Libro informativo: O Hotel Cerebro

Libro informativo: O Hotel Cerebro de Marja Baseler &Annemarie van den Brink. Logo do éxito de Parque de atraccións A fábrica da caca, chega O hotel Cerebro. Ven ao hotel Cerebro o hotel máis listo do mundo! Aquí vas atopar os mellores segredos do cerebro e os mellores consellos para mantelo en excelente forma. Sube connosco a esta viaxe ao cerebro e descubre o que se che dá ben. Investiga no piso de arriba como funciona o cerebro. Que rexión se encarga da memoria? Que parte do teu xenial cerebro te advirte do perigo? Que tal xestionas as emocións? De 2019 e esta edición de 2015 De Hércules ediciones. Nas gardas a árbore xeneolóxica da familia Stein que é a que se vai instalar no hotel, seguindo os seus pasos aprenderemos, buscando o segredo e seguindo as pistas atoparemos o mapa do sistema nervioso, o cerebro dende arriba, de lado e por dentro, os cuartos da esquerda e da dereita

de paso, a aplicación: como exercitar o teu cerebro, centos de recomendacións 

A necesidade das preguntas para desenvovler a curiosidade e sobre todo descubrir o que non sabemos, o poder da imaxinación, a aprendizaxe dos erros; as pausas necesarias, airearo cerebro, relaxar, soñar, imaxinar, o traballo en equipo, a substancia do cariño (oxitocina), o text do talento (es activa ou reflexiva?, a intelixencia emocional, como utilizas o cerebro?)  

Libro informativo, libro de divulgación

A historia de Galicia en 30 obxectos é un libro informativo, un libro de divulgación que nos lembra a exposición temporal itinerante 100 Galicia cen. Obxectos para contar unha cultura do Consello da Cultura Galega comisariada por Manuel Gago. Estaba inspirada en A History of the World in 100 Objects do British Museum, estivo comisariada por Manuel Gago Mariño.

O autor do libro, publicado pola editorial Aira,  é David Gesteira e o ilustrador Miguel Robledo. Así se presenta:"Disque os obxectos son quen de gardar o pasado e mantelo vivo para nós. Con este libro vas coñecer como elementos tan cotiáns coma unha campá, un carro, unha moeda ou un reloxo nos comunican coa historia de Galicia.  Polas páxinas desta obra do historiador David Gesteira pasan libros prodixiosos, ferramentas do pasado, edificacións senlleiras e multitude de historias do noso pobo."

Cada obxecto ligado a unha época: biface,  ofrenda de Cavaladre e petróglifo da Pedra da Auga dos Cebros á Prehistoria, estatuíña de Mercurio aos romanos, o xadrez de Ilduara e Rosendo (mundo islámico), o Códice Calixtino ou o alquerque (medievo),  o muíño, a dorna, o hórreo, o lagar, o cruceiro, o carro, o reloxo de sol, o tear, a monteira... á cultura popular ao longo dos séculos. E así van pasando un a un os 30 obxectos nos que o autor se detén sen esquecer adiantos tecnolóxicos como a pila Bunsen, obxectos tan comúns coma o almanaque agrícola ZZ ou tan reivindicativos como a bandeira de Nunca Máis. Remata o libro cunha estensa bibliografía para continuarinvestigando,  

Lanterna de Aristóteles

Lanterna de Artistóteles é o nome que se lle dá ao aparato masticador dos ourizos de mar, unha estrutura singular O filósofo grego descubriuno, de aí o seu nome. Cando o dicimos vennos á cabeza A lingua das bolboretas, unha lingua tamén ben especial que lle dou nome ao conto de Manuel Rivas e a película de José Luís Cuerda.

Lanterna de Aristóteles tamén denomina a colección de divulgación científica que `puxo en marcha Galaxia  que publicou A que cheiran as cores? A esperada guía para coñecer o cerebro, de Juan Casto Rivadulla Fernández,  Puf! Vaia peido… Seres sorprendentes con nomes ben ocorrentes, de Luisa Martínez Lorenzo (dedicada á divulgación científica como responsable da Unidade de Cultura Científica do CSIC en Galicia e coautora tamén de Que teñen que ver as vacas co cambio climático? publicado por Hércules) quen asume a dirección da colección. Apareceron algúns outros títulos como  Viches iso?Un singular percorrido pola vida das aves invisibles de José Arcas e agora faino Un mar de preguntas de Javier García Galdo moi ben ilustrado por Roque Araújo Rey. Por que califico a ilustración? Realmente seméllame moi interesante, sintética, case xeométrica ou minimalista tremendamente clara e didáctica.

Ben é certo que o libro non é o álbum ilustrado que moitas veces buscamos neste tipo de publicacións, pero achéganos respostas a preguntas que estaban aí, na traseira do noso cerebro. Vexamos: por que o mar é azul? por que é salado? que é o mar de ardora? que é a marea vermella? cales son as diferenzas entre o peixe branco e o peixe azul? en que sentido xiran as correntes no mar? de onde veñen as ondas? clmose forman as praias? que é un afloramento costeiro? cal é a diferenza entre os peixes de auga doce e os de auga salada? por que soben e baixan as mareas? que significa marusía? e un longo etcétera. Dividido en catro partes, agrupa en cada apartado as explicacións: A auga e o océano, Os habitantes do azul, O contorno costeiro e Nós e o mar.   

Da presentación editorial: "Para que serve una balea? canta forza ten o mar? cantas especies habitan os océanos? porque soben e baixan as mareas? estas e moitas outras preguntas teñen resposta neste libro sobre o mundo mariño, con ilustracións que espertarán a túa imaxinación e explicacións claras e sorprendentes baseadas no rigor da ciencia e do que hoxe coñecemos do mar. en cada páxina aprenderás algo sobre os misterios do grande azul e comprenderás por que debemos coidalo. empápate coas súas páxinas para poder coñecer, amar e conservar os nosos mares." 

Di o autor que quixo responder as preguntas que lle facían os seus fillos, e faino da maneira máis doada posible. Trátase de coñecer e entender, de saber o que hai e os perigos que se corre para poder aplicar a mirada ecolóxica e facer intentos por mellorar, de forma que non deixemos o planeta nunhas condicións imposibles para o futuro. Xusto López  Carril, no prólogo relata a historia dos seres vivos dunha maneira ben interesante: "En realidade todo comezou cando unha célula toleirana se puxo a danzar dentrpo sde certa alga no fondo do mar. Esta bailarina estivo soa durante millóns e millóns de anos buscando unha parella acuática e, grazasao azar cósmico, un día atopouna. Estón abrazáronse de fomra intensamente química e así naceron os primeiros seres pluricelulares. Os nosos antepasados lograron reptar ata a terra, pero nós aínda levamos moito marno noso interior. Por exemplo, os músculos e os nervios que nos capacitan para falar e xantar desenvolvéronse no mar. Con algúns escualos compartimos a mesma estrutura dos camiños das neuronas que saen do cerebro. Os riles e a parte interior dos oídos son herdanza do noso pasado naauga. E os brazos e as pernas foron medrando a partir das aletas dos peixes." E outra afirmacións como "Hoxe en día o mar cobre máis do 70 por cento da superficie do planeta, Se cadra o futuro da humanidade está escrito no libro do mar, o clima da Tera depende da saúde dos planetas... Porque unha das cousas que define a humanidade é a súa curiosidade e interese por coñecer o descoñecido este libro tentar colaborar nese estudo, en palabras do autor, porque igual o planeta en lugar de chamarse Terra tiña que terse chamado Mar.   

Libro de coñecemento

O gran libro dos nosos mares de Blanca Millán está publicado por Cumio formando parte desa colección "O gran libro de", todos eles desta autora que xa publicou o da nosa horta e o dos nosos montes. Unha ilustradora e divulgadora que neste caso nos pregunta: Sabías que máis do 70 % da superficie terrestre está cuberta de auga salgada? Este dato pon en valor a importancia dos mares e océanos nas nosas vidas, así como nas de miles de especies animais e vexetais que fixeron deste inmenso hábitat o seu fogar.

Nas páxinas deste libro, agardante moitos datos curiosos, ideas inspiradoras e actividades divertidas para que explores o mar en toda a súa grandeza. Ben sexa que esteas a gozar dun día de praia, explorando o porto ou practicando algún deporte acuático este libro convídate a mergullarte nunha viaxe emocionate. Embarcaste nesta aventura?

Olibro consta dos seguintes apartados que nos falan da súa riqueza e variedade: Un mar de auga, O mar sempre en movemento, Os nosos mares e os noso ecosistemas, Aves á vista!, No verán imos á praia, Na area tamén se pode vivir, O mar tamén ten plantas, Quen vive no mar?, Como peixe na auga, Tempo de deportes acuáticos, Un paseo polo porto, O mar dá moito emprego, Imos de pesca, O mar é unha delicia, Unha pesca sustentable,Un océano en perigo, Os nosos mares necesítannos,Un mar dentro da casa e E agora, a xogar! Polo tanto, remata con xogos e actividades na natureza, para diferentes idades.

Unha nova publicación de Zahorí en galego

Asilvestrarse. Volver ao salvaxe é a novidade de Zahorí en galego que acaba de publicarse. O seu autor, Cristian Moyano, é un investigador, especializado na exploración  da relación humana coa vida silvestre en contextos de crise ecolóxica. A ética ambiental, a xustiza ecolóxica e a saúde global, a interdependencia, o antropocentrismo e o ecocentrismo son conceptos que están presentes  nos traballos deste filósofo doutor en Ciencia e Tecnoloxía Ambiental. As ilustracións son de Irene Cuesta e está publicado por Zahorí e CSIC na colección Mentes curiosas.

Con el revisamos os nosos saberes e aprendemos cousas. Define "asilvestrarse" como abrir os ollos á vida que te rodea e recordar o que eres e explica que somos natureza, porque dentro de nós hai un ecosistema natural (células, microorganismos) que os seres vivos vivimos grazas á luz do sol, o osíxeno e a choiva. Todos os seres vivos temos en común, polo menos a metade dos nosos xenes (quen se atreve a ir de egocéntrico?). Os xenes dos animais domesticados foron cambiando, o seu cerebro transformouse axustándose ao entorno e ao trato con humanos; na natureza salvaxe as poboacións das especies regúlanse pero a intervención humana altera ese equilibro. Os humanos e os animais domesticados reproducímonos moitísimo máis e a vida salvaxe pérdese, continuar así non é sostible por iso nos pide que nos asilvestremos reconciliándose coa nosa natureza. Unha serie de consellos dannos pautas para protexer a natureza e crear unha convivencia beneficiosa ao tempo; achéganos información sobre os cambios necesarios. Para finalizar, nunha páxina en branco pídesenos que busquemos un lugar con vida silvestres e aí, en silencio escribamos o que sentimos e o que atopamos.

As ilustracións de Irene Cuesta son o marabilloso vehículo polo que desfilan os textos, elas traen toda a información real e simbólica que nos fai adentrarnos nese mundo de contacto entre o silvestre e o domesticado, a humanidade e a vida salvaxe.

Da presentación editorial: "Se lles contas á túa familia e ás túas amizades que te vas asilvestrar, quizais se preocupen! Pero asilvestrarse non é vivir nas árbores nin unirse a unha manda de elefantes. Implica cambiar a nosa mirada e os nosos hábitos para permitir que a natureza salvaxe floreza de novo e faga as funcións que garanten a nosa vida e a dos organismos que nos rodean." 

Na páxina de Zahoría atopamos un enlace ao Club do Pequeno Activista cun manifesto e libros recomendados. 

Un álbum sobre a guerra e a continuación dunha serie

Que é a guerra de Eduard Altarriba está traducido por Moisés Barcia e publicado por Sushi Books. Da presentación editorial: "Este libro está pensado  para responder de maneira sinxela todas as preguntas que se nos ocorran despois de ver noticias sobre a guerra. Comprender como funcionan as guerras, as súas causas e consecuencias é o primeiro paso para a paz."

Para tempos escuros, de guerra e sen razón, igual o mellor é acceder a libros de coñecemento que nos enfronten a ela.  Plana a plana con deseño, texto e ilustracións moi interesantes vainos introducindo nese mal universal baixo títulos como Conflito, Quen é quen, Actores internacionais, Poder, Negociio, Armamento, Tecnoloxía, Propaganda e ciberguerra, A guerra na historia, A guerraxusta, DIH, revolución, Guerra entre estados, AGuerra Fría,Mísiles, Potencias militares,A OTN e o Pacto de Varsovia, A fin da guerra entre estados?, Como son as guerras actuais?, Intervencións militares, Como remata unha guerra?, Paz e mediación, Consecuencias dunha guerra, Informa:Corea do Norte e Dossier: Ucraína (as claves, as operacións militares).

Unha nova entrega dos Minimortos: Falso aniversario. Ledicia Costas continúa a serie, con Mar Villar nas ilustracións, e dentro do selo Xerais. Asi se presenta: "Maya está nerviosa porque se aproxima o seu aniversario. Cando chega o día, os Minimortos prepáranlle unha festa sorpresa onde non falta de nada, mesmo hai uns impresionantes fogos de artificio que preparou Dinamito no seu laboratorio. Vai ser un aniversario imposible de esquecer, sobre todo porque o Outro Barrio aparece ateigado dunhas eirugas de luz que formaban parte do espectáculo pirotécnico. A luz que emiten é insoportable e todo o mundo está enfadadísimo, ata o punto de que alguén denuncia a Dinamito e a Policía Esqueleta lévao preso. Que poden facer os demais Minimortos para axudar ao seu amigo? Conseguirán liberalo?" A historia é contada por Curuxa, a ave viaxeira entre mundos. 

Os minimortos fan bromas bastante pesadas, son un tanto inconscientes das consecuencias dos seus actos o que esta vez lles vai traer problemas porque Dinamito vai ser detido e levado á prisión. Daquela os seus amigos van liberalo, para iso terán que atravesar o Bosque das Calamidades e utilizar todosos seus recursos.

Os marabillosos nomes de Petunio (que adora coidar as flores do seu xardín e finou cando lle caeu na cabeza un testo de petucias dende a altura dun quito piso), Maya (a nena alérxica ás abellas que morreu despois de botarlle unha pedra a un panal e come flores desesperadamente), Dinamito (o apaixonado á ciencia e os inventos que morreu saltando polos aires nun experimento), Penoso (o oso de peluche que morreu de pena cando o deixaron abandonado) e Pochiña (a que vai dunha noutra enfermidade ata non saber a causa da morte pero adora os relatos de medo)

Os libros das Letras

Sei cantar e sei bailar de Eva Mejuto está ilustrado por Lucía Cobo e publicado por Xerais en formato grande de tapas duras.

Da presentación editorial: "Un fermoso álbum ilustrado para homenaxear a todas as mulleres anónimas que teceron, amaron e transmitiron a nosa música, poesía, lingua e cultura ao longo dos séculos." "Enfiando un ronsel de cantigas, muiñeiras, maneos e xotas, Sei cantar e sei bailar segue a pegada das viaxes de Dorothé Shubarth por Galicia. Neste álbum ilustrado acompañaremos a musicóloga suíza do Courel á Costa da Morte, recollendo as voces das mulleres que mantiveron viva a faísca da lingua no seu cantar. Tocaremos coa pandeireteiras de Mens, cantaremos con Adolfina e Rosa Casás e bailaremos con Eva Castiñeiras para homenaxear a todas as mulleres anónimas que teceron, amaron e transmitiron a nosa música, poesía e cultura ao longo dos séculos. Elas todas son as homenaxeadas no Día das Letras Galegas 2025. O álbum, con texto de Eva Mejuto e ilustracións de Lucía Cobo, conta cun apéndice informativo e cunha web para achegarlle á rapazada, e traballar na aula, un petisco do amplo universo da poesía e da música tradicional galega: a de onte e a de hoxe."

Nas capas a noite, as mulleres que cantan e bailan a modo de constelacións. Nas ilustracións as panderetas seellabn flores que nacen como remate de plantas porque a natureza está sempre presente, tal vez polo rural, porque elas sempre andaban polas aldeas e porque nelas se gardaron as cantigas e os ritmos. Dorothé é a protagopnista dunha historia coral. Busca un tesouro e vaino ir atopando nas casas destas mulleres que gardaron a tradición entre a terra quecultivaban e as estrelas que como música iluminaban as noites. Polo medio as coplas e a suíza percorrendo os camiños da patria prestada, homes e mulleres bailando.

O libro complétase con varios apartados que levan o nome de "Daquelas  que cantan (e tocan e bailan), "Daquelas que recollen os cantos" e "Daquelas que seguen a cantar" para rematar cun código QR para acceder á lista de reprodución preparada para o caso. 

Canta, miña compañeira. O legado das cantareiras de María Lado está publicado na colección Merlín de Xerais.

Da presentación editorial: "Unha viaxe desde o tempo e o lugar das pandeireteiras homenaxeadas no Día das Letras Galegas 2025 ata hoxe. (...) Adolfina, Rosa, Eva, Prudencia, Asunción e Manuela son os nomes propios de seis das miles de cantareiras ou pandeireteiras que ao longo do tempo crearon e conservaron unha rica poesía popular oral, que foi transmitida de xeración en xeración. Grazas a mulleres coma elas, chegaron a nós coplas, ritmos, bailes, contos, xogos, remedios e costumes. Sen ese prezado saber, a música galega que escoitas hoxe en día e a literatura que les non serían as mesmas. Por iso, esas mulleres son as homenaxeadas no Días das Letras Galegas de 2025. Este libro é unha viaxe ao seu tempo e ao seu lugar, durante a que descubrirás cousas sorprendentes e coñecerás xente á que, como a ti, a move a curiosidade."

A través dun código QR podemos acceder a un vídeo onde a autora nos introduce nesta temática. A palabra áxil de María Lado vainos levando coma un río mentres nos fala das cantareiras e de todo o que xira ao redor. En vermello aparece documentación que complementa a informacióna respecto das Letras Galegas, de Rosalía de Castro, da infancia desas mulleres ás que se lle dedican as Letras do 2025, das cantigas e dos lugares onde se cantaban, dos contos que acompañaban as noites, dos instrumentos dos que se acompañaban, dos traballos do agro e das ferramentas que utilizaban pero tamén servían para facer música, das historia de Dorothé e da súa recolleita, do cego dos Vilares, dos instrumentais que se utilizaban para gravar os cantos, das regueifas, das recolleitas e de quen as facía, do loro Ravachol, de como chega á actualidade esta música... Todo iso adobiado con fotografías que nos sitúan nas coordenadas espazo temporais e de cantigas que nos meten en tema.

Un libro de moito interese para saber máis acerca desta celebración tan diferente, na que entran varias mulleres a ese altar no que se conmemoran as Letras.  

Ambos recoñecen o valor das persoas que recompilaron e entregaron o seu quefacer nas institucións públicaS como o APOI (Arquivo do Patrimonio Oral da Identidade no seo do Museo do Pobo Galego.

Historias fascinantes da ciencia en Galicia

Historias fascinantes da ciencia en Galicia está escrito por Eduardo Rolland e Manuel Rey, ilustrado por Andrea López Álvarez e publicado por edicións Embora.

Da presentación editorial: "Sabías que un galego inventou a máquina multiplicadora? E que nos montes de Lugo habitaron mamuts? E que outro galego, de Cotobade, deseñou en 1865 un trebello que adiantaba o fenómeno da voz sintética e as “máquinas que falan”?

A historia da ciencia, dos inventos, do estudo da natureza e da realidade está chea de pequenos fitos –curiosos uns, abraiantes outros, fantásticos (ou sexa, magníficos) sempre-, que alumean o camiño cara o descoñecido.

Neste libro atoparás 40 historias galegas sobre o que Aristóteles chamaba “o desexo humano de saber”."

Eduardo Rolland codirixe a páxina de ciencia en galego: Gciencia, polo tanto estamos ante un especialista neste campo e tamén no da comunicación. 

Algunhas destas historias xiran ao redor da fervenza do Ézaro, unha praia negra en Galicia, a relación entre Newton e o tesouro da batalla de Rande, como funciona o botafumeiro da catedral, cando chove estrelas, o ouro da Gallaecia que sostivo a Roma, o mapa que colocou Galicia como centro do mundo, fogos fatuos e Santa Compaña, dromedarios na muralla de Lugo, o navío galego que se perdeu na Antártida, un meridiano para Galicia, unha engurra na Terra de 500 millóns de anos, cando o tigre campaba por Galicia...

O bosque é a nosa casa

O bosque é a nosa casa de Sara Fernández e Sonia Roig con ilustracións de Jesús Ortiz e traducido por Eugenia Sanmartín para Hércules de ediciones.

Da presentación editorial: "Sabes, de verdade verdadeira, como é que funcionan os bosques? Nun bosque todo está conectado. Pero ademais, todas as persoas estamos tamén conectadas cos bosques. E é que, sen dúbida, o bosque é a nosa casa. Entra neste libro e descubrirás unha chea tan grande de cousas alucinantes (e que moi pouca xente sabe) que te converterás en especialista en bosques. Garantido!"

Confesan as autoras que este é o libro que lles gustaría ter cando eran pequenas, por iso o escriben agora e encárganlle a unha personaxe, Silvia (unha nena) que sexa a guía ao longo daa páxinas, porque ela é unha apaixonada polos bosques, tamén é unha científica porque cuestiona as cousas, observa, experimenta e saca conslucións. Imos percorrendo o libro seguindo os títulos de cada un dos capítulos: 365 días para estar no bosque (as estacións), (Case) todos os bosques do mundo (diferente tipoloxía segundo a situación no planeta), Todas árbores, todas diferentes, A historia dos bosques (dende o principio dos tempos), Cando as árbores si te deixan ver o bosque (dende macro a micropaisaxe), Cos pés no chan (o solo), Como é que funciona un bosque?, Silvia e a fábrica prodixiosa, Que foi antes, a semente ou a árbore?, Sabes todo o que che conta a madeira?, Non só de árbores se vive no bosque, O bosque que nos coida, O bosque na cidade e a cidade no bosque, Bosques en perigo, Lume!, Como é que se coida dun bosque?, Novos bosques que non é pouco, Que podes facer ti polos bosques?, Algunhas cousiñas máis (con índices de vexetais, animais, materiais tecnolóxicos e personaxes famosos que pasean polo libro).  

Libros de viaxe para infancia, tamén

Dous libros: Grandes cidades, pequenos viaxeiros. Nova York e Grandes cidades, pequenos viaxeiros.Londres. Un subtítulo: Elixe a túa propia ruta pola cidade de Londres e pola gran mazá.

Dúas mulleres: Beth Beckman (editora e fundadora do sitio web Little Kid, Big City. Ofrece recomendacións de viaxes e actividaes na súa conta de Instagram) e Holley Maher (deseñadora de papelería que permanece detrás de Wink Wink Paper Co., ademáis de ser compositora e artista musical).

Tradución de Maruxa Zahera nos libros que presentan: apuntamentos para antes de comezar a viaxe, capítulos con cada unha das aventuras que aparecen no índice e un mapa final. Publicados por Bululú.  

Na presentación editorial dise que nas obras se combina o formato de guía de viaxe cunha serie de propostas interactivas que nos transportarán ás cidades máis espectaculares do mundo. É cousa de probar!

De familias e do "innombrable"

Resúltame familiar. Un percorrido actual por diferentes formas de vivir en familia de Carmen Mateo con ilustracións de Lirios Bou, traducido por Inma Alonso e publicado por Cumio

A modo de resumo da rede de Bibliotecas Públicas de Galicia: "Se algo define as familias é o seu constante cambio: dende a Prehistoria ata a actualidade, desde as familias máis numerosas ata as máis reducidas, desde a familia tradicional ata as moitas outras formas nas que se compoñen as familias de hoxe. Numerosas ou de poucos membros, próximas ou afastadas, xuntas ou separadas… hai moitas formas de vivir en familia. Pero aínda que as familias muden continuamente, sempre teñen en común un punto de partida: o amor, a protección e o apoio."

Unha introdución con "Crías que sabías todo sobre as familias?" pois non, están en constante cambio a pesar de ser unha das institucións máis antigas, non? Remata cunha sopa de familias para identificar a propia ou escoller a que che gustaría.   

 

O libro dos cus de Eva Manzano e Emilio Urberuaga está traducido por Maruxa Zaera e publicado por Nubeocho.

Un libro divulgativo para poñer a mirada nesa parte do corpo que vemos poucas veces, porque queda atrás, porque é algo do que non se acostuma falar ou polo que sexa. Sabemos pouco de cus e este é unha obra que deterse aí e observar. Iremos entrando na súa historia, na diferenza entre uns cus e outros sexan de humano ou animal, os nomes cos que podemos chamalos, as formas que teñen, as prendas coas que os tapamos, as súas cores, as mensaxes que nos envían... e despois de tanto ver vannos quedar ganas de ampliar o libro coas nosas ocurrencias.

Di a autora (cando lle dedica o libro aos cus) que son coma a cara oculta da lúa, e non lle falta razón. Non é doado velos porque os ollos os levamos diante e el queda detrás, non é? Para xogar coa escatoloxía...

Un par de libros informativos

A lingoaxe das plantas. Os seres máis fascinantes do planeta de Helena Haraštová con ilustracións de Darya Beklemesheva, traducido por María Reimóndez Meilán e publicado por Baía.

Da presentación editorial: "Que pasaría se as plantas tivesen súper poderes dos que nada sabemos? Podería ser que as plantas sexan as donas do mundo? Cando miras para as plantas e as árbores seguramente dirás: moi bonitas, pero un pouquiño aburridas. As plantas nin andan nin falan e aínda por riba non fan nada cando as arrincamos, cortamos ou cando lles prendemos lume. Pero sabemos o que facemos? Hai moitos científicos recentes que poñen patas arriba a nosa percepción tradicional das plantas e das árbores. Agora non só sabemos que se interesan polo mundo que as rodea, senón que reaccionan ante el. Ademais, comunícanse de xeitos que quen nos dera aos humanos!"

Un libro de moito interese para ir estudando as plantas, as súas partes, tipoloxía, medio natural no que se asentan... para rematar cun glosario que axuda a entender toda a información.

O gran libro dos nosos montes de Blanca Millán está publicado en Cumio. Otro libro para non perder con todo tipo de documentación básica e tamén complementaria (como facer un colar de bugallos, as regras do sendeirista...) en recadros que complementan a información central.

Así se presenta: "Un álbum divulgativo repleto de ideas orixinais para saír de excursión e aprender a observar a natureza dependendo da estación do ano."

Novembro, mes da ciencia en galego nas bibliotecas

Elena Vázquez Cendón, coutora en Matemáticas e decana da súa Facultade na USC  escribe o manifesto deste ano 2023.

Fala da divulgación como ese compromiso de compartir a ciencia. Saber, curiosidade, preguntas. Tamén di:"Cada libro que enche os seus andeis (dabiblioteca), ao pasar polas nosas mans, convértese nunha semente viva que activa as cores coas que o noso maxísn ilustra as persoas que nos permitiron chegar a este momento, e transmiten as vibracións das persoas que os abrimos. Esta conexión cos libros sacia inicialmente a sede de querer entender e deixa unha valiosa semente para ser as científicas e científicos que acharán as solucións aos problemasque hoxe nos formulamos. Convídanos a visitar o Álbum da Ciencia do Consello da Cultura Galegas e a asistir ás actividades (conferencias, obradoiros, observacións do ceo nocturno, exposicións, contadas, experimentos, cursos...) que se desenvolven  nas diferentes bibliotecas ao longo deste mes.  No folleto publicado pola Xunta de Galicia aparece, a maiores, inforacións sobre a furgoteca, a ciencia en galego nos equipos de dinamización da lingua galega (congresos, aplicacións e xogos, programas e presentacións, revistas, vídeos, xogos, concursos e cancións, xogos de mesa, biografías...) e nas bibliotecas escolares (recursos a través das páxinas ciencia en galego nas bibliotecas, seleccións de ciencia en galego, libros informativos en galego, proxecto biblioteca creativa, metodoloxías activas e traballo por proxectos)

Todo un mes para gozar coa ciencia ao tempo que se aprende. No medio de todo iso os libros que podemos ver a través dos seguintes enlaces: 

Un libro informativo

Divulgación científica. Neuroloxía

Aumentan os títulos da serie "Crías de animais"

O sono animal

Unha biografía, unha novela, un libro de divulgación científica...

ESTRELAS GALEGAS DA CIENCIA

Un magnífico libro sobre a gran teoría

E moitos máis que pdoerás atopar neste blog... 

Un libro divulgativo

Pícache a curiosidade? de María Canosa e Ro Ledesma, está publicado por Edicións do Cumio e preséntase así: "O queixo procede dun líquido, o cacao dunha semente, o algodón obtense dunha planta e a la dun animal. Tanto o queixo, como o chocolate ou a la, poden viaxar nun avión, pero tamén fan viaxes polo mundo a auga e a electricidade. E a túa mente... ata onde é capaz de viaxar?

Din que o mellor das viaxes non é o destino, senón o propio camiño. Velaquí un libro no que descubrirás a andaina que el mesmo fixo para chegar ata ti, pero non só iso, senón que tamén te guiará na viaxe de obxectos, materias ou enerxías que habitan ao teu redor. Quizais non sexas consciente de cantas travesías marabillosas acompañas. Queres descubrilas? Non necesitas cinto de seguridade para esta viaxe, nada máis que unha mente inqueda que che permita descubrir a orixe das cousas."

Interesante, non? Un percorrido pola auga e a luz, a electricidade, a lan, o mel, o chocolate, os avións, as tormentas, os libros, o ouro, o noso corpo, o cerebro ou os tres RRR da sustentabilidade. Entender o funcionamento de todo canto utilizamos ou nos rodea é a finalidade deste libro, axudar a resolver as dúbidas: como viaxa a información polo noso corpo, como se fan os lingotes de ouro, por que se producen as tormentas, como pode voar un avión sen mover as ás, de onde sae a auga que utilizamos ou como chega a auga ás billas das casas ou a onde vai a auga dos baños... algo de todo e a promesa de continuar.

Divulgación científica. Neuroloxía.

A incrible viaxe de Antía ao cerebro humano é un libro de non ficción, de información, de coñecemento, de divulgación... Está escrito por Paula Rivas Ramírez, unha neurocientífica, e ilustrado por Iago Araújo, publicado na colección Seica de Xerais.

Así se presenta: "A medio camiño entre a ficción e a divulgación, A incrible viaxe de Antía ao cerebro humano é un libro de contidos científicos para aprender gozando da lectura. Durante unha excursión a un instituto de investigación en neurociencia, a protagonista desta historia pérdese dos seus compañeiros e coñece uns ratiños científicos que lle explican como funcionan o cerebro e o sistema nervioso, e tamén que son as neuronas e como percibimos as cousas a través dos sentidos. Pouco a pouco, Antía vai descubrindo que detrás dos ratiños hai nomes de científicos famosos (Santiago Ramón y Cajal, Alois Alzheimer, James Parkinson e Margarita Salas) e vive unha experiencia extraordinaria." Todo isto mentres o seu grupo se está entrevistando con Xurxo Mariño. Personaxes de verdade na ficción, científicos convertidos en ratiños... E a dúbida: vai máis alá dunha boa lección nun libro de ciencias? é suficiente ou este tipo de libros deben dar outro salto máis?

Agradecemos a Xerais que publique estes libros tan necesarios en galego e animamos a continuar por este camiño.

Aumentan os títulos da serie "Crías de animais"

 

Aumentan os títulos da colección "Crías de animais" cos títulos Asia. Quen son? e Terras Polares. Quen son? de Tándem Seceda (Chema Heras, Isabel Pelayo, Pilar Martínez e Xulio Gutiérrez) con Ester García nas imaxes.

O oso panda, o macaco xaponés, o dromedario, a raposa voadora, o tigre, o orangután, a cacatúa filipina por Asia. O maior continente do mundo, onde se atopan as montañas máis altas. os desertos máis áridos e as selvas máis impenetrables e onde viven a maioría dos seres humanos, tal como se conta na páxina final, pero tamén se di que a contaminación, a corta masiva dos bosques e a caza ilegal poñen en perigo a fauna... Descrición do animal, adiviña a respecto de algo que o caracteriza e unha mensaxe final relacionada co continente e a ecoloxía.

O oso polar, a morsa, o pingüín emperador, o reno, a foca de Groenlandia, o bufo nival e o raposo ártico. Do Polo Norte ou da Antártida, territorios áridos e xélidos, cos animais que viven en condicións moi duras protexéndose do frío. Teremos que protexelos porque están ameazados pola emerxencia climática.

O sono animal

Sempre nos preocupou saber a razón pola que temos que durmir e xa non digamos, saber como dormen os diferentes animais, como o fan cando andan atravesando océanos, cando corren perigo, cando voan ou nadan, cando pasan o inverno durmindo... Pois ben, agora temos o libro que nos resolve todas as dúbidas. O seu título é O sono animal, está escrito por Silvia Lazzaribo Binelli e ilustrado por María José Arce Letelier; a tradución ao galego é de Iago Nicolás  e publicado por Kaladraka.

Preséntase así: "Un libro informativo rigoroso e sorprendente para descubrir as curiosas e variadas formas de durmir que se dan na natureza. En “O sono animal” poderás coñecer as insospeitadas formas de descanso de máis dunha trintena de animais, tan diversas como a mesma natureza. Un paxaro que apaga a metade do cerebro mentres voa, unha mosca que adormece sobre a súa flor favorita e un peixe que se recosta na súa cama de burbullas... Uns dormen escasos minutos, mentres que outros o fan durante longas tempadas. A algúns gústalles permanecer enterrados e, a outros, apiñados no alto dunha árbore para que os depredadores non os alcancen. Unha obra cuxo minucioso contido científico se complementa cunhas elocuentes e detalladas ilustracións a acuarela".

Un magnífico libro sobre a gran teoría

En continua evolución de Santiago Ginnobibli, con ilustracións de Guido Ferro, está traducido por Iago Nicolás e publicado por Kalandraka. 

Da Presentación editorial: "Este libro acércanos á teoría de Darwin e axúdanos a entender mellor quen somos e de onde vimos". Non se pode dicir máis claro, partindo da observación dos diferentes tipos de animais e da análise daqueles aos que nos semellamos máis, acompañamos a peripecia biográfica de 

Darwin, a súa viaxe ao redor do mundo... imos achegándonos a nós mesmos, a quen nos parecemos e de aí para atrás ata chegar á primeira familia, de aí aos grandes simios (chimpancé, orangután e gorila), logo aos mamíferos cos que compartimos a crianza dos fillos e... camiñando coa cabeza atrás atrás chegamos a que toda a vida na Terra foi unha familia que pode estudarse a través da xigantesca árbore da vida. Foi difícil de aceptar a aínda hoxe dá traballo porque os cambios son moi lentos e se é complicado mirar cara atrás facelo cara ao futuro aínda o vai ser máis. Pero, ao remate fálasenos da ciencia "Non te convence algo do que che contei? Está ben, nunca creas todo o que che din. Estas ideas, estas ferramentas, poden perfeccionarse. Poden, incluso, abandonarse e substituírse por outras. Porque o coñecemento constrúese de forma colectiva e sempre pode mellorarse. Iso dixo Darwin, e iso continuamos a facer. Se che gustan estas ideas son túas. Podes apropiarte delas, modificalas, desenvolvelas, amplialas e, quizais, contárllelas ás túas amigas, aos teus alumnos, ás túas sobriñas, aos teus fillos. Porque somos mamíferos e lles transmitimos ás nosas crías o que nos ensinaron e aprendemos. Para cambiar estas ideas por outras mellores terás que facerte novas preguntas, quizais algunhas que aínda ninguén se fixese."

Magníficos textos, ilustracións marabillosas que dende as propias gardas buscan abrirnos a mente e facernos pensar ao tempo que nos divirten polo contraditorias que poden resultar, debuxos científicos, láminas de natureza aventureira como esa do mar embravecido polo que navega o Beagle, cambios que nos van gustar como ver o Pensador de Roden convertido en Pensadora e... de fondo esa maneira de obrigarnos a facernos preguntas e chegar a conclusións que sempre van no camiño de respectar toda a vida que nos rodea, todos os ecosistemas que hai no planeta. 

 

Un libro que dá moito que pensar... Un libro para ter en todas as bibliotecas!

O magnífico mundo das profesións. Descubre o que poderías ser de maior de Pavla Hanackova e Hana Mokrosova, ilustrado por Helena Harastová, traducido por María Reimóndez e publicado por Baía.

Así se presenta: "Algunha vez tentaches contar cantas profesións hai? Imposible, verdade? Que haxa tantas é algo fantástico porque permite que cadaquén atope o traballo que máis lle preste. Tanto se che gustan os ordenadores, a danza, a música, a historia, as matemáticas, o transporte, o espazo ou as profundidades do océano, de maior eses afeccións poden levarte a interesantes oficios! Acompáñanos para saber un chisquiño máis das profesións menos coñecidas pero que máis moven o mundo hoxe en día. Descubre que habilidades precisa a xente que se dedica a cada cousa e o que lle gusta do seu traballo para así atopar a chave que fará os teus soños realidade!"

Vale a pena. Parte dos gustos persoais para introducirnos nun universo de oficios ao redor. E vai dun a outro: Interésanche os ordenadores? Gústanche os coches, avións e outras máquinas? Interésache o espazo? Préstache explorar o mundo? Adoras os libros? Préstache debuxar e fabricar cousas? Gústache expresar a túa creatividade? É a música a túa mellor medicina? Préstache bailar e ser o foco de atención? Interésanche os animais? Vives para a natureza? Gústache axudar outras persoas? Gústache traballar coas persoas? e Interésanche a cociña e a comida? Ao abrir un destes melóns imos atopar moito zume, por exemplo, o primeiro deles vai dar programadora, técnica de sistemas, animadora por ordenador, deseñadora web, especialista en ciberseguridade, creadora de videoxogos, administradora de rede, creadora de modelos dixitais de terreo, creadora de apps, deseñadora de son ou influencer. E si, xa sei que houbo algo que che chamou a atención, igual que a min, pero María Reimóndez explícao moi ben: "Como profesión é feminino e persoa tamén, aquí falaremos sempre nese xénero para axudarche a descubrir que profesións interesantes, mesmo abraiantes, poden ser para ti"

Seguramente a tradución é moi libre pero resulta marabillosa. Estamos ante un libro cunha linguaxe coeducativa a tope, un texto que reverte o normativo dándolle moito valor á muller aínda cando as ilustracións mostren homes, exactamente igual que cando lemos da maneira convencional (ao revés). Un libro para ter en cada biblioteca!

Libros infantís con información e... algo máis

De festa en festa. Un percorrido por algunhas celebracións da península de Ramón D. Veiga, ilustrado por Sr. Reny e publicado por Edicións do Cumio. Vanse presentando as festas seguindo as estacións, en inverno (Noitevella, Vinajera, Carnaval, Fallas), primavera (cerdeira en flor, moros e cristiáns, feira de abril, os maios), verán (a noite das fogueiras, festa dos tabuleiros, descenso nacional do Sella, o cipotegato) e outono (a vendima, festa da rosa do azafrán, magosto e samaín).

Ilustracións enormes e letra pequena para explicalas, localizala, datalas e recoller a declaración, explicar a tradición e engadir unha historia, nota de prensa ou poema relacionado coa festa. 

Quen é quen? de Vera Galindo, Bululú. O mércores ás 12 é o día das máscaras na escola, desta maneira cada un pode ser o que queira. Como sempre pasa, na escola aprovéitase para ampliar coñecementos, para expandirse, polo tanto falarán das máscaras dende a antigüidade e nos diferentes lugares do mundo (Exipto, grecia para o teatro, Xapón, culturas indixenas (chamáns), Idade Media... Nesa hora, xogan, bailan, divírtense e sémtense coma os seus personaxes. Ás 13 horas todo volve á normalidade, agora, seguirán sendo o que queiran ser (científicos, músicas, pintores...) mesmo sen máscaras.