luns, 23 de decembro de 2019

Novidades editoriais 1


















 

Indómita e a semente da inmortalidade de Alex Mene gañou o I Certame de Literatura Infantil e Xuvenil “Muíño do Vento.”Indómita, a exploradora dunha aldea sen nome, na que ninguén pode entrar nin saír debe saír, pero que agora corre perigo e ela é a encargada de salvala. Poderá? Unha perigosa aventura coa súa dose de misterio.
Unha mestra en apuros. Sálvese quen poida de Pilar Serrano e Jorge Campos. O día a día dunha mestra de Infantil, a súa relación con eses seres que non poden ser máis surreais do que son, entre o humor e a desesperación... Banda deseñada
Coidado coa charca! de Urberuaga e Juan Carlos Román, un libro no que intervén a abella, a mosca, a xoaniña, o caracol, o coello, o ourizo e ata un elefante que virán á charca. Unha estrutura acumulativa e repetitiva con final sorprendente.


martes, 17 de decembro de 2019

Un novo libro da colección Merliño

Conexión Macarrón é o novo libro de Ledicia Costas publicado na colección Merliño de Xerais. As ilustracións son de Laura Suárez con imaxes acaídas, con personalidade, distintos puntos de vista e a ledicia que achega a creación dun novo mundo.
Na presentación editorial, aparecida no blog de Xerais, aparece
"A Espe e a Rino non lles gustan os paraugas, por iso agardaban debaixo dun tobogán a que parase de chover cando un señor fúnebre, con roupa, chapeu e paraugas negros, lles preguntou se querían que os acompañase á casa. Díxolles que era Expósito e que vivía no seu mesmo edificio, no noveno andar.
Todo nel lles pareceu sospeitoso: o sombreiro dáballe voltas sobre a cabeza, os seus ollos brillaban cunha potente luz branca, e nalgún momento confesou que tiña antenas. Estaba claro que non era un «Expósito», era un extraterrestre!
Que ían facer agora que coñeceran un extraterrestre de verdade?" 
Xógase con esa confusión e esa dúbida que o par de amigos crean. Espe, a nena que nos conta a historia, vainos introducindo nese inverno que aparece mentres xogan no parque, o medo a que Rino (por algo ten ese nome) se "agripalle", a desconfianza ante ese home fúnebre e como se vai enlazando a narración, tamén cunha chisca de humor 
"-Pecha a porta con chave -ordeneille a Rino.
-Pero como que con chave? -retrucou el-. Aínda van pensar que estamos aquí dándonos bicos."
Por isto, tamén, me parece excesivo colocar o libro no tramo de +9. Para empezar, son da opinión de baixar sempre a recomendación de "A partir de..." porque á rapazada non lles gusta ler aquilo que se pode entender que é para máis pequenos e, sen embargo, non lles importa ler o destinado a máis grandes (todo o contrario!) e ademais, esta historia ten os ingredientes das dirixidas a lectorado autónomo que como mínimo debe comezar nos oito anos.
Dende o cotián ata a fantasía, nese mundo intermedio do que pode ser ou non, no que se moven marabillosamente as pequenas e os pequenos.

domingo, 15 de decembro de 2019

Candorcas e unicornios, un título case poético

"Candorcas e unicornios é unha fábula marabillosa, en todos os sentidos da palabra, onde o mar, a natureza e a fantasía van da man nunha historia que, ademais de entreternos, vai facernos pensar…"
Un dos últimos títulos de María Canosa, unha autora tan prolífica que sempre anda a sorprendernos cunha nova obra por iso non podemos asegurar cal é a máis fresca.
Publicada na colección Árbore de Galaxia, no tramo a partir dos 12 anos, ilustrado por Iago Torres París cunhas imaxes especiais con liñas e o azul dese mundo da imaxinación e a tristeza que tan ben lle acae; quizás o que menos me guste sexan as expresións nalgún dos casos, deixando para as panorámicas o mellor do estilo.
Unha historia triste, unha nena que chega de África coa nai que vén a morrer e unha parella que a vai coidar. A situación dos tres na Costa da Morte vese reflectida na dor e illamento da rapaza e na agresividade coa que un compañeiro os ataca por ser distintos (eles negros e ela de pelo roxo, xente que vén de fóra...). Esa é a parte social que se resolve coa colaboración da nai do rapaz que actúa de maneira exemplar (que importante é a familia e a súa comprensión dos feitos máis alá do afecto que senten polos seus). 
María coloca no centro da novela os sentimentos de Ana, esa necesidade de comunicarse con animais reais ou mitolóxicos cando non pode facelo cos iguais. Esas carreiras de Ana ata o cantil para tocar a ser tocada pola candorca ou para erguerse sobre o lombo do unicornio semellan dun grande perigo pero son tamén a maneira de liberarse da carga que leva consigo. Unha nai médica que chega a Kenia embarazada, que traballa como cooperante e enferma volve á súa terra cun par de africanos que dende sempre coidan da súa pequena. O mundo interior e a imaxinación como canal de saída da aflición, o enfrontamento entre o rapaz e a rapaza posibilitando a descarga obrigándoos a falar do que levan gardado no gran baúl da pena, o doado que debe ser o entendemento e o difícil que é conseguilo e... o amor e os coidados dos máis pequenos como centro do universo.

sábado, 14 de decembro de 2019

Contra o acoso ou abuso... dos adultos

Monstro de ollos vermellos de R. J. Peralta Torres, con ilustracións de Blanca Millán, publicado por Galaxia
En primeira persoa un neno, Anxo, di que ten medo do Monstro (así, con maiúsculas) porque vai disfrazado e cando te fías... ataca. Sente vergoña e non é quen de falar coa nai ou coa mestra acerca do que lle pasa. El vaise apegando á nai, tentando estar con ela sempre que pode, á beira. O Monstro díxolle que ninguén cre aos nenos que falan de monstros e el ten medo a que iso sexa verdade. Por outro lado, na escola dinlle que dicir a verdade é de valentes e quere facelo. Dubida e dubida ata que xa non pode máis e llo conta á nai, logo van ver a unha señora que "arrecende moi ben" (xa saben o que teñen que facer as psicólogas) e de aí á policía que fala con el sobre o Monstro. Por iso, ao final o Monstro marchou, o medo vai pasando porque sabe que pode falar de todo con mamá e papá que o abrazan e así, desa maneira, vanse todos os medos.
A través das ilustracións vaise mostrando a ese monstro como un ser escuro e peludo, ás veces con forma de lobo, ás veces como uns enormes ollos que vixían, pero sobre todo botando as redes nas que se enreda Anxo, unhas redes... nas que acaba caendo o propio monstro. Esa metáfora das redes nas que caen os peixiños, mantense ao longo do libro, porque ao neno gústalle ser mariñeiro, xoga con barcos de papel, envólvese en sabas de mar e pásao mal cando nos pesadelos ou na realidade cae nas redes do Monstro. Porque os monstros son artistas do disfrace, ocúltanse os lobos coa roupa da avoa, pasan por amigos cando non o son, e sempre hai que andar ollo avizor ou iso semella dicir a última ilustracións na que vemos a moita xente pescando, cos seus anzós.
Unhas van e outras veñen. Semella un libro marabilloso para tratar o abuso a nenos e nenas porque a roupa interior está moi presente nas imaxes, pero por outra banda dá un certo temor que os oequenos e pequenas comecen a ver monstros onde non os hai, é dicir, estamos ante un libro que se debe traballar cando se fala dese tema, pero igual non é o máis axeitado para que o collan eles sos, ou si? Eu, coma Anxo, dubido.    

martes, 10 de decembro de 2019

Fina a pirata, a último libro de Helena Villar Janeiro

Ilustrado por Abi Castillo e publicado por Galaxia en formato álbum, aínda que cun texto xeneroso. 
Porque sempre pode haber un accidente, sempre, Fina perde unha perna. Cando volve á escola cunha pata de madeira (que seu pai lle fai mentres non chega a prótese), ofrécese a ser pirata para que poidan xogar a corsarios. Así, o que semellaba triste triste pasa a ser algo divertido e orixinal cando toda a comunidade educativa se presta a converter o patio nun mar no que o barco busca tesouros. Rematan creando unha gran biblioteca pirata que xestiona Fina que, por certo, lle colleu tanto cariño ao mar que está pensando en licenciarse en Ciencias do Mar.
O que tal son as cousas! Si, todo ten amaño e ata do máis triste podemos sacar unha risa.
A ilustradora xa se dera a coñecer con Pioneiras 2 de Xerais

domingo, 8 de decembro de 2019

Teatro para adolescentes. O gótico e a muller

Estrelecer de Carlos Labraña que acaba de publicar Galaxia. Unha obra de teatro para adolescentes, un xénero ben necesario.
Labraña escolle mulleres, adolescentes, misterio, bruxas e vampiras, medo, unha casona abandonada...  O subtítulo "Nun mundo onde as rapazas poidan ser libres" despista un tanto, asi que será cuestión de lelo e falar.

mércores, 4 de decembro de 2019

Libros de Milmanda Literaria

Neste caso trátase de O lado do que dormes de María Canosa, un libro que nos prende a pesar de tratarse case dun diario de nai. 
Recollemos da presentación editorial: "Laura ten 37 anos, un home, dous fillos, unha hipoteca, un traballo e... a vida por diante. Pero no seu traballo fanlle pagar caro o feito de ser muller. Onde está a súa fortaleza? A fortaleza das mulleres non sempre é igual. A unhas sáelle pola boca, polos brazos. A outras méteselles dentro e móveas de maneira instintiva. Hai a quen lle custa atopala, sacala á luz. Pero ao final sempre acaba por saír. Ás veces o detonante é o simple feito de decidir o lado do que dormes. Ás veces hai que deixar de resistir e require un cambio. Esta novela vaise entretecendo coas dúbidas e seguridades dalgunhas mulleres. Mulleres que se unen coma nunha arañeira, apertándose para protexérense. Mulleres que loitan e, ás veces, gañan batallas. Non sempre."
Un libro que forma parte dese grupo que se vai entretecendo con títulos con Vida de nai de Gemma Sesar, Maternidade fóra de catálogo de Marga Tojo... ou xa no campo da poesía Oso, mamá, si? de Maria Lado, Feliz idade de Olga Novo... 
A maternidade no mundo actual, a loita da igualdade da muller, a experiencia e a consciencia da desigualdade e sobre todo, os pensamentos e sentimentos que abordan as mulleres e nais actuais no traballo e na casa, na relación cos compañeiros e o resto da familia.  
María Canosa sae moi airosa da súa incursión fóra da literatura infantil, nesta especie de desafogo dunha muller estresada na busca da conciliación familiar e o respecto por parte do mundo do traballo, unha baixada á depresión e unha volta á casa familiar da estirpe, aí onde se demostra a marabillosa pasta da que está feita esta escritora que afonda as raíces na leira propia.

Libros que acadan premios de literatura xuvenil

Os corpos invisibles de Emma Pedreira, conseguiu o premio Jules Verne de Xerais, na última convocatoria.
Dúas mulleres en circunstancias moi diferentes pero igualmente desfavorecidas. L. C. de quince anos, vítima da explotación social e económica naqueles primeiros anos de revolución industrial nos que a rapazada comezaba a traballar moi cedo e era sometida a todo tipo de vexacións (por débil, nova pertencendo á cadea de produción dende os oito anos, muller, pobre...). Unha verdadeira escravitude. 
A outra, Prometea Stoner, unha muller de familia acomodada con unha rara enfermidade pola que vai perdendo o dominio do seu corpo e se ben comeza valéndose dunha cadeira de rodas motorizada asistiremos á perda de sensibilidade da maior parte da súa estrutura física. De fráxil saúde, cunha lenda arredor da súa vida (co pelo brando e a roupa sempre negra dende o día aciago no que ía casarse e non foi posible) e unha amplísima autodidacta centrada especialmente na súa enfermidade, en medicina, enxeñeiría e literatura especialmente na escrita por mulleres. 
Dúas vidas que se encontran nun momento determinado e se atan polo que teñen en común: o desexo de liberdade e a non discriminación por razón de xénero, a asertividade e o empeño en conseguir os seus anhelos, a defensa das mulleres... pairando sobre todo iso, a nova Prometea que como Frankenstein será construída con partes de outras (mulleres escritoras: Charlotte e Emily Bronte, Apha Behn, Ada Lovelace, Jane Austen, George Eliot, Christina Rosetti) pero que se nega a recibir o nome do artífice que cumpre as ordes do creador ou creadora, o novo deus ou deusa que recolle os pecios do pasado para reivindicar o dereito a ser de todas e cada unha das mulleres, porque máis alá do misterio e as posibilidades da ciencia están as loitas sociais das mulleres acadando o seu destino.
Só un comentario: que pasaría se tivera un pouco máis de pouso, se non fora o resultado dunha case aposta, se o papel fora caro e houbera que escribir máis paseniñamente?
Prometea Stoner traballando sobre o seu propio corpo cos corpos de outras mulleres adiantadas ao seu tempo e escrínbindo á creadora do outro Prometeo, Mary Shelley. Un encontro, a través do tempo, entre dúas mulleres que crean e recrean tan domo deusas.

sábado, 30 de novembro de 2019

Varios libros, moi distintos

A maldición de San Brián de Paulo Calvo
O padre Aldán guía un grupo de frades irlandeses por Galicia, na busca dun monasterio onde gardar un poderoso obxecto, que trae dende Irlanda. O mesmo artefacto que séculos máis tarde buscarán os nazis e que servirá para unha trama de espías no momento actual arredor da Universidade de Santiago de Compostela. Unha gaita que contén o mal, que quen a toca fai medrar tamén dentro de si e que provoca mil e un enganos ao longo do tempo, mil e unha loita para poder quedarse con ela. De novo, o esoterismo ligado ao nazismo (o doutor Fausto Wesster procúraa para o Führer, sabendo que de atopalo, o ditador acadaría a gran vitoria que desexa para os nazis sobre Europa). E, de novo, a falta de escrúpulos na momento actual, tanto na universidade como no comercio da arte. O poder do mal, pena que ese poder, unha vez máis se coloque do lado das mulleres, neste caso unha fermosa gaiteira de familia de gaiteiros que todos adiviñamos... non sei se ela estará moi contenta de verse convertida en personaxe malvado.
Chama a atención, que unha vez máis, aparece o mantra da nosa literatura (dos "Agradecementos" recollemos "grazas a Francisco Castro, en nome da Editorial Galaxia, por confiar en alguén coma min. Un rapaz da aldea. Coma quen di un ninguén") recollido por un novo.
 Lobísimo do saco. Tres titiritadas de Bernardino Graña
Tres pezas de teatro infantil: Sinfarainín contra don Perfeuto, Os burros que comen ouro (nunca cabalos serán) e Lobísimo do saco. De épocas diferentes, a primeira delas foi finalista do Concurso de Teatro d´O Facho no ano no que ganou Casares con As laranxas máis laranxas de todas as laranxas e que, naquel tempo se publicou na revista Grial. Di Bernardino Graña que así como esta primeira obra ten como tema central a crçitica ao réxime de Franco con ese reloxo que o controla todo, en Os burros que comen ouro (nunca cabalos serán) a crítica diríxese cara ao diñeiro e a falta de xustiza e, na última delas, Lobísimo do saco, o tema é a democracia.

Os animais son os protagonistas destas historias que conteñen moito humor, pero tamén invitan a reflexionar sobre o abuso do poder, a tiranía... en definitiva, o terrible que é para unha sociedade perder a liberdade.
Remata cun epílogo de Ramón Nicolás no que analiza estas tres pezas falando deste personaxe que lles dá unidade, Sinfarainín, e das características desta xinea de teatro infantil: simplicidade nos diálogos, potenciación da axilidade comunicativa e escenas de filiación máis ou menos humorísticas ou cómicas. Todas elas cun contido simbólico de loita contra a tiranía e a tontería, que -por veces- pode semellarse.

venres, 29 de novembro de 2019

XII Premio Compostela de Álbum Ilustrado

O can de  Milu acadou o XII Premio Compostela de Álbum Ilustrado. Da autoría da ilustradora húngara Mariann Máray, a obra pasa a publicarse en sete linguas.
"O Milú gustábanlle os cans", así comeza a obra. Gusábanlle todo tipo de cans por iso, cando atopa un animal noi peludo, á beira do camiño, decido levalo con ela. Son amigos, pásano moi ben ata que un día... se descobre que Peluso non é un can. Aí está o problema, en que igual se ten que separar del e igual non pode resistir ese alonxamento.
Na presentación dise que é unha historia de amor polos animais, amizade incondicional e libertade. O xurado opinaba que merecía o premio pola atrevida aposta plástica, reforzada pola multiplicidade cromática, próxima á estética naif e ao mundo da infancia; valorando tamén a coherencia do discurso narrativo, tanto textual como gráfico.
Un final aberto, achégalle unha riqueza simbólica e un novo camiño polo que seguir creando e recreando a historia.
As imaxes tráennos un mundo persoal, coas súas propias cores e motivos, cunha lectura que suma e multiplica a do texto. 
Nas once edicións precedentes foron premiados “Cerca”, de Natalia Colombo; “Un gran sueño”, de Felipe Ugalde; “La familia C”, de Pep Bruno e Mariona Cabassa; “El camino de Olaj”, de Martín León Barreto; “Bandada”, de David Álvarez e Julia Díaz; “Mamá”, de Mariana Ruiz Johnson; “Ícaro”, de Federico Delicado; “Después de la lluvia”, de Miguel Cerro; “Una última carta”, de Antonis Papatheodoulou e Iris Samartzi; “La huerta de Simón”, de Rocío Alejandro; e “Cándido y los demás”, de Fran Pintadera y Christian Inaraja.

xoves, 28 de novembro de 2019

Outro álbum ilustrado: A araña que lles tiña medo ás arañas

A araña que lles tiña medo ás arañas de Ramón V. Veiga con ilustracións de Iván R.; un álbum ilustrado publicado por Xerais.
Unha araña nace no furado dun muro e alí queda preguiceira mentres as irmás marchan a explorar o mundo. Cando medra e non cabe no fogar ha de saír e vai atopando diferentes animais: un sapo, unha ra, un galo, un lagarto...que tentan comela pero non o conseguen porque ela solta un fío longo e escapa unha e outra vez, ata dar co cuarto da nena e fuxíndolle acaba debaixo dun moble onde atopa outra araña da que tamén ten medo e escapándolle remata fronte a un espello e asustándose das cousas tan feas que hai polo mundo, dálle un mal aire e cae redonda. Repeticións e ilustracións sinxelas pero moi interesantes e axeitadas ao tipo de obra.
Ramón V. Veiga, tamén é autor de dous magníficos álbumes: Violeta quere ser vampiro. Un conto de Samaín e É tempo de Entroido

martes, 26 de novembro de 2019

Novidades editoriais



A banda da Reimunda de Pablo Nogueira (mestre de Audición e Linguaxe que escribe relatos están deseñados para tecer actividades de estimulación da linguaxe oral en galego a través de historias).
As ilustarcións son de Manuel Uhía, coa calidade acostumada, de tal maneira que se as paisaxes son fermosas, os animais están marabillosamente representados. O que menos me gusta do libro son as anotacións que na parte baixa da páxina dirixen a actuación do lectorado, posiblemente se poidera facer dalgunha outra maneira que non rache o ritmo da lectura.
O gatipedro. Da presentación editorial "Un neno, que se considera maior de máis, négase xa a poñer cueiros cando vai durmir pero ten un grave problema: polas mañás ten que soportar as queixas do pai e as burlas do irmán pequeno ao erguer da cama coas sabas molladas. Por que, malia ser maior, teño que poñer cueiros? Quen me fai isto a min? Teño que descubrir o causante de que molle a cama, pois eu non son. Se coñeces o imaxinario popular galego, saberás quen lle fixo isto." Autor, Jacobo Paz Limia e ilustrador, Xosé Tomás. Deste mesmo autor e ilustrador é A meiga chuchona que seguramente non lles guste moito ás avoas.

domingo, 24 de novembro de 2019

Dous títulos, en poesía, dunha vez



Unha historia rimada que recolle aquel título do álbum de Milladoiro (Galicia no país das marabillas) escrita por Claudia Castro (un gato e un rato que son amigos e deciden percorrer Galicia, pasando pola costa da Morte, a serra do Courel, a Ribeira Sacra, as illas Cíes ata chegar a Compostela e establecer a residencia en Teo). 
Ilustrado por Emanuel Lomeña en branco, negro e gris, cun estilo que seguramente nos guste máis nuns terminados que noutros, pero que achegan unha nova visión dese paseo por Galicia. 
Soleando de An Alfaya, publicado tamén na colección Árbore. Dia presentación editorial: "Un libro luminoso coma o sol. Con letras para quecer a alma. E para que nunca vaia frío por dentro"
Un poemario arredor do sol que segundo se explica no limiar "xurdiu como un xogo entre dúas creadoras (escritora - ilustradora) unidas pola amizade, residentes en dúas comunidades autónomas distintas (Galicia - Cataluña). / A idea de ter como tema central o Sol agromou da necesidade de iluminar as nosas vidas a diario cunha imaxe onde predominase a cor amarela, que nos infundise serenidade e esperanza. (...) A metade do poemario naceu como resposta á proposta das imaxes enviadas por WhatsApp pola ilustradora, e a outra metade, os poemas remitidos do mesmo xeito, guiaron a man da debuxante." E iso ao longo de cada día, antes de que rematase ás 24 horas debían ter o poema e a ilustración, realmente un xogo que dá o resultado que está publicado por Galaxia. Un divertimento con chispazos que nos van gustar como atoparnos cun sol brando como aqueles reloxos de Dalí e 46 poemas dunha An Alfaya que aínda non coñeciamos.

mércores, 20 de novembro de 2019

Libros: de un en un

Conta comigo de Miguel Tanco traducido por Maruxa Zahera e editado por Bululú.
En primeira peersoa, a nena protagobista do álbum ilustrado vainos contando que na súa casa, cada un ten a súa paixón. Ela busca a súa e por fin atópaa nas matemáticas. Vainas vendo en todas partes e remata elaborando o seu propio casderno "As miñas matemáticas" no que explica as súas descubertas.  
Acompañan a un texto mnoi medido unhas ilustracións moi expresivas.
Nenas e matemáticas en novembro, mes das ciencias na biblioteca escolar, que máis podemos pedir?

domingo, 17 de novembro de 2019

Escribir entre dous

Versos viceversos de Antonio García Teijeiro e Juan Carlos Martín Ramos con ilustracións de Juan Ramón Alonso, publicado por Kalandraka.
Non son moi comúns pero de vez en cando aparecen estes libros escritos a catro mans. Antonio García Teijeiro é un asiduo, gusta de compartir e camiñar de par doutros.
No limiar de Antonio Rubio, pregúntase "Dúas voces alternándise? Unha voz que resulta da unión de dúas voces? Ou un libro de versos escrito a catro mans?"
Na presentaicón editorial: "Un diálogo poético a dúas voces (e un pincel). Versos do norte e versos do sur que van e veñen como as ondas do mar, que testemuña o seu intercambio literario e lingüístico."
Un fermoso libro cunhas ilustracións fantásticas nas que o artista introduce as súas propias metáforas coa utilización dunhas cores frías e limitadas que achegan ese ensimesmamento necesario para os versos.
Unha pequena cata:
"Libros pechados: que soños roubados!
Libros abertos: sorrisos e acertos.
Libros pechados: barbeitos xeados.
Libros abertos: outonos espertos.
Libros pechados: mil versos calados. 
Libros pechados: fermosos concertos
Libros abertos: tesouros gardados.
Libros abertos: abrazos ben certos." 

xoves, 14 de novembro de 2019

Premio Merlín 2019, unha historia marabillosa

Xelís, o guieiro das botellas de mar de Rosa Aneiros acadou o premio Merlín de literatura infantil deste ano, convocado pola editorial Xerais.
A autora está nun momento doce, próxima ao lectorado infantil, disposta a crear grandes historias para eles, con todo o respecto e compromiso, coa mellor lingua... a máis rica e vital na que podamos soñar. Por iso, este premio é ben merecido. Un premio que se honra a si mesmo e aos lectores e lectoras cando se lle entrega a Aneiros.
Un guieiro de botellas de mar nunha illa que pasa desapercibida, que se oculta no mapa mundi do planeta. Un guieiro cunha perna invisible despois dun accidente, unha perna coa que fala e que ten vida propia, Colérica é o seu nome (para que nos fagamos unha idea). Hai máis guieiros, todos eles nenos que ás veces pórtanse como nenos pero que tamén asumen a súa responsabilidade e ata lla fan asumir aos grandes, eses poboadores que descargaron neles a responsabilidade de coidar do mundo. Grandes empresas son as que se traen entre mans, acabar de rematar coa illa de plásticos que se agachaba no mar pero atísbase, despois da empresa ecolóxica unha pacifista, pois quen vai a loitar contra as armas se non son eles? Un neno nunha illa oculta superando un problema físico, unha nena lonxe, no norde, traballando co avó na construción de botrellas de mar para salvar o planeta... e nós? non imos facer nada por botarlles unha man?
Aneiros é desa caste de escritoras nas que a bondade loita por facer un mundo mellor, unha escritora que lembra aos primeiros creadores deste xénero que fuxían da literatura pola literatura para enfrontar a vileza. Aí a temos: "Mingüen as forzas e acougue o mundo!" nun berro no que Xurxo Souto semella acompañala tocando o corno agora que andamos a acordarnos de Nunca Máis, porque é novembro e cabe unha esperanza. 
Andrés Meixide deseñador da colección, realiza unhas ilustracións que significan a creación dun mundo tamén especial, distinto, e que nos busca como aliados ata o punto de achegarnos unha guía para a construción dos personaxes. Quen dá máis? 

mércores, 13 de novembro de 2019

O home de negro, premio de novela Neira Vilas 2017


O home de negro, premio de novela Neira Vilas 2017
Di a presentación editorial: "O home de negro proponnos unha trama singular, a dunha escritora que comeza a relatar “a historia dun home que un día espertou dun estraño soño onde el era o único habitante dun espazo branco” e que, a partir dese momento, vai converterse nun ente autónomo que dirixe o seu propio destino e mesmo interactúa coa súa creadora.
A grande imaxinación despregada por An Alfaya nesta obra así como as implicaturas filosóficas que encerra o seu relato fan desta novela un texto que debe interpretarse cunha mirada aberta, que nace con vocación de chegar a un abano amplo do lectorado."
A relación da autora coas súas criaturas e lectoras, o proceso de creación nunha divagación novelesca, unha desas obras de An Alfaya nas que prima a unha imaxinación e unha fantasía un tanto abstractas que poden sobre a historia; é unha marca de auga da autora ( e digo marca de auga porque seguramente me aocrdei de Buguina namorada e outros títulos).

luns, 11 de novembro de 2019

Banda deseñada en galego

Trackers. 1 A arma perdida dos deuses.
Tirso - Muñoz 
Da presentación editorial:
"1664. Reino de Inglaterra. Un equipo de científicos da Royal Geographic Society está preparando unha expedición á península de Yucatán. A súa misión: capturar unha criatura das lendas maias coñecidas baixo o nome de Cancerber dos deuses. Os seus descubrimentos non só cambiarán o destino de Inglaterra, pero tamén o curso da historia. Tirso Cons (The Chronicles of Legion) e David Muñoz (Land of Vampires) reúnense detrás de The House of Whispers para ofrecernos unha historia de aventura con todo O gusto do cine clásico de Hollywood, mesturado con altas doses de fantasía, novela e emoción."
Un bo cómic, en galego, con guión de David Muñoz, idea orixinal de Tirso, cores de Fidelius... Editado por 3pintamonas . Desta mesma editora é Abastos, formado por catro historietas ambientadas nun mercado a través das estacións do ano.

sábado, 9 de novembro de 2019

Obra ganadora do II Premio Fina Casalderrey de LIX pola igualdade

De Xerardo Quintiá, o autor dun dos álbums ilustrados máis libre do noso panorama, Titiritesa.
«O País do Gran Furado é unha obra que resalta polo seu humor irreverente, pola súa transgresión dos contos populares e por reivindicar a poesía, a alegría e a revolución como camiños para procurar a igualdade."
Así aparece na presentación editorial e así o confirmarán as nosas lecturas porque...
"O País do Gran Furado
non é redondo nin cadrado.
Está achatado polos lados.
(...)
No País do Gran Furado está prohibido
que as mulleres coman perdices e sexan felices,
que lean poesía, tanto de noite como de día,
e que anden coas orellas merdentas."
Si, é un tema serio, pero de vez en cando cadran unhas risas e que se vexa o absurdo das discriminacións que padecen as mulleres.
As ilustracións de Noemí López acertadísimas, colocándolle a Toribia, a muller que gusta da poesía e ten un grupo de música (canto lembra á nosa Sés!) o traxe tradicional, porque a revolución faise tamén retomando a identidade aínda dentro do punk. E a liberdade reinará, pero reinará no sentido noso, nese da costa da Morte que é sinónimo de mandar, gobernar (a ser posible nunha república, ainda que teñemos que repetir eleccións).

mércores, 6 de novembro de 2019

Libros con música

 
Da presentación editorial:
"A fraga do meu avó está chea de árbores, animais e vida, pero agora vese rodeada de eucaliptos e de xente que tenta cortala. Para concienciar da problemática dos bosques autóctonos e dos espazos naturais, nace este traballo, cheo de poesía, música e ilustracións para chegar ao corazón de todos e de todas, para que os nenos e as nenas sigan gozando de espazos de vida coma este. Espazos que tan ben coidaron os noso avós." Cancións cheas de valores medio ambientais ilustradas con colaxes feitos de recortes a modo de debuxos.
Alicia Borrás conta con outras obras para a infancia como Quen son?, Nata y chocolate, O mar é noso, O señor Corpo quere xogar ... y Gloria Sánchez con varias ducias de mellor literatura infantil deste país.

luns, 4 de novembro de 2019

Un álbum ilustrado sensible

O colar de bágoas... Imaxinemos unha nena que vai recollendo as bágoas distintas para ensartalas nun colar que ata arredor do pescozo para levar sempre consigo, pero hai unhas (as de alegría) que as deixa á beira do camiño para que os demais poidan collelas e levalas consigo.
Bágoas de todo tipo. Unhas para gardar e outras para agasallar. Observaremos a delicadeza das ilustracións e vaiamos enumerando os tipos de bágoas que coñecemos. Despois valoraremos a xenerosidade desa rapaza que se queda coas penas e entrega alegrías.
Texto de Franca Perini, ilustracións de Anna Pedrón e traducción de X. Ballesteros nun álbum ilustrado de Kalandraka.  Quen dá maís?

mércores, 30 de outubro de 2019

Unha nova distopía

 A incríbel viaxe de Noa e Fernando C. Cimadevila, publicada na editorial Contos Estraños.
Ás veces apetece unicamente recoller unha serie de anacos do texto, a modo de cata.
"-Toda a Urbe é unha gran mentira. Todo se sostén polo traballo de escravos que son desbotados igual que pezas de recambio. E vós vivides enganados, pensando que podedes permitirvos esa vida, sen ter en conta que para iso alguén debe pagar un alto prezo."
"-(...) Este mundo deixouse lear pola súa soberbia, esquecendo que hai algo moi por riba da ciencia: a propia natureza.
- Pero a ciencia pode controlar a natureza -repliquei.
- Colle o martelo e golpéate a man con el! -exclamou o home-. Pensas que  importante é a ferramenta? Non. O importante é a túa man. É ela que construíu o martelo para o seu beneficio, non para ser golpeada por el."
"(...) a vida no noso planeta xamais volvería a florecer. Era demasiado tarde para cambialo. Tivemos a oportunidade durante séculos, pero fomos acumulando os problemas baixo a alfombra para as posteriores xeracións; para os nosos fillos, os nosos netos, e os fillos dos nosos netos. Démoslles a vida e deixámoslle un legado envelenado".

martes, 29 de outubro de 2019

Os libros das Letras (I)

María Victoria Moreno. A muller que durmía pouco e soñaba moito escrito por Fina Casalderrey e Marilar Aleixandre, publicado por Edicións Xerais de Galicia.
O primeiro que atopamos é un retrato de Fino Lorenzo na cuberta do libro. Logo, o retrato que as dúas amigas escritoras van tecendo arredor dunha serie de eixes: a libraría que montou en Pontevedra cun grupo de amigos (que lle vai dar pé para falar da Ditadura, os libros e autores prohibidos, a solidariedade,  falta de libros e bibliotecas...), a infancia (nómade, indo dun lugar a outro seguindo o traballo dos pais, a famila,...), a orfandade de pai (a dispersión dos irmáns internos para facer o bacharelato, a universidade e as primeiras docencias), os cachorros (referíndose aos diferentes cans e os libros nos que os usa como personaxes), na pel das outras persoas e tirar a luz das sombras (a súa relación con Galicia, os libros, a adopción dos seus fillos, o traballo de oio á lingua, o eu amor polos outros cachorros como chamaba ao alumnado, a enfermidade...) para rematar con "No Arroás , a toda vela!". Dúas mulleres que a coñecen moito falan sobre ela, centrándose en ámbitos imprescindibles e apoiándose na voz dos irmáns para recuperar a infancia.
Pero o libro é máis que iso. O libro recolle as obras publicadas pola autora á que se lle dedican as Letras, e unha liña do tempo que ela soa valería para darlle valor ao libro, na que cada ano se fai corresponder coa vida e obra da autora nunha columna e na outra se recolle o que acontece de interese "En Galicia, España e no mundo" plasmando unha serie de datos, moitos deles relacionados coa literatura e a edición galega, con feitos históricos nos que non acostumamos a pararnos e con fitos relacionados coa literatura infantil e xuvenil galega.  
Esta liña do tempo seméllame una acerto, igual que as referencias históricas que aparecen en cada un dos capítulos para que a apazada que le o libro caia na conta de que aqueles tempos eran moi diferentes a estes, e non queda máis remedio que contarllo. Tamén me parece un acertoa utilización de fotografías, documentos e ilustracións dos seus libros

luns, 28 de outubro de 2019

XII Premio Compostela de álbum ilustrado

O can de Milu  de Mariann Máray (publicado con tradución de Manuela Rodríguez) resultou ser a obra ganadora do XII Premio Compostela de álbum ilustrado.
Di a presentación editorial: Peluso é o gran compañeiro de xogos e de diversión dunha nena encantada coa súa peculiar mascota. Unha historia de amor polos animais, amizade incondicional e libertade.
Porque cando tes tanto empeño na compañía dun can non importa a raza, nin a cor, nin o tamaño, nin... o que sexa. Queres un can e es feliz con el!
O xurado destacou a súa atrevida aposta plástica, reforzada pola multiplicidade cr´omática, próxima á estética nais e ao mundo da infancia.

xoves, 24 de outubro de 2019

24 de outubro DÍA DA BIBLIOTECA

E con ese motivo un cartel de Miguel Calatayud e unha mensaxe de Gemma Pasqual, traducida ao galego por Héctor Cajaraville.
A SEN CONTO
Non quería ser princesa, non quería ser liberada polo príncipe azul. Tampouco que o bico dun Príncipe a devolvese á vida; nin que a salvase da explotación infantil, non quería esconderse na casa dos sete ananiños e ser a súa criada ata que un príncipe a viñese rescatar. Non era capaz de renunciar á súa voz polo amor dun mozo; nin esperaba que san Xurxo a salvase do dragón. Nobres princesas condenadas a durmir ou ao silencio, por orde dunha madrasta, dun pai ou dunha fada boa.
E puxo os seus zapatos vermellos e fuxiu do seu conto, correu e correu buscando refuxio ata converterse nunha sen conto. Era unha sen libro, unha sen papeis, non a querían en ningures.
Nunha casca de noz navegou polo Mar das Letras, e naufragou. Nadaba contra a corrente, fortes ondas de frases afogábana, e cando se deu por vencida e se abandonou á súa sorte, de súpeto salvouna a capitá Pippi Långstrump, unha nena libre, xenerosa, que nunca se aburría, que se atrevía a cuestionar o razoamento dos adultos. Acompañada por Matilda, navegaban polo mar das letras para rescatar todos aqueles personaxes que se aventuraban a cruzar o mar buscando un conto mellor. Heroínas con forte sentido da xustiza e do deber de protexer os máis débiles.
Finalmente, despois de moitos atrancos, chegaron a porto seguro, o Porto da Biblioteca, o Paraíso do que lle falara Borges: un lugar cheo de tesouros afundidos, como lle dixera Virginia Woolf; unha nave espacial que a levaría aos recunchos máis afastados do universo; unha máquina do tempo que a transportaría ao pasado máis remoto e ao futuro más afastado; unha saída a unha vida mellor, máis feliz e máis útil, como lle explicara Isaac Asimov. Un lugar onde non necesitaba ser princesa para ser a protagonista de todos os contos. 
Longa vida ás bibliotecas, refuxio de todas, tamén das sen conto, das sen libro, das sen papeis, das nenas que non queren ser princesas e dos nenos que non queren ser heroes. Longa vida aos bibliotecarios e bibliotecarias, gardiáns do Paraíso, de máquinas do tempo e de grandes tesouros como son os libros.

mércores, 23 de outubro de 2019

MVM Homenaxe das Letras


Foron aparecendo os libros que corresponden ás Letras dese ano, os libros que tratan biografía e obra da escritora homenxeada.
Un libro realmente traballado, froito da documentación de todo tipo pero tamén da reflexión profunda arredor desta muller adiantada ao seu tempo, tal como a autora declara. 
Mestura biografía e obra tal e como sucede a vida, mestura a análise histórica e o compromiso que MVM para ofrecernos o  seu  retrato, o da súa obra e o da época que lle tocou vivir.
Demostra a seu compromiso coas causas inxustamente tratadas coma o galego,  os libros e a literatura en xeral, a literatura infantil e xuvenil en particular, a muller e a infancia, o alumnado e a mocidade, unha escola renovadora,... e como a súa rebeldía contra o estado das cousas fan dela unha pioneira e muller imprescindible.   
Un luxo de tratamento!

martes, 22 de outubro de 2019

Unha historia de Jack Mircala

Jack Mircala, ilustrador pero tamén facedor de historias. 
Jack Mircala, o creador que esconde o seu propio nome (Fernando Gómez) para utilizar o de Jack como homenaxe ao protagonista da película "Pesadelo antes de Nadal" (Jack Skeleton) e Mircala por unha vampira que aparece nun dos relatos do escritor irlandés Joseph Sheridan.
As súas obras son inconfundibles: constrúe con cartolinas de cores as personaxes e decorados que posteriormente fotografará, sempre cunha estética gótica ambientada no século XIX.  
Neste caso, Pánico no Bosque dos Corazóns Murchos (O romance arrepiante de Fastío e Bladís) estamos ante unha obra especial na que as follas con case de cartón recollendo as gardas interiores que reproducen parte do decorado e unha historia que se conta acompañada de imaxes en cada par de páxinas, todas elas en branco e negro. Agora, imaxinemos o Bosque dos Corazóns Murchos cheo de criaturas pánicas que podían ser espantos, tormentos, agonías ou medos todos eles formados polos soños perdidos nos que se chantaba unha espiña dunha matogueira deforme. Estes seres grotescos e aberrantes non poden durmir, de noite ouveaban no bosque e de día baixan á cidade de Malvadía a asustar aos veciños aguilloados polos acordes de violín do seu líder Fastío. A partir de aí, buscando algo de descanso darán cunha moza, xurdirá o amor e todo cambiará... 
Cando pechedes o libro entenderedes a razón pola que ás veces espertades algo asustados no medio da noite.   
Unha hsitoria traducida por Maruxa Zaera e publicada por Bululú.

mércores, 16 de outubro de 2019

Cando se acerca o tempo do Samaín: libros para ti e para minn











Ídesme permitir unha publicidade, un recoller a imaxe sen máis para poder mostrar diferentes libros que tratan este tempo desde diferentes puntos de vista e sempre dende o galego.
Grazas e ogallá sigamos celebrando o samaín, aínda que andemos nadando no plurilingüísmo, entre conversadores estranxeiros (que estarán encantados de estudar a nosa tradición, se son cultos) e estrañas asociacións que minten ata nos estatutos.
Non foi posible, negouse o servidor, así que me tocará ir listando os títulos:
Os esqueletos divertidos
O gatipedro
Coraline
A meiga Chuchona
Operación Frankenstein
Mortiña e Mortiña. Un curmán repugnante
Aurelio
Pánico no bosque dos corazóns murchos
Mitos e lendas da Galicia máxica
Corre, corre, cabaciña
O noso samaín 
O samaín
Indo para o samaín
Violeta quere ser vampiro
Esmeraldina, a pequena defunta
Seis barbudos  
A min non me comas
A bruxa regañadentes
Que susto!
A fugueira de pelostortos
O ano que os pitos perderon a cabeza
A visita dos domingos
A casa da miña avoa
Teño medo!
Hop Frog
As manoplas de Carapuchiña
Verlioka
O aprendiz do home do saco
... 

venres, 11 de outubro de 2019

Libros de teatro. Premiados

 
A Biblioteca Dramática Galega conta un novo título: O valo de Carlos Labraña, ganador do IX Premio Manuel María de Literatura Dramática Infantil 2016.
Cunhas ilustracións de Nuria Díaz que buscan a sinxeleza para mostrar o fundamental da historia, as expresións que nos falan da evolución do pessonaxe principal e dun espazo "mínimal" como corresponde ao deserto.
Alí, no deserto atópanse un soldado que andaba a poñer un valor por orde superior, para separar un país doutro para crear fronteiras e unha moza que fuxe da guerra e a fame. As conversas entre eles e as miradas ao ceo na noite, a comida compartida e o teito provocarán un cambio necesario.
Unha historia que lembra o Valados de Agustín Fernández Paz, onde tamén unha nena e un neno se empeñan nun ímprobo traballo... pero igual teñen que ser eles, os que ven en coiro ao emperador os que comecen a tirar valos e dicir verdades.
Sahara, a rosa do deserto e o Soldadiño de chumbo han ser personaxes  lembrar. 

xoves, 10 de outubro de 2019

Unha novela de adultos dunha autora de LIX

Tardei en lela. Había algo escuro nesa colección de contos, Un animal chamado néboa, que xa partía do título; algo desacougante. Xa o fora Recinto gris aínda nunha colección xuvenil. Mundos dunha dureza diamantina nos que resulta difícil ver saída.
Se algo caracteriza a literatura para a infancia e a mocidade é a esperanza. Cando se traballa con persoas que non teñen demasiada experiencia hai que manter a esperanza non só porque aínda todo é posible, senón, e sobre todo,  porque hai que entregarlla cada día e aínda nas peores circunstancias para que aprendan que o que hoxe é negro mañá pode ter outra cor. Ledicia Costas sábeo. A autora asume outro destinatario cando quere mostrar a crueldade máis absoluta e semella descargar nestes relatos o veleno máis mortífero e letal. Escolle unha época, a II Guerra Mundial e "a condición humana en situacións límites". 
Leningrado sitiado pola fame coa imaxe dos antropófagos buscando alimento. A derradeira criatura que nace e morre deseguida xunto ao pai co que debeu repartir o leite materno. A vida nos campos de concentración, as torturas que conducen á morte producindo a maior dor, a falta de todo tipo de escrúpulo ou sentimento, o sadismo ata límites insospeitados. Hai relatos onde a autora nos quere dar un respiro como o que relata o encontro entre unha xaponesa descendente dun supervivente da radioactividade e o fillo do que comandaba o avión soltou a bomba atómica, recolle o nome Hope da esperanza e unha chiscadela á fábrica de chocolate de Dahl, ou aquel outro no que a xustiza actúa contra un torturador e podemos albiscar un final feliz. Pero son os menos, pero é unha luz moi débil no medio da noite escura, porque os xuízos aos nazis deixan portas abertas, porque non son só os nazis e fascistas os que nos fan desconfiar do xénero humano, os norteamericanos tampouco fan xustiza cos seus e a historia do capitán que conduce a bomba sen saber o que leva e que será conducido con toda a súa tripulación á morte remiten, de novo, á vergonza de ser humanos.
Alguén me comentou que non o puidera ler. Entendino, tan ben escrito, tan ben descrito o horror... e sen escapatoria.  

mércores, 9 de outubro de 2019

Pioneiras, un libro imprescindible

Agora que están a aparecer biografías sobre mulleres galegas, bravas e notables, atopámonos con estas
Pioneiras galegas que abriron camiño de Anaír Rodríguez, con ilustracións de Nuria Díaz
Non é moda, é responder ás demandas das persoas mediadoras que levaban tempo pedindo cubrir este oco, tan necesario para que as rapazas teñan espellos onde mirarse e modelos aos que tender, pois sempre hai retos que quedan por salvar.
Así que antes de nada agradecer o esforzo que varias editoriais están a facer, desde Urco a Lela e Xerais.
As pioneiras preséntansenos:
Exeria, a primeira escritora e viaxeira que no século IV vai de Galicia a Oriente Medio e nolo conta.
Isabel Barreto, almiranta no mar e gobernadora en terra, en leno século XVI.
Isabel Zendal, a primeira enfermeira en misión internacional, popularizada en Os nenos da varíola.
Sofía Casanova, a primeira correspondente de guerra que informa da revolución rusa e as dúas guerras mundiais.
Marcela e Elisa que protagonizan a primeira voda entre mulleres, empeñadas en oficializar o seu amor.
Irene González, a primeira futbolista nun equipo masculino a principios do século pasado
Áurea Rodríguez, a primeira gaiteira que crea cos seus irmáns o grupo Os Maravillas.
Mª Luz Morales, a primeira directora dun xornal en plena guerra.
Olimpia Valencia , a primeira muller galega que presenta unha tese doutoral.
Celia Rivas, a primeira condutora de camións, levando o peixe desde Fisterra ata diferentes cidades.
Ángeles Alvariño, a primeira científica nun buque de investigación internacional.
PIONEIRAS!!!!!!