VI Premio María Victoria Moreno de Literatura Xuvenil

 

O VI Premio María Victoria Moreno de Literatura Xuvenil recaeu na obra Cartas na escuridade de Lois Pérez que aparece con ilustracións de Blanca Vila na editorial Cuarto de Inverno.

Da presentación editorial: "Olivier lembra a partida do Call of Duty ao entrar no estadio. É enorme. Non pode crelo! Vai asistir en directo a un partido do Mundial para ver a Mbappé! A algúns quilómetros de alí, nun barracón ás escuras, Denis, namentres as súas compañeiras dormen, escribe á luz da candea unha carta para seu irmán Moses. Poderán volver algún día a Uganda sen caer nas mans das bestas do LRA? Salman percorreu o deserto en autobús e agora mira en fite ese feixe de cartas. Farán un bo lume. Aluma, a estrela mundial do reggaeton, ensaia o seu novo hit antes da gran final. Mentres tanto, súa noiva Ann Drolla Ice fai globos coa goma de mascar mirando o teito. Amira camiña cara á universidade. Sabe que non hai moito tempo, pero a revolución non agarda. É o momento. Os fíos da esperanza e o medo entretécense nas historias desta xeografía dos afectos, como a calixe do deserto. Acompáñasnos?"

Hai rapaces que fan a guerra con videoxogos e outros con armas convertidos en nenos soldados. Vivir en Uganda e aparecer en Qatar, das chozas aos edificios imposibles dun país árabe que consume a riqueza en chamar a atención, dunha vida normal a converterte nun monstro sen conciencia e pasar a ser explotado en calquera país nas condicións máis extremas e exclavas. Un mundial de fútbol, as negociacións corruptas para conseguilo, as edificacións feitas a golpe de explotación absoluta, o traballo das mulleres nos hoteis baixo presión sin un minuto de descanso sen unha alimentación que a manteña. O mundo dos ricos e o dos pobres, o dos países occidentais e o dos árabes, a loita das mulleres dispostas a todo para non perder esa oportunidade de liberarse a si mesmas e a todas as que o son, un adolescente francés descargando a rabia inxustamente ou fuxindo dos problemas pero namorándose e actuando a favor da Historia, un vello ao que a conciencia o obriga a colaborar coa inocencia... Porque o mundo é amplo e dispar e todo se pode atopar nel, neste momento, todas as épocas e todas as maneiras de resistencia... o que máis traballo nos dá crer é nun final feliz, nun encontro gozoso, na bondade nomedio do horror, na revolución acosada pola convención.    

A ducia de traballos de Hércules vistos por Carlos López e Siro

Os doce traballos de Hércules de Carlos López está ilustrado por Siro e publicado por Hércules de Ediciones.

Da presentación editorial: "Hércules, fillo do deus Zeus e da mortal Alcmena, tiña desde neno tal forza que xogaba ás bólas cos planetas e ao aro cun dos aneis de Saturno. Xa de adulto, e a través do oráculo de Delfos,a  deusa Hera ordénalle realizar doce traballos dificilísimos que lle imporía o terríbel rei Euristeo.

Xa verás que, para ti, ler este libro non será o traballo número trece, porque é ameno e porque está cheo de tanto humor que ata o malvado Euristeo se botaría a rir. Nel veremos a historia dun Hércules moi peculiar: semideus do estrafalario, heroe do disparate, e cun aspecto físico diferente do aspecto ao que nos ten afeitos.

Agora mesmo é un bo momento para que mergulles nesta versión dos doce traballos de Hércules e coñezas o león de Nemea, cuxos cairos eran dúas medias lúas crecentes. E a hidra de Lerna de nove cabezas, que intentaba volverte tolo falándoche de nove cousas distintas a un tempo. E as eguas de Diomedes, que cos seus cascos de cortiza podían galopar sobre o mar. E o xardín das Hespérides, onde as mazás eran de ouro e o ouro era de mazá. E tamén o can Cérbero de tres cabezas, que ladraba en tres idiomas diferentes."

Diso se trata, das loucuras esaxeradas de Chinto, de estremonías sen fin, humor a "mansalva", do imposible máis alá do imposible porque xa que se trata de case deuses todo pode ser posible, así non imos quedar no máis común, iremos máis alá do máis alá! 

As ilustracións de Siro son o contrapunto aos textos, humor con humor!

Dúas traducións: BD e narrativa

En camiño de José Ángel Ares e Paco Hernández, unha banda deseñada traducida por Isabel Soto está publicado por Galaxia.

Así se presenta: "Emma, unha debuxante de cómics na trintena, acaba de romper coa súa parella e, guiada por un impulso, preséntase en Roncesvalles coa mirada fixa en Santiago de Compostela.
Co paso dos días -e acompañada dalgunha que outra bocha inesperada-, irá decatándose de que o camiño que percorre achégaa e afástaa de todos os que a rodean, que o peso da mochila non só o enchen os vinte quilos de roupa e as dúas tixolas que leva, e que o que cría que sería simplemente poñerse a andar e botar quilómetros ao lombo, converterase en toda unha aprendizaxe, non só pola xente que cruzará no traxecto, senón por todo o que descubrirá sobre ela mesma."

O camiño de Santiago realizado por unha autora de banda deseñada e contado por dous autores. Semella o resultado dunha experiencia de facer ese camiño, de encontrar a xente que acostuma facelo e de contar as cousas que poden pasar, o percorrido cos debuxos dos lugares polos que se pasa, as arquitecturas... Eses encontros coa xente en crise, cos persoanxes que seguramente se repiten, as situacións ou as conversas. Vidas en contacto nun camiño que desemboca nunha das cidades máis fermosas do mundo, ou nun pobo da costa que foi o fin da Terra nos tempos antigos. Toda a maxia envolvendo un relato.  

Tres contos para nenas malas de José Ovejero ilustrado por Miguel Robledo e traducido por Mariña González e  publicado por Aire editora.

Da presentación editorial: "Este libro recolle tres contos que lle dan a volta por completo ao sentido da tradición. As nenas protagonistas demostran grande enxeño e valentía para esquivar os problemas que lles pon diante a vida. O texto de José Ovejero e as ilustracións de Miguel Robledo lévannos a un universo cheo de humor e crítica social sobre temas como o patriarcado, a monarquía ou o capitalismo. Unha delicia pequena que se desfruta ao grande."

"O señor Crocodilo e a nena negra" conta a historia dese crocodilo chorón ao que escoita o paxaro dentista sen pode facer nada, por medo a que o trague coma ao avó, mentres se alimenta limpándolle os dentes. O crocodilo tenta enganar á nena negra que vai mexar á beira do río pero sae burlado.

"Conto da leiteira e o cántaro de leite" fala da diferenza de trato entre a nena e o neno, peor tamén da ahabilidade desta para saír vitoriosa da proba á que é sometida. Ir vender un cántaro de leite ó mercado, ir negociando polo camiño de forma que vai mercando diferentes animais por unha porcentaxe do que vai ganar co leite e acabar realizando unha caridade á cota dos demais...

"O sapo é un príncipe e viceversa". Cando a nena atopa o sapo que lle pide o bico acostumado, ela non se fía e esta é esa historia.

Como nos sacamos os temores?

Sacapenas de Browne, Anthony traducido por Chema Heras e Pilar Martínez está publicado na colección Tras os Montes de Kalandraka.

Cando es un rapaz preocupado calquera cousa é motivo de inquedanza. No caso de Bieito cóntannos que se desasosega pensando nos sombreiros (que parece que non usa), nos zapatos, nas nubes, na chuvia,  nos paxaros xigantes... Non se pode vivir tan desacougado, así non dormes nin descansas. Os país tentan tranquilizalo dicíndolle que todo está na súa cabeza, que nunca lle vai pasar porque eles están aí... pero iso non o tranquiliza. Vai ser a avoa quen o faga por medio dos sacapenas, eses pequenos bonecos guatemaltecos que axudan a metelas debaixo da almofada. O máis importante, é que Bieito descobre que lle preocupan os demais e non quere que tampouco estean inquedos e atopará a maneira de resolver tamén ese problema. Agora Bieito xa sorrí e vai pola vida tranquilo!   

As diferentes culturas teñen maneiras distintas de resolver os problemas que nos preocupan, beber desas civilizacións é unha riqueza que non podemos perder. Anthony Browne recolle esta costume ou lenda  nun lugar afastado de Gran Bretaña, o seu país de orixe, e divúlgao da maneira máis fermosa contándollo á rapazada de todas partes do mundo. Por iso, os sacapenas teñen as cores e os tecidos de Guatemala e sempre que contamos a historia ou construímos un sacapenas nos acordamos da civilización maia. 

As cores das ilustracións obrígannos a pensar nas emocións que embargan a Bieito: as páxinas en branco e negro son como pesadelos e o surrealismo fai acto de presenza nun universo onírico. O resto da obra está realizado en cores vivas. A imaxe da cuberta é case a mesma que a da primeira páxina pero cambia a expresión, de tal maneira que a rapaz semella máis pequeno nunha delas. Vémolo tamén máis pequeno cando está cos pais que parecen enormes. A habitación da casa da avoa é espectacular: o papel pintado dun barroquismo extremo, o cadro "O camiñante sobre o mar de néboa" de Friedrich fainos pensar no romanticismo. A avoa é quen lle vai dar a solución, pero aí non remata o conto e nesa "continuación" está para min a meirande riqueza e o punto de empatía e solidariedade que vai salvar a Bieito para sempre. Así achéganos unha ensinanza que non debemos pasar por alto: contar o que nos preocupa a outros axúdanos pero non podemos cagar aos demais con esas preocupacións, temos que axudarlles a levar as nosas e as súas.  

Que sabias son as avoas! Que marabillosos os grandes autores de álbum!  Podemos recoñecer a man de Browny nas cores, nas figuras, nas expresión que nos achega aos pais simios, na cantidade de chiscadelas que nos obrigan a repensar todo o que vemos porque nada é gratuíto e canto máis o miremos máis detalles imos descubrir (por exemplo que o papel pintado do cuarto de Bieito vai cambiar co obxecto que lle preocupa en cada ocasión, o poder das sombras e as enrugas nos medos, as manciñas do neno aguantando das sabas cando está temeroso... a min atráeme esa imaxe do neno de costas construíndo sacapenas para os sacapenas que relaciono coa de Friedrich polo xogo coa pirámide e o contraste entre a luz e a sombra porque ese home que sobre a montaña mira o mar de néboa (aquilo sobre o que non ten poder) é agora un neno que dende a luz constrúe pequenos obxectos que se converten en amuletos para enfrontar os seus medos.

Neste caso, o libro vai acompañado dun boneco sacapenas de comercio xusto, pode pedirse máis? Kalandraka sempre indo un pouco máis alá, engadindo valores, sumando causas.

PARABÉNS por tan bo facer!

Unha nova novela de Conchi Regueiro

 

Meigallo_98H de Conchi Regueiro aparece publicado na colección Meiga Moira de Baía.

Da presentación editorial: "As cousas prometíanse felices. Cambiar ao instituto Vicencio non tiña por que ser tan malo como semellaba ao principio, se alí ían estar tamén esas novas amizades do campamento de verán. 

O que Constanza nunca esperara é que precisamente entre bromas e risos naquelas vacacións puideran ter invocado esa presenza arrepiante que agora pon en perigo todo o mundo. Ten que facer algo, e só Amelia, esa misteriosa amiga da que nunca lle falou a ninguén, entende o risco.

A ameaza está máis próxima, e cada vez son menos. Serán capaces de salvarse, e salvar os demais?

Esta novela xuvenil non só combina as características da novela de misterio con elementos clásicos da narrativa de terror, do horror de corte lovecraftiano, ou das presenzas inquietantes propias das películas de slashers. Nas súas páxinas tamén se mesturan recursos tan actuais como os creepypastas, nun diálogo entre as vellas e as novas formas de asustar."

Pois si, unha novela de terror e pantasmas, de adolescentes que cambiar de instituto a colexio privado de clase alta, cambios de amizades tamén, novos ricos que buscan estar perto dos ricos de sempre porque as relacións sociais son un valor... e no medio de todos isto un campamento de verán, un xogo de invocacións que ten resultados inesperados. Diferentes clases en contacto pero sin mesturarse, emigrantes buscando o medio de sobrevivir da maneira máis rápida e produtiva, casas que levan algo dentro, sociedades secretas que perviven no tempo, a informática cos móbiles e as buscar en internet ao lado das máis vellas lendas, o valor da amizade, a descuberta do amor... e case no punto final unha descuberta inesperada que amplía o campo achegando novos valores.   

Galegas na música

 

Galegas na música de Isabel Blanco con ilustracións de Maria Lapido está publicadopor Belagua.

Da presentación editoriasl: "Escolma de biografías de mulleres galegas dedicadas á música, dende a primeira xoglaresa ata as máis recoñecidas músicas contemporáneas. É, ademais, unha reivindicación da música tradicional galega, que, representada de xeito especial polas cantareiras e pandeireteiras, está presente en todas elas." 

Di a autora: "O día que comecei a traballar no libro Galegas na Música pensei en completar con el unha triloxía que comezara, anos antes, con Galegas na Ciencia e Galegas nas Artes afondando nun traballo de recuperación da vida de mulleres galegas que debían estar nos libros e ser, dese xeito, estudadas e divulgadas como ocorre cos varóns nas mesmas circunstancias profesionais. Guiada pola man experta do meu querido amigo o pianista, académico e catedrático Alejo Amoedo, xurdían, unha tras outra, unha chea de mulleres galegas que dedicaron a súa vida á música. As múltiples disciplinas amosáronme un universo, vasto e brillante. Infindo. O mundo da lírica foi especialmente sorprendente e revelador. A carón del, as instrumentistas e intérpretes (pianistas, violonchelistas, guitarristas, violinistas, acordeonistas, gaiteiras, arpistas, pandeireteiras…), as cantantes, compositoras, editoras, docentes, académicas, musicólogas, cupletistas, directoras de orquestras, bandas e corais, xoglaresas e cantautoras. Por iso, a orde de aparición non segue en todos os casos a cronoloxía de nacemento, senón as afinidades entre elas.
No eido da música folk e tradicional galega, presente en case todas elas dun ou doutro xeito, resoan as voces inconfundibles e únicas das cantareiras. A elas dedícalles a Real Academia Galega o Día das Letras Galegas 2025. Homenaxeándoas a elas, ríndeselles xusto recoñecemento á lingua galega e ás nosas raíces. Ao que somos. E con elas quixen abrir este libro. Unha vez máis, a editorial Belagua, como ocorreu con Galegas na Ciencia e Galegas nas Artes, fai posible este traballo reivindicativo do lugar das mulleres na historia. María Lapido, pola súa banda, encárgase de que todas as mulleres galegas deste libro estean vivas."

Un empeño. Un traballo sempre necesario pero nunca se sabe ata onde é obxectivo porque os parámetros non poden estar definidos neste momento e traballamos sacando á luz os nomes que acoden ás nosas mans cando as metemos no pozo do silencio... persoalemente, a min non me gusta que falle a orde cronolóxica na presentación das músicas e apéname a dispar representación visual dalgunha delas  e o feito de que non se recoñezan. Non pasaba nada por utilizar fotos no caso das que puideran ser representadas desta maneira aquelas que non acadan o parecido no debuxo. Hai que dicir que algunha delas está moi ben, incluso recollendo o xesto (como no caso de Sés) pero non pasa o mesmo con Mercedes Peón ou Uxía (non o cito porque suceda só nesta publicación senón porque igual estou un pouco farta de ver este tipo de problemas por exemplo nuns óleos que no auditorio da biblioteca Ánxel Casal representan a mulleres escritoras). Da mesma maneira non podo entender a razón da orde ou desorde de colocación, que a min, me despista e agardo que non o faga con ninguén máis. De calquera xeirto agradezo infinitamente estas tres entregas de Galegas na Ciencia, Galegas nas Artes e Galegas na música, un traballo (como dicía) necesario e de xustiza.

Un álbum sobre a guerra e a continuación dunha serie

Que é a guerra de Eduard Altarriba está traducido por Moisés Barcia e publicado por Sushi Books. Da presentación editorial: "Este libro está pensado  para responder de maneira sinxela todas as preguntas que se nos ocorran despois de ver noticias sobre a guerra. Comprender como funcionan as guerras, as súas causas e consecuencias é o primeiro paso para a paz."

Para tempos escuros, de guerra e sen razón, igual o mellor é acceder a libros de coñecemento que nos enfronten a ela.  Plana a plana con deseño, texto e ilustracións moi interesantes vainos introducindo nese mal universal baixo títulos como Conflito, Quen é quen, Actores internacionais, Poder, Negociio, Armamento, Tecnoloxía, Propaganda e ciberguerra, A guerra na historia, A guerraxusta, DIH, revolución, Guerra entre estados, AGuerra Fría,Mísiles, Potencias militares,A OTN e o Pacto de Varsovia, A fin da guerra entre estados?, Como son as guerras actuais?, Intervencións militares, Como remata unha guerra?, Paz e mediación, Consecuencias dunha guerra, Informa:Corea do Norte e Dossier: Ucraína (as claves, as operacións militares).

Unha nova entrega dos Minimortos: Falso aniversario. Ledicia Costas continúa a serie, con Mar Villar nas ilustracións, e dentro do selo Xerais. Asi se presenta: "Maya está nerviosa porque se aproxima o seu aniversario. Cando chega o día, os Minimortos prepáranlle unha festa sorpresa onde non falta de nada, mesmo hai uns impresionantes fogos de artificio que preparou Dinamito no seu laboratorio. Vai ser un aniversario imposible de esquecer, sobre todo porque o Outro Barrio aparece ateigado dunhas eirugas de luz que formaban parte do espectáculo pirotécnico. A luz que emiten é insoportable e todo o mundo está enfadadísimo, ata o punto de que alguén denuncia a Dinamito e a Policía Esqueleta lévao preso. Que poden facer os demais Minimortos para axudar ao seu amigo? Conseguirán liberalo?" A historia é contada por Curuxa, a ave viaxeira entre mundos. 

Os minimortos fan bromas bastante pesadas, son un tanto inconscientes das consecuencias dos seus actos o que esta vez lles vai traer problemas porque Dinamito vai ser detido e levado á prisión. Daquela os seus amigos van liberalo, para iso terán que atravesar o Bosque das Calamidades e utilizar todosos seus recursos.

Os marabillosos nomes de Petunio (que adora coidar as flores do seu xardín e finou cando lle caeu na cabeza un testo de petucias dende a altura dun quito piso), Maya (a nena alérxica ás abellas que morreu despois de botarlle unha pedra a un panal e come flores desesperadamente), Dinamito (o apaixonado á ciencia e os inventos que morreu saltando polos aires nun experimento), Penoso (o oso de peluche que morreu de pena cando o deixaron abandonado) e Pochiña (a que vai dunha noutra enfermidade ata non saber a causa da morte pero adora os relatos de medo)

Unha banda deseñada ambientada en Santiago

Gloria. Todo é obra de artistas de Pío Barreiro e Lola Garcerá está publicado por Demo editorial. Imaxinemos a construción do Pórtico da Gloria, unha nena orfa de nai -Gloria- filla do capataz do Mestre Mateo polo medio, xogando e aprendendo, observando e debuxando, namorándose dun francés que peregrinou e queda a traballar e como as súas ideas fan avanzar o traballo. Imaxinemos unha muller colaborando co mestre...

Así se presenta na páxina de Kómic: "A primeira novela gráfica de Pío, alma mater desta casa, que ve deste xeito materializado o traballo de varios anos de documentación e coidada elaboración do guión plasmado en viñetas pola ilustradora e historiadora da arte valenciana Lola Garcerá. Trátase dun ambicioso proxecto que nos traslada ata a Compostela dos séculos XII e XIII e sitúa a acción nun intre especialmente relevante da historia e da creación artística medieval, tanto galega como europea: a construción do Pórtico da Gloria, considerado un dos cumios da arte universal.  Pío e Lola plantexan unha ficción histórica arredor da entrada occidental da catedral compostelá, a principal deste templo orixinariamente románico, aportando unha interesante visión que transcorre ao longo de máis de tres décadas e que está protagonizada principalmente por Gloria, unha talentosa moza que resulta ser sobriña do Mestre Mateo e filla dun dos principais colaboradores deste na construción desta peza artística, obra mestra tanto na escultura e na arquitectura como na pintura (como amosa a recente restauración da súa policromía inicial). Con case corenta anos de experiencia como libreiro especializado en banda deseñada -e algúns máis como lector- Pío aproveita o seu coñecemento acumulado e dá renda solta as súas inquedanzas artísticas e espirituais para construír un relato denso e complexo, tanto no seu contido como na súa estrutura, sobre a cal poderiamos dicir que muda o coñecido periplo ou viaxe do heroe (neste caso heroína) polo da artista, ao focalizar a trama na propia creación artística e presentar como obxectivo e motor vital dos personaxes a concreción dunha obra chea de simbolismo e significado.  Para acadar esta fin terán que superar diversos obstáculos que van dende os puramente materiais (xestionar e negociar o patrocinio ou mecenazgo dun proxecto desta envergadura, obtención dos materiais necesarios para facelo, así como da man de obra precisa para isto) ata intrigas que teñen que ver con distintas esferas de poder, pasando por atrancos máis etéreos como pode ser a falla de inspiración. Precisamente neste último eido é onde a aportación de Gloria, a nosa intrépida protagonista, vai ser esencial para atopar solución a diversos problemas.  Na construción deste personaxe atopamos tamén un dos elementos máis salientables e consistentes deste álbum, xa que ademais das súas virtudes convértese nun símbolo da igualdade ao reivindicar o seu lugar nun mundo predominantemente masculino. E do mesmo xeito que Gloria, ben acompañada pola súa parella, Nathan, o seu pai, Pierre, e o propio Mestre Mateo, tentará salvar as dificultades que vaian aparecendo no seu camiño, Pío procurou unha excelente compañeira para levar a bo porto o seu proxecto no talento de Lola Garcerá, unha ilustradora debutante pero non falta de experiencia, que achega un debuxo agradable e unha suave paleta de cores para representar con acerto tanto os personaxes como os elementos propios do medievo e que acada algunha páxinas extraordinarias, especialmente nunha fundamental escena final.  Lola é a responsable, así mesmo, dun interesante texto explicativo engadido como epílogo na estupenda edición de Demo Editorial apoiada por Komic."

O tranvía chamado Flor

O tranvía chamado Flor de Guia Risari e Federico Delicado está traducido por Xosé Ballesteros e publicado por Kalandraka na colección MareMar. 

Da presentación editorial: "Un álbum sobre a amizade e o poder transformador da palabra e da imaxinación. Unha viaxe extraordinaria a través de paisaxes fantásticas, quizais novas ou quizais gardadas nos nosos soños" "Laura contaba historias incribles. Ninguén a cría agás Omar, un rapaz reservado e melancólico que botaba en falta a súa casa e o seu país. Queres volver velo? preguntoulle Laura un día. Esta tarde, agarda por min na parada do tranvía ás tres en punto. Xuntos iniciaron unha viaxe extraordinaria.
Di Michèle Petit en Os libros e a beleza que a arte e a literatura, tanto escritas como orais, poden restaurar a paisaxe e facer habitables lugares hostís. Nesta historia, os protagonistas comparten algo máis que tempo e amizade, embárcanse nunha viaxe a través da palabra atravesando paisaxes fantásticas, quizais novas, quizais ocultas en recunchos recónditos do subconsciente. As ilustracións realistas e cheas de detalles de Federico Delicado amplían os significados do texto de Guia Risari acentuando esta proposta próxima ao surrealismo."

A autora dedica o libro "a quen sabe observar o mundo con paciencia e marabilla". Diso se trata, cando Laura lle escoita a Omar que bota de menos o país onde naceu, convídao a unha viaxe no tranvía que non ten número senón unha flor no seu lugar. Nel viaxarán por lugares insólitos e cos personaxes máis insospeitados pero deixando sempre un espazo de liberdade para quen le e mira, quen observa dende fóra. As ilustracións non só lle dan o contrapunto senón que amplían a lectura ata extremos ilimitados, sempre un paso máis alá introducindo surrealismo nos pequenos detalles como a forma das plantas ou o humor exquisito dese parque no que os adultos acompañan cans ou un deles con toda a seriedade do caso carga un gato nas costas, a indumentaria dos personaxes animais ou humanos, os edificios, os animais paseando as súas crías en carriños, os paxaros con ás nas mochilas...

Un parque, dous nenos colgándose das barras (o máis comúns e tradicional dos xogos), un libro no banco, a maneira de axudarlle a non estrañar o país de orixe, o tranvía número Flor que percorrera o mundo por terra, mar e aire e que é só de quen sabe agardalo... a imaxinación, a historia nun libro, a fantasía dirixida e todo sucendendo mentres o paxariño pasa dos cables do tranvía á póla da árbore. Unha historia fermosa multiplicada polas imaxes de Delicado que a afondan e a transcenden.

Un libro de poesía e a segunda parte dunha novela

 

Tacón, punta, tacón de Anxo Iglesias está ilustrado por Laura Romero (con colaxes e apuntándose marabillosamente a ese xogo que nos propón o autore publicado na colección Merlín (en +11) de Xerais.

Así se presenta: "No universo, unha galaxia; nela, un sistema solar, un planeta, un continente, unha península e, na súa punta máis salgada, un recanto feliz. Un lugar onde os mexillóns non xogan ao béisbol e Doraemon ten gardado no seu peto máxico un chimpín. Alí poderás facer piragüismo, empanadas, beatbox... e mesmo cantar un gol! Un sitio distinto, de mulleres bravas e cabalos ao galope, onde caen chuzos de punta e contan os tacóns, hai troula a todas as horas e, no faro da fin do mundo, agarda por ti un solpor. E mentres, a poesía, chovendo versos, na súa tinta ou masterchof, que vén pra quedar, pra quedar, pra quedar... E as palabras, patas arriba, aturuxando e facendo equilibrios imposibles. Mergúllate nas páxinas deste libro: malo será que non descubras, antes ou despois, de que estamos a falar. Dígocho eu!" 

Un libro de poesía que leva este poema na contracapa: "Este libro non é un conto. / Nin tampouco unha adiviña. /Ten poemas, non o nego... / e3 nalghúns ata unha rima! / É probable que me digas / que o seu título é ben raro./ Non é fácil decidilo... / levoume máis dun ano! / Podes facer a pregunta / que me espera no interior?/ Un pouco de piragüismo... / e tamén un locutor! / E cabalos ao galope, / e batallas de palabras, / e filloas e aturuxos... / e moitas mulleres bravas!/ Dirás: non enendo nada! / Non importa, que máis dá? / Ao final ti saberás / do que erstamos a falar... / Malo será, dígocho eu!

Unha marabillosa mestura de texto e imaxe, de palabras en cores e diferentes tamaños, de inventos de palabras (sinonimograma, cosrisma, coslusmo, xogueranca, ñamica...) e poemas (poema riada, isosílabos abecesdrúxulos, maepo de cosrisma e coslusmo, soneto arbóreo de cuartetos distintos,  poema berro, poema radiofónico con seseo, calambur de carnaval, poema de vogais apampadas, poema onomatopeico en grupo, galimatias...), de referencia a personaxes de conto (como a señorita Buble ou a parellas de verdade como Elisa e Marcela) , de poesía visual coma os caligramas ou o poema espello para lelo ao reflectirse... Sempre xogando como no poema de verso ro-to no que nos toca adiviñar ese final perdido tras a ruptura ou no poema de números no quetemos que pasalos a letras igual que nos xeroglíficos ou encrucillados. Cos recursos máis antigos e as novidades máis actuais. Un xogo continuo (pero tamén serio, non creades) para rematar nun Palabrario e unha longa lista de agradecementos, porque o autor é iso: agradecido e boa xente. 

Un libro para divertirse ao redor da poesía e estar disposta a seguir o xogo para que o verso non remate. 

O misterio das zocas de Ramón Caride está ilustrado por Dani Padrón e publicado na colección Merlín (+11) de Xerais. Trátase da segunda parte de As músicas viaxeiras: unha historia que fala de princesas rebeldes e de músicas ventureiras, que nos lembra que non todos os contos son exactamente como nolos contaban.

Da presentación editorial: "María, Frida, Nursa e Xeria, as catro músicas ambulantes que cantan en feiras, festas e romarías, vense implicadas nun estraño misterio. Unhas zocas moi noviñas, penduradas no alto das árbores, semellan querer avisalas de algo importante. O novo camiño que empezarán deste xeito vainas levar a viaxes inesperadas, perigos mortais, feitizos insólitos, dilemas vitais e probas asombrosas que as mudarán para sempre. Nada resultará ser o que pensaban, mais elas non se acovardan. Nesta historia hai contos familiares, hai contos descoñecidos e hai contos revirados. E tamén cantos e cantigas. As mozas desta historia non agardan que veña ningún príncipe a salvalas, porque elas saben defenderse soas." 

Segue, polo tanto a historia de rapazas rebeldes que se enfrontan a un mundo que non acepta os cambios, cheo de perigos para as mulleres e para os homes que non queren selo acorde ao estereotipo (polo menos). Este conto de pandereteiras que andan polos camiños remata ben porque a muller á que liberan de ser araña, grazas aos bicos, lles concede un desexo a cada unha, sen preguntar, a cada unha o que máis desexa, alá no fondo da súa esencia. E a Xeria a das zocas coredoras poñeraa ante o abismo de demos e demiños, o lado escuro anda polo medio e hai que enfrontalo, non é? Caride decidiu poñer a andar outra serie máis alá de Said e Sheila, son outros tempos e cómpren outras historias. Só nos queda desexarlle tanto éxito como aquela tivo e seguramente continuará a ter, porque as boas historias son coma os vellos roqueiros, non morren!

Notas para a escrita e didáctica

Quero escribir literatura de Manuel Veiga Taboada está ilustrado por Miguel Robledo e publicado por Aira editorial. 

Así se presenta: "Ola. Se escolliches este libro é porque pensaches algunha vez en escribir. Escribir un conto, un poema, se cadra unha novela. Este non é un libro de receitas nin un manual. É unha invitación a deixarse levar polas palabras e as historias."

Dividido en capítulos titulados: Que necesito para escribir, Os perigos do "balconing", Antes que lectores somos escoitadores, Como facemos bos diálogos, A poesía é un baile con palabras, Como distinguir literatura do que non o é, Os segredos da narración tradicional, Os temas, os personaxes e o suspense, Xela dáme a ler a súa primeira novela e Unha nota e unha recomendación final.

As referencias a diferentes escritores e escritoras que exemplifican as súas afirmacións achega credibilidae e riqueza á obra que funciona a modo de conversa con alguén que está pensando en escribir. A ruptura de ideas predispostas, as anécdotas que conta do que lle ten pasado, os consellos ao longo do todo o proceso, a guía que non é guía para a realización de diálogos ou para distinguir o que é literatura do que non o é, as reflexións ao redor da escrita, as convencións...  

Mover ficha. Proposta didáctica para as aulas de linguas e literatura de Rosalía Fernández Rial está publicado na Biblioteca de Intervención Social / Didáctica de Galaxia. 

Preséntase así: "Este non é un libro de texto, non é un manual de instrucións, non pretende ser exemplo de nada, non sabe a receita didáctica.

Só sostén entre as mans un reto quen vai á escola con ganas de xogar. Se tes medo a dubidar, MOVE FICHA!

Se cres que cada xeración le menos cá anterior: MOVE FICHA! E que treman os andeis que están por construír! Move ficha: antes de cubrir ocos con caixóns gramaticais, logo de non querer trabucarte. Non repartas fichas iguais.

Viste o disfrace de docente e sae brincar.

Entra ao colexio bailando. Contaxia aos demais.

Volve empezar. MOVE FICHA!"

Un trailer na páxina da editora introdúcenos no contido de forma performática. 

Despois de Aulas sen paredes e do artigo "Medrar é aprender a fuxir das dictaduras. Unha proposta alén das lecturas obrigatorias" aparece esta proposta didáctica a ter moi en conta. Nela xógase co itertexto e os portos, a interrelación de diferentes materias nun proxecto común que se vai adaptando ao decorrer da vida escolar.

Dous novos títulos da man de Ana Mª Fernández e Xoán Babarro

Pirata pregunta por ti de Ana Mª Fernández con ilustracións de Lili Algo publicado por Galaxia na colección Árbore a partir de dez anos.

Preséntase así: "Miau! Pirata chama cada día por ti, avoa. Semella que busca a túa sombra por toda a casa e, aínda que se faga o durmido sentado na túa butaca, as máis das veces está cun ollo aberto por se te ve pasar. Agora o teu gato é meu. Pirata xa forma parte de min, dos meus mellores amigos."

Unha alternancia de textos, na páxina esquerda a modo de diario e poemas na dereita. A poesía  ten todas as características e o oficio da autora, dende o ritmo á rima, dos magníficos recursos que usa como ninguén, tal vez neste caso indo un pouco máis alá obrigándonos a descifrar os sentimentos detrás de cada imaxe. Un exercicio de bo facer, de arte literaria ao servizo da rapazada e dunha situación común: a morte dun ser querido ao que temos que despedir da mellor maneira contándonolo e converténdoo en arte. O libro xira o redor da perda da avoa, da tristeza que a nena ha de ir superando ao longo do tempo e do caderno. 

Que facemos co que herdamos da avoa? Que pasa coa súa mascota? E cos nosos recordos que acoden a cada instante e con calquera desculpa: á hora de comer, cando vemos a súa roupa, as súas cousas, as fotos, as gafas, os seus libros... as verbas que nola lembran, a dor, a soidade, a tristeza que se vai facendo dona de nós, a esperanza de que a morte non sexa certa, as conversas silenciosas con quen xa non pode contestarnos?

Cara ao final:

"Ola, avoa! / Esta é a terceira carta que che envío, / por se tes vagar de as ler onde estás agora. / Imaxina, / hoxe hai nubes xigantes, de melocotón tinguidas, / pero cun remate de azucre no máis alto. / Todas elas pasan polo ceo do noso patio / e miran cara abaixo, / xa sabes, / por se encotran os teus ollos. O xeracio deu unha flor nova / e a cesta coas túas cousas subímola ao faiado. / Só me quedan de ti / ecos / nun calendario que se esgota."

Unhas imaxes que van dende a tenrura dunha morea de crianzas xogando no campo (ou do orixinal gato) que poden lembrarnos antigas ilustracións especialmente naif ou infantís ata outras demasiado simples nun empeño por introducilas en cada unha das páxinas e a achega de texto innecesario nas mesmas coma un empeño por deixar pegada que máis ben debería estar na lectura atenta dos textos.  

As vinte fadas de Lala Rus de Xoán Babarro está ilustrado por Ana Tasende e publicado na colección Árbore de Galaxia a partir de dez anos. O autor preséntanos a Lala Rus, unha avoa á que todo o mundo coñece polo nome do conxunto folk que fundara de nova. Ela convénceo de que as fadas existen, que se tiñan comunicado con ela moitas veces e que andan entre nós desenvolvendo ocupacións diversas dentro da sociedade; ben é certo que non se mostran máis que a contadas persoas. Este poemario responde ás cancións que a cada unha delas lle escoitou a avoa, agora o autor móstraas agardando a qeu algunha se lle mostre e poda ir engadindo o seu cantar.

Poema a poema vainos presentando as fadas, a bibliotecaria que vive entre os libros, a que mora nos cons, a que mira as mareas e recolle os plásticos, a amiga do eco que fala con ein, a que xoga ao brilé, a que salta nun pé, a que vai de visita, a que canta nas festas, a fada que chouta na corda, a que rema en traineiras, a que gaba a paisaxe, a que un día foi tímida, a que pesca de noite, a que brilla en Ortoño, a que vén coa anduriña, a que arranxa confeitos, a que voa nun u, a das serras de Oriente, a que xoga coas follas e a que pinta solpores. Cada unha delas leva connsigo un valor a defender: a arte, a observación da natureza, a escoita atenta, a alimentación saudable, o voluntariado, a música, o mar e o interior, a tiidez e a súa superación, o exercicio físico, os xogos, a hospitalidade, as diferentes variedades ligingüísticas, a ecoloxía, os seres marabillosos, a lectura, os libros e a biblioteca. Valores todos eles a ter en conta.

Un exemplo: 

"Vogas da fada que pesca de noite. 

O mexilón, fiel mensaxeiro, / cabalos de onda galgando, / cóxegas de sal no esteiro. / A vogar... a vogar.../ un barquiño de luar!/ Segredos do mar infindo / gardan en cofres secretos / as penedías do Pindo. / A vogar... a vogar.../ un barquiño de luar!/ Eu vogar, ben vogaría, / meu luceiro, pola noite/ e, meu amor, polo día. / A vogar... a vogar.../ un barquiño de luar!"

Un luxo de ritmo e riqueza léxica 

Da presetnación editorial; "Lala Rus descóbrenos unhas fadas que cantan as súas propias cancións, mais tamén exercen de bibliotecarias, pescantinas, adestradoras, labregas, actrices, voluntarias en oenegués, fotógrafas... Ademais, por teren a condición de fantásticas, poden ir aos salóns de peitado de sereas, ser amigas do Eco, xogar coas nubes, competir en carreiras de canguros e voar no cantar do cuco."

Ilustracións nas que as cores ocre, laranxa e tella e nas que a ilustradora se empeña en poñerlle estrañas orellas ás fadas, de verdade as teñen?

Canta xente se necesita?

Canta xente se necesita? de Anna Font, traducido por Manuela Rodríguez en Kalandraka. Da presentación editorial: "Un orixinal libro-xogo, cheo de humor e de cor, que invita á reflexión sobre os afectos, a convivencia e a cooperación."

Comeza o libro coa autora explicando (e agradecendo a) canta xente foi precisa para realizar este libro, dende a axente literaria a quen a coidou mentres debuxaba e foi quen de crer que a obra era posible... O libro consta de preguntas e respostas, as primeiras con maiúscula e as segundas en minúscula e bailando (no sentido de estar colocadas en calquera dirección). A primeira é doada, "para chegar" é necesario "unha mamá", para medrar, para empezar a andar, para voar máis alto... e de vez en cando "para sentirse só" / "para deixar de sentirse só" e aí a resposta é clara "un montón de xente ocupada" / "polo menos unha persoa que se fixe en ti" pero tamén (máis alá dos sentimentos persoais) aquelas preguntas que buscan a implicación social como "para facerse oír" / "para facer do mundo un lugar mellor" e as respostas "Alguén que o crea posible", pero "Canta xente se necesita? Vos tedes a resposta!!!!

Esta chamada á implicación de cada lectora, de cada lector, na construción dun mundo mellor é algo que se agradece infinitamente. Hai moitos libros pero non son moitas as historias que buscan comprometer ao lectorado nunha empresa social e colectiva. Por iso son tan necesarias estas obras.

As ilustracións son colaxes debuxados pola autora en estilo infantil, tal como pode verse na cuberta.

O misterio do tulipán de Yolanda Álvarez Castro en Peruchela edicións. Unha formiga obreira que vive nun formigueiro ao pé dun gran carballo, fáltalle unha patiña e gosta de cantar; por ambas características é obxecto de burlas polas compañeiras, de tal maneira que marcha. Atopa un campo de tulipáns, métese nun e alí vive cantando, achéganse o escarabello, a bolboreta, o grilo, os vagalumes.... todas as tardes para acompañala e cando lle piden que se mostre ela fálalles do seu complexo e eles explícanlles como todos teñen algo que se podería considerar un defecto pero que non o é porque non hai ninguén mellor ca outro senón que todos son únicos e diferentes  "e iso é o que nos dá valor e nos fai especiais". 

Unha historia que xa se contou en A formiga coxa e noutras obras, unha realización bastante simple, iso si, en letras maiúsculas toda ela, o que pode ser un punto de interese para certo lectorado. 

Poetas na colección "O meu amigo" de Triqueta editora

A colección O meu amigo de Triqueta editora publicou Gloria (Gloria Fuertes) e agora acaba de saír Federico (Federico García Lorca).   

Así o presentan: "Todo o universo de Federico García Lorca nun conto biográfico cargado de chiscadelas á obra e vida do poeta granadino.

A colección “Os meus amigos” recrea a vida ficcionada de grandes escritores e escritoras. O delicado texto de Jesús Castro Yáñez trasládanos á Granada do pequeno Federico cando a chegada dunha compañía de teatro ao seu pobo, anima ao protagonista para montar o seu propio espectáculo. Para iso deberá reunir a diferentes actores e actrices que moitos e moitas recoñeceremos na obra de Federico García Lorca. 

Conmemorando o 125 aniversario do seu nacemento, Jesús Castro Yáñez e Iván R. homenaxean ao autor (esta vez personaxe) e todo o seu universo poético. Unha historia con dobre lectura, un achegamento á obra e vida de Federico aos máis pequenos e, por outro, unha homenaxe ao universo lorquiano para os máis esixentes."

Unha boa edición na que imaxe e texto acadan unha gran altura, dende a sinxeleza iconográfica á profundidade e as lecturas varias da narración. Lorca entra no volume con todo o seu mundo!!!

Banda deseñada

As aventuras xacobeas de Simón Martel. Camiño de Santiago escrito e debuxado por Fausto e publicado por El Patito editorial.

Da presentación editorial: "Simón Martel - a heroína máis lonxeva da historieta galega- pon as botas e a mochila para vivir unha dobre aventura no Camiño de Santiago: do Cebreiro a Compostela e de alí a Fisterra/Muxía, acompañada polos seus inseparables amigos e novos personaxes que lle irán mostrando que este itinerario vai moito máis alá da peregrinación."

Dous rapaces de instituto viaxan cos tíos dela. Cada un leva consigo na mochila a súa personalidade, el queixase e semella que sempre vai á forza, ela móstrase leda e animosa. O camiño está cheo de xente diferentes, de calquera país e civilización, de diferentes idades, con diversos intereses pero sempre acompañando, sempre botando a man que se precisa. Un cómic clásico e lineal coma o camiño que percorren os seus personaxes. Os debuxos que vai realizando Brais, as fotografías para o instagram, o mapa con todos os camiños en Galicia e a imaxe final con todois os personaxes e algún máis enriquecen o relato.

Astro Rat 6. Novas do espacio. Un tebeo escrito e debuxado por Fermín Solís publicado por El Patito editorial. 

Preséntase así: "Astro Rato e a súa tripulación viaxan ata afastadas galaxias para vivir as aventuras máis sorprendentes: o mesmo loitan cunha planta que se enfrontan a un verme alieníxena... Calquera cousa pode pasar no profundo do espazo descoñecido!"

Este é o sexto título da serie de Astro Rat, despois de Parece que orballa, A chegada de Astro - Polo, Patacator cocido!, O planeta Peperete e Retorno a unha terra descoñecida.  Uns personaxes estrafalarios que tanto poden ser animais como extraterrestres, cousas ou unha pataca andan polas viñetas. Varias historias, a primeira delas é a que ten como protagonista a Patacator, unha baloca que naceu no planeta Pataca e no sistema solar Tubérculo, cando son invadidos por outra raza con malas intencións levan a todas as demais e queda el só no planeta e fuxe nunha nave como polisón, alí descubre un ximnasio de loita libre no que empeza a traballar facendo a limpeza e aprnedendo mentres traballa de tal forma que o día que un dos loitadores sofre unha lesión apúntase a adestrar co outro e mentres el vai subindo na escalafón, Camilo o Temible segue no chan chamando para que lle acudan en cada plana e no medio de todas as historias.

Inverno na selva. Unha aventura de Amorodo e Menta xira ao redor deses dous caramelos ou gomas desas cores que so enganados por Caca.

Estraña flor relata o perigo que corren cando recollen unha flor que non coñecen e que os ataca e a maneira na que deciden defenderse e como o fan tamén do verme xigante. É o que ten andar por planetas distintos ó propio...  E mentres tanto Camilo o Temible pedindo unha ambulancia. Historias sinxelas con estraños personaxes dirixidas ás criaturas.

Un novo premio Agustín Fernández Paz pola Igualdade

Quen precisa unha avoa? de Andrea Barreira Freije está ilustrada por María Montes e publicada por Xerais.

Da sinopse:"Este curso non pinta ben para Marta. O mestre quere traballar nun proxecto para o que van ter que falar coas súas avoas... Pero ela non ten avoas! E iso que, se mira ao redor, ve unha chea. Se hai tantas, por que ela non pode ter unha? Non lle queda outra: terá que secuestrar unha avoa, e nada mellor que involucrar as súas amigas para levalo a cabo. A conciliación familiar, as necesidades das persoas maiores, os afectos e a sororidade entre as personaxes son algúns dos temas desta novela fresca e divertida que, a través do humor, transmite de xeito maxistral a complicidade entre as diferentes xeracións e unha ollada novidosa sobre a vellez."

As ilustracións de María Montes sempre son unha garantía de calidade, a publicación conta cun deseño que busca a atraer ao lectorado contemporáneo cunha serie de achegas que traen imitacións a cadernos, notas caligráficas con diferentes tipos de textos dende definición de personaxes ata anotacións, receitas... tipoloxías diversas que interrompen a narración presentando informacións.

A estrutura, en pequenos capítulos, distribuídos en sete partes pode animar a lectura:  Grandes males; Observar, escoitar; O meu espazo, o seu espazo; Actuar; Coidar, protexer; Ás veces as cousas saen ben; e Devolver as cousas ao seu lugar. Ou os finais felices.  Grandes acertos coma o tratamento dos coidados ou a relaicóns entre as avoas, esa recuperación doutro tempo no que a amizade tiña un gran valor, a reivindicación do papel das mulleres maiores e a necesidade de exercer a súa autononía, a presentación dunha familia monoparental dun xeito tan natural que nin nos preguntamos como se chegou aí...

Moi adecuado para rapazada infantil moi lectora, porque se trata dun volume moi extenso para os intereses destas idades, é dicir, que o contido pode estar algo desaxustado co tamaño. É unha opinión...

Faísca, a nena neandertal de Rosa Aneiros

 

 

Faísca, a nena neandertal de Rosa Aneiros está ilustrada por Xulia Pisón e publicada na colección Merlín de Xerais.

Da presentación editorial: "Xoel, Matilde, Diana e Carlos van de campamento a unha aldea preto de Triacastela. As vacacións preséntanse aburridísimas porque teñen prohibidos os videoxogos e as cartas do seu xogo favorito. Mais, coma sempre, a súa intuición erra de cheo. Sonche ben expertos en meterse en sarillos! A visita ao xacemento arqueolóxico de Cova Eirós serviralles de porta de entrada ao Plistoceno. Desta volta, a súa principal ameaza será unha nena neandertal, rebuldeira e divertida, coa que deberán facer boas migas se queren sobrevivir nun mundo tan hostil como fermoso. O Paleolítico galego amosaralles os seus segredos mellor gardados, onde non todo é o que parece, amigos! Logo de viaxar ao Cretáceo en Catro plumas de dinousauro, Xoel e os seus amigos viven outra apaixonante aventura, desta volta no Paleolítico, ao berro de «Mamut, cómeme o cu!».

Viaxes ao pasado, aventuras cunha gran carga de prehistoria, ciencia na narrativa, rapazada con personalidades moi distintas que se poden complementar, un grupo de nenos e nenas con interese cultural, a relación coa realidade do país, as investigacións historiográficas, as campañas de escavacións, o paleolítico... Unha serie que ten nesta obra a segunda entega e que ambientada nesa época tan afastada vai achegando coñecementos e vai espertando o interese destas criaturas que comezou cos dinasaurios e vai continuando... Agradecementos,polo tanto á autora por esta incursión e por facernos crer que en Galicia enrando por un burato podemos atopar outro tempo histórico, porque é así, bibliotecas e estudos lévannos a coñecer máis do país. Rosa Aneiros sempre se caracterizou por non rebaixar léxico nin lingua e agora fai o mesmo co coñecemento natural e histórico.

De novo introdúcense outro tipo de textos, coma o xornalístico, cunha presentación distinta. Algo que estamos vendo na narrativa actual de maneira bastante continuada. 

Un álbum e unha banda deseñada

Unha de monstros de Rocío Bonilla, traducido por Bruno Martínez Pita e publicado por Algar.

Da presentación editorial: "Quen di que facer pasteis é perigoso? Aquel sábado, mentres mercabamos no mercado, descubrimos algo que nos deixou petrificados. Resulta que alí entre os postos se agochaba un segredo... monstruoso!"

Dous irmás xemelgos, iguais por fóra, moi distintos nas afeccións agás nunha que comparten: facer pasteis. Na súa visita de sábado ao mercado para mercar ingredientes pasan polos postos da señora Pepa (a dos froitos secos), do señor Paco (o froiteiro), de don Luís (o do ultramarinos), de Pilarica (a dos ovos)... pero a Teodora escapoulle a pelota que sempre leva consigo e ao abaixarse para recuperala descobren que Pepa ten unha cola verde chea de escamas... e moitas máis cousas sorprendentes, todos os seus amigos teñen algo de animal: son monstros disfrazados de persoas! teñen moito medo, moito medo ata que deciden actuar, que cres que farán? como poden saír de problema semellante? Haberá que ler o álbum, observar os xestos e expresións de cada personaxe, haberá que entrar nese mundo e pensar.

Superpataca en Enredo cósmico nas cloacas. Episodio 3 de Artur Laperla publicado por Mamut, agora en galego, para + 6 anos.

Da presentación editorial: "Nas cloacas: aquí conclúe esta triloxía espacial. Cun ladrón que case sae coa súa, unha cazarrecompensas rabiosa e naves micronianas sobrevoando os sumidoiros. E o que é peor: o rei Lesma, vitorioso e armado cun poderoso raio, está disposto a acabar dunha vez por todas con Superpataca. Conseguirao?" 

Unha historia ben repugnantiña co seu paseo polo submundo, un relato que se sitúa no universo e tamén no subterráneo, estraños personaxes cos que costa traballo identificarse...

Vila Paspán de Cota&Tomé e a BD: A mansión misteriosa

Hai libros especiais, un deles é Vila Paspán de Rodrigo Cota & Fernando Tomé que presentan como cómic aínda que eu o vexo a medio camiño entre este e o libro ilustrado. Ambos creadores coñecéronse na escola de banda deseñada O Garaxe Hermético, un como profesor e o outro como alumno. Cóntannos que o ilustrador ten unha discapacidade visual dun 53%, e que interactuaron moito facéndose moitas suxestións un ao outro e presentan así a obra: " "Vilapaspán é unha aldea, moi inclusiva, onde habitan unha serie de personaxes moi particulares (...) Aquí contamos a historia de dous deles. Un é o Señor Ingrávido, un tipo que flota como se fose un globo de helio e que vai trasladando unha meniña cunha corda ata que nunha desas se lle solta. E outra é Martiña Martelo, que é unha muller que arranxa as cousas rompéndoas". Os habitantes de Vilapaspán teñen a súa orixe nun catálogo de personaxes creado polo ilustrador , arredor dos que despois Cota construíu historias.  Tras contar a historia dos dous primeiros veciños da vila, aspiran que o proxecto teña continuidade, pois xa teñen o seguinte protagonista un gnomo que é astrónomo e recibe o nome de Astrognomo.

Moito de absurdo. Unhas ilustracións moi orixinais, cun estilo moi propio, para unha historia verdadeiramente atrevida cos seus toques fantásticos e humorísticos. Un bo libro. Agardamos que teás continuidade como piden os autores. 

As aventuras de M&M. A mansión misteriosa de Marcos B publicada por Demo editorial. 

Así se presenta na páxina de Tebeosfera: "Unha aventura para público infantil e xuvenil chea de diversión e misterio no máis puro estilo da BD francófona. Sen dúbida un novo descubrimento para a BD galega." Unha parella vai pasar unhas pequenas vacacións á aldea. El ten unha casa pero ao chegar descobren que está en estado ruinoso. Ademais chove... Nin siquera poderán visitar os lugares de interese da zona, ou si? todo é cuestión de probar: a praia, o faro, a casa misteriosa... Un encontro fortuíto cunha moza que confunden cunha serea (porque anda a tentar salvar un delfín) levaraos a esa casa chea de misterios segundo lles contan. Alí pasarán unha noite en vela. Quedan de verse ao día seguinte pero ao non conseguir contactar coa herdeira da casa deciden ir investigar e atoparán cousas, si, non as que esperaban pero outras si... Diso trata o cómic, de medos e desconfianzas de misterios e enigmas, de herdos e tíos que desaparecen sen deixar rastro. 

Novidades de Kalandraka

 

Quero andar sen rodiñas de Tobias Giacomazzi traducido por Xosé Ballesteros e publicado por Kalandraka.

Da presentación editorial: "Un divertido álbum sobre o crecemento e a resiliencia. Rino xa non é un cágado e aprendeu a andar en bicicleta. Con todo, non está contento. Quere ir sen rodiñas e manter o equilibrio como o señor Renato, que leva o xornal debaixo do brazo, como a señora Adela, que carga coa compra sen caer, ou como Laureano, o carteiro, que reparte o correo por toda a cidade… Unha historia sobre a importancia da vontade e da resiliencia como elementos fundamentais no proceso de aprendizaxe e de crecemento, aínda que tamén sobre a relevancia da axuda colectiva e da solidariedade. Esta obra, traducida por Xosé Ballesteros, foi finalista do XVII Premio Internacional Compostela para Álbums Ilustrados." "Unha proposta orixinal e chea de humor sobre a importancia da vontade e da resiliencia como elementos fundamentais no proceso de aprendizaxe e de crecemento." 

Un mundo de animais, unha cidade moi ben organizada arquitectonicamente, unhas imaxes moi limpas, un pequeno que quere andar na bici sen rodiñas igual que... o señor paxaro que incluso leva o xornal debaixo do brazo (e sen dicilo tamén carga unha gaiola, a propia?), unha señora que leva a compra (e, sen dicilo arrastra un carro de bebé), o avó que ten unha bici cunha roda enorme, o carteiro que reparte o correo dende a bici, o ciclista que vai a toda velocidade ou o pallaso que nunha roda vai sobre unha corda no circo (sen contar con que un rato lle roe a corda). Despois de tanto insistir quítanlle as rodiñas ... un accidente que o fai chorar. Na seguinte páxina aparecerá rindo, cal é o segredo? Teredes que ler o libro para coñecer a solución. Seguro que vos encanta!  

Un álbum enriquecido pola cantidade de datos que nos achegan as ilustracións moito máis alá dos textos.

Un libro que nos leva a outro: Veña avoa! de Gilles Baum publicado por Cumio, daquel día no que a avoa decide quitarlle as rodiñas á bici da neta.

Novidades de Xerais

Carrilanas bestiais de Esteban Souto está publicado por Xerais.

Da presentación editorial: "Unha carreira de carrilanas enfronta a dous grupos de mozos e mozas. Quen gañará?" Na sino`se: "Vacacións de verán na aldea e unha carreira de carrilanas. Ten boa pinta. Pero cando hai dous grupos de mozos e mozas enfrontados, e aparecen sospeitas de sabotaxe, das risas pasamos aos berros. E dos berros ás risas. Quen gañará a carreira?"

Detrás desa historia hai outra que é do máis interesante.

Un cómic para lectorado autónomo!

Maios e desmaios de Ramón D. Veiga e Iván R. un libro moi ilustrado de Xerais. 

Da presentación editorial: "Un libro sobre a festa dos Maios apto para persoas alérxicas ao pole".Da sinopse: "Na vila onde todas as nenas e nenos teñen nome de flor pasan o ano enteiro esperando a primavera, e danlle a benvida celebrando a festa dos Maios. Grazas a un programa de televisión, coñecen a Toxina, unha nena alérxica ao pole que vive nunha fraga onde festexa os Maios dun xeito un tanto particular. Quen gañará este ano o premio ao maio máis orixinal?"

No estilo propio de Iván R., cores e máis cores para traernos a festa dos maios e un problema que non aparece tanto nos libros para rapazada: as alerxias. Que mellor lugar para tratalas que unha festa de maio chea de flores e pole? Pois diso vai, dunha nena que ha de vivir na fraga de Toxina e celebra a festa dos desmaios. A fraga de Toxina non ten cores, aí todo sucede en negro e azul (como se foxse noite), din que Toxina é un pouco bruxa porque fai apócemas que bota na terra para que non abrollen as plantas nin florezan, ten que controlar a natureza para non atopar pole ao que é alérxica. Os desmaios son coma os maios pero con flores murchas e follas secas que non lle fan mal á nena. Unha nena da vila consegue saber desta historia por un programa de televisión e ponse en contacto con Toxina, fanse amigos por correo electrónico. Mentres isto sucede, unha abella que andaba polas flores dos toxos (a única á que se acostumou Toxina e non lle fai dano) picoulle e así acabou coa súa alerxia. Por iso vai poder viaxar para celebrar con eles aos maios, levou un desmaio que resultou gañador e eles decidiron facerlle un rabiño para que o coloque encima do N do seu nome, así en vez de Toxina será Toxiña.

Cantan a cantiga, feita para a ocasión, e despídense.

Ao final, rematada a historia aparecen os títulos de Veiga relacionados coas festas tradicionais galegas: É tempo de entroido!, Non pare a festa, Meigas fóra, Violeta quere ser vampiro e Maios e desmaios.   

A incursión de Diego Ameixeiras na LIX e unha historia mítica

A incursión de Diego Ameixeiras na LIX dá como resultado Xulia Belavista, detective animalista que ilustra Jorge Campos e publica Tambre na colección Ala Delta.

Da presentación editorial: "Espertaches pola mañá e o teu gato non está durmindo no seu recuncho preferido ou afiando as unllas no sofá? A túa tartaruga marchou de excursión sen deixarche unha nota na neveira? Botas en falta as sesións de natación sincronizada do teu peixe? Non te preocupes. Os teus problemas teñen solución. Chama a Xulia Belavista, detective animalista!"

E así se presenta a protagonista ao comezo da historia que el mesma nos vai contar, en primeira persoa: "Coido que aínda non nos presentaron. Son Xulia Belavista. Gústanme os animais. Gústame axudar. Gústanme os enigmas e as emocións fortes. Dedícome a investigar. A seguir pistas, a observar, a preguntar. Cando se me presenta un misterio, quero sabelo todo. Son unha falangueira profesional." Ela é muller e ten un gato.

A Xulia aparécenlle un mundo de casos, case sempre relacionado con mulleres e as súas mascotas: unha cadela, un peixe, unha tartaruga, unha burra, un coello, unha ovella, unha pita, un hámster ou unha vaca. A súa capacidade de observación fai que sexa quen de entender aos animais, así descobre que o seu gato non quere ir á praia e terán que cambiar o lugar onde pasar as vacacións, porque ter unha mascota é unha responsabilidade.  Ao tempo que nos divirte, a lectura vainos introducindo nun mundo no que os animais son como da familia, amplía os horizontes ao colocarnos fronte a un par de homes sen fogar ou fai que reflexionemos ao redor dos nosos prexuízos. 

O pequeno libro da intrépida Éire de Juáncho está publicado por Galaxia.  

Da presentación editorial: "Cando un ousado libro quere transcender, busca o xeito de narrar unha historia épica. Poucos hai tan impetuosos coma este. Nas súas páxinas é el o protagonista. O libro dentro do libro. E, xunto a el, unha nena valorosa. Unha aventura onde a natureza, o misterio e as emocións se abren camiño a cabalo da afouteza da pequena Éire. O amor desta nena pola súa xente vaina levar tan lonxe que lle será difícil atopar o camiño de volta."

O autor Juan de la Cruz Castaño Vicente, juáncho (O Porriño, 1977) ten publicadas dúas obras, Na procura do medo esquecido (Editorial Galaxia, 2021) e Lola busca su color (2022).Licenciado en Publicidade e Relacións Públicas (Universidade de Vigo, 2004), a banda deseñada levouno a dirixir o fanzine Comikaze (1996-2005). En 2008 constrúe o seu estudio de comunicación gráfica juáncho DEBUXA & DESEÑA.Na actualidade é director de Acienciacerta, unha mostra de ciencias na rúa, que coorganiza co Concello do Porriño, onde ciencia, banda deseñada e cultura van da man.

Nin o libro é convencional nin tampouco o autor, escritor, ilustrador e deseñador. Xoga cunha tipografía de país celta, con ilustracións dixitais a modo de colaxes e a historia da nena dunha tribo. Vive nun castro, tolea por ser coma os demais ou mellor e cando toca facerse a valente... aí vai ela con decisión, decide enfrontar a adversidade no bosque e así descobre o que hai detrás da supersticións e pode salvar ao seu pobo.