Unha novela traducida e outra escrita en galego

Como lágrimas na chuvia de Jordi Sierra i Fabra foi premio Lazarillo 2019 e aparece publicada por Galaxia en tradución de Xesús Domínguez Dono.

Da presentación editorial:"Grace é unha adolescente que coida da tumba do seu pai, Leo Calvert, unha lenda da música falecido nun estraño accidente uns anos antes, e á que acoden en peregrinación fans de todo tipo. Un deles, Norman, crúzase no camiño da moza e desata nela un remuíño de preguntas sen resposta ao redor da morte do pai e das cancións que deixou gravadas, gardadas no soto da súa casa, e que a súa nai, Rebecca, se nega a publicar. Pero a solución a estes enigmas tena unha única e insospeitada persoa.(...) A través dunha linguaxe moi próxima á mocidade, e coa outra paixón do autor como marco, a música, retrata o fracaso, o éxito, a traizón, a fama e a amizade; en definitiva, a condición humana"

A cita que dá comezo á novela:"Vin cousas que non creriades. Atacar noves en chamas máis alá de Orión, cin raios C brillar na escuridade, preto da porta de Tannhauser. Todos estes momentos perderanse no tempo, como lñagrimas na chuvia. É hora de morrer." (Blade Runner). 

Dubidas acerca do dereito ou non a facer público ou ocultar a obra do músico morto por parte da familia e dos siareiros, acerca da causa dunha morteen accidente, quen trae ao outro a estar contigo, a razón pola que rematan as relacións, os intereses económicos coqueteando coas relacións de amizade, as drogas e o alcohol como vía de escape a unha violencia extrema, a arte e as súas inseguridades, a familia e o éxito... e no medio de todo isto, unha escena chea de meirande violencia resolta por quen menos esperammos.

Unha boa novela, que camiña soa dende o primeiro parágrafo e construída cos fíos da narración xuvenil.  

A gruta  da torre de Lois Pérez acadou o premio Agustín Fernández Paz pola igualdade. Está publicada por Xerais e da presentación editorial: "Rematado o curso, Lois viaxa coa súa familia a pasar outro verán en Ribadeo. Quique, Greta e o resto da cuadrilla agardan por el, e ese ano hai tamén unha nena nova. Non a coñece, mais morre por falar con ela... Na vella biblioteca da Torre dos Moreno, Quique encontra un libro e, no interior, un misterioso documento que fala dun pasadizo. Onde estará? Deciden que teñen que atopalo. A investigación vese sacudida pola aparición dunha foca, Cuquita, e tamén por uns estraños sucesos no faro da Illa Pancha. Quen os persegue? Por que un home lles amosou unha pistola? Quirina e Estrela tamén procuran a resposta. Namentres, Marquiños escoitou a voz de seu pai no mar... Unha aventura trepidante, atravesada pola forza da amizade, os primeiros amores e o valor dos libros, no Ribadeo de 1990." Os primeiros namoros, a aventura na que se mestura o perigo porque o mundo da corrupción irrumpe (ex policía e narcos, fareiro vendido, planadoras...), o racismo (xitana e moreno), a escritora coa súa carga cultural e de memoria, a defensa da lectura, a lembranza da represión do 36 para diante, ecoloxía con esa foca que lle transmite unha ensinanza (Non perdas a túa luz, poñerante en situacións complicadas unha e outra vez. A ti e a todos. Pero debedes conservar o voso lume, por pequeno que sexa)...

Un bocado:"descubrira que existían dúas vidas. E existían dúas vidas porque existían dous mundos, feitos de mundos moito máis pequenos, inmensos e marabillosos ao mesmo tempo (...) unha era a vida normal, aque se vía, respiraba e sentía no día  día -as persoas, os lugares, os traballos e as rutinas que poboaban de obrigas e de horarios a pequena existencia- e outra era a que estaba alí dentro, en silencio, na biblioteca: mundos e vidas que agardaban a ser vividas (...) fora descubrindo que un fío de luz se coara aos poucos no seu pensamento, inzando de claridade os confíns máis remotos. Nada do que acontecía en ningún deses libros era escravo desoutra vida "real". En cada libroo que acontecía abondaba por si mesmo e no respondía a máis regras ca ás daquel mundo oculto. (...) Por eses mundos aprendera que o máis importante eraa valentía e a amizade; a lealdade aos amigos, o amor pola vida e polas demais persoas. Non renderse nunca e pelexar unha e outra vez contra "os malos". E aprender a distinguilos, poisos libros amosaban tamén os lados escuros do mundo real,  súa dobre cara. Así fora como aprendera a fundir realidade e fantasía na súa vida, facendo que o mundo reale o undo en que vivía se parecesen o máis posible aoundo dos libros e das hsitorias. (...) Os libros están entre eses dous mundos. Son portas. Se os miramos pechados, estamos vendo o lugar que ocupan neste mundo noso, o real. Pero se os abrimos, estamos estamos mirando o seu reverso, o mundo deles. Un mundo non tan real, pero só aparentemente. Ou non son reais o medo, a excitación, o temor, a angustia que destilan certas palabras se se len colocadas na orde axeitada? E o que acontece ou se conta nos libros infflúe enormenmente no que sucede no mundo real. Agora ben, só lles cambian a vida a quen os abren. A ninguén máis.(...)No fondo, a chave de todo son as palabras. Con elas cobraba forma e podía quedar na memoria todo o que nos rodeaba, o visible e o invisible" 

En relación á memoria histórica pódense recoller algúns fragmentos e un par de cartas que a nai lles deixa escritas: "Gardara para sempre na súa memoria o so dos disparos, os berros e os choros, as carreiras e as fuxidas, as desaparicions e os encontros furtivos no monte, os anos da posguerra e as estreiteces". As cartas que a nai escribe para deixarlles de forma que as xeracións futuras podan saber o que pasou."

O camiño urbano. Natureza no km. cero

El Patito editorial publica tamén libros semellantes a cadernos de campo, libros artísticos pois son de ilustradores, produtos derivados dos encontros de Compostela ilustrada. 

Neste caso, catro mulleres participan nunha publicación que ten algo de libro de postais da Compostela na que derivan diferentes camiños. 

Trátase de O camiño urbano. Natureza no km. cero no que xuntan natureza na capital de Galicia e mulleres que a representan, con guión e debuxos de Celia Burgos, Maru Godas, Ana Luisa Frazao, Nanda Cabaleiro.

"Nós estamos aquí. Apuntamentos para vivirmos no planeta Terra" de Oliver Jeffers

Nós estamos aquí. Apuntamentos para vivirmos no planeta Terra de Oliver Jeffers, publicado por patasdepeixe.

Así o presenta a editora: "Oliver Jeffers escribiu este libro para o seu fillo Harland antes de que nacera.
Sentiu a necesidade de escribirlle unha guía sobre o que había atopar no mundo nada máis chegar a el. É unha guía que nos leva desde o máis afastado, o espazo e os planetas, ata o máis íntimo, os afectos, pasando polos mares, paisaxes, corpos e demais fundamentos da vida. Debuxado e escrito co humor e beleza que caracteriza a Jeffers, este libro fainos reflexionar sobre as esencias da vida, e a importancia de coidarmos o planeta para podermos coidar entre nós. É unha lectura divertida, fermosa e fundamental
que non debe faltar en ningún fogar." Dende a mesma cuberta se nos presenta o planeta e se explica onde estamos e onde non. Nas gardas, sobre un fondo azulde firmamento na noite explícase, por medio das estrelas, como podes facer para atopar o teu camiño cando te perdas (no hemisferio norte e no hemisferio sur, pois para todos vale).

Lede o ton:

Nós estamos aquí (sinala no mapa celeste cunha flecha). A ver... Ola! Benvido a este planeta. Chamámolo Terra. É o gran globo queflota no espazo onde vivimos. Que ben que nos atopaches! Porque o espazo é moi grande. Hai moito que ver e facer aquí, na Terra, así que, para comezar, imos dar unha voltiña. O planeta consta basicamente de dúas partes: terra (rocha e solo) e mar (auga). Imos comezar primeiro pola terra. É onde estamos pisando agora mesmo. Da terra sabemos un montón (e vainos ensinando dende os volcáns ás lagoas). Despois está o mar, que está cheo de cousas marabillosas. Do mar sabemos un pouquiño, pero xa falaremos máis do tema cando aprendas a nadar.  (un buzo, os galeóns afundidos e todo tipo de animais mariños, icebergs). Tamén está o ceo. Máis aquí a cousa xa che é algo máis complicada... moi ben, seguimos loguiño. No noso planeta hai xente. Unha xente é unha persoa. Ti es unha persoa. Tes un corpo. Vóidao ben, porque a maioría das partes non volven medrar. As cousas máis importantes que temos que lembrar as persoas son: comer, beber e estarmos quentiñas. A xente vén en moitas formas, tamaños e cores. Pode que o nosos aspecto sexa diferentes, nos comportemos de xeito diferentee soemos diferente... mais non te enganes, todos somos persoas. Tamén hai animais. E aínda veñen en maís formas, tamaños e cores. Non saben falar, pero iso non é motivo para non sermos bos con eles (e di un loriño pequerricho nunha esquina "eu si que sei"). Pode que ti tampouco saibas falar aínda , malia que teñas a cabeza chea de preguntas. Non teñas présa, has aprender a ausar as palabras ao seu tempo. Polo xeral, a cousa vai así: ando hai sol, é de día e facemos cousas. O resto do tempo é de noite, cando está escuro (de non ser pola lúa) e durmimos. äs veces as cousas poden ir amodiño aquí na Terra (paisaxe rural) pero as máis das veces van rápido, así que aproveita ben o tempo. Pasará antes de que te decates. malia o que avanzamos, aínda non o demos entendido todo, así que che quedas oito para faceres ti. Hai moitas cousas que descubrirás por ti mesmo. Só unha cousa: non esquezas deixar apuntamentos para os demais. Parece grande a Terra pero soos moitos os que estamos aquí (7,327,450,667 e subindo). Así que sé bo e xeneroso. Hai abondo para todos. Pois así, este éche o planeta Terra. Asegúrate de coidares ben del, porque é todo o que temos. E se precisas saber algo máis... ti pregunta. Non che vou andar lonxe. E se non estou... sempre lle podes preguntar a outra persoa. Na Terra nunca estarás só" (e tedes que ver que xente lle presenta, case en fila para que poda preguntar: buzos, apicultores, monxas, xentes de todos os continentes, gordos e flacos, con paraugas e sombreiros...)

De seu pai recolle unha frase: Só precisas tres palabras para vivir, fillo: respecto, consideración e tolerancia." Así se entende... non é?

Libro ganador do Premio Asubío. Infancia e Mocidade pola inclusión.

Palabras de pedra é o libro ganador do "Premio Asubío. Infancia e Mocidade pola inclusión". 

O premio de novela Fundación María José Jove (FMJJ) Infancia e Mocidade pola Inclusión é unha iniciativa de carácter bienal da FMJJ e de Hércules de Edicións que conta coa colaboración da Secretaría Xeral de Política Lingüística e que ten como obxectivos promover o fomento e a creación de obras literarias que aborden o tema da infancia e da mocidade en risco de exclusión social e que favorezan o coñecemento sobre este tema, nomeadamente entre a xente nova.

Así se presenta: "Palabras de pedra é a historia dunha decisión. O protagonista, un home con autismo de alto rendemento, decide realizar unha viaxe acompañado do seu fillo Guille —moito máis afectado—, o que suporá para el ter que tomar decisións en solitario, renunciando á seguridade de todos aqueles que sempre estiveran pendentes del (pais, irmáns, nai do neno e exmuller). A odisea que nos propón Palabras de pedra non é a viaxe en si, senón todas as vicisitudes que o personaxe principal debe sortear ata que chega o momento mesmo de atoparse fronte a ese mar (océano Atlántico) co seu fillo.

O relato está narrado en primeira persoa, o que obriga o lector a mirar tanto o contorno coma o resto de personaxes a través da pupila dun home con autismo, con todo o que iso supón: literalidade na linguaxe, problemas de socialización ou nivel baixo de empatía. Ao mesmo tempo, invítao a entender que o mundo pode ser visto e vivido doutras maneiras igualmente enriquecedoras.

Palabras de pedra pretende visibilizar a realidade de todas as persoas con Trastorno do Espectro Autista (TEA) e das súas familias, nun mundo que non está deseñado para elas e ao cal deben adaptarse, ás veces dende a soidade máis absoluta e a pesar da incomprensión e mesmo do rexeitamento.

Trátase dunha novela acerca do autocoñecemento, da asunción das propias limitacións e de como é posible aceptar o risco que supón atreverse, a pesar delas, a soñar".

Unha boa novela, da que aprenderemos todo tipo de lectorado. A tradución é de María Fe Gonzñadez Fernández e aparece publicada dentro da colección sen fronteiras. A ilustración da cuberta de Marcos Viso. O seu autor Ginés Cruz. Cruz xa publicou anteriormente Rosas negras.

Dende o punto de vista dunha árbore

O outeiro do amieiro de Anjel Lertxundi, traducido por María Ramos Salgado e publicado en Costa Oeste de Galaxia.

Preséntase así: "O protagonista desta novela quere coñecer o mundo, viaxar dun lado cara a outro, gozar das paisaxes e cidades máis fermosas. E non é que sexa moi raro, moitos libros falan disto. Pero o protagonista desta novela non é unha persoa coma ti ou coma min. Non é nin sequera un rato ou un golfiño. Trátase dun amieiro, unha simple árbore. E unha árbore teno moi complicado para ir polo mundo adiante, aínda que sexa o carballo máis ergueito.
Mais a árbore desta novela sempre quixo deixar o lugar onde naceu. Sempre quixo moverse, camiñar dun lado ao outro, coñecer sitios novos.
E, daquela, a natureza ofreceulle unha apaixonante aventura. E aquí a tes, a narración do amieiro que quixo coñecer o mundo e o seu percorrido. Cada páxina é unha porta, e a chave para abrilas todas é a lectura."

É o que ten recibir visitas, apoiado no amieiro un rapaz le en voz alta novelas de aventuras (As aventuras de Tom Sawyer, A illa do tesouro...), unha muller aproveita a súa sombra para cantarlle ao bebé, un namorado grava un corazón con dúas iniciais, a xente fala de cidades afastadas... e a árbore ponse a soñar. Non lle chega co que ve dende a súa atalaia no outeiro. Quere máis. Na súa cabeza están os mares, os mundos das narracións, os afectos das anainas e aínda que non pode facer nada por moverse da terra na que están clavadas as súas raíces ponse feliz cando medran as augas e o levan con elas, daquelas  mostra toda a súa solidariedade salvando a quen pode (sexa animal ou surfista)... tamén el é axudado (as mulleres semellan ser as máis ecoloxistas) a vivir unha nova vida na que seguirá botando de menos navegar polo mar.   

O narrador en terceira persoa está atento aos sentimentos e emocións do amieiro. Cóntao todo para que nos fagamos idea de como o ve a árbore. As augas asolagan o val e as expectativas deseser vexetal as páxinas do libro.

Novela xuvenil sobre meigas

Este é a título: Meigas de Esteban Folgar Brea. A primeira novela deste profesor de Secundaria que está publicada na colección Costa Oeste de Galaxia.

Así se presenta: "Esta é unha novela sobre meigas, pero non son como ti cres. As desta novela non rouban nenos, non invocan diaños, non botan mal de ollo nin lle fan mal á xente… que non o merece. As meigas desta novela viven entre nós, fan grupos de WhatsApp, vixían que ninguén salte unhas normas determinadas e axudan a quen o pida, pero tamén discuten e se enfadan unhas veces, e bailan e van xuntas de festa outras. Nesta novela coñecerás a Xiana, unha rapaza de 16 anos, neta de meiga, que se vai presentar ás probas de selección para tamén se converter en meiga e ocupar un dos postos no aquelarre. Pero xunto a ela hai máis candidatas que queren o mesmo, e só hai dúas prazas!"

En terceira persoa cóntasenos o que sucede cando as meigas se reúnen para cubrir as prazas que lles quedaron libres (han de ser sempre 52) por medio dunha serie de probas a respecto das cales non todas están de acordo. Despois poderán facer o aquelarre.  As diferenzas entre unhas e outras, os lugares e especialidades de cada unha delas, as mestras que preparan ás novas e o traballo en común para enfrontar os problemas que poden xurdir coma ese trasno ou demo que foi invocado e do que semella vai ser moi difícil mandar de novo ao seu lugar. O mundo actual, esa realidade paralela ao que vemos todos os días, o pasado e o presente (ou máis ben a ficción e a actualidade) uníndose e todo sucedendo ao longo e ancho da nosa xeografía que tanto se percorre en coche como en basoira, as novas meigas facéndose amigas a pesar da competitividade e as malas mañas... 

Seguramente nos sentiremos algo máis seguras sabendo que ese cento de meigas andan a ocuparse do noso pequeno mundo!

Clásicos universais en galego

 

Anne, a de Tellas Verdes de L. M. Montgomery, traducido por Moisés Barcia e publicado por Sushi Books. Esta obra fora publicada en 1908

Da presentación editorial: "Matthew e Marilla Cuthbert, irmáns de mediana idade, pretenden adoptar un neno que os axude coa granxa.

Por equivocación reciben a Anne Shirley, unha orfa fraca e rubia de once anos, chea de enerxía e vitalidade, que deixará unha pegada imborrable ó seu redor, grazas á súa vívida imaxinación e constante charla.

Anne, a de Tellas Verdes é un clásico literario do século xx para todas as idades, levado á pantalla en varias ocasións". Anne é maís que iso, é a fantasía en estado puro, a sensibilidade extrema, unha capacidade inmensa para erguerse sobre a realidade e tamén para descubrir o que se agacha detrás de cada unha das personalidades coas que vai atopándose. O muller que a acolle é seca, non quere mostrar os seus sentimentos e trata de impor o principio de realidade na cabeciña da nena, inoculando disciplina no corpo da imaxinación pero acaba sucumbindo aos seus afectos. El, o irmán, xa se entrega no primeiro momento, adora a nena e cre nela para sempre. Os veciños con todas as diferenzas, a amiga que Anne decide vai ser a mellor e para sempre e nunca falla, a vella señora á que divirte... Todo un mosaico de sociedade polo que campea Anne dende ese momento no que entra na comunidade ata que se converte na mestra; unha aventura no que aparece o amor nunha evolución contada marabillosamente. Anne vainos descubrindo unha serie de razóns que agradecemos, por exemplo, cando lle regalan uns caramelos pregunta. "Podo darlle a metade deles a Diana, verdade? Se lle dou a metade a ela, os restantes hanme saber o dobre de ben. É marabilloso pensar que teño algo que regalarlle", "Hai unha morea de Annes diferentes en min", "non é agradable pensar que mañá é un novo día no que aínda non hai erros?", a descuberta das almas xemelas á primeira ou un pouco máis tarde, a súa sinceridade sen voltas... pero tamén vaille poñendo nomes fantásticos aos lugares polos que pasa (Senda dos namorados, Lagoa dos Salgueiros, o Val das Violetas, o Carreiro dos Bidueiros, a Burbulla da Dríade, o Bosque Enmeigado, o Lago das Augas Escintilates

"Marilla notárao e estaba lixeiramente preocupada, posi decatábase de que esa alma impulsiva probablemente soportaría mal os altibaixos da vida, e non entendía que unha capacidade para o deleite igualmente grande podería máis que compensalo" Os fracasos afundíana Anne nos abismos da desesperación e o cumprimento dunha esperanza exaltábaa ata acadar os vertixinosos reinos do deleite. "Hoxe hai algo en min que me fai amar a todo aquel que vexo. Non sería marabilloso que durarapara sempre?" "Pasei unha tarde fascinante. Sinto que non vivín en van" "Se puidese botarlle a culpa a alguén sentiríame moito mellor"    "Eu preferiría parecer ridícula como todo o mundo a ser a única normal e como ten que ser" "Imaxinaba que Deus non tería tempo para preocuparse polo vestido dunha orfa" Alguén dicía que Anne "que falaba sen parar consigo mesma ou coas árbores e as flores, coma unha tola" Ela afirma que "esperar as cousas con impaciencia é a metade do pracer que producen. Quizais non consigas esas cousas, pero nada che pode quitar o pracer que sentiches ó esperalas con impaciencia (...) eu coido que é peor non esperar nada que quedar defraudada" A señoa Linde opina que ""Quen criou nenos sabe que non hai ningún método infalible e rápido que valla para todos. Pero quen non os criou pensa que é tan simple e tan doado como unha refla de tres: pos os tres valores no seu sitio e sáeche o cuarto. Pero os seres de carne e óso non se rexen pola aritmética." Afirma Anne "É moitísio máis doado ser boa se vas á moda" "Diana e eu estamos pensando seriamente en prometernos a unha á outra que non casareos nunca, senón que seremos unhas amables solteironas e viviremos xuntas sempre.Pero Diana non se decidiu porque cre que quizais sería máis nobre casar con algún mozo desenfreado, salvaxe e perverso para reformalo" Anne conprendeu que perdoara e esquecera sen decatarse (...) canto o lamentaba e canto desexaba que naquerla ocasión non se mostrase an orgullosa e repelente". Canadá. Club de debate. "Arranxas un asunto e xorde outro inmediatamente despois. Cando epezas a facerte maior hai moitísimo que matinan¡r e decidir" Os coñecementos novos aparecían "como iuteiros asomando tras o outeiro e os Alpes alzándose sobre os Alpes" Marilla ve que a nena que aprender a querer desaparecera, quería a rapariga tanto como quixera a nena, pero experimentaba unha estraña e triste sesación de perda" Usaba palabras grandilocuentes e falaba moito, de pequena. A señoa Linde di "Se non podes estar alegre, está tan alegre como podas" Odio e competencia con Gilber, atración; de bos inimigos pasan a ser bos amigos. "E non parecen ter fin... En canto cumpres unha ambición ves outra brillando aínda máis alto. É o que fai a vida máis interesante". A vella di "gústame a xente que se fai querer. Afgórrame o esforzo de ter que querela eu." O pracer da loita. O mellor, despois de inentalo e gañar, é intentalo e fracasar" Sente vergoza e remordemento cando pode sentirse feliz despois da perda de Matthew. "Querido e vello mundo, es moi fermoso, e alégrome de estar viva en ti" Remata a obra murmurando Anne "Deus no seu ceo, e todo en paz na terra."

Chámanos a tención descubir que hai unha edición deste libro, unha tradución, tamén en Hércules.

Obra xuvenil traducida por Eduard Velasco

Cabalgaremos toda a noite de Carlota Gurt acadou o premio Mercè Rodoreda 2019. Aparece agora traducida por Eduard Velasco (cunha axuda do Institut Ramón Llul) e publicada na colección Costa Oeste de Galaxia.

Así se presenta: "Carlota Gurt debuta na literatura con Cabalgaremos toda a noite, un talentoso libro que nos achega á liberdade, un abismo de desexos e medos ao que nos asomamos transitando por unha corda frouxa, con personaxes próximos, que poderían ser calquera de nós, cos seus amores e medos. Un avanzar ás escuras cara a metas aparentemente inalcanzables, que ao final non o son. Un traballo cheo de humor, retranca e mala uva, que nos trae sorrisos e desacougos."

Unha colección de relatos, cada un dende un narrador diferentes (primeira ou persoa). Situacións dispares (historias de veciños para visibilizar mundos: un tímido profesor de catalán e unha enxeñeira alemá con clases de lingua e dúbidas ante unha relación que non se define ou a muller e a piscina noutra relación en potencia;  un túnel ao misterio, o encontro de dous seres con deformidades na cara,  unha manada e a vinganza e modo churrasco, a atracción hiperbólica do mar, a máquina borradora, as obsesións levadas ao máximo extremo, aquilo ao que acceden os nenos e lles cambia a visión, 

Case todas protagonizadas por mulleres e case todas cun punto de crueldade e perversión. A busca de situacións radicais nas que a convención desaparece, a dúbida que envolve, as teimas... o surrealismo tocando no cotián. Todo se move na corda frouxa, tal como aparece na imaxe de portada. 

Non vai deixar a ninguén indiferente, porque se trata de historias pouco comúns que poden lembrar outras, por exemplo dentro da literatura xuvenil A soidade das medusas de Iria Collazo.

Un novo libro de El Hematocrítico

Un novo libro de El Hematocrítico: Dona Problemas traducido por Anaír Rodríguez está publicado en Sopa de Libros de Xerais. 

Dona Problemas non se chama así porque os teña senón porque os resolve. Ela está na escola do narrador, Xoán, que vén sendo o axudante da nena protagonista. Ela é tan importante como a directora, o conserxe ou o administrador, conta el... eu diría que moito máis, sobre todo despois de resolver o problema de acoso do que semella non darse conta ninguén.

Que problemas? Pois, por exemplo os que se contan na presentación editorial: "unha mochila estragada por un iogur que se derramou dentro, un cromo que non se dá conseguido ou un veciño que escoita a tele a todo volume e non deixa durmir. Non hai nada que se resista aos recursos e ao enxeño de Carlota e do seu axudante Xoán. Ou si? Porque sempre hai problemas máis difíciles de solucionar ca outros..." Non o creades, Carlota soluciónaos TODOS!

Incluso pode substituír ao axudante para que el pase a formar parte dun grupo de baile que resolverá certas dificultades de comportamento e... non quedará aí a cousa. Semella que con ela poderiamos mellorar a convivencia nos centros, porque descubre cal é o problema de cada un e como os demais poden solucionalo. Ben é certo que non pide solidariedade gratuíta e protagonismo activo por parte dos outros compañeiros (como na cadea de favores) debe ser porque é moi consciente de como somos e nos comportamos, pero ese amaño co rapaz abusón, esa petición de perdón e esa creación de grupo cun obxectivo trae esperanza. Dende o realismo de cada día ata o idealismo dunha personiña dedicada aos demais, que garda os seus misterios e que semella un anxo sen ás.  

As ilustracións de Paco Roca con esa personalización de cada personaxe non nos van defraudar.

Boadicea editorial e as primeiras obras

A miña primeira novela de pantasmas leva por título Noite no cemiterio, é da autoría de Carlos Vega, con ilustracións de Iago Torres Paris.

Boadicea, a editora desta obra e da colección, preséntase así: "Alba Rozas, José Manuel Dopazo e Marcos López creamos Boadicea Editora en 2022 para consolidar unha produción sistemática e especializada de obras en galego. Centrámomos nos eidos da fantasía, a ciencia ficción e o medo, entroncando coa tradición europea, asiática e anglosaxona destes xéneros. Achegamos tanto creación propia, dando voz a autoras e autores de Galiza, como a tradución de autoras e autores clásicos e actuais, coidando en todo momento a calidade das publicacións."

Conta con liña de fantasía e ciencia para infantil. Aventuras, fantasía, ciencia ficción e terror en xuvenil nos apartados de A miña primeira novela do Salvaxe Oeste, a miña primeira novela de maxia, a miña primeira novela de Épica Galega, a miña primeira novela de Ciencia Ficción, a miña primeira novela de Piratas, a miña primeira novela de Cabalarías e a miña primeira novela de Pantasmas da que estamos a falar. En adultos continúan con ciencia ficción e fantasía, da man de autores como Philip K. Dick, Ursula K. Le Guin (coa súa serie de Terramar), China Miéville...

E así presentan a obra: "Estreamos liña de terror con Noite no cemiterio. O número 7 da colección A miña primeira novela de… para lectores e lectoras de entre 12 e 15 anos. Desta volta Carlos Vega achéganos Noite no cemiterio, a historia de Lolo e Quin, dous irmáns que van vivir á casa máis próxima ao camposanto de Vilatorcida. Alí coñecerán ao terrorífico conde Silas, que domina todas as ánimas do lugar coa axuda do seu fiel servente. Trátase dunha novela de pantasmas e, polo tanto, do título que inaugura a liña de terror na nosa editorial." Unha vez máis enriquecen a narración con información complementaria de forma que non teñas que buscala senón que aparece no medio do texto e á que, en moitos casos, tamén podes acceder a través dun código QR que neste caso engade sobre Casas encantadas, Réquien, Washington Irving, Ánxel Fole, Edith Warton, M.R. James, Oscar Wilde, Banshee, Camposanto, Necronomicon, Libro dos mortos, Revivvidos, Pantasmas, Compaña e Santo André de Teixido. 

Lembrando... "A folla azul", Premio Merlín 2020

A folla azul de Andrea Maceiras conseguiu o premio Merlín 2020. Aparece agora nesta colección, ilustrado por Sonia García con predominio de verdes e marróns moi acordes coa historia.

Da presentación editorial: "A Amazonia é un mundo verde e único. Tamén é o fogar de moitas tribos indíxenas que viviron alí desde o inicio dos tempos. Algunhas delas manteñen relación coa civilización, mentres que outras decidiron permanecer voluntariamente ocultas no corazón da selva. A miña tribo é unha delas. Eu son Husu Aké, membro da tribo dos Tacaré, filla da Nai Terra e habitante do mundo verde. E esta é a miña historia."

Cando nace a nena, a avoa que é unha muller moi especial dáse conta de que ten o don. Ela perdérao cando tratara cos brancos. Prepáraa para o futura porque vai ter que axudr á tribo, vai desenvolver un pepel fundamental entre os Gardadores do Mato. Ensínalle moitas cousas, entre elas o portugués e a construción de ferramentas para cazar e pescar. O home branco só trae desgrazas, eles van buscando ouro e para iso queiman a selva, envelenan os ríos, deixando a nativos e animais ao borde do abismo. Cando chegan contaxianlle unha enfermidade para a que eles no están inmunizados, daquela a avoa dille a Husu Aké que vaia buscar o remedio tal como soñara. Farao porque ten o poder de entenderse cos animais, de comunicarse e eles vanlle axudar, pero o que lle agarda é un camiño de dificultades e sorpresas, de sacrificios e encontros co alén, pero conseguirá os seus propósitos. Desta maneira a selva, o mundo verde ten algunha posibilidade máis.

Unha historia da Amazonia. Un relato que bebe das fontes medio ambientais e indíxenas. Un premio! 

Series que veñen de lonxe (non por ser traducidas doutros idiomas senón por contar con moitas entregas)

Series que veñen de lonxe (non por ser traducidas doutros idiomas senón por contar con moitas entregas). Estoume a referir aos Megatoxos, esa saga de Anxo Fariña que parte dun premio Merlín Os Megatoxos e a chave da Atlántida e conta cos títulos Os Megatoxos e o aprendiz de druída, Os Megatoxos e a espada esmeralda, Os Megatoxos e os Templarios da Luz, Os Megatoxos e a cara oculta da Lúa, Os Megatoxos e o dragón de xade, Os Megatoxos e a batalla de Rande, Os Megatoxos e o RETO de Internet.

No seu empeño por defender o mundo e coidarse, neste caso, vanse ver implicados no medio dun videoxogo. Faísca, Lúa, Ninfa e Ruxe compartirán espazo cos xemelgos Exerie e Ezbel, con ese par de profesores que acostuman acompañalos nas sáus aventuras e con todos e todas nós  que os lemos. Texto e ilustracións de Anxo Fariña, un creador que permanece ao pé dun lectorado fiel. 

Un novo libro de An Alfaya: "O corazón das casas"

O corazón das casas de An Alfaya está ilustrado por Mario G. Alfaya e publicado na colección Árbore de Galaxia. Así se presenta: "Todas as casas teñen corazón e cada corazón agocha un segredo, sabíalo?Eli lembra a súa infancia cos seus pais, Marga e Telmo, que reformaban casas vellas, e vivían nelas mentres as reconstruían. Nunha delas, na casa da cerdeira, atopa un obxecto que a leva a descubrir a Mencía, unha misteriosa nena que se acanea nun bambán no xardín, cuxa presenza lle provoca sensacións que non é quen de entender. Os enigmáticos silencios do xardineiro Sebastián e a retranca da tendeira Candelaria provócanlle moitas preguntas e case ningunha resposta, mais a súa curiosidade é moita. Acompaña a Eli nesta emotiva viaxe por unha historia tecida cos fíos do real e do imaxinario, e descubre da súa man o talismán da amizade."

Esta é unha desas novela infantís da autora que eu sempre recomendo porque son realistas pero ao tempo introduce un elemento fantástico que coloca o misterio, pero sen perder de vista a realidade, algo que tan ben fixera Xosé Miranda en A nena pálida. 

Historia contada dende a voz da filla. Pais construtores convertidos en empresa por situación de crise; unha idea luminosa que os leva a moverse por diferentes localidades e habitar diversas vivendas, pero a da cerdeira vai ser a que deixe unha forte impronta na nena. Esa cerdeira na que ve columpiarse unha nena da súa idade cando abre a caixa de música, e un misterio para resolver. De novo, a relación entre os maiores e as pequenas é algo a ter moi en conta, os dous vellos (tendeira e xardiñeiro) que viven sos e a rapaza que é quen de tecer fíos con eles. E unha verdade total: que casa non ten o seu corazón? que casa non garda nalgún sitio a súa esencia, iso que vai pasando duns a outras ao longo da súa existencia e que fai posible que as recoñezamos e nela a quen alí viviu?   

Un premio Meiga Moira para unha obra de teatro

No ano 2006 resultara finalista do II Premio Meiga Moira de literatura infantil e xuvenil Carlos Labraña  por Os sons da buguina.

Agora, no 2022, Ánxela Gracián recibe o X Premio Meiga Moira por Donas de nós, unha obra de teatro que publica Baía nesta colección, na que se ve acompañada pola finalista citada, Tres mulleres do seu tempo de Heidi Kühn - Bode e Valentino Rufini e Akil Pillabán, de viaxe a Milán (e van sen un can) de Roberto Salgueiro.

Donas de nós. Traxicomedia en tres actos e un happy end para un conto de fadas é unha historia que reolle a tradición do ciclo de Bretaña (os personaxes de Morgana e Merlín), algúns do camiño de Santiago e o medievo (Mendiña, Criado, Camarlengo), un saído directamente dos contos de fadas (Príncipe azul) e outros que recollen a idiosincrasia dos países e os seus reinos (Reis do Norte e Reis Provenzais). Estes últimos son, para o meu gusto, un dos acertos da obra, esas diferenzas culturais e xeitos de actuar duns e outros que producen comicidade. O título avanza a historia, o valor das mulleres e a necesidade dun cambio que deixe atrás os estereotipos tradicionais, a pasividade, rachando co que se agarda delas, cos valores que semellaban eternos. Unha xograresa decide non ser princesa, non casar co príncipe azul que daquela debe facelo con Mademoiselle Xuxú, unha rica princesa medieval. Van ter que facelo entre eles agora que as clases populares aeron na conta de que non vale a pena andar nesas liadas... pena que non caian noutros acertos que poderían cambiar a vida social, máis alá da persoal.    

O xurado valorou na obra:
A súa proposta de revisión e reescrita da mellor tradición literaria ao incorporar como protagonistas personaxes como o mago Merlín, a fada Morgana, o Príncipe Azul ou os Reis Provenzais, creando un artefacto dramático metaliteraturizado non exento de humor e ironía, onde se visitan e actualizan temas importantes do noso tempo e de todo tempo dando unha ollada claramente identificada e feminista. 

Nós, valoramos, tamén e moito, a decisión da autora de adoptar o texto teatral, por primeira vez nas súas obras.

Familias diversas. Un novo álbum

Agradecemos os novos libros nos que se recolle a realidade doutras familias que non responden ao estereotipo tradicional, porque normalizan situacións. Este é un deles, Faro e o seu día importante de Alfredo Blanco Martínez e Ana Santiso, publicado por Galaxia. 

O día importante é aquel no que o neno debe falar en público. A vez anterior non foi quen de facelo (alguén se reu del e quedou mudo) por iso agora todos lle axudan a conseguilo, con apertas superpoderes, prestándolle os seus talismáns. Vaise axudar de carteis para falar del e da súa familia. Un aplauso e o silencio posterior recíbeno e comeza. Seus pais, Alberte e Alexandre, fóronos buscar a el aa seu irmán Ero a unha cidade afastada, cando chegaron á casa atoparon tres gatiños... e así vai contando e presentanndo a cada membro da familia, así sabemos que Ero ten un implante coclear para poder escoitalo todo ou que el ten ese nome que significa luz porque seus pais namoráronse fronte á illa de Faro. Mentres el fala, os compañeiros van intervindo e entrando na historia, tal e como fai sempre a rapazada. De pronto, na última folla descubrimos que foi un soño e aínda está por vivir ese día, nós tamén agardamos (coma Faro) que sexa perfecto. Ben o merece!

Por parte da ilustradora, unha serie de caras sen definición semellan achegar ese anonimato dos lugares que compartimos.

Dous álbumes de Galaxia: a continuación dun novo formato

Os dez animais de Antón Cortizas Amado con ilustracións de Lidia Nokonoko está publicado na editorial Galaxia, xustamente na colección de álbum ilustrado de pastas blandas. As ilustracións son fantásticas, tal como nos ten acostumadas esta creadora, un luxo! Os textos, son unha enumeración de animais: un galo, dúas vacas, tres cabalos, catro ovellas, cinco cans, seis cabras, sete gatos, oito porcos, nove gansos e dez abellas; todos eles presentados a base de pareados e cunha historia que se entende ao final cando todo adquire sentido. Así se reume na contracuberta: "Cantos dedos tes nas mans? / Cóntaos ben e saberás./ E como é mellor contalos? / Coa axuda duns animais / que de camiño que os contas / un conto che contarán; / mais ten coidadiño ao final...

Quedades avisados!

O outro álbum é Lagarta, lagarta! de Elvira Riveiro ilustrado por Sofía Venzell. Anunciase así: "LECTURA ANVERSO/REVESO. A través dunhas impactantes imaxes, poderedes ler esta obra dende o principio ou o final, onde a cativada entrará nun xogo poético, cheo de significado. Unha proposta necesaria que, a través do talento de Elvira Ribeiro e Sofía Venzel, fai valer a voz e a liberdade feminina".

Unha fórmula que xa tiñamos atopado en obras como O robot que tiña medo dos nenos / O neno que tiña medo dos robots e algunha outra obra, e que acada sentido cando acae. Unha moza e unha lagarta. Hai quen lles chama lagarta a cada unha delas. Elas acaban preguntando "Lagarta?" para contestar "Noooon!:Lagarta, lagarta!" E dino a un tempo, elas, as bichas pouco mandadas. Xogando con poucas cores, a ilustradora fai un traballo ben interesante dende as cubertas, as gardas e todas as ilustracións cogando co verde, o negro e o amarelo.

Un par de libros divulgativos que fan serie

"As descubertas de Súper Mi", presenta, na actualidade dous títulos en galego aínda que a tradución asusta un pouco. Vexamos o texto que aparece na contraportada: "Chámome Minúsculo e, aínda que non vos son moi grande, o mundo que nos envolta non ten nin un segredo do que eu non saiba. Transfórmome en Super Mi para partir descubrilo"

Autorías: Cee Cee Mia do texto, Julie Lacomte das ilustracións e Bruno Martínez Pita da tradución; están publicados pola editorial Embora.

Os seus títulos Descubramos o corpo e Descubramos o océano, sempre guiados polo neno e axudado por unhas ilustracións moi claras que colaboran, e non pouco, coa explicación e comprensión dos contidos.

De libros e bibliotecas, de memoria histórica e franquismo.

A ladroa da biblioteca de Meirás de Eva Mejuto resultou finalista do Premio Jules Verne e agora ve a luz  na colección Fóra de Xogo de Xerais.

Un argumento anclado na historia do franquismo, na residencia de verán que certos prefostes agasallaron ao caudillo a conta do pobo. Un pazo que foi de Emilia Pardo Bazán (pasar da nobleza ao militarismo, da cultura á soberbia), unha das mellores bibliotecas da época situada na torre da Quimera, unha nena na fronteira da idade roubando libros nun dos lugares máis perigosos do mundo para universos aos que fuxir e para vingar o roubo da casa e as terras da súa familia. Polo medio os ovos de Meirás, as señoritas da Coruña buscando un lugar de privilexio ao lado de donacarme, un rapaz que descobre a súa homosexualidade e quere vivir libre, a amizade como táboa de salvación, a guerrilla cunha tía fuxida no monte loitando por un futuro digno para as próximas xeracións, unha filla de solteira, unha familia marcada polo seu republicanismo, as Misións Pedagóxicas, a biblioteca da Escola Labrega, a Sección Feminina, o mundo do revés co onte adiantado ao hoxe, co tempo parado nos reloxios e marcha atrás, os atentados contra o ditador que nunca chegaron a lograrse ata morrer de morte natural na súa cama, a arte (música e literatura) salvando aos espíritos presos... A memoria histórica, o amor polos libros, a reivindicación feminista, a homosexualidade, a parte histórica de como lle entregan o pazo, das visitas dos Franco, das idas a Santiago, a referencia ao libro de Suso de Toro e Baltar nese atentado e cámara de fotos, esa donacarme collares á que temían tando coma ao ditador, de como conseguiron Meirás, de como lles facían dar donativos aos que nada tiñan...

Libros de viaxe para infancia, tamén

Dous libros: Grandes cidades, pequenos viaxeiros. Nova York e Grandes cidades, pequenos viaxeiros.Londres. Un subtítulo: Elixe a túa propia ruta pola cidade de Londres e pola gran mazá.

Dúas mulleres: Beth Beckman (editora e fundadora do sitio web Little Kid, Big City. Ofrece recomendacións de viaxes e actividaes na súa conta de Instagram) e Holley Maher (deseñadora de papelería que permanece detrás de Wink Wink Paper Co., ademáis de ser compositora e artista musical).

Tradución de Maruxa Zahera nos libros que presentan: apuntamentos para antes de comezar a viaxe, capítulos con cada unha das aventuras que aparecen no índice e un mapa final. Publicados por Bululú.  

Na presentación editorial dise que nas obras se combina o formato de guía de viaxe cunha serie de propostas interactivas que nos transportarán ás cidades máis espectaculares do mundo. É cousa de probar!

Fab. O monstro amarelo, outra novidade de Kalandraka

Da presentación editorial  e de colleita propia:

Fab, o monstro amarelo, ergueuse un día cunha terrible dor de cabeza, unha dor que non se ía lavando a cara, facendo exercicio, deitándose á sombra dunha árbore, tomando unhas herbas, co remedio da avoa , atando a cabeza cun pano na testas, facéndose cóxegas ou cantando. No podía con el, non sabía que facer... ata que un seu amigo lle pide axuda. Daquela pon tanto empeño a sacalo do apuro no que estaba o pequeno Fib que esquece a dor de cabeza.  Porque igual a mellor maneira de esquecer a preocupacións propias é axudando aos demais nas súas adversidades, porque igual os nosos problemas non son tan graves coma os dos demais e debenos saber postergalos, porque non hai nada mellor que ter algo entre mans para non acordarse desa pequena dor que nos molesta algunha vez...

Unha historia sinxela, contada con poucas palabras e unhas ilustracións amables e moi expresivas que, con poucos trazos nos guían polo día da dor de cabeza de Fab.

A autra, Carmen Solé dedica o álbum "A David McKee e a todos os seus monstros". O creador de Elmer, desaparecido neste 2022 era un verdadeiro mestre nesa difícil arte de traballar cunha sinxeleza só aparente.

De Kalandraka: "O comedor da avoa"

 

"O comedor da avoa" de Pilar Hurtado con ilustracións de Luísa Rivera, na colección Maremar de Kalandraka.

Da presentación editorial: "Ata non hai tanto tempo os xantares familiares eran acontecementos importantes nos que á memoria familiar se unía o desfrute de diferentes manxares. O cambio da mesa dos nenos ao espazo reservado aos adultos era unha circunstancia que, dalgunha maneira, marcaba o paso á idade adulta. O comedor da avoa trasládanos a eses instantes e proponnos unha viaxe gastronómica polo mund a través dos seus olores e os seus sabores. Un fermoso conto, cuxo apéndice final recoll algúns dos pratos máis representativos de diferentes países e culturas: linguado á meunière de Francia, risotto de Italia, curry da India, ceviche mixto do Perú, pad thai de Tailandia, enchiladas de México, fideuáde do Mediterráneo, mote con "huesillos" de Chile e ramen do Xapón". 

A autora é especialista no tema culinario así que xogamos en campo amigo. A min, persoalmente, o que máis me gusta é ese momento no que cada un dos pequenos atravesa a fronteira, pasando a comer na mesa dos grandes e, polo tanto, nas cadeiras vermellas. Nese momento, sobre elas, senten que levitan e voan aos lugares onde están os produtos e as especialidades gastronómicas que van comer. De aí a viaxe polo mundo, e de fondo, as reunións familiares ao redor dos pratos da avoa, ese xantar que diferencia o domingo de calquera outro día. Na atmosfera a multiculturalidade, ese viaxar tamén co paladar polas diferentes culturas e lugares.

Un libro que daba comezo a un premio

 

As filloas de Manola de R. J. Peralta e Blanca Millán resultou ganadora da I convocatoria do Premio Alberte Quiñoi de Álbum Ilustrado 2022.

Manola chega á casa despois dun duro día de traballo; fóra chove, así que é un bo día para facer filloas.  Niso se pon. Ceará con filloas salgadas e unhas poucas doces... Ela non conta con que Neves a veciñas vai vir buscar ovos e mentres agarda por eles proba as filloas, a súa irmá Xosefina que vén ás patas,  e tamén proba filloas mentres agarda a que llas dea, o fillo Breixo que precisa leña e fai o mesmo, tal como a sbriña Tareixa que precisa cebolas, o afillado Tomé pedindo ósos para o can, a neta Branca que quere kiwis... cando Manola volve á cociña non queda amoado nin filloas... pero chaman á porta e alí están todos eles, cada un co seu prato para compartir: tortilla, cocido, churrasco, empanada e ensalada de froitas. Porque si, hai que crer que o que das se multiplica e a xente non é tan egoísta como pensabas. Un bo exemplo, para tomar nota, da man destes dous autores que acostuman ter esa mirada cara aos valores. 

Chegaba o curso con algunha novidade

 

De Kalandraka un par de álbums ilustrados centrados nos valores: a multiculturalidade na escola e na vida, a pobreza tocando coas súas mansa infancia.

Cos brazos abertos de Antonio Rubio e María Girón en tradución de Xosé Ballesteros. Porque na escola "hai cabelos durmidos e rizados, cabelos coma nube, coma o trigo, cabelos surtidor ou destrenzados. Hai colores de pel igual que o barro, colores de crecente arco da vells, colores vento, chuvia, trono, sándalo", idiomas, nomes, procedencias, relixións... e todo se resolve mirándose, soñando, voando, abrazando... formando unha magnífica espiral collidos dos hombreiros ou das mans pois cos brazos abertos aquí (sexa o lugar que sexa) agardan aos que cheguen. Unhas ilustracións que mostran esa realidade múltiple, dunha maneira moi eficaz, abrindo o abano de planos e miradas seguindo a uns nenos e nenas que nos acompaañn ao longo das páxinas mostrándose e ensinando os seus xantares e músicas. Palabras e imaxes que nos mostran un mundo DE BRAZOS ABERTOS. Así se presenta: "Un poema ilustrado un poema ilustrado, un canto por un mundo novo, igualitario e fraterno, donde todos e todas temos cabida".

Unha pequena historia

Don Carlos e o misterio dos lucecús de Patricia Torrado Queiruga con ilustracións de Xan López Domínguez publicado na colección Meiga Moira de Baía.

Un profesor, Carlos. Un grupiño de alumnos preocupados polo que se anda a dicir a respecto de que o profesor anda despistado. Un misterio: parte das as árbores queimadas -xustamente as autóctonas- apareceron vestidas cunhas especie de chaqueta de cores feita de lan a punto de niño de abella.

A historia vai indo, aínda que semella que a autora ten moito interese en que se vexa a diversidade, en que se noten os valores que se pretenden transmitir en base a ruptura de roles tradicionais, o que está moi ben pero ten certo problema cando se ve forzado e na busca dun público determinado. Para mostra un botón: "Román ía pola súa nai á obra, que é a que máis manda e a que vai de última para a casa; Afonso uedaba tendendo a roupa co seu pai, Maca xogando aos camións coa súa irmá máis nova e a min tocoume levar a Sofi á casa, porque vive moi preto do apartamento da miña avoa, ese no que vive coa súa parella, a afamada concertista de violín polaca, Brezezinski". Hai apuntes moi acertados como cando a rapaza que vai en cadeira de rodas conta o problema derivado do lixo polo chan (excrementos de cans, chicles...) e o que iso implica sumado ás barreiras arquitectónicas. Fálase con naturalidade das mariñeiras, unha das rapazas é a que salva o barco no medio da néboa (coma as heroínas de Sálvora), o profesor fala en feminino, os homes levan falda, un dos rapaces é transexual, o barco está gobernado por unha patroa pero tamén se apuntan probelams medioambientais como cando se cita o castro que está cheo de lixo a pesar de ser un ben de interese cultural, os microplásticos ata na chuvia... Hai relatos que escapan da mensaxe e fermosean a narración como ese momento no que os poldros se converten en unicornios, as conversas coas avoas, esa bruxa que vive cun troll e un dragonciño...

A defensa do medio ambiente e a igualdade son ámbitos presentes.

Para a inclusión

 

Entre os materiais que van aparecendo para facilitar a inclusiónde todas das diversidades funcionais, sempre botamos de menos a presenza de máis audiolibros. Pois ben, esta vez demos con algún... Trátase de varios contos que nos son narrados por Pepe Sendón e que pertencen ao arquivo da SELIC (a Semana do Libro de Compostela).

Aquí van, para goce de todas e todos, porque como ben di Tonucci, cando traballamos a favor da rapazada, dos anciáns, dos que teñen algunha diversidade funcional, tamén o facemos para o público, porque están ao noso alcance, ao de tod@s!

Dentro do festival da lectura, o programa Liñas paralelas, que se presenta así:

"Por iniciativa da Concellaría de Acción Cultural do Concello de Santiago, e en colaboración coa Radio Galega, presentamos aquí a versión audio dalgúns dos relatos contidos na colección Liñas Paralelas, editados pola SELIC, na interpretación de Pepe Sendón e coa ambientación sonora de Marcos Teira, á guitarra, Nenoescuro (Rafa Xaneiro), á electrónica e Suso Alonso, ao piano. Gravación de voz, mestura, edición e masterización final realizadas por Antonio Vázquez.

Relatos: O vello terrible, de H. P. Lovecraf;  Un calendario vivo, de Anton Chejov; O mariñeiro de Amsterdam de Guillaume Apollinaire; Calor de agosto, de W. F. Harvey; Unha noite de verán, de Ambrose Bierce; Cyril Tourneur, de Marcel Schwob; A historia dunha hora, de Kate Chopin; Un fratricidio, de Franz Kafka; Sredni Vashtar, de Saki; Lembranza, de Marcel Proust.

A escoitar... 

O Papagaio, o xornal da xente miúda

 

Nunca nos cansaremos de recomendalo. Se queda unha soa biblioteca escolar ou pública sen el teremos fallado en todos os sistemas de apoio á normalización lingüística.

O único xornal para rapazada en galego. O único, e aínda dirán que asoballamos a alguén facéndoo ler en galego. E os xornais, as revistas, son necesarias, porque elas coma as series tenden fíos de atan dalgunha maneira ás crianzas coa lectura. Igual que as series: se lle das uns personaxes que se repiten, unha historia que ten continuidade ou reitera un esquema, unhas coordenadas espazo temporais que xa coñecen... aí van lendo detrás delas. Porque os personaxes xa case son da familia, pensemos por exemplo nos Bolechas, hai nenos/as que non queren saír da casa sen unha desas historias, gústalles atopalos nun museo ou nunha librería, adoran recoñecelos... pois igual sucede coas revistes. Por iso son tan imprescindibles. E nós, en galego, só contamos con este Papagaio que mantén en pé Abraham Carreiro. Grazas por facelo, por darnos de ler!

De futbol e mulleres

Cando o fútbol de mulleres deu acadado a primeira plana dos xornais e a primeira nova dos telexornais, cando se demostrou que o mundo do deporte é discriminatorio, tal como sabiamos (o profesorado interesado na igualdade levaba estudando este ámbito dende os anos oitenta polo menos, Agustín Fernández Paz introducira este problema no libro de relatos Rapazas...) ou imaxinabamos claramente, pois os homes máis reacios á igualdade tiñan eses intereses de deporte e copas, bar e fútbol eran conexións ben perigosas para o mundo das mulleres.

Hai un tempiño apareceu en Fóra de xogo A pioneira de Héctor Pena. Presentábase así: "De Ester din que é unha "marimacho". Tamén lle chaman "muller hombruna". E só porque lle gusta xogar ao fútbol. Ou, quizais, porque o seu corazón non latexa ao ritmo que dita a sociedade. Talvez é moito pedir para A Coruña de hai cen anos. Loitar contra todo e contra todos para facer realidade os seus soños é a súa razón de ser. Pero a Guerra Civil e a represión do fascismo poden ser un muro demasiado duro que superar. Ou non. Porque a "roja acérrima" que vían as autoridades convértese nunha pioneira e un exemplo para as mulleres de alto risco. Empacadoras, atadoras, pescantinas e proletarias da industria pesqueira que se botaron ás rúas para opoñerse ao novo Réxime do 18 de xullo. Un camiño de sororidade tecido a través dunha rede de protección fronte aos bechos, o frío, a fame e os inimigos da liberdade. E co balón nas cabeza, nos pés e nas mans da gardamallas." Agora aparece en banda deseñada A porteira de Xulia Pisón e Óscar Losada, da man da Universidade da Coruña co patrocinio da Xunta, o concello e Gadis. Preséntase así: "O de Irene González é un caso único no mundo. Na década dos vinte dioséculo pasado foi a primeira rapaza que rompeu barreiras no fútbol, ao se converter na porteira e capitá do equipo masculino coruñés ao que deu nome: o Irene F.C. Esta é a historia dunha nena que levou a súa paixón máis alá dos límites establecidos para as mulleres da época e fixo realidade o seu soño." 

Un cómic ben claro no que se mostra un momento histórico, a historia dunha nena que cumpre os seus soños e morre por eles, un xornalista deportivo e unha autora de bd contándonos unha desas historias que non se deberían esquecer...

Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil

Furia de María Reimóndez acadou o premio Jules Verne de literatura xuvenil e aparece publicado por Xerais no colección Fóra de xogo.

Da presentación editorial: "Tras a morte da súa nai, Cecilia, unha adolescente de dezaseis anos, non sabe como convivir coa dor. Por se non fose pouco, unha pandemia, un cambio de casa, a precariedade e a incomunicación coa súa tía avoa énchena de rabia ante o mundo que a rodea. Cando a cousa parece que xa non podería empeorar máis, atópase co boxeo. Grazas a este deporte e a unha serie de persoas que a acompañarán, Cecilia atopa a confianza nas propias forzas para buscar unha vida plena, para atopar o seu lugar seguro.
Furia non é só a historia dunha moza que se enfronta á perda e á dor, senón unha reflexión sobre os afectos e o valor verdadeiro, un canto de amor ao boxeo e unha constatación da importancia de termos sempre alguén na nosa esquina que nos guíe á hora de evitar os golpes eludibles e nos acompañe para encaixar os inevitables."

Cando semella que non hai volta, cando a persoa coa que vives é unha tía avoa coa que non te entendes, aínda que é a persoa que che coida igual que coidou a túa nai ata a morte. Cando o historia se centra na adolescente e nesa muller maior que traballa sen parar e aguanta da furia da rapaza que non sabe que facer con tanta rabia. Cando a vida é unha tarefa difícil. Cando damos o curso por perdido aínda que ben poderiamos retomalo pero botamos de menos esa motivación necesaria. Cando nos sentimos traicionadas por calquera que se achega para facer un traballo en equipo, para falar, para que non se note tanto o acoso...

Varias voces: Cecilia a adolescente que camiña ante a maior das perdas e a peor das confusións; a avoa Remorso coa fala de Rianxo, M trasunto da autora e Blue a adolescente non binaria. Cinco partes: Asalto de sombras, Un - dous, Sparring, Manoplas e Furia. A perda da nai e o dó inmenso, no peor momento (a adolescencia dunha filla única de familia monoparental) e na situación máis precaria. A autora escolle as circunstanncias máis difíciles para a aparición do boxeo, esa táboa de salvación que a vai poñer en contacto cun mundo novo no que a todo se radicaliza.  Ficción cos propios sentimentos e entrada a un deporte descoñecido, rodeado de prexuízos, máis alá, sempre máis alá, por iso, a autora na ceremonia dos Xerais agradecía ao xurado a súa lectura libre de ideas preconcibidas.