Brunilda e Brunildo de Ánxela Gracián

Brunilda e Brunildo de Ánxela Gracián, ilustrado por Jessica Mera está publicado por Edicións Fervenza.

Preséntase así: "Álbum ilustrado a toda cor e en tapa dura, no que os lectores descubrirán a importancia da adaptación, respecto e tolerancia." 

Unha ra que ha de viaxar con súa nai a outra lagoa porque aquela na que vivían secou pola sede do sol. Bota de menos o bosque, a escola, os seus compañeiros e comoañeiras e, sobre todo a Bru, o seu mellor amigo. Como unha ladaíña sentimos a súa queixa detrás dunha expresión triste, unha e outra vez. O proceso de adaptación é difícil. Por moito que aanima a nai a buscar novas amizades na escola ou nos arredores da lagoa, nada lle resulta apetecible. Ela busca alguén que queira acomapañala a escoitar o canto dos paxaros, como facía Bru. Vai á fervenza e fala coas ras pero non consegue convencelas. Máis alá do muro alto que pecha a lagoa un día escoita un ruído, pregunta quen é e a resposta é Brunildo, falan e caen na conta de que coinciden en moitas cousas: case se chaman igual, en que lles gusta saltar, cales son os momentos do día preferidos, o que botan en falta... tamén se acaba de mudar. Son almas xemelgas e deciden coñecerse, como se recoñecerán cando se atopan no mesmo lado do muro? os dous son verdes e teñen as patas moi longos, candose atopan levan unha sorpresa, descobren que non son iguais pero poden seguir compartindo os seus gustos: o paseo e a escoita do canto dos paxaros.

O libro está dedicado aos seus fillos que tamén deixaron atrás un lugar para vir vivir a outro coa carga da saudade e a necesidade de adaptación. Un libro auténtico, sentido e que pode servir de desculpa para tratar estes procesos de cambio, porque a rapazada múdase por razóns poderosas, non porque queiran facelo e han de atopar as redes de afecto que as unan aos novos lugares e amizades, á nova familia e á escola. O que atopan nunca é o mesmo, pero tamén é válido e co tempo descubrirán que foi a mellor opción que había nese momento.  A rabia ante o afastamento, o que senten como inxustiza pola perda do que era familiar, transformarase no pracer de atopar almas xemelgas vaian onde vaian, porque os seres vivos temos moito en común e, sobre todo, a capacidade de adaptarnos a novas situacións.

Un premio Meiga Moira para unha obra de teatro

No ano 2006 resultara finalista do II Premio Meiga Moira de literatura infantil e xuvenil Carlos Labraña  por Os sons da buguina.

Agora, no 2022, Ánxela Gracián recibe o X Premio Meiga Moira por Donas de nós, unha obra de teatro que publica Baía nesta colección, na que se ve acompañada pola finalista citada, Tres mulleres do seu tempo de Heidi Kühn - Bode e Valentino Rufini e Akil Pillabán, de viaxe a Milán (e van sen un can) de Roberto Salgueiro.

Donas de nós. Traxicomedia en tres actos e un happy end para un conto de fadas é unha historia que reolle a tradición do ciclo de Bretaña (os personaxes de Morgana e Merlín), algúns do camiño de Santiago e o medievo (Mendiña, Criado, Camarlengo), un saído directamente dos contos de fadas (Príncipe azul) e outros que recollen a idiosincrasia dos países e os seus reinos (Reis do Norte e Reis Provenzais). Estes últimos son, para o meu gusto, un dos acertos da obra, esas diferenzas culturais e xeitos de actuar duns e outros que producen comicidade. O título avanza a historia, o valor das mulleres e a necesidade dun cambio que deixe atrás os estereotipos tradicionais, a pasividade, rachando co que se agarda delas, cos valores que semellaban eternos. Unha xograresa decide non ser princesa, non casar co príncipe azul que daquela debe facelo con Mademoiselle Xuxú, unha rica princesa medieval. Van ter que facelo entre eles agora que as clases populares aeron na conta de que non vale a pena andar nesas liadas... pena que non caian noutros acertos que poderían cambiar a vida social, máis alá da persoal.    

O xurado valorou na obra:
A súa proposta de revisión e reescrita da mellor tradición literaria ao incorporar como protagonistas personaxes como o mago Merlín, a fada Morgana, o Príncipe Azul ou os Reis Provenzais, creando un artefacto dramático metaliteraturizado non exento de humor e ironía, onde se visitan e actualizan temas importantes do noso tempo e de todo tempo dando unha ollada claramente identificada e feminista. 

Nós, valoramos, tamén e moito, a decisión da autora de adoptar o texto teatral, por primeira vez nas súas obras.

Falamos dunha colección

Continuamos falando dunha colección: Meiga Moira de Baía. O seguinte que queríamos comentar é a presenza de autores e autoras (especialmente autoras) no seu catálogo.

Chama a atención algo que é normal en todas as colección e editoriais, pois xa é común falar de "esta é a miña editora" ou é "unha autora da casa". E así atopamos autoras con varias obras como Conchi Regueiro (algunha delas finalista do premio -Un marciano neste mundo e outros libres como O tesouro das ánimas, A herdanza do marqués, A cerna do segredo ), María Solar (cunha intervención na que xungue libro de ficción e coñecemento en O tempo do revés e Boa sorte), Andrea Maceiras (con dous premios e unha publicación a maiores), Ánxela Gracián con dous premios (ex aequo o primeiro, As voces da auga con Pere Tobaruela e o segundo pleno: Donas de nós), Pere Tobaruela (co premio ex aequo Auga e lume e o libro Catro pedras vellas), Natalia Carou (A Cova da Moura, O alento nas costas), Xabier A. Barreiro Liz (A cova dos mouros, A pantasma telefónica)... 

Certamente, case poderiamos falar de que hai unha temática e maneira de facer na que coinciden varios, pero penso que o mellor son as sorpresas. A última entrega, de María Antonia Quesada, é a primeira incursión desta escritora en galego e semella que buscou a colección que mellor lle ía á historia (mosteiro de Caaveiro, liberais perseguidos por Fernando VII, unha casa en Redes...) pero semella un pouco apertada a letra, como se tivesen que diminuír a tipografía polo tamaño da obra.