Vai de enigmas

O enigma de Sempreviva de Andrea Maceiras está ilustrado por Sara Porras e publicado na colección Sopa de Libros de Xerais.

Da presentación editorial:"Senda múdase cos pais á pequena aldea de Sempreviva. O matrimonio de biólogos vai estudar a zona porque está tan contaminada que non medra nada en toda a contorna. A nena queda moito tempo soa na vella escola onde viven, coa única compaña de Sentinela, a súa asistente virtual. Un día decátase de que no patio agromou un pequeno brote verde. Decide facerse cargo del e así atopará unha caixa con obxectos que pertenceron a un neno chamado Olmo. Se cadra neles se atope a resposta ao enigma de Sempreviva."

En primeira persoa vainos contando Senda a historia. Son moitas horas de soidade acompañada unicamente pola asistente persoal virtual e unicamente cun par de visitas ás dúas casas veciñas nas que queda alguén habitándoas. A terra está vermella, todo contaminado, nin gota de auga se pode utilizar nin a terra se pode cultivar. A caixa dos tesouros levaraa a Olmo (o neno que homenaxea ao personaxe da gran película de Bertolucci, Novecento. Porque houbo un tempo no que as persoas recibían o nome das flores e logo pasouse a poñerlle o das árbores

As conversas soa asistenta virtual son ben interesantes e acaídas, moitas veces rimadas e cunha intelixencia artificial incipiente. A distribución dos roles tende a unha visión moi actual. A ecoloxía está moi presente pois todo este desastre parte do aproveitamento das minas (como se puidésemos ver Touro e outros lugares da nosa terra nos que se vai recomezar a explotación, esquecendo todo o que sabemos). O pasado representado pola avoa que foi mestra, unha boa mestra nesta aldea.  Como se pode chamar Sempreviva unha aldea na que apenas hai seres vivos? Ademais, en Sempreviva os pais non querían que se relacionase con humanos... De milagre, atopa un pequeno brote no xardín, unha plantiña de xirasol, e tamén unha caixa de galletas co tesouro dun rapaz, que xa non o é. O vello e Sentin ela cóntanse chistes, pero o vello tamén lle vai contar tres historias á nena: cada unha delas baseada nun dos obxectos da caixa e unha das persoas que o marcaron: o avó e os prismáticos para concluír que hai xente que está lonxe de ti e preto ao tempo, a historia da súa avoa que foi a mestra e amiga de Olmo e lle ensinou que hai xente que pasa pola nosa vida sen poder ficar ao noso lado pero compartindo a esperanza e para rematar contoulle a historia da súa muller xirasol que o enchía de luz e do seu fillo que é como a semente porque leva consigo a paixón. Olmo é o único amigo que Senda ten en Sempreviva igual que para el o fora a súa avoa. No seu último conto explícalle como a razón dos nomes da aldea e dos habitantes respondía á esperanza. O avó tivera á raposa igual que o Principiño, Persoas anteollos, xirasol, semente e semprevivas. 

A homenaxe ao Principiño e a Charlie e a fábrica de chocolate, esa alegoría que vai definindo ás persoas polo que significan para os demais, a necesidade de coidar da terra e das persoas, esa aprendizaxe da soidade e dos tesouros que gardamos dun tempo para outro e dunhas persoas para outras... fan desta unha novela especial que vén co premio Vila d´Ibi.  

A ducia de traballos de Hércules vistos por Carlos López e Siro

Os doce traballos de Hércules de Carlos López está ilustrado por Siro e publicado por Hércules de Ediciones.

Da presentación editorial: "Hércules, fillo do deus Zeus e da mortal Alcmena, tiña desde neno tal forza que xogaba ás bólas cos planetas e ao aro cun dos aneis de Saturno. Xa de adulto, e a través do oráculo de Delfos,a  deusa Hera ordénalle realizar doce traballos dificilísimos que lle imporía o terríbel rei Euristeo.

Xa verás que, para ti, ler este libro non será o traballo número trece, porque é ameno e porque está cheo de tanto humor que ata o malvado Euristeo se botaría a rir. Nel veremos a historia dun Hércules moi peculiar: semideus do estrafalario, heroe do disparate, e cun aspecto físico diferente do aspecto ao que nos ten afeitos.

Agora mesmo é un bo momento para que mergulles nesta versión dos doce traballos de Hércules e coñezas o león de Nemea, cuxos cairos eran dúas medias lúas crecentes. E a hidra de Lerna de nove cabezas, que intentaba volverte tolo falándoche de nove cousas distintas a un tempo. E as eguas de Diomedes, que cos seus cascos de cortiza podían galopar sobre o mar. E o xardín das Hespérides, onde as mazás eran de ouro e o ouro era de mazá. E tamén o can Cérbero de tres cabezas, que ladraba en tres idiomas diferentes."

Diso se trata, das loucuras esaxeradas de Chinto, de estremonías sen fin, humor a "mansalva", do imposible máis alá do imposible porque xa que se trata de case deuses todo pode ser posible, así non imos quedar no máis común, iremos máis alá do máis alá! 

As ilustracións de Siro son o contrapunto aos textos, humor con humor!

O último libro de El Hematocrítico

Dona Problemas, salvadora da escola era o libro no que estaba a traballar El Hematocrítico cando nos deixou.Pertence á serie de Dona Problemas e está publicado por Xerais na colección Sopa de Libros con ilustracións do gran Paco Roca.

Carlota, á que chaman Dona Problemas que anda iso, resolvendo os problemas de toda a rapazada do colexio. Sempre con algún axudante que lle bota unha man (unhas veces mellor e outras peor). Falando disto, hai que quitarse o sombreiro diante deste autor e o coñecemento que ten da rapazada, neste caso non podemos por menos que rir cando vemos que o pequeno axudante se distrae con calquera cousa e esquece as súas obrigas dunha maneira absolutamente natural. Tamén é de destacar ese sentido do humor que rodea as súas obras e esa crítica que ataca no mesmmo centro da diana a tanto certame do "Mellor profesor" a tanto/a profesor/a influencer ao que se lle vai a vida na foto e o sorriso. ATPR (a túa profe riquiña) é unha nova especie que pasa a formar parte dese retrato do profesorado que nos adianta Miguel López. Paco Roca interpreta a historia con esa mirada que envolve a crítica en humor pero sen perdoar o desfile militar no recreo, a modernidade da profe comercial a tope e a personalidade de cada un dos alumnso e alumnas que enchen as páxinas coa súa diferenzaaínda cando pretendan colocarlle uniforme.

Así se presenta: "Durante unha das súas misións, Carlota, Dona Problemas, ten un accidente cun mestre, e este ten que coller uns días de baixa. A substituta será, nada máis e nada menos, que A Túa Profe Riquiña, unha «influencer» especializada en educación que, ademais, expón toda a súa vida nas redes."

De varia silva

As aventuras de Pinoquio de Gianni Rodari aparecen traducidas por Leandro García Bugarín e ilustradas por Maruxa Caeiro, da man de Galaxia, nun formato novo e ben interesante.

A historia en verso, un deseño coidadísimo, co boneco ao lado da paxinación, cuns colaxes limpos e coloristas... Un obxecto artístico!

Da presentación editorial: “Velaquí comezan as aventuras de Pinoquio, as súas travesuras, monicreque famosísimo polo seu nariz longuísimo”. Así inicia Gianni Rodari a súa especial homenaxe a un dos personaxes máis senlleiros da literatura universal, onde atoparemos os personaxes que Collodi imaxinou, o boneco de madeira, o seu creador Geppetto, o Tragalumes, a fada Turquesa, o mastín Alidoro, o Grilo..., a través da xenial e divertida pluma do “gramático da fantasía”

Lisístrata de Aristófanes en tradución (introdución e notas) de Iria Pedreira Sanjurjo con ilustracións de Norman Lindsay e publicado por Sushi Books. 

Nestes tempos de guerra pode estar ben ler "unha atrevida comedia pola paz para a xente do instituto"

Da presentación editorial: "Na Antiga Grecia, atenienses e espartanos levan anos enfrontados nunha cruenta guerra que non parece ter fin. Fartas de tanta violencia, inxustiza e soidade, as mulleres, lideradas pola afouta Lisístrata, deciden tomar as rendas da situación e inician unha folga sexual para conseguir a paz. Esta atrevida e irreverente comedia de Aristófanes que convida a facer o humor e non a guerra leva máis de dous mil anos facendo rir o público."

Moi boa edición e na nosa lingua. 

Nas patas de Fido de Marina Aguirre e Sara Casilda publicado por Pepa a Loba. Un album ilustrado no que destacan as imaxes da nena protagonista e o can ata o punto de semellar realizadas por alguén que se dedica ao retrato, así como nos sorprenden outras. O texto pode quedar curto á hora de explicar a situación: unha nena permanece no cuarto ou na casa e o can tráelle o mundo exterior nas súas patas: o tempo atmosférico e as súas estacións pero tamén arrecendos, afectos ou estrelas e incluso un carro no que a nena vai poder saír ao exterior acompañada polos seus amigos. Unha nena e un can que é todo un mundo para ela!

Un álbum para a memoria histórica

A lavandeira de San Simón é un álbum ilustrado, escrito por Eva Mejuto e coas imaxes de Bea Gregores que abre a colección Pequena Memoria de Xerais. 

A autora que xa tiña tratado a recuperación da memoria histórica na novela xuvenil Memoria do silencio, a través da historia das irmás Touza de Ribadavia, céntrase agora nas mulleres que visitaban os presos da illa de San Simón. Lavandeiras porque lle lavaban as roupas e porque no media desas telas ían e viñan cartas que facían algo máis levadeira a situación. A illa da Memoria recupera así algo da lembranza daqueles tempos nos que o horror envolveu a beleza; faino a través de dous rapaces que viaxan coas nais á illa e ven o que ningún neno, ningunha nena, debera ter que ver nunca. Nas gardas as fotos deses tempos na illa e das persoas relacionadas con esta historia. No relato a vergonza e o medo, os insultos e o illamento, a fame e os piollos, denuncias e cunetas ensanguentadas, cadea e campo de concentración... todo ao servizo da recuperación das voces silenciadas da historia. As mulleres sen nome que lavaron e cociñaron para que no medio da iniquidade se puidera recoñecer a solidariedade.  

A través dun enlace accedemos á páxina na que se documenta esta historia.

De analfabetas e alfabetas

 

Analfabeta, en branco e negro, en formato álbum, un libro de Érica Esmorís e Dani Padrón publicado por Xerais. 

Unha nena de cinco anos conta a historia. Está moi orgullosa porque xa sabe ler, a avoa cóntallo a todo o mundo (cando fala dela "faise máis alta e máis nova, e bríllanlle os ollos", di a pequena). Isto tamén a anima moito polo que quere avanzar todo o posible. A profesora dilles que cada alumno/a ten o seu propio ritmo, pero a nena chámalle analfabeto ao compañeiro que non sabe ler aínda que debuxe moi ben. Todo vai no camiño correcto... ata que a nena fai unha descuberta "a avoa non sabe ler". Daquela o seu mundo tambaléase para volver a a retomar o seu camiño cunha lección aprendida e mellorando as relacións.

Un bo libro dende todos os puntos de vista!

Unha xoia: "O fabricante de sombreiros" por Pinto & Chinto

O fabricante de sombreiros de Pinto & Chinto é unha desas xoias que cando aparecen sempre nos alegran os días. Unha obra para permanecer, chea de orixinalidade, imaxinación e bo facer. Este dúo de creadores (David Pintor e Carlos López) tan coñecidos pola viñetas de humor no xornal como polos libros infantís, agasállanos, de vez en cando, con materiais dunha calidade superior ante os que non nos queda outra que sacar o sombreiro e saudar (aínda que vos vou contar un segredo: o señor Martus creou un sombreiro que saúda el só, sen necesidade de ter que erguelo coa man).

Esta é a historia do mellor fabricante de sombreiros do mundo. Vánsenos presentando os seus produtos. Imaxinemos un sombreiro de nube que pode refrescarnos cando vai moita calor pero ademais pode ir tomando diferentes formas co que semella que quen o leva ten varios, un sombreiro con forma de tellado para a chuvia cuns canlóns para desaguar, un sombreiro para pescador que era tan atractivo que os peixes ían admiralo e caían no anzó, un sombreiro de palla para labregos que poden salvar a colleita coas espigas que xerminaban nel nos malos anos, un sobreiro de pelo de coello que se mete no sombreireira igual que se se tratase dun tobo, outro de pelo de castor para leñadores que roía os troncos das árbores mentres estes descansaban, o de cazador que leva dúas plumas de aguia para voar e atrapar no aire as perdices, un de músico de rúa coas moedas incorporadas... e así moitísimos máis. Cada sombreiro a súa imaxe no estilo inconfundible de David Pintor que engade detalles como a atadura dos canlóns ou a forma de libro no sombreiro tellado, os peixes tentando admirar o sombreiro por detrás para non ser pescados, o cazador que voa sobre a perdiz... e outras veces engade un mundo propio coma no do gondaleiro que non aparece sentado senón na postura característica a modo de surf de pala,o de buscador de ouro que coloca sobre un home en bicicleta que leva sobre o manillar un rapazote igual que o de praia que podía usarse como frisbi ou modelo para a fabricación de castelos no que o neno coa pala divírtese sobre as costas do pai ou aquel outro de froitas no que unha criatura nas da nai estende o brazo para alimentarse.

O remate do libro non pode ser mellor porque forma un círculo perfecto, esa figura sen principio nin fin que nos fala desa mesa redonda do rei Artur na que todos os cabaleiros eran iguais oou deses libros nos que podes comezar a ler por onde queiras.

Sombreiros estrafalarios, estravagantes, fabulosos e inimaxinables tal como corresponde a ese humor que está sempre presente nas súas obras, unha comicidade coa que espertan e gusto pola lectura visual e textual. A imaxinación ao poder ou o poder da inventiva envolto na orixinalidade que os identifica facéndonos recoñecelos en cada obra. Cando o vou lendo, vánseme ocorrendo outro modelos de sombreiro e con iso podemos xogar coa rapazada, coa posibilidade de seguir creando sombreiros a cada cal máis orixinal: para outras profesións, para diferentes situacións, para cada tipo de persoas, para distintas necesidades... o señor Martus pode argullar calquera cousa que nos pase pola cabeza en sorma de sombreiro. Que nunca falte a fantasía!

Da presentación editorial: "O señor Martus sempre dicía que lle gustaría ter duascentas cabezas para lucir douscentos sombreiros ao mesmo tempo. Fabricou ,   moitos, ao cal máis estrafalario. Os seus sombreiros eran para quitar o sombreiro. Tan extraordinarios que ata as cabezas de allo os levaban. Se queres coñecer algúns deles, entra neste libro. Pero antes deixa o teu sombreiro no colgadoiro do vestíbulo".

A prensa fíxose eco da aparición deste libro da Baía edicións: Nós diario e La Voz de Galicia, pero tamén o c´ritico Ramón Nicolás no seu Caderno da crítica.

Libros para dar a coñecer unha enfermidade ou para non esquecer a Historia

Libros para... dar a coñecer unha enfermidade, normalizala

Son Mariña! A historia dunha nena celíaca de R.J. Peralta e Blanca Millán publicada por ACEGA (Asociación de Celíacos de Galicia) e Gadis.

Cada unha ten as súas condicións e circunstancias, ser celíaca para Mariña vén sendo unha pequena parte da nena feliz que é. Vainos explicando en que consiste a enfermidade e o que ten que facer para poder vivir con saúde. Explica que alimentos non pode comer e como privarse diso lle evita dores e molestias. Sintético, claro e positivo, cunhas ilustracións que achegan esa normalización e relativización do problema.

Se non lembras a Historia estarás condenado a repetila, semella dicir o libro Un frautista en Nilemah de Xabier López López con ilustracións de Santi Gutiérrez e publicado por Edelvives na colección Ala Delta. Nilemah (con hache tras do a) é unha vila que sofre a peste das ratas, unha vez máis se repite a historia, o caso é saber como reaccionar se xa sabemos o que pasou en Hamelín. Cando aparece o frautista, e leva as ratas sabemos o que vai pasar pero non como rematará... Será cuestión de ver esta nova versión ou este novo suceso. Unha nova volta á torca, a volta aos contos de sempre.

Cada vez que aparece "Nilemah (con hache tras do a)" fainos lembrar X (antes twitter), ou non?

De ecoloxía e amor polos animais

Xerardo Quintiá aparece de novo, a súa sempre é unha presenza agardada no mundo da literatura infantil. Neste caso presenta O corazón dos paxaros nun formato especial, con ilustracións de Nuria Díaz e publicado por Xerais. 

Preséntase así: "«O corazón dos paxaros» é unha alegación contra a caza. Unha historia que abala entre o divertimento e o compromiso na que, a través do humor, a poesía e a musicalidade dos xogos de palabras, se busca pór de manifesto a importancia dos animais e a necesidade dun cambio profundo na nosa relación con eles." E diso vai, despois da dedicatoria: "A todas as persoas que aman a natureza e a queren viva e ceibe" aparece Crisantemo, un home un tanto alternativo (nun pé unha sandalia e noutro unha zoca, vive nunha casa coas paredes tortas e sen portas) e fronte a el Os Dis-Para-Dores: catro energúmenos entre os que se atopa o alcalde, con escopetas e en Land Rover que van matando paxaros e que non escoitan as reclamacións do "ecoloxista estrafalario" ao que ameazan con facer empanada de Crisantemo... Unha historia sinxela na que os mesmos animais que eran ameazados salvan aos cazadores porque a natureza igual funciona así.

De amizades

Vou! de Elena Andrés publicado por Galaxia. Da presentación editorial:"Xan e os seus amigos quedan todas as tardes no parque. Hoxe van xogar aos agochos e tócalle a el poñerse a buscar.
“Sempre me toca contar a min…” Tarde piaches, Xan! Conseguirá dar co agocho de cada un dos seus amigos? A ver se desta atopas a alguén!"

Moi interesante. Conforme el vai buscando ti vas vendo onde están agachados os demais (nunha árbore, no castelo de area, no estanque, na papeleira, no conxelador, detrás do trombón, no anaquel da libraría, na caixa do violín, entre os balóns do polideportivo, entre os gatos no recuncho do parque... Con el imos percorrendo os diferentes lugares do barrio, buscando a cada un deles e a cada unha delas nas posturas máis difíciles, pero ademais dese xogo de busca emos aquel outro de descubrir máis detalles divertidos como esa moza que le un libro do revés. O certoé que cando o protagonista volve á árbore do principio alí están todos, perdeu unha vez máis, pero aí non acaba o xogo, pois cando vai camiño da casa coa irmá esta dille que algún día se van decatar de que se fai o parvo e el contesta: 

-"Cala que te van oír! E que queres que faga co contentos que se poñen! Ademais fanme moita graza os recunchos nos que se meten. Bótanlle moitas ganas, he, he. 

- Estás feito un pillabán... -contesta ela, finalmente"

Certamente, el chega de último ao campo de xogo xustamente para que lle toque apandar porque o pasa ben buscándoos e facendo que non os ve, ao tempo que escoita jazz ou toma un xeado.

Un bo libro!

Un novo título con premio de Carlos Labraña

Carlos Labraña como moi ben explica Montse Presas escribe un teatro infantil que non só non lle fuxe á problemática actual senón que se apoia nela. Ese punto de compromiso coas dificultades que, tamén a rapazada, percibe achégalle unha dose moi importante de especificidade.

Se en Moito Morro, Corporation falaba da situación ante os bancos, en O valo faino ante unha guerra que semella non ter fin, en Mambrú volveu da guerra intérnase na memoria histórica e en Ícaras nos desafiuzamentos.

Ícaras ilustrado por Lara Méndez (de xeito moi pero que moi correcto representando eses dous personaxes femininos de maneira sinxela pero con moito acerto) é o último libro, preséntase así: "Lía garda un segredo, a súa nai fíxolle unhas ás con plumas de cores, pero non lle ensinou a voar. Ana, unha estudante universitaria que traballa na hamburguesaría do barrio, nin sequera ten ás. Nun anoitecer, vanse cruzar os seus camiños e descubrirán que hai máis cousas que as achegan, que aquelas que as separan. Indo xuntas, serán capaces de voar?" Esta obra acadou o premio O Facho de teatro infantil 2022.

Unha historia lírica para envolver a crueza dunha situación á que non debería verse sometida a infancia. Un final aberto que permite a esperanza ou a desesperación máis absoluta. Un acerto esas ás, esa acción de voar como un acto de liberdade ou de abatemento total, esa mirada á casa que foi fogar e na que agora vive outra familia...

Os seres humanos, de un en un, fronte ao que comercia coa vida, as grandes cadeas que non perdoan.

Seguimos con Merlín cómics e as novas entregas de Formig4s

Seguimos con Merlín cómics e as novas entregas de Formig4s.

A entrega número 7 de Formig4s leva o título de Misión Entroido. Da man de Pere Tobaruela e Andrés Meixide, unha publicación chea de vitalidade e dinamismo na que se xoga co deseño e as tipografías para facer máis ameno e divertido o libro. 

Así se presenta: "FORMOS4, FORX4N, FORNEL4 e FORM4IL son os catro integrantes das FORMIG4S, unha brigada especial que vai ata calquera recuncho do mundo para esclarecer os casos máis enigmáticos e complicados. En «Misión Entroido» as FORMIG4S enfróntanse ao doutor Paumao durante estas populares festas. Que tramará o malévolo científico? A brigada especial será capaz de poñer freo aos seus plans? Entroido, tempo de diversión e de aventuras da man das FORMIG4S entre máscaras e disfraces por Galicia adiante."E, con eles, aprendemos as máscaras do entroido galego.

Os vagalumes de Marí de Alba Míguez e Damián Gómez forma parte da colección Merlín cómics destinada á infancia para cubrir ese baleiro que ata hai pouco tempo se facía inmenso. Na actualidade, están aparecendo series (Marcopola, Lendas do recreo, Animalia...) e bandas deseñadas dunha soa entrega (O caderno de rama, Nerea. A invasión dos trastos...)

Sinopse: "Marí é unha nena de dez anos que vive feliz ata que o seu pai ten que embarcar por motivos de traballo. Cando o barco está a piques de regresar, o faro da vila estrágase. Marí nunca imaxinaría que o conto que lle contaba o pai sobre monstros e vagalumes poida ter algo que ver coa posibilidade de que o faro volva iluminarse antes de que o seu pai chegue a porto." 

De avoa a netas, de Concha Blanco a Ana e Mariña

De avoa a netas, de Concha Blanco a Ana e Mariña: Eu tamén fun pequena. 

Da presentación editorial: "Todas as noites, antes de durmir, unha avoa cóntalles ás netas como foi a súa infancia na aldea." Ilustrado por Dani Padrón (recreando unha Concha Blanco do pasado que moito se parece á actual, como recuperando o seu "ser nena") e publicado por Xerais na colección Merlín. 

Comeza en poesía e remata da mesma maneira. Polo medio os contos que non son contos senón a evidencia de que a autora tamén foi pequena (aínda que ás netas lles poida custar traballo crelo). Todo comeza coma un sen querer. Unha noite cóntalles algo da cando era nena e escoitan con tanto interese que decide seguir contándolles, porque moitas veces se ten demostrado que as historias que máis lles gustan ás crianzas son aquelas de verdade, aquelas nas que relatamos algo noso, algo que vén de moi adentro e compartimos con elas, por iso, como non lles van gustar as que falan de cando as persoas que están próximas tiñan a súa mesma idade?

E di a autora, se lles gustan a elas igual tamén lles interesan ao resto da rapazada! E niso estamos, en compartir a infancia de Concha no seu Lires natal, dende que nace e o médico lle quixo poñer nome, os seus xogos, a relación cos animais da casa, de como era a vida cando non había auga nas casas, como e onde se lavaba ou como se conservaban os alimentos cando non había conxelador nin neveira, con que se alumaban cando non había electricidade fóra das casas, como era a escola daqueles tempos, como se tivo que desprazar a Ferrol para poder estudar, como se desprazaban cando non había estradas, que pasaba co galego naqueles tempos, que era andar co raposo polas casas, cando viñan cantar polas portas, como facían cando se poñían enfermos, como pescaban os rapaces ou os sustos que se pegaron o día que se foron na barca e non podían volver, se había ou non libros nas casas e na escola, as terapias con auga de mar ou con herbas ou como ían ás augas a Caldas, a relación cun fuxido da guerra que andaba escapado polo monte... E, como sucedía con Sherezade, as palabras vanse unindo unhas a outras, coséndose nas historias e alimentando os afectos, por iso, a imaxe final é unha man de adulta da que se prenden dúas pequenas. O libro é tan veraz que se recoñecen perfectamente as respostas de cada unha das netas atendendo ás súas idades e case carácter.

O que non se lle teña ocorrido a Concha...

De Xosé Tomás e a AS-PG un libro ao redor de Rosalía de Castro

 

Cando penso que te fuches é unha obra de Xosé Tomas que aborda dende a perspectiva plástica a obra de Rosalía. En palabras do autor este poema é, de principio a fin, unha gota de auga que cae nunha poza e  se espalla en todas direccións. As imaxes suxeridas e que suxiren interpretacións e abren fiestras a que cada unha de nós a sinta nos momentos vitais persoais.

En branco e negro, buscando o expresionismo, espindo as imaxes de artificios, para chegar á pureza da mensaxe, crúa e directa. Dende ilustracións a recreacións, de novas interpretacións a creacións noutro ámbito, da banda deseñada á actualización da mensaxe, Xosé Tomás toma os poemas para convertelos en imaxes que acompañan as palabras dun xeito tan contundente como nese "Sen niño" de Follas Novas no que as imaxes de guerra e desa pomba da paz convertida nun xoguete a corda que non pode facer nada por si mesma, no medio dunha guerra na que a rapazada sofre. Realismo e simbolismo, actualización da mensaxe e sensibilidade pura.

Ai, o plurilingüísmo en forma de conto rimado

 

Aí o temos, un conto sobre un caraguexo que vai aumentando o seu tesouro coa axuda doutros habitantes do mar: a ameixa, a vieira, o berberecho, o longueirón, a ostra, a zamburiña e o mexilón. Un texto (conto rimado) de Alba Rozas e José Manuel Dopazo con ilustracións (que ocupan todo o libro e conseguen bos resultados coa introdución do dixital) de Iago Torres e con tradución ao portugués de Bruno Ruíval e ao inglés de Inma Pérez Casal. O tesouro do caranguexo está publicado por Boadice.

Todos na miña gorida

Todos na miña gorida de Cristina Petit e Sara Campani, traducido por Marta Carrera e publicado por Picarona.

O lobo anda na busca de... Carapuchiña Vermella, os tres porquiños, os sete cabritiños e acaba por chamar a Pedro pero todos están agachados. Sen que el se dea conta (anda tan cabreado...) vánselle metendo todos na gorida e dinlle: "Lobo, agora tócache pandar a ti." E aínda que non quere ten que facelo se quere xogar con eles. Unha historia que consegue levarnos, a través dun engano que anticipamos, e un final moi diferente do agardado. Porque no bosque xógase!

Un debuxo limpo e claro.

De mulleres e néboas

As mulleres que cultivaban néboas de Bea Gregores. 

Un álbum sobre a violencia de xénero. Mamá e papá: a representación de cada un deles, ela amáñao todo (pega os anacos dun prato roto), el fai que caian os mobles ou que as portas se batan, de feito, a nai di que o amor de papá está cheo de negróns, que as quere nunha gaiola, por iso ela vai tecendo unha manta azul e a noite na que o pai agarra a nena, ela e nai e ela saen voando ata un lugar onde outras nais viven nunha casa que flota sobre un mar de néboa. Daquela volve o sorriso que as levará a que xuntas sexan as mulleres máis fortes do mundo. 

Un álbum cheo de metáforas e simbolismo, no que se xoga con nubes, néboas e chuvia, con mantas e mulleres que tecen, con dedos afilados e sombras enormes, con bolboretas que percorren as páxinas saíndo de vermes e crisálidas. 

Porque hai presenzas que impoñen, presenzas constantes como as dos ditadores nas fotos de cada estancia. Bea traballa coas cores que lle son propias: vermello, ocre, gris, negro, branco e amarelo, creando esa atmosfera que fprma parte da súa identidade  e pola que a recoñecemos.

Libros para peques

As pombas de Bastián de María Canosa e ilustrado por Noemí López, está na colección Merlín, a partir de nove anos.

Da presentación editorial: "Desde a fiestra da súa casa, Minia observa todos os días como un home lles dá de comer ás pombas da rúa. As aves semellan ser as súas únicas amigas, mais a rapaza intúe que aquel home agocha unha maxia especial tras a soidade en que semella vivir. Por iso a nena toma unha decisión: achegarse a el. A partir do primeiro encontro prenderá neles a ilusión que vai alumear unha fermosa amizade." 

Un libro que pertence ao imaxinario de María Canosa, ese da fantasía total integrada nunha historia que podería ser realista, a da relación entre xeracións, entre as nenas e os maiores; as historias de soños sen límite porque soñar non ten cancelas e todo cabe nun soño.

As ilustracións de Noemí López son especiais, porque continúan no seu estilo curvilíneo e volumétrico pero están suavizadas, as cores son pastel ou case, a nena é unha nena recoñecible coa roupiña que corresponde e a expresión precisa, as pombas son case de deseño e non sei a que agardan os nosos ceramistas para pasalas ao barro... Eu quédome coa imaxe da biblioteca, unha fermosura que debe permanecer máis alá da historia. E con ese final magnífico que lle dá sentido a toda a historia!

De loitas silenciosas

O noso recuncho de Marina Núñez e Avi Ofer publicado en Triqueta Verde. Sobre unhas ilustracións de lapis e aguadas cóntase a historia dunha nena que observa o lugar de xogo e aventuras do barrio (de todos e ninguén) cheo das vellas experiencias, o sitio onde todo era posible. Saben que vai ser destruído, que vai ser tomado, mentres tanto xogan e unha nena planta sementes (ela soa), logo vanse apuntando máis que queren coidar do recuncho que bos momentos lles fixera pasar. Cando chegan as máquinas, eles permanecen e ao non atender a chamada das familias, elas veñen e únense, daquela o espírito do lugar e todas as historias xurdenn con forza, todos se poñen a coidalo e as máquinas han de irse desconcertadas. Ninguén os vai mover de aquí.

Así se presenta: "Hoxe no barrio acordaron cunha mala nova: o recuncho onde os nenos e as nenas brincan cada tarde vai desaparecer moi pronto. Onde continuarán todas as súas historias? Van poder facer algo para salvalo? 

Esta historia ocorre en lugar moi especial, un espazo verde onde todo é posible no medio dunha gran cidade. Cando os nenos e nenas descobren que este recuncho no que viviron tantas aventuras vai desaparecer, empezan a coidalo como nunca e a soñar en todo o que podería suceder alí se non fóra a chegar pronto o seu fin. Cando o día temido chega, deciden plantarlle cara ás máquinas que ameazan con acabar co espazo e únense para protexer o lugar no que tantos bos momentos pasaron. Só xuntos poderán salvar este recuncho tan especial, co apoio dos seus familiares e de toda a veciñanza.

Trátase dunha historia que ten lugar nun escenario moi próximo aos nenos e nenas, o lugar no que pasan as tardes xogando, inventando, imaxinando outros mundos. A historia móstranos un exemplo da forza que podemos chegar a ter cando traballamos xuntos. Cóntanos unha historia de loita polos espazos cheos de vida que quedan nas cidades e móstranos a importancia de lugares que sexan para as persoas que conforman a nosa comunidade. Consideramos que é un tema en grao sumo actual, xa que nestes tempos puidemos ver como especialmente as necesidades da infancia tíñanse totalmente esquecidas."

Un novo libro de Xoán Babarro

Carliños, capitán! é o novo libro de Xoán Babarro, ilustrado poe Lidia Nokonoko e publicado por Galaxia na colección Árbore para lectorado a partir de dez anos.

Na páxina aparece así:

"Un neno que debuxa ñus,

…ኙኙኙኙኙኙኙኙኙኙኙኙኙ…,

un papagaio con síndrome feirante,

unha avoa detective,

unha nai e un pai que se separan,

un psicólogo, un veterinario,
un locutor famoso,

unha banda de traficantes,
unha escola do Brasil…"

E nós explicámolo. Ao neno, que conta a sua historia, dáselle por colocar palabras por orde alfabética primeiro, logo por inventar alfabetos (por chamarlles dalgunha maneira)... e el, é máis teimundo que Greta Thunberg (no seu dicir). Algo vai mal, mandan recado e toca psicólogo. O seu problema é outro, ou o mesmo, sepáranse os pais e el non dá entendido por moito que lle digan que lle queren igual, que pasa nas mellores familias (pero non na súa!, gustaríalle dicir). Nesas tráenlle un papagaio (a el que lle encantan os animais, debúxaos e adóraos) que tivo un accidente, coidan del a avoa, a nai e algo o pai. Logo seguimos a historia do papagaio con mil e unha aventuras con larapetadas porque o seu falar pode volver tolo a calquera, o veterinario bota unha man (igual que o psicólogo), ata intervén un deses programas de televisión, seguindo á ave descubrirán a banda de traficantes de animais tropicais, poderán devolvelos e no medio debe ir o seu, ero dende Brasil escribe a rapazada dunha escola dando razón de Rodobico e lembrando a maneira que el tiña de chamalo: "Carliños, capitán!". A riqueza de léxico, o bo facer de Babarro con todos os xogos de lingua posibles, unha man á tradición e outra á creatividade e unha obra a ter moi en conta. Miremos o que escribe sobre a lectura na páxina 40: "Eu vivíao con moita emoción. Permitíame ser protagonista de múltiples aventuras. Acababa de ler un libro e  empezaba con outro. Os títulos semellábanme planetas habitados, con insospeitadas rutas que eu podía explorar. E, por sorte, para transportarme a eses planetas non era preciso ningún foguete espacial. Considerábao un privilexio. -E nunca te equivocaches de camiño? -Ufff! Máis dunha vez! Soíame extraviar cando se acababa unha liña e comezaba unha ilustración. Nestes casos, gustábame perderme poe entre as paisaxes. Unha vez que me cansaba de vivir aventuras ilustradas, regresaba de novo á ruta dos caracteres."

As ilustracións axudan e moito a pesar da limitación ao azul.