Un e sete, que poden ser 70 ou 700 ou 7000 ou 7 millóns

 

Un novo libro de Gianni Rodari que nos chega da man de Kalandraka, na colección Tras os Montes, con ilustracións de Beatrice Alemagna e traducido por Carlos Acevedo.

Un e sete vainos contando que o autor narrador coñeceu unha vez un rapaz que era un e sete a un tempo, porque eses sete "sempre eran o mesmo rapaz de oito anos que xa sabía ler e escribir e andaba en bicicleta sen agarrar o guiador" e aínda que cada un tiña o pelo ou a pel dunha cor e vían as películas en linguas diferentes, "rían na mesma." O autor quere concluír cunha esperanza "Agora  xa creceron todos, e non poderán facerse a guerra, porque os sete son un único home."

Si, o activista de Greenpeace, á pregunta dunha rapaza: como eras quen de ir nunha zodiac e plantarte diante dun barco enorme para paralo? el explicáballes "pensaba que quen levaba o timón nese cargueiro tamén era un home e non ía matarnos" pero si afundiron o Rainbow Warrior e ao membro da tripulación Fernando Pereira con el. A humanidade é así: metade anxos e metade demos, unha parte buscando a luz e a outra a escuridade, pero hai que manter a esperanza, especialmente cando traballamos con crianzas, elas deben confiar nos adultos que coidarán delas e nos iguais que non deberían actuar como depredadores. Niso estamos, en sementar esperanza sen ocultar a verdade.

De avoas e heroínas

A miña avoa, a miña heroína de Sabela Fernández Trelles está ilustrado por Blanca Millán e publicado por Xerais na colección Merlín.

En primeira persoa a nena vai contando como se sente, como lle cambiou o humor nos últimos tempos e como vai superar ese bache.

"Un emotivo relato sobre a ansiedade na infancia e a fortaleza de sentirnos acompañados polos nosos seres queridos." "Laura sempre foi unha nena alegre, forte e valente, pero ultimamente as cousas non lle van demasiado ben: sente que cada vez son máis os días grises e comeza a dubidar de todo, incluso dela mesma. Menos mal que conta coa complicidade da avoa Carmela, con quen vai realizar unha viaxe ao pasado para entender por que se sente así e decatarse de que pertence a unha saga de mulleres loitadoras. Un emotivo relato sobre a ansiedade na infancia e a fortaleza de sentirnos acompañados polos nosos seres queridos."

Nada que dicir... ou si, cómpre non querer poñer tititas cando se racha o equilibrio psíquico das criaturas, igual o que cómpre é traballar as causas por parte de toda a sociedade e cómpre compromiso por parte das autorías para non seguir xogando co tema das emocións que semellan pagadas por entidades financieiras.

Variedade: O libro secreto da Filosofía, Caderno de cores e cancións

O libro secreto da Filosofía de José Carou está ilustrado por Sara Valcárcel e publicado por Galaxia.

Así se presenta: "Atréveste a pensar?  Queres morrer de risa dando unha volta pola antiga Atenas con Sócrates, o home máis feo, sabio e bondadoso da Grecia Clásica? Tes valor para correr aventuras, pasar medo e namorarte  no santuario dos animais salvaxes con Alexandre Magno e Aristóteles?  Deixas que Simone de  Beauvoir che explique por que “inventou” o feminismo…?

Se contestas que si, abre O libro secreto da Filosofía e comeza a ler. Viaxa con Eila e Breixo, os dous rapaces protagonistas, a través do tempo e doutras dimensións e vive aventuras onde coñecerás os filósofos e filósofas máis importantes da historia e poderás achegarte á orixe do coñecemento. "

Unha historia contada pola rapaza na que aparece acompañada polo rapaz, o gato e o can. Viaxes no tempo. Encontro do filósofos e contada en modo fácil. Libro adornado para facelo ameno e atraínte, xogos coas cores e as iconas, as letras e as orlas.

Caderno de cores e cancións de Magín Blanco co ilustracións de Sonia García está publicado por Galaxia na colección Sonárbore. Participación do alumnado de Primaria do CEIP da Carrasqueira e tamén das usuarias de APAMP (Asociación de Familias de Persoas con Parálise Cerebral).  Un código QR lévanos ás cancións. Preséntase como "Un diálogo entre as músicas, os instrumentos, as rimas e as sonoridades. Unha invitación a participar nunha viaxe onde as emocións son as protagonistas."

Unha cata: "A simboloxía das cores": O branco da inocencia. / O negro do misterio. / O amarelo da alegría. / O vermello da paixón. / O azul dos ideais. / O laranxa (vermello + amarelo) do entusiasmo. / O anil (vermello + azul +branco) da sensibilidade. / O violeta (vermello + azul) da creatividade. / O verde ( azul + amarelo) da saudade e a natureza. 

Nas ilustracións altérnanse as que utilizan todas as cores e aquelas outras en branco e negro. Interesantes
pero coa dúbida de se son demasiado semellantes ás de outra ilustradora, ou é ela mesma? 

Memoria histórica nunha novela xuvenil publicada no 2023

A pioneira de Héctor Pena trata o tema da Memoria Histórica, o fútbol e a discriminación da muller, neste ano 2023. Publicada por Xerais en Fóra de xogo, o seu autor é especialista nos dous primeiros temas, escribe sobre deportes en Nós Diario, tamén o fixo noutros xornais, comisariou exposicións (Galiza, un pobo, unha selección) e publicou libros como Os Nosos: futbolistas e adestradores que defenderon as cores do Celta e do Deportivo.

Preséntase así:"De Ester din que é unha "marimacho". Tamén lle chaman "muller hombruna". E só porque lle gusta xogar ao fútbol. Ou, quizais, porque o seu corazón non latexa ao ritmo que dita a sociedade. Talvez é moito pedir para A Coruña de hai cen anos. Loitar contra todo e contra todos para facer realidade os seus soños é a súa razón de ser. Pero a Guerra Civil e a represión do fascismo poden ser un muro demasiado duro que superar. Ou non. Porque a "roja acérrima" que vían as autoridades convértese nunha pioneira e un exemplo para as mulleres de alto risco. Empacadoras, atadoras, pescantinas e proletarias da industria pesqueira que se botaron ás rúas para opoñerse ao novo Réxime do 18 de xullo. Un camiño de sororidade tecido a través dunha rede de protección fronte aos bechos, o frío, a fame e os inimigos da liberdade. E co balón na cabeza, nos pés e nas mans da gardamallas."

A amizade entre dúas mulleres, ser porteira dun equipo de fútbol na Coruña da República, a evolución dun home dende a cortesía e a solidariedade á violencia, a Falanxe e a División Azul, os anos de penuria no cárcere e no exilio interior, a delación... temos todos eles tratados na novela onde a presenza do fútbol é constante. 

Nunca unha obra foi tan oportuna!!!!

Ti, tamén podes

Ti, tamén podes está escrito por Anna Llaurado e ilustrado por María Girón, traducido por Alba Losada, adaptado a lectura fácil e publicado por ING edicións.

"Todo comeza cunha historia que fala dun bosque en chamas e dun paporroibo que, pinga a pinga, tenta apagar, só, o lume. Cando Mía e os seus compañeiros escoitan esta historia, decátanse de que eles tamén poden ser paporroibos e aportar o seu gran para mellorar o mundo." Unha antiga lenda guaraní dá pé para que a rapazada actual reflexione sobre o que ve e como pode cambiar o que non lle gusta, por pequeno que sexa cada un de nós e o grandes que sexan os problemas, sempre se pode facer algo, sempre se pode serun gran de area que xunto con outros constrúe unha praia ou unha gota de auga que xunto con otras pode apagar o lume. Cada un fai "o que pode": levar auga no peteiro, o oso empápase no río e sacúdese sobre o lume, cada un apaga o que pode... como as gotas que caen polo cristal e se unen facendo pequenos regatos, e acaban mollándoo todo, como un mapa líquido. Ante o problema, unha chuuvia de ideas, cada un pensará "que podo facer eu"; entre todos suman. 

"Non te podes parar ante as dificultades", esa é a aprendizaxe! Hai que crear ríos de solidariedade partindo do que poda facer cada un de nós.   

Así se presenta:"Ti tamén podes, un conto para mestras que desexan despertar nos seus alumnos o espírito crítico e a proactividade, dende a alegría e a esperanza.

Un conto que nos amosa que é posible un mundo mellor e que nos anima a pasar á acción para conseguilo. Sabes todo o que se agocha detrás deste conto? A historia de Ti tamén podes darache

• Un conto cheo de significado e inspiración que che axudará a establecer un diálogo significativo cos teus alumnos.
• Unha proposta para traballar o espírito crítico e a proactividade dos teus alumnos, dende a esperanza e a ilusión.
• Unha proposta pedagóxica multinivel REAL para a túa aula de primaria.
• Un proxecto transversal que parte das inquietudes dos alumnos.
• O impulso que necesitan os teus alumnos para pasar á acción e que fortalecerá a súa autoestima.
• Unha metodoloxía que xa foi posta en práctica por numerosos centros educativos, con excelentes resultados.
• A ferramenta ideal para crear un espazo no que nenos e mozos poidan expresar as súas ideas e sentirse escoitados.
• Unha oportunidade única de fortalecer o vínculo co teu alumnado" Esta é a ficha do conto, situado na escola e pegado á didáctica.
  

Novo cómic, nova colección e novos autores: Píriz Calvo

Toxosoutos acaba de publicar unha banda deseñada de título Lug da autoría doas irmáns Píriz Calvo que lle dan nome ao estudio.

Así informa Tebeosfera: "Sempre se falou da maxia e das lendas do Castro da actual Baroña. Pero o que ninguén sabe é o que aconteceu realmente..."

Un home, Lug, un pobo, os celtas, un lugar, o castro de Baroña. Un encontro co ladrón e escrvista que lles roubou o metal e representa aos Brácaro e Bretóns... A historia semella que terá continuidade. Ese home bo que loita contra o mal, que defende pobo e débiles de calquera lugar.

Novela gráfica: "Cinza" de Manel Cráneo baseada no libro de Xavier Alcalá "A nosa cinza"

Novela gráfica: "Cinza" de Manel Cráneo baseada no libro de Xavier Alcalá "A nosa cinza". En tebeosfera: 

"Cinza é a adaptación de Manel Cráneo do long-seller A nosa cinza, de Xavier Alcalá,con máis de 80000 exemplares vendidos. Conta a vida de Xoán, un rapaz criado durante a dictadura franquista, orfo de nai, fillo de médico, de familia galeguista. Durante dez cursos escolares na cidade, con vacacións na aldea, que se vai convertendo nun lugar de moda para o veraneo, vemos a Xoán medrar no duro contexto do seu tempo. Os anos de escola e instituto marcan a transición do neno inocente ao mozo que se ha de enfrontar aos designios da vida para cortar o cordón umbilical coa súa familia.

Cinza e unha obra univesal e intemporal chea de referencias polos temas que a vertebran: a morte, o sexo, a amizade, os excesos da relixión e a dureza dun réxime totalitario. A morte asalta o protagonista desde cativo; o sexo xórdelle como premio inalcanzable; a amizade corre paralela a unha violencia que ensombrece a vida do neno e do adolescente; o fundamentalismo relixioso acosa, abafa os sentimentos; imponse a Formación do Espiríto Nacional Católico empeñado en agochar o galeguismo."

Así o conta a libraría Kómic: "Alá polo ano 2017 Cráneo recibiu unha chamada de Alcalá para converter o seu relato A nosa cinza nunha novela gráfica. Manel aceptou o reto sen ter que meditalo moito e é agora, nada máis e nada menos que seis anos despois, cando podemos gozar do magnífico resultado. Alcalá, nado en Cidade Real no ano 1947, viviu desde neno en Ferrol e sitúa a novela e ao seu protagonista, Xoán, nos mesmos lugares e no mesmo tempo que a el lle tocou vivir. É, polo tanto, un relato de experiencias persoais e cotiás que empezou a escribir con só vinte e cinco anos, tendo aínda frescos os recordos de infancia e mocidade, e que foi publicado en 1980. Foi unha novela de lectura obrigatoria nos institutos galegos durante xeracións.

A técnica de tinta chinesa e auga vaille como anel ao dedo para mostrarnos eses tempos documentados nas imaxes de televisión e cine en branco e negro e as sutilezas dos degradados transmiten certas sensacións de nostalxia ben agradables creando un contraste cos feitos tráxicos e perturbadores que vive o noso protagonista. Escribió Alcalá nos anos 70 unha obra eterna e atemporal no sentido de como trata o paso da nenez á mocidade e á idade adulta, tivo unha visión moi acertada no tratamento dos personaxes e na ambientación, e hai seis anos volveu acertar ao escoller quen tería que converter esta novela en imaxes, non podería elixir mellor porque elixiu a todo un experto: Manel Cráneo.

Na adaptación do guión de Manel Cráneo hai achegas novidosas, un coidado equilibrio entre o diálogo interior do protagonista (e narrador) e a narrativa visual, metáforas e escenas que non entraron no texto orixinal e un final diferente e quizais máis pechado que o da novela. No aspecto gráfico o estilo de Cráneo, máis solto que nunca e claramente recoñecible en todo momento, vaise aproximando cara a un realismo máis acentuado sobre todo nas arquitecturas do Ferrol máis señorial, da cidade en expansión así como nas paisaxes da contorna."

César Cerqueiriños e Jorge Campos coas Letras da Galicia pequeniña

 

As  Letras da Galicia pequeniña de César Cerqueiriños e Jorge Campos aparece despois de que este dúo xa teña publicado Atlas da Galicia pequeniña, A Historia da Galicia pequeniña, Un día de festa en Allariz, A Historia Visual do RC Celta... libros nos que combinación de texto e imaxe son moi do gusto desas persoas pequeniñas ás que van dirixidos. Produtos moi visuais que resultan de gran interese para ese primeiro coñecemento do país, unha mirada rápida para que os datos vaian soando.

Información ao lado dun alfabeto ilustrado, xogos como encrucillados ou sopas de letras, as regras ortográficas ou dúbidas do galego; documentación sobre historia da lingua e da literatura, asvariedades dialectais, os xéneros literarios, etimoloxía, xirias,  polisemias, neoloxismos, expresións ilustradas, ou a recollida das cen palabras para a chuvia.

"Letras, palabras, frases, historias… A lingua galega expresa o que sentimos, desexamos e inventamos. Ven coñecela do xeito máis divertido."

Un novo libro de Leo Lionni

 

Un peixe é un peixe de Leo Lionni aparece na colección Tras os montes de Kalandraka. Con este título chega o autor á ducia de libros en galego traducidos e publicados por Kalandraka nese intento por traer aos mellores á nosa lingua, nese interese por dotarnos dos clásicos infantís e non permitir que desaparezan na voráxine das novidades. Neste caso traducido por Xosé Manuel González e na colección Tras os montes.  Preséntase así: "Unha fábula sobre a amizade que anima á reflexión sobre a identidade, o coñecemento e a aceptación dun mesmo."

Si, na lagoa atópanse un peixiño e un cágado. Ao peixe cústalle traballo comprender que o cágado se converta en ra, máis tarde resultaralle moi interesante o que esta lle conta do que ve polo mundo: paxaros que voan, vacas con bolsas rosadas cargadas de leite, xente camiñando a dúas patas... O peixe soña con todo o que a ra lle conta (aínda que tal como el as imaxina igual non é como realmente son). Un día non aguanta a curiosidade e salta da auga para a terra coas ganas de ver ese mundo. Case morre no intento se non fose porque a ra se dá conta e o empuxa de novo á auga; alí recupérase e acepta que un peixe é un peixe.

Moita ensinanza nun só libro.Os adultos verémonos moi reflectidos cando vemos todo á nosa medida, cando queremos facer o que non  nos corresponde...

Un novo libro de Fréderic Stehr: "A hora da sesta"

 

A hora da sesta de Fréderic Stehr (traducido por Xosé Ballesteros) é o terceiro título que publica Kalandraka deste autor. Libros duros para que as criaturas podan manipulalos a pracer.

Así se presenta: "É a hora da sesta na escola infantil e Leo non ten sono. Para entreterse, fai unha cabana e esperta o seu amigo Oli para amosarlla. Pouco a pouco, os demais compañeiros irán sumándose para construír unha na que caiban todos."

O mellor do libro non é o que conta senón como o fai. Entre as ilustracións e as escasas conversas entramos no mundo desas crías de aves e o seus tempo na gardería.  Esa maneira de contar que nos leva a eses instantes nos que a tenrura envolve a situacións: as posturas porque hai quen dorme do revés e quen o fai ocupando o colchón de lado, a personalidade de cada un deles, o boneco que os acompaña e a maneira na que se apuntan ao xogo... podemos seguir a evolución do sono de cada un deles, de como o quen non durmiu antes necesita facelo despois, a transformación da cabana... Na contra cuberta continúa a historia cando un dos pequerrechos pon a durmir a sesta aos seus bonecos e tamén lles prepara esa posibilidade de construír a cabana. 

Como é posible seguir gardando esa primeira infancia para facérnola chegar?

Dos mundos da pantalla e as civilizacións orientais, do aillamento e a actualidade

Hoshi. A voz da pedra fósil de Brais Babarro Fernández está publicado na colección Costa Oeste de Galaxia. O autor estréase na novela xuvenil cun produto moi orixinal.

Un adolescente nipón leva meses sen saír dun minúscula apartamento (que ten alugado cos cartos que os pais, separados, lle fan chegar). A cambio só debe enviar unha notas falsificadas, o que non resulta demasiado dificil nese caso¡, cando te moves nese mundo de pantallas e dixitalización. Unha vida doada, na que non se bota nada de menos, nin a calor familiar nin a relación cos demais, pois chégalle conectarse cuns rapaces que nunca vei para xogar. A comida sérvencha dende os restaurantes, ti apilas as caixas ata que tes que baixar o lixo moi de cando en vez; o cuarto cheira a pizza pero non importa, igual molesta máis o arrecendo do aire natural. As pantallas achegan as películas e os xogos que distraen a vida, non hai que pensar en nada máis e así pasan os días con pequenas incursións na realidade cando hai que resolver a comunicación cos pais inevitable cada certo tempo, a relación coa arredataria, o seguro ou a comunidade, o envío das notas falsificadas aos pais... Realmente moi poucas obrigas. 

Un veciño que marcha e o quere encargar de que coide dunha planta que naceu nunha fenda da parede exterior ata que chegue o seguinte inquilino e llo poda facer responsable, algunha vez a pregutna acerca do rapaz que desapareu de repente sen que o coñeceran máis que a través da pantalla e... unha chamada no medio da noite: un vello soldado que coida dun illote dende a II Guerra Mundial e lle dá o parte. Vai ser con iso co que non poda... e vai ser esa irrupción no pequeno apartamento o que remate co seu confinamento. Unha sociedade tan futurista na que continúan a saudarse respectuosamente, unha sociedade moi poboada na que uns poucos se retiran a un aillamento absoluto, a defensa da patria máis alá dos tempos e as circunstancias...e un adolescente no medio da voráxine.   

Sae do prelo o Premio Anisia Miranda de Teatro Infantil, na segunda convocatoria

Despois de Travesía Unicornio de María Canosa (I Premio Anisia Miranda de Teatro Infantil) aparece agora o premiado na II convocatoria: Medo me dá! de Ramón D. Veiga.

Segundo o xurado e especialistas, este Medo me dá! conta cunha excelente construción dramatúrxica, realizada con gran axilidade nos diálogos e dotada dun sentido do humor que, en todo momento fixa o
desenvolvemento da trama teatral. Unha peza que engancha ao lectorado polo ritmo e a acción, así como por unha estrutura ben definida.
Na temática, tráenos unha festa do ciclo anual, e colócanos ante o tema dos medos e a súa superación. Personaxes relacionados cos temores infantís han de facerlle fronte ás súas angustias demostrando así que non hai ninguén alleo a este tipo de ameazas e, polo tanto, todo o que existe ten o seu punto débil.
Un fato de monstros van aparecendo en escena na antesala do samaín. Han de prepararse para a mellor festa do ano e iso significa poñer a punto a súa presenza física, co que isto implica de facer visible aquilo ao que máis medo lle teñen.
A presenza do coro coas cancións, serve de resumo da escena e de paso á seguinte, resaltando a identidade e o xogo con cada personaxe que nos sitúa ante o medo ao medo e o disfrace como
xogo de suplantación.
Nas suxestións para a representación explicita o autor, a posibilidade de reducir o número de actores e actrices ao poder representar cada un varios papeis, pero tamén a posibilidade de amplialo ao contar cun coro que pode ter o número de participantes que se consideren. Desta maneira, facilitarase a súa posta en  escena por parte dunha compañía teatral ou dun grupo de teatro escolar no que poda actuar todo o alumnado dunha aula. A sinxeleza escénica da obra fai posible este tipo de representación.
Da mesma maneira, achega suxestións en relación ao decorado e utilería que facilita a plasmación no espazo. Incluso, para o caso de ser representado por un grupo de teatro escolar propón aproveitar a
escena final para que o público se sume á festa e poder realizar un magosto. Unha obra que, ten o seu tempo óptimo no outono e vai dar moito xogo para ler, interpretar e asistir á súa representación
como público.
A rima é un dos recursos que utiliza o autor para darlle un aire lúdico. O humor espanta o medo, así que na obra acode para converter aos monstros en personaxes cheos de comicidade porque as preguntas van xurdindo: imaxinas un vampiro con dentadura postiza? A que hora pasan os vampiros pola consulta do dentista?
Cal é o colmo dun barbeiro? A quen lle teñen medo os monstros? A repetición do título (ese “medomedá” que pasa a funcionar como a expresión do temor que se reitera en cada escena), así como as onomatopeas e os malentendidos, o xogo de palabras, o uso de frases feitas e refráns, o léxico actual utilizado para personaxes lendarios a modo de anacronismo ou a actualización de cada un destes monstros... son recursos que levan ao lectorado / público a acompañar as escenas con risas e acción completando os diálogos.

A utilización dos coñecementos que temos ao redor de cada un dos monstros vai provocar unha brincadeira continua. Tamén vai resultar divertido chamarlle mexericas a un vampiro ou repugnantiño a un home lobo e falarlles utilizando o diminutivo como compadecéndoos.
Por outra banda, a obra mantén un misterio ata a escena final pois cando cada un deles responde á pregunta acerca do disfrace que van levar ao samaín nunca se chega a escoitar; desta maneira a escena final é unha marabillosa sorpresa que non deixa a ninguén indiferente.
A obra dá pé a estes comentarios e a todas as interpretacións que irán aparecendo na lectura que desexamos convenza ao lectorado infantil, así como fixo co xurado do premio.

Xe

Xe de Lara Boubeta Bamio esta ilustrado por Sara Valcárcel e publicado por Galaxia.

Preséntase así: "Esta é a historia dun neno ou dunha nena, quen sabe? XE é un misterio para todo o mundo. Anímaste a descubrilo?"

Un álbum en cores moi vivas, letras maiúsculas, barroco na presentación ocupando toda a páxina con horror vacuo. Unha estética case punk. A historia: "Xe nace unha fría mañá de outono nunha vila mariñeira. Seu pai sempre quixo ter un fillo futbolista. Súa nai en cambio, soñaba con ter unha nena loura á que poder poñerlle elegantes vestidos de flores. Pero Xe non era nada diso, nin neno nin nena, ou iso foi o que dixo o médico cando naceu..." O pai e a nai lévana a canto especialista hai ata rematar cun menciñeiro e ata que Xe lle dá a lección que este lles anunciara: "E por que non esperades a que sexa o bebé quen decida cando medre?" Pois si, nas súas mans, no seu sentir ha estar a solución. Porque,  que pode importar o xénero se é feliz?

Un booktrailer para facerse idea.

Banda deseñada: Sentinelas da lúa carmesí

Sentinelas da lúa carmesí de Andrés Castro, Ozo Perozo e Alexandre Senande está publicado na colección Banda deseñada de Galaxia.

A volta á aldea, o pai traballando na farmacia e o farmacéutico un tipo raro, a familia con segredos, a panda de rapaces correndo destrás do misterio. Unha alternancia de viñetas realistas con outras en cores vermellos e amarelos que falan de terror e un "continuará" que nos deixa en suspenso.  Porque "Desde os albores dos tempos, seres míticos e humanos coexistían en paz e harmonía. Pero un día, os homes comezaron a perseguir o que non comprendían. Tres mouras foron confundidas con bruxas e condenadas á fogueira. Unha delas fuxiu, propagando unha maldición que case acaba coa humanidade enteira. As criaturas mitolóxicas acordaron entón manter a moura encerrada mediante un conxuro ligado á non intervención do humano devir. A lenda di que unha cría humana será quen volverá unir ambos os mundos..."

XVII Premio Castelao de Banda Deseñada Modalidade Infantil e Xuvenil

Contando estrelas de Quico acadou o XVII Premio Castelao de Banda Deseñada na Modalidade Infantil e Xuvenil. 

O xurado menciona “a súa delicadeza e coidada ilustración”, así como o interese por “tratar temas cos que todas podemos sentirnos identificadas, a través das metáforas coas estrelas e por traballar con elementos do imaxinario colectivo”. A obra está composta por relatos curtos, todos eles protagonizados por estrelas, que van tratando temáticas contemporáneas e comúns da sociedade actual como a soidade e a perda.

Francisco Pérez Villanueva (Noia, 1975). Asina os seus traballos coma Quico e estudou o curso de Gravado e Técnicas de Estampación na Escola de Artes e Oficios Ramón Falcón de Lugo. Ten traballado para distintas editoriais con traballos de ilustración e portadas.

Delicadeza é a palabra que me nace vendo Contando estrelas.  Esmero no deseño, na presentación, na dedicatoria: "A ti (e, aínda así, seguro que me olvido de alguén)." Tenrura en cada figura, en cada historia, en cada inocencia e inxenuidade do protagonista. Coidado no minimalismo co que asume cada relato, na síntese perfecta, na dúbida tan galega que deixa no aire (eu non sei). Lírica nese unión das estrelas do ceo e da terra, na personalización da noite, nese empeño por amañar con agulla e fío as perdas do universo. Consideración, reflexión... porque non é o mesmo a estrela no ceo que domesticada, porque cando subes buscar a estrela perdes o da terra e estás só.

Narrativa con protagoista xitana

Como escorrentar un lobo de Antonio M. Fraga está publicado en Cuarto de inverno con ilustracións de María Brenn.

Preséntase así: "Ano 1944. Nunha Polonia ocupada polos nazis, Noncia rescata dúas crianzas xudeas do seu tráxico destino e agóchaas na súa casa. Para as axudar a combater o medo, relátalles unha incrible aventura que viviu na súa infancia, cando percorría os camiños acompañando o tabor xitano ao que pertencía. A historia trasládaos ao corazón do misterioso bosque de Białowieża, onde a familia de Noncia, tras extraviarse no medio dunha treboada, chega á vila secreta de Polana Wilków, o fogar dos Neuri. Alí coñecerá as distintas criaturas fantásticas que se agochan no bosque e aprenderá a mirar o medo cara a cara. 

Como escorrentar un lobo é unha aventura chea de misterios co arrecendo das lendas contadas baixo a luz dunha candea."

No medio do horror hai que facerlle fronte ao medo, pode ser aos nazis ou aos lobos, sempre está aí. E como di Nuncia: o medo pode axudarnos a sobrevivir, pero non podemos deixarlle que nos trabe, haino que irar aos ollos coma se fose un lobo que quixeses escorrentar, porque lle podes ter medo a algo que está no medio da xente ou ao que está no máis profundo do bosque. Diso vai a historia, de fuxir do medo aos fascistas contando unha historia que nos sitúa ante o misterio, os pobos descoñecidos, as nenaspaxaro, os lobishomes que poden comernos, os meigos que poden transformarnos en árbores e o poder da amizade, a solidariedade entre as vellas e as nenas, o amor polo outro e a necesidade de atopar a alguén que nos axude a levar a soidade. Dúas nenas que se axudan, uns pais aos que perden os seus intereses, o perigo de quedar sós no medio do bosque, unha vella disposta a sacrificarse para axudar. Seres que teñen parte vexetal ou animal. Unha historia na que o mundo xitano sae ao encontro.    

Banda deseñada. Premios da Deputación da Coruña

O bico da Serea de Uxía Larrosa e Siqi Luis Yang é a obra ganadora do XVII Premio Castelao de Banda Deseñada na modalidade Xeral.

Preséntase así: "A obra narra a historia da relación entre unha rapaza preadolescente e unha serea no que se van entrelazando a vida cotiá coa súa rutina diaria con aspectos fantásticos e mitolóxicos." O xurado destacou a poética e a gráfica da proposta, cun guión que toca diversas e interesantes temáticas cunha gran carga literaria deleitando os ollos e estimulando a imaxinación.

Pais separados, avoa na casa, serea que se vai facendo presente na auga e os cristais, historias ao redor da temática da auga (a balea varada que dá lugar a un acuapark, a das dúas mulleres que leva o mar en Galicia e Irlanda e aparecen na costa contraria, a da serpe e o polbo, a illa dos plásticos, a razón pola que as buguinas saben cantar coa voz do vento...). Unha das historias acaba facéndose real no personaxe da avoa, outra contaraa a nena protagonista: a das sereas e Ulises

Un mito africano conta que o mundo comezou pola auga e a partir de aí foi evolucionando. Tal vez por iso temos esa querenza polo mar e as correntes de auga.

Cos cadrados iguais (seis por páxina), sen a utilización de cores... cos mínimos recursos e unha boa historia!

Banda deseñada: A adaptación dun relato de Stefan Zweig

A adaptación do relato de Stefan Zweig, Os ollos do irmán eterno, é de Borja Dierez e está publicada por Galaxia na colección Novela gráfica.

Así se presenta:"Esta é a primeira novela gráfica de Borja Dierez, unha adaptación da novela homónima Die augen des ewigen Bruders. Eine Legende, de Stefan Zweig (Austria, 1881-1942, Brasil). Os ollos do irmán eterno é unha alfaia rescatada das cinzas dun século, escrita en forma de lenda, narra a vida do seu protagonista, Virata. Deixando unha poderosa mensaxe entre liñas: “As decisións acertadas nacen de sintonizarnos co noso corazón. Escoitar o seu silencio como un mandato fronte ás mil voces do mundo, denota a presenza dunha intelixencia que  nos conducirá inevitablemente, de ser mantida coa forza da vontade, á sabedoría. A unha paz cimentada no valor da coherencia entre pensamentos e actos”.

Cores fortes, ambiente oriental, debuxo dixital... moi diferente a maneira de mostrarse nas cubertas a facelo no interior. As gardas representan un ollo e axudan a dar esa impresión de obra pop.

Antes de Buda, un rei (Rajouta), un nobre guerreiro (Virata) que o salva da maior das traizóns, pero este home que é o máis xusto descobre que na loita contra os inimigos do rei matou ao seu propio irmán, a partir de aí buscará a xustiza máis absoluta pasando por diferentes probas e atopando en todas elas grandes dúbidas e dificultades a pesares de facelo da mellor maneira posible: administrando xustiza, converténdose en ermitán... pero sen atopar nunca a paz pois faga o que faga sempre hai alguén que sente que lle fixo mal. Remata pedíndolle ao rei que o deixe ser o gardián dos cans de palacio e así morre sen que a súa historia permaneza nas crónicas.

Unha nova serie de cómics comeza...

A Brigada Iridescente de Elena Andrés presenta a súa primeira entrega "O labirinto dos inchables" na editorial Galaxia dentro da colección Banda Deseñada. 

Certamente estamos de sorte. Unha das eivas que tiñamos dentro do sistema editorial galego, no que respecta ao lectorado infantil en relación á banda deseñada, estase a cubrir por parte de varias editoriais. Faino Xerais cos máis pequenos e faino Galaxia. Certamente non todos os produtos son de calidade, pero non nos queda outra máis que darlle a benvida a todos eles para que sexan as persoas mediadoras e a rapazada quen escolla.

Neste caso, temos un cómic clariño no que as elipses son as que corresponden de maneira que non nos perdemos e podemos seguir a historia sen perder detalle. Por outra banda o debuxo é claro, os personaxes están moi ben definidos (aínda que o deseño dalgún deles poda lembrar outros anteriores), as familias da rapazada son case recoñecibles e con valores de igualdade e diversidade e a historia ten a súa dose de orixinalidade, misterio e medo. Non nos imos aburrir con esta brigada!  

Preséntase así: "A Brigada Iridescente é un grupo de amigos que cada día procura unha nova aventura. Nas festas de verán da súa vila, e tras visitar moitos postos e atraccións, acaban nos inchables. Un momento, onde está a saída? E quen é ese home tan raro?  Serán capaces de saír ilesos do labirinto dos inchables os nosos cinco amigos? Todo isto e máis nesta aloucada historia!"

Álbums e pequeno libros informativos

 

A ovella 19  de Blanca Lacasa e Jorge Martín, traducida por Iria Carballo e publicada por NubeOcho.

Da presentación editorial: "Todas as noites a señora Ofelia conta ovellas para durmir. Ovella 1, 2, 3, 4… e así ata a ovella 18, na que queda completamente durmida. A ovella 19 fica sempre coa gana. Pero decide non cruzarse de brazos e pon en marcha numerosos plans. Que poden facer ela e as súas compañeiras, a ovella 20, a 21, a 75… para conseguir saltar o valo e axudar elas tamén a señora Ofelia a durmir?" 

Saltar de dúas en dúas, saltar comezando a conta polo final, saltar todas á unha... conseguirano? Todas por igual, a participación de todo o rebaño, a colaboración e a creatividade para ver novas solucións. Será que só os marxinados ven o problema e tentan buscarlle solución?  

O ladrón de follas. Os números e O ladrón de follas. As cores de Ediciones Jaguar son pequenos libros infromativos con fiestras detrás das que aparece parte da información, unhas veces para confirmar o que xa se dixo e outras para ampliala. Da autoría de Alice Hemming e Nicola Slater. Preséntanse así: "«Aprende a contar con Esquío e Paxaro.» Cantas abellas hai no panal? Que é o que está a facer ese son que se oe de lonxe? Esquío e Paxaro volven cos seus divertidos e característicos diálogos para ensinar aos máis pequenos da casa para contar." e "«Aprende as cores con Esquío e Paxaro.» De que cor é o chapeu novo de Paxaro? E as follas no outono? Esta parella de amigos regresa para ensinar aos máis peques as cores"

Unha novela xuvenil con moitos ingredientes

Poder non é querer de Noela Rivas Cantelar publicada en Costa Oeste de Galaxia.

Da presentación editorial: "Mariña esperta aos seus 17 anos nun hospital e non lembra nada do que pasou na tola festa do Samaín da noite anterior. A través das interesadas confesións dos amigos do instituto e dos familiares que a visitan, vai apañando os anacos do que aconteceu e da espiral autodestrutiva en que estivo inmersa nos últimos meses: un remuíño de desexos reprimidos, adiccións, descubertas sexuais, veladas ameazas, segredos inconfesables… e unha misteriosa caixa de zapatillas de ballet que forma parte da súa historia familiar. Mariña decatarase de que o sacrificio que por ela fixeron durante anos os seus seres máis queridos non merece esmorecer a causa do odio que se profesa a si mesma.

Noela Rivas debuta nas nosas letras retratando con brío e fidelidade a mocidade galega actual sen ambaxes, tal e como son, pensan, desexan e actúan."

Unha novela xuvenil con moitos ingredientes: drogas, sexo, anorexia, inseguridade, problemas familiares... e moita xuventude por parte da autora. Cal é a diferenza entre as obras escritas por persoas mozas e as escritas por adultos? Seguramente non está na linguaxe, a estas alturas hai moita xente que escribe ben sendo estudante... Seguramente podemos pensar que están máis próximas ás xeracións que van ler esta literatura e polo tanto os temas tratados son os que corresponden, seguramente. Pero o tratamento dos mesmos igual precisa un pouco máis de madurez, pode ser... Un día deberiamos pensar en todo isto, deberiamos comparar estas novelas coas escritas polos docentes comprometidos (como Agustín Fernández Paz ou Mª Victoria Moreno) ou polos escritores do século XXI que coñecen a demanda e saben entrar neses límites para vender e ser premiados. Un día teremos que reflexionar sobre todo isto.

Teatro e cans

Animais de compañía de Fernando Castro Paredes é unha obra de teatro publicada por edicións Fervenza na colección A Pinguela. Fernando Castro Paredes pon no centro da historia a relacións cos cans e a violencia de xénero, Unha nena á que o pai non trata ben, nin a ela nin aos cans que ten para a caza. Esa nena medra (orfa, pode dicirse) e cando casa, o home tampouco respecta o can que ela leva ao matrimonio nin a ela. Dezaoito escenas nas que a presenza dela e dalgún can é central, lévannos por un camiño que percorre a perda e o acollemento. Así remata, cando a muller recolle a cadela vella da canceira e a leva á casa; antes aprendera a buscar un traballo "porque só pode tomar decisións quen paga as facturas". 

Os nenos son personaxes dos que se fala pero que non aparecen na obra, seres nos que hai que pensar aínda que non estean presentes. A diferenza entre os personaxes masculinos e femininos case fire. Os cans sempre ocupando un lugar: o cachorro facéndose querer, o macho impoñendo presenza, a cadela vella xa desesperanzada mirando todo con distancia e relatividade (vén de volta), o can da casa que acompaña sempre... quen maltrata un can pode maltratar persoas, quen non ten empatía polos animais tampouco a terá polos semellantes... Cítase unha intervención do home que mete medo:"Sabes en que se parecen unha muller e un can? En que os dous son animais de compañía." 

Sobre sexualidades e autoaxuda

Sexualidades de Isa Duque e Lyona é unha guía inclusiva sobre sexo, placer, diversidade e consentimento publicada por Savanna books.

Da presentación editorial: "Libro sobre educación sexual para adolescentes sobre sexo, placer, diversidade e consentimento. Sexualidades é o primeiro libro para adolescentes de 13 a 16 anos da editorial Savanna Books, editado en galego, castelán e catalán e forma parte dunha colección con enfoque eco-social que irá medrando nos próximos anos. (...) Ou lles contamos toda a verdade, ou o porno contaralles toda a mentira. Nunca antes, en toda a historia da humanidade, tivemos ao noso alcance maior cantidade de información, incluíndo todo tipo de contidos sobre sexo. E nunca antes foi tan complicado quedarnos coa información adecuada. Quen filtra?, como sabemos cal é a adecuada? Como distinguir a verdade e a mentira nun mundo dominado por algoritmos? Nun momento no que falar de sexo “vende” e hai moita xente creando contido sen unha mirada crítica ou formación específica. Escrito por Isa Duque @lapsicowoman e ilustrado por Lyona @lyona_ivanova. Isa Duque é sexóloga e psicóloga especializada sobre todo na Xeración Z, cunha longa traxectoria de formación, talleres e charlas en institutos. Lyona Ivanova leva anos publicando sobre sexualidade cunha mirada que desterra os mitos da cultura dominante. Autora do libro SEX’OH!. Así que, acabáronse os #SexFake ou os bulos sobre sexualidade , os prexuízos, a teoría aburrida, as vergoñas ou a información que queda a medias. Falemos con naturalidade sobre os xenitais, o consentimento, a masturbación, a aceptación do corpo, a diversidade, a virxindade, o pracer, as prácticas sexuais con nomes raros, os cheiros, os fluídos, as medidas, os pelos, os desexos… Todos os temas que xurdiron nos obradoiros de Isa con mozos reais e con familias reais. Ilustrados con ese estilo único, natural, cheo de detalles e de personalidade." 

Moi interesante o que se conta e o enfoque co que se fai pero o valor aumenta moito se temos en conta a cantidade de enlaces á web onde podes acceder a outro tipo de información que complemente a que aquí se achega, que pode servir de ampliación, que aporte referencias de moita calidade nas que tomar unha consulta ou rachar dúbidas. Unha guía que é resultado de oitos anos de traballos e experiencias, que parte da autenticidade para tratar cada unha das preguntas que a adolescencia fai, que tamén ten ese valor engadido do cultural ao poñer en contacto con libros, películas, música que forma parte do acervo desa xeración e da cultura. 

Bea Gregores. Banda deseñada para peques

Avelaíña e o camiño á illa de Bea Gregores é unha banda deseñada especial. Lírico nas cores e o deseño, cun aire modernista para falar dos animais que forman parte dese mundo no que os gorros son flores ou os pendentes obras de arte, onde a natureza se debuxa fermosa e curva, vexetal e en proceso de creación, os camiños son simbólicos e os encontros son aprendizaxes. 

O diálogo entre dous xogadores de xadrez dá comezo á historia dunha avelaíña que nace dunha planta, quere seguir ás outras avelaíñas que marcharon detrás dunha luz. Os xogadores discuten pero non queren separarse porque sempre estiveron alí... da mesma maneira irá atopando máis personaxes que non se apuntan ao seu camiño por seguir facendo o que fixeron sempre: mulleres xigantes con flores na saia que a levan sobre o seu ombreiro mentres destapa as plantas para que se enraícen (cando medran demasiado protexidas adoitan ter as raíces moi febles e pouco profundas porque coidar algo non significa evitar todas as desgrazas senón axudar cando algo malo ocorre). Semella que todo o mundo atopou o seu lugar mentres ela busca o seu: a illa; hai xente que só camiña, canta e baila divertíndose, sen destino, hai xente que atopou o que buscaba e isto se lle converte nun problema e ha de buscar un novo para seguir...

Dous bechos que se pelexaban, unha muller invernadoiro, un desfile cunha serpe, un home que cazou unha estrela e agora alguén que se ri de que xa non hai camiño, ela axúdalle a construír unha barca pero non a acompaña porque se perdeu tantas veces que pensa que o sitio ao que quere ir xa cambiou, pero antes de irse dille que non esqueza que ten ás para voar; e si, farao, nese intre déixanos coas ás estendidas... 

Unha historia chea de simboloxía e un cailo de aprendizaxe!

Tebeosfera define a banda deseñada como de aventuras, bruxería, fabulístico e fantasía.

De pedagoxía, psicopedagoxía... e literatura

  

Non sei, non me gusta que a rapazada estea ansiosa, que se deprima, que o pase mal, non me gusta pensar en enfermidades que se poden atallar e igual tampouco me gustan demasiado os libros que falabn destes asuntos, que semellan feito adrede para paralos... porque hai que evitar as causas, non poñer tiritas ás roturas do equilibrio. 

Estou un pouco farta de psicopedagogos/as e outras especialidades que andan nisto porque sempre souben que a boa literatura cura e prevé sen buscalo. O que tal ten feito María Gripe (e tantos outros) pola nosa rapazada sen ter ese obxectivo, sen pensar en nada máis que no que as crianzas lle trasmitían silenciosamente. Sinto que todo isto me xurda cando estou a ler un libro determinado, por iso non vou dicir o título porque seguramente se trata de que a gota chegou ao borde do vaso, simplemente iso, e non se debería ser tan subxectiva...  pero algunha vez tería que dicilo. Igual que hai que dicir que as editoras teñen que ter a obriga na revisar a corrección das obras,  porque cando o texto está no libro xa é responsabilidade deles. Está a haber problemas con este asunto; e cando os hai trasládanse inmediatamente ao galego, á lingua cincenta que apanda con todo e... xa non precisa máis, de verdade que non.

Eu pediríalles algo de compromiso a autores/as, editoriais e mediación. Non podemos matar a galiña nin acabar cos ovos. Non podemos escoller malos alimentos para darlles como lectura á rapazada porque diso vai depender o futuro da lingua; o hábito, o pracer e a competencia lectora.

Álbum sobre veciñanza

Os novos veciños de Michael Genhar e Tony Neal  publicado por Miau.

Da presentación editorial: «A chegada duns novos veciños desestabiliza a calma da veciñanza.» Cando uns extravagantes flamencos chegan novos ao barrio, a veciñanza desestabilizarase e as aves que viven alí negaranse a aceptalas. Os pelícanos patrullarán de día e pola noite farano os reiseñores. Como poden pasearse con esa extravagancia? Tras unha reunión, todas as aves da veciñanza irán a casa dos flamencos con intención de botalos sen coñecelos sequera. Que pasará cando cheguen?"

Unha sorpresa, un verdadeiro abraio porque os están agardando, xustamente para facer unha festa, así demostrarán que non son fachendosos nin inimigos senón moi amigables e están dispostos a integrarse no barrio. Haberá alguén disposto a continuar o enfrontamento? Unha vitoria da diversidade, cada un é como é, todos diferentes e cos mesmo dereitos. Ao final do librounhapequena guía de aves e un texto sobre Inclusión e exclusió, estereotipos... baixo o título "Nota os lectores e observadores de paxaros". 

A historia non contada de Luz Long e Jesse Owens

Francisco Castro enfronta unha historia real que non deixou de chamar a atención dende as olimpiadas de 1936 cando Hitler estaba empeñado en demostrar a superioridade aria. Daquela, cando os nazis encheron de propaganda racista na vila olímpica, un atleta alemán axuda  a superar o bache que lle impide calificarse a un atleta negro norteamericano que acabará conseguindo a medalla de ouro mentres el se conforma coa de prata, a ética deportiva que lle creará problemas antes os nazis e que posibilitará a súa morte nos ´derradeiros días da guerra cando está destinado en Sicilia. Luz Long e Jesse Owens que se trataban de irmáns a partir do momento no que o segundo lle presta axuda ao primeiro cartéanse, esas epístolas, o reloxio que un lle agasalla ao outro así coma o pano cos aros olímpicos que leva no pescozo un deles (o mesmo pano que puxo no chan para que Jesse pyidese saltar ben en Berlín son os obxectos que enfían a historia.  Unha poxa en Sotheby, un enfermeiro británico que atende  a Luz no momento da morte e lle confía a última carta que ha de enviar ao seu amigo para despedirse.

Preséntase así: "Nas Olimpíadas de Berlín de 1936, un atleta negro asombrou o mundo. Jesse Owens gañou catro medallas e avergoñou o nazismo, que o consideraba inferior pola súa cor de pel, dando unha lección deportiva; pero nada do seu éxito sería posible sen un atleta alemán que xogou a vida por axudalo.
Este libro conta a historia real de Luz Long, represaliado por Hitler por axudar a un competidor, negro. Unha historia de amizade, respecto e camaradería, nun tempo escuro de racismo, represión e violencia.
Francisco Castro recupera a súa figura para contarnos unha fermosa historia que non debe ser esquecida.

A historia non contada de Luz Long e Jesse Owens é un marabilloso relato de resistencia e de ética, un home bo no medio do deriva fascista que axuda a un negro a situarse por riba, incluso del mesmo. Dous homes de mundos moi distintos (de familia de avogados e de esclavos, un deles estudante e o outro traballando de ascensorista dende a infancia) que se atopan nos xogos olímpicos e se converten en máis que amigos a pesar das diferenzas, a pesar de que o Führer di que os negros non son humanos. A independencia e a ética teñen un prezo que hai que pagar, ás veces coa vida e sempre con castigo. A humanidade funciona a modo de colmea e cando un dos elementos non cumpre coas normas da tribo é sancionado, así lle sucede a Luz Long, quen lle vai perdoar que entregase a medalla olímpica a un negro?"

Tres homes bos: un alemán, un norteamericano e un británico. De non ser por este tampouco teriamos historia. Diferentes tipoloxias de texto: carta, narración, anuncio de poxa, discurso, reportaxe deportivo... As fotografías reproducen ese momento que Leni Riefenstahl reproduciu en Olimpia e a historia lémbranos que sempre hai persoas que salvan a humanidade, aínda nos peores momentos.

Tal vez fose necesario algo máis de tempo e dedicación, algo máis de texto para afondar no relato que sorprende ao mundo.

Un novo libro de Miguel Alonso

Axencia Galega de Asuntos Máxicos de Miguel Alonso Diz está ilustrado por Víctor Rivas e publicado por Xerais na colección Merlín.

"Unha entretida novela de misterio e fantasía habitada por personaxes da mitoloxía galega." Así se presenta.

Sinopse: "A vida pode cambiar nun só día. Que digo nun día! Nunha hora, nun minuto ou mesmo nun segundo. Iso é o que lle pasou a Gabriel e iso é o que che pode pasar a ti se te atreves a camiñar polas páxinas deste libro. Entra no «Andel secreto» e acompaña a Gabriel e á súa veciña Lucía a coñecer un mundo cheo de maxia que, como comprobarás, está máis preto do que imaxinas."

O narrador conta en segunda persoa, dirixíndose ao lectorado; faino con destreza e axilidade, con gracia, coas repeticións necesarias, coa voz infantil que tan bos resultados ten dado e seguirá dando... para engancharnos a unha historia que flúe coma a auga dun manancial limpo. Un neno de case nove anos cunha irmá de sete, uns pais que son pais e o encontro co misterio. Co misterio chega unha amizade que o introduce nese mundo dividido en bos e malos, nos rescatadores e na Sociedade Exclusiva e Secreta en Beneficio da Exterminación da Maxia en Galicia.

O que menos me gusta é que nos deixa co mel nos labios anunciando unha continuación, pero pensamos que ben poderían ternos dado algo máis, que non se nos pode deixar así, sen saber que pasa con esa xentiña (saben os deuses canto tempo); algo "timados" si que nos sentimos porque acabamos de entrar na historia e péchannos a porta.

Gústame ese retomar as maneiras que nos lembran a Agustín Fernández Paz, as referencias culturais e literarias (ás súas Cartas de inverno ou a do autor Instrucións para ler este libro, A biblioteca de Pedrarcana, Na fogueira dos versos ou O valo)

Polo medio vainos dando algunha lección como a dos nomes de nenos e nenas, coma o respecto pola diversidade "porque todos somos diferentes" e non os hai mellores e peores, como as  buscas no diccionario...

Porque Galicia é o epicentro do mundo máxico e moitos rapaces e rapazas teñen un don: poder ver a eses seres que non son xente.

Marabillosas as ilustracións de Víctor Rivas especialmente as que nos levan ao seu gusto polas estéticas vitorianas coa que representa aos secuaces. Divertidísima a maneira de retratarse os autores cos bigotes revirados que caracterizan ao exterminadores de criaturas máxicas, aínda que eles non o son, senón todo o contrario: defensores e creadores de todas elas. 

Parabéns!

De mouras e namoramentos

A árbore dos namorados de Buenaventura Aparicio Casado está publicado por AB ORIGINE Edicións.

Da presentación editorial: "Unha aldea galega hai cen anos. Un castro no que aínda viven os mouros gardando os seus tesouros. Martiño, un mozo que arela ser mestre canteiro, namórase de Alda, unha moura encantada que soña coa liberdade e con vivir un gran amor. Unha historia, baseada na mitoloxía popular, dunha paixón de dous personaxes decididos a enfrontarse co seu destino." Unha historia de amor baseada na mitoloxía das mouras pero con todos os ingredientes dunha aldea cos personaxes do indiano ao que lle envían o xornal cada día e el comparte ao día seguinte con toda a aldea na taberna, os diferentes oficios, o capador, o sacristán, o crego, a costureira, o mestre, o taberneiro do que desconfiaban que se ía da lingoa coa garda civil, as romerías e a xesteira, as seráns... e un mozo que anda aprendendo o oficio de canteiro e se namora dunha moura... o que segue hai que lelo aínda que se adiviña nesa imaxe da cuberta con ela e unha árbore. Ben contado o relato ao xeito dun narrador que leva no sangue un antropólogo. Gústame especialmente o capítulo que leva por título "Os mouros da Cividade" onde se fala desas dúas dimensións nas que viven os habitantes actuais e os mouros, adiviñandose nos ruídos. 

Un petisco: "Segundo Maruxa, os seus vellos testemuñaban unha historia ben fiada que comezaba afirmando que os mouros foran os primeiros poboadores de Galicia. Naqueles tempos tan remotos houbera moitas loitas e, ao cabo, o apóstolo Santiago botou os mouros fóra da nsoa terra. Mais -proseguía- non todos marcharon. Algúns quedaron agochados nos castros, nun estado especial: encantados" 

Acompañan a historia notas aclaratorias, vocabulario, referencias documentais e o apartado "Para saber máis" con bibliografía.

Novela xuvenil coa Coruña como orixe

Ningunha estrela levará o meu nome de Antonio Manuel Fraga aparece en oqueleo de Obradoiro.

Así se presenta: "Rodri parece abocado a pasar só as vacacións de Nadal. Seu irmán Robinson cancelou a visita anual desde Mallorca e súa nai deberá traballar varios días fóra da cidade. Entón, o seu amigo Mario proponlle un disparatado plan.

Mario é un compañeiro da clase obsesionado cos pasteis de merengue, a música de Frank Ocean e o videoxogo Serenity´s Edge. Os dous rapaces son moi diferentes entre si, mais comparten o feito de ser uns marxinados no instituto.

Cando marchan xuntos da cidade, comezan unha viaxe chea de aventuras a través de estacións de tren, estradas xeadas e cidades descoñecidas nas que Rodri descubrirá o valor da amizade.

Ningunha estrela levará o meu nome é unha homenaxe aos heroes e ás heroínas que viven entre nós."

Rodri vaille contando a alguén o relato da súa vida, tardaremos en saber quen é o receptor desas palabras que lemos nós, pero todo chega e tamén ese momento. Nun continuo flash back de ida e volta o mozo vai desamalloando a historia: a súa (unha vida entre a nai e o irmán que lembran Brasil e ao pai),  a da escola no grupo dos marxinais que semellan recollidos dun inventario de pezas raras entre as que destaca Mario cunha chea de cualidades e a viaxe dende A Coruña ás Baleares, chea de dificultades pero tamén estraños encontros. 

Unha voz persoal mantén a nosa atención mentres retumba esa frase que sitúa a quen a di no anonimato dos non vencedores, a pesar de que as estrelas son moitas e non sabemos cal é definitivamente o criterio para nomealas. Sentirse fracasado, saberse distinto, atopar un amigo disposto a facelo todo por ti ou polo que sexa, un ser especial que entende o que che pasa e pode embarcar nos xogos que lle propoñas. O mundo do cómic e os videoxogos, da rapazada á que todo lle vai resultar menos doado e das viaxes que non só se fan pola xeografía. Ata onde é mellor desconfiar como fai Rodri ou ser inocente como Mario? A valentía de defender ao amigo, o positivismo de dicir algo agradable a quen nunca recibiu un afago, a intelixencia natural, esa capacidade para entenderse cos bebés, a xenerosidade ampla e gratuíta... fan do rapaz xitano un personaxe moi atraínte. 

"Fóra de xogo" non é só unha colección

 

"Fóra de xogo" non é só o nome da colección de literatura xuvenil de Xerais. Aparece agora como o título dunha obra de José Luis Baños de Cos que ganou o VI premio Carlos Mosteiro de literatura infantil e está publicado pola editorial Galaxia con ilustracións de Agustina Shuan.

Así se presenta: "En Kabul, Zainab, unha nena de dez anos, ten un gran segredo: xoga ao fútbol ás agachadas nun recanto do patio despois das clases. Alí coñece a Sahraa, coa que compartirá a súa gran paixón e á que lle ensinará as regras do xogo. Pero teñen que ter moito coidado, as aguias e os señores corvos poden descubrilas. Fóra de xogo narra a historia dunha amizade, reivindica o dereito das nenas a través do deporte e os soños compartidos nunha situación discriminatoria e de desesperanza."

Dúas nenas que se coñecen nun campo a onde escapan para xogar fútbol sen que ninguén as vexa. A máis vellas ensínalle á outra, no xogo vaise mesturando a realidade, unha alegoría entre o xogo das pombas e a aguia, o temor ante os corvos e as aguias que pelexan entre si pero ambos as someten a elas. A pequena admira a Messi, a grande a Shamila Koestani a capitá do primeiro equipo nacional feminino de fútbol de Afganistán, aínda que ao final, Sahraa só quere ser ela mesma, a amiga de Zainab, porque por riba das gerras e as situacións de perigo, por riba das prohibicións están os afectos. Por iso, aínda que xa non pode vela nin saber dela, está contenta de que conseguise escapar e poda ser libre, aínda que ela xa non poderá volver xogar ao fútbol nun campo que está cheo de buratos das bombas.  Uns diálogos intelixentes e sensibles entre as dúas, nas que a relación entre as normas do xogo, a situación, os soños e os pensamentos da pequena abren a obra á reflexión ante a opresión da muller, a guerra, as prohibicións e a dor a que se somete a parte máis débil da sociedade nos lugares máis duros do mundo. Ese sector sempre perdedor que, a pesar de todo, busca a ocasión de sorrir e divertirse, confórmase con alegrías momentáneas e alimenta a resiliencia.

Unhas ilustracións tan simbólicas como o texto, que teñen en conta as cores e as figuras afgás das dúas rapazas protagonistas. Esquemáticas, con cores quentes, elementos xeométricos, repeticións e case simetrías.  

Non sei se é porque coñezo ao autor pola súa obra dramática e me deixo influenciar, ou simplemente porque hai unha obra teatral detrás desta noveliña.

Libro de artista

Da presentación editorial;

"Noites confinadas mestura fotografa, pintura e poesía. É un canto á natureza, un recordatorio do valioso do noso planeta, da súa enorme fraxilidade, pero tamén da súa formidable forza e da súa capacidade de rexeneración. É un chamamento á responsabilidade e á conciencia colectiva e individual da cidadanía en relación ao medioambiente; unha invitación á reflexión crítica sobre a sociedade actual e o seu enorme poder destrutivo. É unha apelación a que un mundo máis sostible é posible. 

Os seus autores: 

Chema Mesía. Profesor Titular de Artes Visuais e Educación e director do grupo de investigación Arte-Facto na Universidade da Coruña. Doutor en Belas Artes pola Universidade de Granada. O seu traballo artístico é multidisciplinar, movéndose entre o comisariado, a ilustración, o deseño gráfico e a fotografía contemporánea.
Ilduara Penas. Mestra de Educación Infantil, Técnico Superior en Educación Infantil e Diplomada en Educación Social. Vinculada ao ámbito educativo desde os inicios da súa carreira, exerce como docente no primeiro ciclo da educación infantil. 

David Catá Artista contemporáneo, compaxinou os seus estudos de música co Grao en Belas Artes (2010) pola Universidade de Vigo. Continuou os seus estudos artísticos en Madrid cursando o máster “Concepto e Creación” no Centro Internacional de Fotografía e Cinema, en EFTI (2011), obtendo o premio fin de estudos. Traballa a fotografía, a videocreación, a pintura e a música e o seu traballo ten recoñecemento nacional e internacional."

Esta é a súa ficha bibliográfica

Un fermoso álbum con fiestras de lúa, coa noite e o confinamento como protagonista: cidades silenciosas, rúas baleiras. Fronte a lúa planta do dente de león, si esa que se soplas vai botando as sementes polo aire. Un ceo estrelado que observa como a natureza se rexenera: o mundo vexetal esténdese e o animal ocupa espazos dos que levaba moito tempo afastado, ata á lúa chegan as hedras... a vida ábrese paso mentres a humanidade fica pechada. Esa humanidade que precisa apoios para sosterse como esa cadeira de rodas debuxada no chan.

Unha obra fermosa na que aparece o papel vexetal dando esa outra pátina ás  páxinas. Un xogo de artista no que se ve moi claramente a man de David Catá, ese creador que nunca deixa de sorprendernos e do que xa coñeciamos os dentes de león voando ou a pel das mans cosida nunha reivindicación da infancia persistente.  

Habería que ver o que se agacha detrás do código QR que no meu caso non fun quen de abrir...