A súa poesía co que ten de autobiográfica:
"(...) e no ar do mundo cada día descobría eu unha illa
(...)
Eu tiña un pacto cpn Deus:
que ninguén dos meus morrería"
Pouco durou o pacto, cando aos nove anos perde a nai e un pouco máis adiante a madriña que pasara a ser unha nova nai.
Moitos pseudónimos, necesarios para os tempos que corrían, como necesarios eran os escritos que inauguraban lingua e literatura, unha vez máis. Sempre a recomezar, un paso adiante e outro atrás Galiza.
Primeiro preso, logo en liberadade condicional impedido para exercer a función pública. Clases particulares de forma clandestina como fixeron outros (o mestre Pereira en Santiago ou Culebras en Allariz). Exilio interior. "Escrebo para min e poque si. Que é o mesmo que dicer que escrebo para ninguén e por nada" (en carta a Fernández del Riego). Creador e investigador. O Fingoi e o benefactor Antonio Fernández López (quen escribirá a súa historia?), as clases e as publicacións.
Segundo Ferrín, pertence á xeración de 1936; non houbo xénero ou faceta que non chegase a cultivar: poesía, narrativa, teatro, ensaio, crítica literaria, lingüística e filoloxía. Creador de magníficos títulos como Pretérito imperfeito, Futuro condicional ou Anxo de terra. Unha poesía que beve de todos os ismos pero que se podería definir como existencialista.
Hiloizismo próximo á infancia...
"O vento buscaba-se
a cola como un gato.
Cando a atopaba,
como unha serpe,
asubiaba.
Os regatos corrían
como rapaces ao saíren da escola (...)
Na vila,
as torres en camisa
bailaban polas esquinas (...)
As igrejas, como galos,
erguendo as súas torres,
ceibaban o seu canto."
Un teatro con finalidade formativa no que falar sobre os problemas humanos, unha escrita ideolóxica e con carga intelectual. Un pequeno fragmento de Os xefes.
Di
"General Braña: Aínda ben, eu combato pola paz. Quero impor a paz neste país.
General Dragón: Falas nun ton de império. Tamén eu quero instaurar a paz.
General Braña: Os dous queremos a paz. Temos o mesmo plano militar.
General Dragón: E unha paz para todos, un quilíbrio xusto, un sistema de goberno moderado. Temos o mesmo programa de goberno.
General Braña: Por que loitamos, pois?
General Braña: Non podemos facer a paz. Seria formoso que agora, antes das doce no relógio, chegásemos a un acordo e pudésemos facer a paz. Mais a miña dereita quer aniquilar a túa esquerda. Non podo oferecer-lle unha paz que non signifique a sua vitória.
General Dragón: Poderiamos firmar a paz. Temos o mesmo programa de centro. Mais a miña esquerda quer aniquilar a tua dereita. Teño que oferecer-lle unha paz vitoriosa"
Ademais de colborar na fixación das normas do galego que posteriormente foron derogadas para instaurar outras co ámbito que asumira a oficialidade, nos seus ensaios fala de como unha lingua que non se escribe se inscribe no marco da cultura folclórica pasando á etnnografía en vez de a filoloxía, dialectalizándose a favor da lingua escrita que opera no seu dominio xeográfico, un axioma para sintetizar a situación do galego: "ou é galego-portugués ou é galego-castelán".
Remata Henrique Dacosta antes da bibliografía (prosa de ficción e a súa publicación, poesía e a súa publicación, teatro e a súa publicación, a crítica literaria e a súa publicación, a lingüística e a filoloxia e a súa publicación, algunhas edicións de clásicos e a súa publicación, e a bibliografía sobre Ricardo Carvalho Calero) recollendo dun escrito anterior "Home rigoroso. Home bon e xeneroso. Don Ricardo. Afastemos controversias dunha vez por todas. Suspicacias entre defensores e detractores, por animadversión lusista ou mesmo pola falaz idea de non contar con quen lle facilitase material para elaborar a súa Historia*. Abonda! Cómpre que teñamso amplitude de miras e, ante todo, que o saquemos do ostracismo, a el, a que más fixo polas letras galegas en todos os tempos."
*Algo ao que se refiren Dolores Vilavedra e Monserrat Pena no Epistolario a Francisco Fernández del Riego.
Ningún comentario:
Publicar un comentario