desculpas: unha aeronave, un helicóptero, un camión de bombeiros... o pai vaino dirixindo, unha e outra vez, ao cuarto dos xoguetes ata que Xoán o asusta, bota o té por riba do pantalón e decide acompañalo a xogar (pero coa condición de que non bote o té por riba dos xoguetes). Xogan todos, len xuntos... e ao día seguinte cando volve da escola e o busca atopa un novo mundo nese despacho: xa está rematado o libro e seica foi grazas aos xogos de onte. é o que ten escribir para pequenos, se estás con eles é máis doado, ou non?

Un gran día de pesca

Un gran día de pesca de Jordi Gastó e Christian Inaraja está traudcido por Xosé Ballesteros e publicado por Kalandraka.

Un libro duro, para prelectorado e primeiras lecturas. Unha historia na que Roque quere pescar. Para iso debe facerse coa ferramenta e, de paso, vai engadindo acompañantes. Dous versos para cada imaxe, que ao xuntarse cos da páxina seguinte constrúen unha cuarteta con rima asonante ou consonante. Roque volve á casa sen pesca pero feliz co día de festa. Unha historia simple e acumulativa cun desenvolvemento sorprendente pero cunha lección aprendida: como na viaxe a Itaca, o importante é a procura non o resultado.

Así o presentan:"Roque ten a insólita idea de ir de pesca. E é unha idea estrañísima porque nin sequera ten cana. Así que para cumprir o seu desexo botará man de amigos e coñecidos que se sumarán á expedición. Páxina a páxina e rima a rima, irán acumulando todos os trastes necesarios para organizar, máis que? Un gran día de pesca? unha divertida festa! Jordi Gastó e Christian Inaraja regresan con outro libro de cartón para primeiros lectores. As rimas musicais de Jordi compleméntanse á perfección coas simpáticas ilustracións de Christian, quen, con trazos sinxelos e un colorido alegre, constrúe un ambiente ideal para acompañar a expresividade dun relato ocorrente e disparatado."

Un título ecolóxico

 

A revolta da lagoa de Rafael Laso Lorenzo, con ilustracións de Ximena Maier publicado por Tambre na colección Ala Delta.

Así se presenta: "Un día, da noite para a mañá, como por arte de meigas, os animais da lagoa descobren unha sospeitosa caravana de automóbiles. Pronto saberán que son obreiros que veñen desecar o seu País da Auga, polo que deciden organizarse para defender o seu territorio. Radicais, pacíficos, dialogantes ou escépticos, todos xuntarán esforzos para enfrontarse a un opoñente que leva todas as de gañar." 

A loita por defender o propio hábitat, os animais dándose aviso, xuntándose, planificando unha estratexia, dispostos a perecer por mantelo... os homes ao seu, facendo o traballo sen pensar nas consecuencias; non son mala xente sequera e poderían dicir "non é nada persoal, é o meu traballo". Os xabaríns atacando, os lobos metendo medo ata que lles disparan, as culebras na ponte, as aves avisando e as máquinas acabando con todo, contra elas pouco se pode facer, unha millenta de paxaros voan ao lonxe, emigran a outras terras e nos ouvidos de todos resoaban aínda con forza as palabras do vello corvo: "Nunca máis". Así remata a historia, antes de que no epílogo o autor nos conte que a historia está baseada no desecamento da lagoa de Antela en 1958. Unha lagoa desecada, un mundo desaparecido.

Xoán Babarro e a marabilla das anainas

Garabitolas de Xoán Babarro, ilustrado por María Lires e publicado por Xerais, devólvenos aos xogos e versos dirixidos aos máis pequenos e pequenas, aos bebés da casa, a eses seres que tratamos de introducir no noso mundo compartindo con eles o patrimonio. 

Babarro é o máximo artífice da poesía para as crianzas máis pequerrechas; a ninguén mellor que a el se lle podía ocorrer escribir este libro para recibir aos que chegan á casa dende as barrigolas das nais. Os afectos mostrándose nas palabras e nas expresións, comezando con eses versos de Rosalía: "Olliños de groria! / Cariña de meiga! / Apértame ben, / corasón de manteiga!" 

Collémolo no colo que é o mellor berce, arrandeámolo, cantámoslle cancións que os animen a durmir e xogamos ás cabaletas porque os xeonllos son cabalos, tamén lle cantamos noutros idiomas para recibilos dende a diversidade, e cada momento ten o seu canto (a comida, o ducha...), os xogos de mans e de diferentes partes do corpo corpo, os afectos mostrándose a través dos chuchos, os bicos e as caricias, os animais da casa e de fóra (ese gatiño, a galiña e os pitiños, o can e o burro, o raposo), os pezas de roupa ou os xoguetes... ata limpar os mocos ten o seu aquel cando son os dun bebé. Unha festa e un gran acerto este libro que dá a benvida e acompaña os primeiros tempos do bebé "para ler en voz alta e xogar coas palabras" tal como se di na presentación.