De pedagoxía, psicopedagoxía... e literatura

  

Non sei, non me gusta que a rapazada estea ansiosa, que se deprima, que o pase mal, non me gusta pensar en enfermidades que se poden atallar e igual tampouco me gustan demasiado os libros que falabn destes asuntos, que semellan feito adrede para paralos... porque hai que evitar as causas, non poñer tiritas ás roturas do equilibrio. 

Estou un pouco farta de psicopedagogos/as e outras especialidades que andan nisto porque sempre souben que a boa literatura cura e prevé sen buscalo. O que tal ten feito María Gripe (e tantos outros) pola nosa rapazada sen ter ese obxectivo, sen pensar en nada máis que no que as crianzas lle trasmitían silenciosamente. Sinto que todo isto me xurda cando estou a ler un libro determinado, por iso non vou dicir o título porque seguramente se trata de que a gota chegou ao borde do vaso, simplemente iso, e non se debería ser tan subxectiva...  pero algunha vez tería que dicilo. Igual que hai que dicir que as editoras teñen que ter a obriga na revisar a corrección das obras,  porque cando o texto está no libro xa é responsabilidade deles. Está a haber problemas con este asunto; e cando os hai trasládanse inmediatamente ao galego, á lingua cincenta que apanda con todo e... xa non precisa máis, de verdade que non.

Eu pediríalles algo de compromiso a autores/as, editoriais e mediación. Non podemos matar a galiña nin acabar cos ovos. Non podemos escoller malos alimentos para darlles como lectura á rapazada porque diso vai depender o futuro da lingua; o hábito, o pracer e a competencia lectora.

Álbum sobre veciñanza

Os novos veciños de Michael Genhar e Tony Neal  publicado por Miau.

Da presentación editorial: «A chegada duns novos veciños desestabiliza a calma da veciñanza.» Cando uns extravagantes flamencos chegan novos ao barrio, a veciñanza desestabilizarase e as aves que viven alí negaranse a aceptalas. Os pelícanos patrullarán de día e pola noite farano os reiseñores. Como poden pasearse con esa extravagancia? Tras unha reunión, todas as aves da veciñanza irán a casa dos flamencos con intención de botalos sen coñecelos sequera. Que pasará cando cheguen?"

Unha sorpresa, un verdadeiro abraio porque os están agardando, xustamente para facer unha festa, así demostrarán que non son fachendosos nin inimigos senón moi amigables e están dispostos a integrarse no barrio. Haberá alguén disposto a continuar o enfrontamento? Unha vitoria da diversidade, cada un é como é, todos diferentes e cos mesmo dereitos. Ao final do librounhapequena guía de aves e un texto sobre Inclusión e exclusió, estereotipos... baixo o título "Nota os lectores e observadores de paxaros". 

A historia non contada de Luz Long e Jesse Owens

Francisco Castro enfronta unha historia real que non deixou de chamar a atención dende as olimpiadas de 1936 cando Hitler estaba empeñado en demostrar a superioridade aria. Daquela, cando os nazis encheron de propaganda racista na vila olímpica, un atleta alemán axuda  a superar o bache que lle impide calificarse a un atleta negro norteamericano que acabará conseguindo a medalla de ouro mentres el se conforma coa de prata, a ética deportiva que lle creará problemas antes os nazis e que posibilitará a súa morte nos ´derradeiros días da guerra cando está destinado en Sicilia. Luz Long e Jesse Owens que se trataban de irmáns a partir do momento no que o segundo lle presta axuda ao primeiro cartéanse, esas epístolas, o reloxio que un lle agasalla ao outro así coma o pano cos aros olímpicos que leva no pescozo un deles (o mesmo pano que puxo no chan para que Jesse pyidese saltar ben en Berlín son os obxectos que enfían a historia.  Unha poxa en Sotheby, un enfermeiro británico que atende  a Luz no momento da morte e lle confía a última carta que ha de enviar ao seu amigo para despedirse.

Preséntase así: "Nas Olimpíadas de Berlín de 1936, un atleta negro asombrou o mundo. Jesse Owens gañou catro medallas e avergoñou o nazismo, que o consideraba inferior pola súa cor de pel, dando unha lección deportiva; pero nada do seu éxito sería posible sen un atleta alemán que xogou a vida por axudalo.
Este libro conta a historia real de Luz Long, represaliado por Hitler por axudar a un competidor, negro. Unha historia de amizade, respecto e camaradería, nun tempo escuro de racismo, represión e violencia.
Francisco Castro recupera a súa figura para contarnos unha fermosa historia que non debe ser esquecida.

A historia non contada de Luz Long e Jesse Owens é un marabilloso relato de resistencia e de ética, un home bo no medio do deriva fascista que axuda a un negro a situarse por riba, incluso del mesmo. Dous homes de mundos moi distintos (de familia de avogados e de esclavos, un deles estudante e o outro traballando de ascensorista dende a infancia) que se atopan nos xogos olímpicos e se converten en máis que amigos a pesar das diferenzas, a pesar de que o Führer di que os negros non son humanos. A independencia e a ética teñen un prezo que hai que pagar, ás veces coa vida e sempre con castigo. A humanidade funciona a modo de colmea e cando un dos elementos non cumpre coas normas da tribo é sancionado, así lle sucede a Luz Long, quen lle vai perdoar que entregase a medalla olímpica a un negro?"

Tres homes bos: un alemán, un norteamericano e un británico. De non ser por este tampouco teriamos historia. Diferentes tipoloxias de texto: carta, narración, anuncio de poxa, discurso, reportaxe deportivo... As fotografías reproducen ese momento que Leni Riefenstahl reproduciu en Olimpia e a historia lémbranos que sempre hai persoas que salvan a humanidade, aínda nos peores momentos.

Tal vez fose necesario algo máis de tempo e dedicación, algo máis de texto para afondar no relato que sorprende ao mundo.

Un novo libro de Miguel Alonso

Axencia Galega de Asuntos Máxicos de Miguel Alonso Diz está ilustrado por Víctor Rivas e publicado por Xerais na colección Merlín.

"Unha entretida novela de misterio e fantasía habitada por personaxes da mitoloxía galega." Así se presenta.

Sinopse: "A vida pode cambiar nun só día. Que digo nun día! Nunha hora, nun minuto ou mesmo nun segundo. Iso é o que lle pasou a Gabriel e iso é o que che pode pasar a ti se te atreves a camiñar polas páxinas deste libro. Entra no «Andel secreto» e acompaña a Gabriel e á súa veciña Lucía a coñecer un mundo cheo de maxia que, como comprobarás, está máis preto do que imaxinas."

O narrador conta en segunda persoa, dirixíndose ao lectorado; faino con destreza e axilidade, con gracia, coas repeticións necesarias, coa voz infantil que tan bos resultados ten dado e seguirá dando... para engancharnos a unha historia que flúe coma a auga dun manancial limpo. Un neno de case nove anos cunha irmá de sete, uns pais que son pais e o encontro co misterio. Co misterio chega unha amizade que o introduce nese mundo dividido en bos e malos, nos rescatadores e na Sociedade Exclusiva e Secreta en Beneficio da Exterminación da Maxia en Galicia.

O que menos me gusta é que nos deixa co mel nos labios anunciando unha continuación, pero pensamos que ben poderían ternos dado algo máis, que non se nos pode deixar así, sen saber que pasa con esa xentiña (saben os deuses canto tempo); algo "timados" si que nos sentimos porque acabamos de entrar na historia e péchannos a porta.

Gústame ese retomar as maneiras que nos lembran a Agustín Fernández Paz, as referencias culturais e literarias (ás súas Cartas de inverno ou a do autor Instrucións para ler este libro, A biblioteca de Pedrarcana, Na fogueira dos versos ou O valo)

Polo medio vainos dando algunha lección como a dos nomes de nenos e nenas, coma o respecto pola diversidade "porque todos somos diferentes" e non os hai mellores e peores, como as  buscas no diccionario...

Porque Galicia é o epicentro do mundo máxico e moitos rapaces e rapazas teñen un don: poder ver a eses seres que non son xente.

Marabillosas as ilustracións de Víctor Rivas especialmente as que nos levan ao seu gusto polas estéticas vitorianas coa que representa aos secuaces. Divertidísima a maneira de retratarse os autores cos bigotes revirados que caracterizan ao exterminadores de criaturas máxicas, aínda que eles non o son, senón todo o contrario: defensores e creadores de todas elas. 

Parabéns!

De mouras e namoramentos

A árbore dos namorados de Buenaventura Aparicio Casado está publicado por AB ORIGINE Edicións.

Da presentación editorial: "Unha aldea galega hai cen anos. Un castro no que aínda viven os mouros gardando os seus tesouros. Martiño, un mozo que arela ser mestre canteiro, namórase de Alda, unha moura encantada que soña coa liberdade e con vivir un gran amor. Unha historia, baseada na mitoloxía popular, dunha paixón de dous personaxes decididos a enfrontarse co seu destino." Unha historia de amor baseada na mitoloxía das mouras pero con todos os ingredientes dunha aldea cos personaxes do indiano ao que lle envían o xornal cada día e el comparte ao día seguinte con toda a aldea na taberna, os diferentes oficios, o capador, o sacristán, o crego, a costureira, o mestre, o taberneiro do que desconfiaban que se ía da lingoa coa garda civil, as romerías e a xesteira, as seráns... e un mozo que anda aprendendo o oficio de canteiro e se namora dunha moura... o que segue hai que lelo aínda que se adiviña nesa imaxe da cuberta con ela e unha árbore. Ben contado o relato ao xeito dun narrador que leva no sangue un antropólogo. Gústame especialmente o capítulo que leva por título "Os mouros da Cividade" onde se fala desas dúas dimensións nas que viven os habitantes actuais e os mouros, adiviñandose nos ruídos. 

Un petisco: "Segundo Maruxa, os seus vellos testemuñaban unha historia ben fiada que comezaba afirmando que os mouros foran os primeiros poboadores de Galicia. Naqueles tempos tan remotos houbera moitas loitas e, ao cabo, o apóstolo Santiago botou os mouros fóra da nsoa terra. Mais -proseguía- non todos marcharon. Algúns quedaron agochados nos castros, nun estado especial: encantados" 

Acompañan a historia notas aclaratorias, vocabulario, referencias documentais e o apartado "Para saber máis" con bibliografía.

Novela xuvenil coa Coruña como orixe

Ningunha estrela levará o meu nome de Antonio Manuel Fraga aparece en oqueleo de Obradoiro.

Así se presenta: "Rodri parece abocado a pasar só as vacacións de Nadal. Seu irmán Robinson cancelou a visita anual desde Mallorca e súa nai deberá traballar varios días fóra da cidade. Entón, o seu amigo Mario proponlle un disparatado plan.

Mario é un compañeiro da clase obsesionado cos pasteis de merengue, a música de Frank Ocean e o videoxogo Serenity´s Edge. Os dous rapaces son moi diferentes entre si, mais comparten o feito de ser uns marxinados no instituto.

Cando marchan xuntos da cidade, comezan unha viaxe chea de aventuras a través de estacións de tren, estradas xeadas e cidades descoñecidas nas que Rodri descubrirá o valor da amizade.

Ningunha estrela levará o meu nome é unha homenaxe aos heroes e ás heroínas que viven entre nós."

Rodri vaille contando a alguén o relato da súa vida, tardaremos en saber quen é o receptor desas palabras que lemos nós, pero todo chega e tamén ese momento. Nun continuo flash back de ida e volta o mozo vai desamalloando a historia: a súa (unha vida entre a nai e o irmán que lembran Brasil e ao pai),  a da escola no grupo dos marxinais que semellan recollidos dun inventario de pezas raras entre as que destaca Mario cunha chea de cualidades e a viaxe dende A Coruña ás Baleares, chea de dificultades pero tamén estraños encontros. 

Unha voz persoal mantén a nosa atención mentres retumba esa frase que sitúa a quen a di no anonimato dos non vencedores, a pesar de que as estrelas son moitas e non sabemos cal é definitivamente o criterio para nomealas. Sentirse fracasado, saberse distinto, atopar un amigo disposto a facelo todo por ti ou polo que sexa, un ser especial que entende o que che pasa e pode embarcar nos xogos que lle propoñas. O mundo do cómic e os videoxogos, da rapazada á que todo lle vai resultar menos doado e das viaxes que non só se fan pola xeografía. Ata onde é mellor desconfiar como fai Rodri ou ser inocente como Mario? A valentía de defender ao amigo, o positivismo de dicir algo agradable a quen nunca recibiu un afago, a intelixencia natural, esa capacidade para entenderse cos bebés, a xenerosidade ampla e gratuíta... fan do rapaz xitano un personaxe moi atraínte. 

"Fóra de xogo" non é só unha colección

 

"Fóra de xogo" non é só o nome da colección de literatura xuvenil de Xerais. Aparece agora como o título dunha obra de José Luis Baños de Cos que ganou o VI premio Carlos Mosteiro de literatura infantil e está publicado pola editorial Galaxia con ilustracións de Agustina Shuan.

Así se presenta: "En Kabul, Zainab, unha nena de dez anos, ten un gran segredo: xoga ao fútbol ás agachadas nun recanto do patio despois das clases. Alí coñece a Sahraa, coa que compartirá a súa gran paixón e á que lle ensinará as regras do xogo. Pero teñen que ter moito coidado, as aguias e os señores corvos poden descubrilas. Fóra de xogo narra a historia dunha amizade, reivindica o dereito das nenas a través do deporte e os soños compartidos nunha situación discriminatoria e de desesperanza."

Dúas nenas que se coñecen nun campo a onde escapan para xogar fútbol sen que ninguén as vexa. A máis vellas ensínalle á outra, no xogo vaise mesturando a realidade, unha alegoría entre o xogo das pombas e a aguia, o temor ante os corvos e as aguias que pelexan entre si pero ambos as someten a elas. A pequena admira a Messi, a grande a Shamila Koestani a capitá do primeiro equipo nacional feminino de fútbol de Afganistán, aínda que ao final, Sahraa só quere ser ela mesma, a amiga de Zainab, porque por riba das gerras e as situacións de perigo, por riba das prohibicións están os afectos. Por iso, aínda que xa non pode vela nin saber dela, está contenta de que conseguise escapar e poda ser libre, aínda que ela xa non poderá volver xogar ao fútbol nun campo que está cheo de buratos das bombas.  Uns diálogos intelixentes e sensibles entre as dúas, nas que a relación entre as normas do xogo, a situación, os soños e os pensamentos da pequena abren a obra á reflexión ante a opresión da muller, a guerra, as prohibicións e a dor a que se somete a parte máis débil da sociedade nos lugares máis duros do mundo. Ese sector sempre perdedor que, a pesar de todo, busca a ocasión de sorrir e divertirse, confórmase con alegrías momentáneas e alimenta a resiliencia.

Unhas ilustracións tan simbólicas como o texto, que teñen en conta as cores e as figuras afgás das dúas rapazas protagonistas. Esquemáticas, con cores quentes, elementos xeométricos, repeticións e case simetrías.  

Non sei se é porque coñezo ao autor pola súa obra dramática e me deixo influenciar, ou simplemente porque hai unha obra teatral detrás desta noveliña.

Libro de artista

Da presentación editorial;

"Noites confinadas mestura fotografa, pintura e poesía. É un canto á natureza, un recordatorio do valioso do noso planeta, da súa enorme fraxilidade, pero tamén da súa formidable forza e da súa capacidade de rexeneración. É un chamamento á responsabilidade e á conciencia colectiva e individual da cidadanía en relación ao medioambiente; unha invitación á reflexión crítica sobre a sociedade actual e o seu enorme poder destrutivo. É unha apelación a que un mundo máis sostible é posible. 

Os seus autores: 

Chema Mesía. Profesor Titular de Artes Visuais e Educación e director do grupo de investigación Arte-Facto na Universidade da Coruña. Doutor en Belas Artes pola Universidade de Granada. O seu traballo artístico é multidisciplinar, movéndose entre o comisariado, a ilustración, o deseño gráfico e a fotografía contemporánea.
Ilduara Penas. Mestra de Educación Infantil, Técnico Superior en Educación Infantil e Diplomada en Educación Social. Vinculada ao ámbito educativo desde os inicios da súa carreira, exerce como docente no primeiro ciclo da educación infantil. 

David Catá Artista contemporáneo, compaxinou os seus estudos de música co Grao en Belas Artes (2010) pola Universidade de Vigo. Continuou os seus estudos artísticos en Madrid cursando o máster “Concepto e Creación” no Centro Internacional de Fotografía e Cinema, en EFTI (2011), obtendo o premio fin de estudos. Traballa a fotografía, a videocreación, a pintura e a música e o seu traballo ten recoñecemento nacional e internacional."

Esta é a súa ficha bibliográfica

Un fermoso álbum con fiestras de lúa, coa noite e o confinamento como protagonista: cidades silenciosas, rúas baleiras. Fronte a lúa planta do dente de león, si esa que se soplas vai botando as sementes polo aire. Un ceo estrelado que observa como a natureza se rexenera: o mundo vexetal esténdese e o animal ocupa espazos dos que levaba moito tempo afastado, ata á lúa chegan as hedras... a vida ábrese paso mentres a humanidade fica pechada. Esa humanidade que precisa apoios para sosterse como esa cadeira de rodas debuxada no chan.

Unha obra fermosa na que aparece o papel vexetal dando esa outra pátina ás  páxinas. Un xogo de artista no que se ve moi claramente a man de David Catá, ese creador que nunca deixa de sorprendernos e do que xa coñeciamos os dentes de león voando ou a pel das mans cosida nunha reivindicación da infancia persistente.  

Habería que ver o que se agacha detrás do código QR que no meu caso non fun quen de abrir...

Novela xuvenil con desaparición de adolescente

Mururoa é sobre todo iso, unha novela xuvenil que narra a desaparición dunha adolescente. Un tema que doe e se conta, un furado negro que crea unha sensación de desamparo e falta de creto nas estruturas que nos damos para a seguridade cidadá. Unha moza non volve á casa, a nai agarda a que pase a segunda noite antes de dar aviso; a súa situación de separación do home, a falta de relación fluída coa sogra e a filla maior -xa emancipada- faille tragar en soidade o principio do longa noite de desinformación. Como pode desaparecer unha moza e non ter ningún dato que poda servir? como pode ser que os vínculos familiares e sociais sexan tan leves que o sufrimento se converta en algo co que non se pode cargar?

Da presentación editorial: "Mururoa é unha novela que afonda no comportamento humano, tanto a nivel individual como colectivo, diante de noticias que nos afectan no máis profundo do noso ser coma se fosen a explosión dunha bomba atómica. Unha rapaza, Iria, desaparece sen rastro ningún, pero deixa un profundo desacougo na súa familia que, de súpeto, aprende que significa a palabra “amor” logo dunha vida en que cada quen ía ao seu. A desaparición da moza levará a todos a reflexionar sobre os seus sentimentos e a dependencia que temos cos que nos rodean. Ao tempo, algo pasa na vila, que tronza o cotián e que lembra ás xentes do lugar a nosa vulnerabilidade máis absoluta fronte a unha falsa sensación de protección." Esta é a primeira novela do xornalista Miguel Martín e está publicada na colección Costa Oeste de Galaxia.

É verán, agosto; un descanso antes de marchar a estudar a Madrid. Adolescencia: con todo o que supón de primeiros amores, relacións sexuais, sentimentos encontrados e segredos inconfesables... ata onde todo isto non dificulta a investigación? A falta de mostras de afecto, a vida de cada un por separado sen pensar demasiado nos demais membros da familia, as amigas que han de cumprir o papel de irmás. 

Ao tempo que sucede esta desgraza familiar (e social, tamén, non?), a vila asiste a un feito insólito: a chamada Pedra do Equilibrio, un gran bolo que se apoia nunha moito máis pequena, nunha especie de  inestabilidade que se mantén dende que hai memoria cae aínda que sin sufrir dano. O xornalismo buscando a noticia caia quen caia, a garda civil con algún punto que pode ser aproveitado polos medios de comunicación de non haber un entendemento, as mentes populares xogando co mito e os políticos aproveitando esa inxenuidade para crear máis vínculos de engano... de fondo os ensaios nucleares en Mururoa que non se aproveitan máis que para darlle nome e citalos de pasada. O autor, un xornalista, céntrase máis no papel da prensa que ten moi sabido e quizás non optimiza outros subtemas que poderían dar xogo. Certamente, no oculta o dos afectos que é algo que debe ser reflexionado.

Mururoa, un atolón na Polinesia francesa, un lugar de triste lembranza para a ecoloxía e que lembra o que as organización empresariais e os países poden facer para desaparecer aquilo que os molesta.

Zahorí en galego

A editorial Zahorí comeza a publicar en galego. Agora tócanos a nós demostrar que teñen que seguir facéndoo mercándooos na nosa lingua e non en español onde xa os tiñamos dispoñibles tempo atrás. Zahorí é unha editorial independente centrada en ofrecer ao público infantil libros de coñecemento de calidade. En galego e en euskera fano en colaboración co CSIC tal como aparece nesta noticia .

Trátase da colección Mentes curiosas Curiosas mentes nas que aparecen os dous primeiros títulos nestas linguas: Cheirar. Aromas, esencias, fedores e pestilencias e Bechos. A xungla na casa.

"A curiosidade é un tesouro. Un motor que nos leva a facernos preguntas, a cuestionar o establecido e a buscar respostas máis aló do evidente. Moitos dos maiores logros científicos foron impulsados pola curiosidade de quen se preguntou "por que?" e "como?". Esta colección ten o propósito de transmitir coñecemento, de entreter e, sobre todo, de inspirar ás mentes curiosas." Así se presenta a colección. 

Botamos de menos que no primeiro deles non se teña en conta esa riqueza que supón salar de arrecender e cheirar cando se fala de olores en galego, nótase que a persoa que traduce non conta con ese valor engadido, pero os libros (ambos) son marabillosos. Moi bos produtos informativos dirixidos á infancia onde a documentación se complementa cun deseño actual e de calidade, onde tamén os adultos aprendemos dende o momentio que collemos o libro, dende as capas que nos poñen c¡encontacto coa cultura ata a dedicatoria e cada unha das páxinas.

As obras son de Berta Páramo con revisión científica, no caso de Cheirar por parte de Laura López-Mascaraque e no de Bechos de Óscar Soriano Hernando, investigadores do CSIC especializados en Rede Olfativa / Academia do Perfume e en moscas e artrópodos.

Animais fantásticos de José Jorge e André Letría

Animais fantásticos de José Jorge e André Letría, traducido por Xosé Ballesteros, está publicado por Kalandraka na colección MareMar.

Da presentación editorial: "Un percorrido polas iconas da mitoloxía e das crenzas populares, dende o Centauro ao Lobishome, pasando polo Unicornio ou a Esfinxe, entre outros. Soños e medos que perduran a través dos séculos."

A mitoloxía que vai dende a Ave Fénix (renacendo das cinzas e o esquecemento dos séculos) ao Unicornio (con ese corno máxico que ten o po chamado Bezoar cura os males) pasando polo Basilisco (mestura de galo e serpe de mirada perigosa), o Bucéfalo (o cabalo máis famoso da antiguidade que só puido ser montado por Alejandro Magno), o Cérbero (o can de tres cabezas que vixía as portas do inferno), o Centauro (metade home e metade cabalo), o Cíclope (un dos tres fillos de Urano, cun só ollo na frente), o Dragón (paxaro e serpe botando lume pola boca e adorado polos chineses), a Esfinxe (mestura de leoa e faraoa faille preguntas aos camiñantes que percorren o deserto), o Fauno (ou sátiro, home e castrón perseguidor de mozas), o Grifón (cabeza de aguia e corpo de león con ás), a Hidra (con nove cabezas coa que loita Hércules), o Lobishome (home e lobo segundo a lúa), o Minotauro (o touro xigante que vive no labirinto e só é vencido por Teseo coa axuda de Ariadna), o Ogro (que come meniños nos contos), o Pegaso (cabalo con ás que percorre o ceo), a Salamántiga (o espírito do fogo habitando pesadelos), a Serpe Mariña (a gran señora dos mares) e a Serea (metade muller metade peixe atrae aos navegantes con cantos. 

Pintura con restos de textura e colaxe cun papel tan vello coma as súas historias representan a parte visual destes animais.

Unha de princesas e reinos: "O reino de Libeliño"

O reino de Libeliño de Estefanía Padulles (no texto e as ilustracións) "é un libro cheo de personaxes lendarios como dragóns, princesas, bestas fantásticas, sabios e cabaleiros que se enfrontan a moitas aventuras por montes misteriosos. Pero é algo máis: é a historia do reino de Libeliño, un lugar máxico e moi divertido que vos vai traer á cabeza a lembranza dos contos tradicionais para ir durmir", di a presentación editorial.  Está publicado por Hércules de ediciones, na colección Novas lecturas de Hércules, traducido por Rosario Baleirón Sóñora. Un país: Libeliño; un rei medio parvo que convida á princesa doutro reino e se mete nun lío tremendo querendo facerlle un agasallo (un colar de raios de sol con pingas de auga), menos mal que a princesa é lista e consegue demostrarlle que nin siquera el co seu poder podería facer tal e non lle queda outra que regarlarse a si mesmo. Casa, teñen unha nena que é feliz ata que o rei volve meter a pata: xogando ao xadrez con outro rei cabréanse porque cando un do ah o outro di oh e entran en guerra, a princesa abúrrese sen astrónomo que lle ensine e marcha buscando aventuras. Chega ata o bosque onde vive o dragón e chegan ao acordo de compartir residencia pero os cabaleiros que envían dende o reino do pai acaban coa tranquilidade... só a visita dun mariñeiro de país afastado que vai buscando solución á guerra para que a xente poda volver ao seu. Vanse todos na busca da solución baixo as indicacións do dragón que é o máis listo, piden asesoramento ao tigrepardo que lles dá a frase que han de repetir aoi chegar ao campo de batalla: "Quen teña algo mellor que facer que pelexar que vaia á súa casa!" Os poucos que quedan "daban bastante pena, porque se notaba deseguida que estes soldados non tiñan ningún sitio a onde ir, que ninguén os agardaba na casa nin os botaba de menos; por iso lles importaba tanto polo "oh" e polo "ah", para ter algún obxectivo na vida." o que pasa con eles vale a pena ir velo ao libro, igual que o final da historia na que Cirolina, a princesa, demostra a súa autonomía e alí ninguén vai casar con ninguén e os trovadores contarán en contos e lendas o que ocurriu naquel reino.

Unha historia ben contada que demostra que estereotipos e roles andan atrasados, que as boutades dos reis sería mellor tratalas, que a guerra é tan absurda como as razóns para declarala ou o feito de que pelexan nela os que non se enfadan... Pois si, unha hsitoria para rir e pensar!

O sombreiro de Murga na Casa de Rosalía

O sombreiro de Murga na Casa de Rosalía. Todo comeza cando percorres a Casa da Matanza e nunha das salas aparece o sombreiro de copa de Manuel Murguía, o guía fala do home de Rosalía, do seu tamaño real e simbólico. Cando a visita remata e estás saíndo, na tenda aparece o libro que se presenta así: "Murguía era pequeno, tan pequeno, que os amigos lle chamaban Murga, “o rato”. Cando veñades, os máis cativos, á Casa de Rosalía na Matanza, tendes que saber que no cuarto de enriba, no sobrado, deibaixo do sombreiro de copa de Murguía, efectivamente, vive un rato…" Da autoría de Manuel Lorenzo Baleirón, está ilustrado por Bea Gregores e conta cunha segunda parte, a modo de obra informativa chamada "A hucha de Murga" na que se fala de distintos elementos relacionados co lugar: presçéntase a Casa de Rosalía no pasado e na actualidade, a chisteira negra de Murguía cedida pola RAG, o xardín da casa con diferentes árbores (carballo -unha tropeza do de Guernika), figueira, camelios, loureiro, árbore do coral,  ombñu...), o pote do caldo (para facer o caldo de gloria), a casa representada na cerámica Celta), as fotos, os compañeiros de viaxe (Vicetto, Pondal, Aguirre, Chao...), os libros (Cantares e Follas), o cuarto dende o que se ve o mar, as pinturas de Ovidio (o fillo da Xeración Doente), o piano e as referencias aos lugares ("Como miudiño chove") e aos barcos ("Inchadiña branca vela").

O rato, que vive na chisteira recibe o nome de Murga (seica tamén chamaban así os amigos a Murguía) e sae polas noites para percorrer os lugares da casa e os de fóra, creando misterios que só el sabe resolver.

Unha obra entre a ficción e a realidade, entre a verdade novelada e os animaliños sempre próximos ás crianzas.

Conta cunha guía de lectura elaborada por Pilar Ponte. 

Volve un autor sempre agardado

 

Marcos Calveiro tennos proporcionado páxinas de moi boa literatura. É certo que se trata dun autor con tempos de creatividade case obsesiva e outros de tranquilidade, por iso nos aleda atopar unha nova publicación: Un verán en Flamia, con ilustracións de Xiana Teimoy, publicado en Ala Delta de Tambre.

Este verán Uxío está castigado, en vez de viaxar cos seus ao parque temático (o que sexa), debe asistir a un campamento nunha illa, vai tan rabioso que vai ser difícil a integración. Gravar unha pelexa co móbil, aínda que sexa simulada, e enviala ás redes sociais, debe ser sancionado e menos mal que hai familias que o fan. Aí descobre unha vella factoría de baleas a onde as levaban para descuartizar despois de cazalas, nos tempos nos que esta actividade non estaba prohibida. Era horrible, tal como conta o vellos mariñeiro, pero tamén o era o que facían cos traballadres aos que mantiñan case esclavizados no medio dun cheiro insoportable e rodeados de dor. Ao tempo, aparece un baleato varado aoq eu toda a rapazada e os adultos tentan axudar ata que chega a nai e o libera. Esa nena que dende o principio decide achegarse a Uxío e levalo de volta con todos eles, esa muller que soa se encarga da rapazada sempre contando coa súa axuda, ese faro vello abandonado que se converte nun lugar perigoso, unha boa linguaxe e unha pequena historia.  

Ese apunte aos riscos das redes e dos aparellos, esa volta ao mundo natural e ao encontro coa xente directamente sen pantallas polo medio... é de agradecer

Visibilizar mulleres: Galegas nas Artes

Galegas nas Artes de Isabel Blanco, con ilustracións de María Lapido, publicado por Belagua. Así se presenta: "Un percorrido polas rutas biográficas de 21 mulleres galegas do mundo das artes plásticas e visuais: fotógrafas, pintoras e escultoras —nacidas entre o final do século XIX e a metade do século XX, que se internaron no eido das artes coa forza do seu talento e o seu espírito de liberdade. "

A autora, avogada, conta con outros libros relacionados co tema da muller como María Vinyals. Un talento rebelde e moi semellante a  este, ao utilizar a mesma fórmula, Galegas na ciencia. Ademais, tense introducido no libro infantil en obras como As receitas de Rosaura, Rosaura e o mar e Rosaura, cesteira de Mondariz, todos eles ilustrados por Luz Beloso.

Un novo premio de O Garaxe Hermético

Idol é o V Premio de Banda Deseñada O Garaxe Hermético. Forma parte da colección Merlín cómics de Xerais. As autoras son Ene que traballa a cor e o guión e Alba Chan que debuxo, as alter ego das protagonistas de historia.

Da presentación editorial: "Vega e Ámbar son dúas adolescentes de 16 anos que deciden concursar en «Idol!», un «talent show» onde un grupo de rapazas probarán sorte para tentar convertérense en estrelas da música. Pero non vai ser nada doado. A Vega, a súa familia púxolle como condición manter a media de sobresaliente no instituto. Ámbar, pola súa banda, ten que enfrontarse a unha realidade moi diferente: os seus pais non lle dedican a atención que precisa e non acaba de encaixar no molde das «Idol» como lle gustaría."

Cunha estética moi manga, cun relato moi claro e unhas elipses que non escurecen a historia, alterna o debuxo máis agresivo e expresivo con outro máis convencional...

Un novo premio, unhas novas autoras que se dan a coñecer e unha nova felicitación a Xerais e O Garaxe Hermético por facelo posible.

De Kalandraka

Unha historia fantástica de Bruno Heitz traducida por Xosé Ballesteros e publicada na colección Demademora.

Preséntase así: "Un álbum divertido e brillante, unha historia disparatada que se resolve grazas á creatividade e á actitude positiva. Unha camioneta cos freos avariados. Unha vaca que atravesa a estrada. Que podería saír mal? Tras o choque inevitable, o condutor ponse mans á obra e constrúe un curioso vehículo coa parte dianteira da vaca e o remolque da camioneta. O peculiar resultado non é de todo satisfactorio; cando atopan unha cabra que foi atacada polo lobo, cambian as cousas. A vaca poderá ter catro patas e o leite será de cabra e vaca polo que non vai haber mellor leite de vacabra... Estamos ante un álbum diferente en que os elementos da historia se dividen e combinan acompañando os ocorrentes xogos de palabras."

Creatividade en estado puro, sen cortapisas nin obstáculos de ningún tipo, xogando con todas as posibilidades. As ilustracións acompaña marabillosamente esta disparatada historia con elementos moi primitivos e básicos, cores planas, figuras realizadas en madeira pouco pulida. Como se nos estiveran contando o conto, acompañándose de onomatopeas e globos, cunhas tomas moi orixinais e un produto pouco convencional. 

Un título escrito a catro (ou oito mans)

Un título escrito a catro (ou oito mans): Caramomia de Ledicia Costas, El Hematocrítico, Daniel Landesa e María Lado.

Da presentación editorial:"O aburrimento entrou de cheo nas vidas de Roque, Mafalda, Mabel e Brando xogándolles malas pasadas. Están empezando a ver cousas moi estrañas no barrio. É posible que a súa veciña sexa algo máis ca unha anciá encantadora? Será certo que garda relación cos misteriosos roubos que se están producindo na cidade? O Hematocrítico, María Lado, Daniel Landesa e Ledicia Costas uníronse para crear Caramomia, un divertido misterio a oito mans." Os nomes dos rapaces e rapazas protagonistas en cor, cada un no seu (Roque en azul, Mabel en vermello, Mafalda en amarelo e Brando en lila), un narrador en terceira persoa que recolle os textos de cada creador/a neses vermuts virtuais do confinamento porque se trata dunha historia de pandemia creada en plena pandemia, que ten esa caraterística especial de estar escrita por varias mans. Xa Ledicia probara anteriormente esa fórmula nos libros escritos con Pere Tobaruela e asinados como Pereledi: Mortos de Ningures, Desaparizión, Ouro negro e Letras de xeo, publicados pola editorial Everest nas coleccións Punto de encontro e Ler é vivir, con ilustracións de Andrés Meixide.

Caramomia aparece en Xerais cunhas ilustracións realmente interesantes (utilizando unha variedade moi limitada de cores e buscando un estilo moi propio tanto nos encadres ou as angulacións como na representación por veces surreal) que de Martín Romero.

Varios álbums

Cando estala a tormenta de Bea Taboada e Dani Padrón publicado por Algar. Así se presenta: "Ás veces, unha tormenta de emocións núbrame a cabeza. Mamá di que estas tormentas chegan de súpeto e poden traer nubes, chuvia e tronos. Semella imposible paralas. Mais mamá, que ás veces tamén ten tronos na cabeza, sabe moi ben como me sinto e que podo facer. Un relato para aprendermos a xestionar as perrenchas e os sentimentos negativos dende o agarimo e a empatía."

Un libro de emocións. Outro máis, que pouco achega... se achega algo. Unha nai que lle vai falando á nena doque esta debe andar sentindo e vaille dando alternativas: respirar forte e soprar amodiño, chorar (coma unha chuvia na que descarga a tormenta), falar, cantar, bailar, escribir e debuxar...  ela axudalle, sempre vai permanecer ao seu lado.

Autoaxuda. Semella que é case a contiuación dun anterior que debía levar por título "Ás veces, mamá ten tronos na cabeza". Non podemos deixar de comentar que na páxina da editorial só aparece o título e a cuberta en castelán: por que? Ten que haber unha razón... 

San día sen fume de Josemi García, con ilustracións de Marina Hernández Ávila con tradución de Xosé Duncan, aparece publicado en Bululú.

Preséntase asi: "Dona Rotonda e Don Peón sofren o mal fume do tráfico da cidade. Pero, ese día, un feixe de sandías escapan dun camión e toda a cidade aproveita para montar unha festa e unha manifestación.
Este álbum, a través do humor e a rima, enxalza o ecoloxismo e a necesidade de acadar, entre todos, unhas cidades máis limpas e humanas. Escrito en letra maiúscula, facilita a aprendizaxe das letras para os primeiros lectores."

Nada que dicir...