MULLERES DE CONTO. Salón do Libro de Pontevedra

Aí ven abril, cos días D do libro e do libro infantil. Aí chega...
Dende o 2 ata o 29 de abril Pontevedra convértese nun gran salón do libro.
Mulleres de conto é o seu título, porque vai de cotos e mulleres. Mulleres que escriben e ilustran, mulleres que editan e deseñan libros,  mulleres que os venden e nolo achegan nas bibliotecas, mulleres que nos falan de libros e nolos contan... pero sobre todo, mulleres mediadoras entre os libros e a rapazada.
O cartel de Ana Villegas, ganador do concurso fala de todas esas mulleres.
Aquí o programa!

Constelacións literarias II. Mulleres aventureiras

A expedición do Pacifico podería ser o prototipo dun tipo de libros no que as rapazas asumen roles aventureiros.

A protagonista, Emilia, é unha nena de doce anos que vai como polisón e disfrazada na expedición científica que pretende explorar o Pacífico a finais do século XIX. Forman parte do contido desta novela as ideas feministas, a paixón polo coñecemento e a polémica entre o darwinismo e o creacionismo (tal como se cita na presentación editorial). A autora parte dun feito real, a expedición, e introduce nela unha adolescente para novelala con liberdade e defender os valores que lle son propios.

Contidos claves: 

Unha muller que racha os estereotipos de pasividade ou conformismo.

Viaxa de polisón nun barco, igual que sucede coa rapaza de As flores radiactivas de AFP ou Denébola A Roxa de Héctor Cajaraville.

A rapazas e o interese pola ciencia: A evolución de Calpurnia Tate de Jacqueline Kelly. Da súa presentación editorial: "Observar o mundo con curiosidade non era o que se agardaba dunha señorita de boas maneiras. Mais a Calpurnia interésanlle as teorías científicas de Darwin máis que conformarse coas limitacións dun destino predeterminado. No verán de 1899, a protagonista desta historia aprenderá a ser naturalista".

 

Un novo libro de Mª Victoria Moreno: "O amor e as palabtras"

O amor e as palabras saca á luz unha serie de relatos da autora homenaxeada este ano nas Letras Galegas.

A edición corre a cargo de Xavier Senín que elabora o liminar presentando cada un dos contos e enmarcándoo nas edicións anteriores de ser o caso, como "Querida avoa" que aparecera anteriormente no volume colectivo Leria, "SOS" en Contos de hogano, "Pan con chocolate" en Relatos para un tempo novo e Dixo o corvo..., "O encontro" en Un libro, a maior aventura, "O grumete" en Libros de charlatáns, grumetes, botas e fendas Outros como "o libros das saudades e os degoiros" formaron parte da Ruta Rosalía que organizaba Caixa Galicia cando aínda non se perdera de todo e "O amor e as palabras" que nunca saíra á luz .. . 

Trátase de textos curtos que afondan na temática da autora: as relacións entre mulleres: avoa a neta por exemplo, a comprensión dos pequenos fallos, problemas ou defectos que nos humanizan, a drogadicción e a facilidade para caer nela, o mundo dos bibliotecarios e a lectura (dos mediadores que posibilitan que os libros cheguen á man da rapazada), a discriminación a outras etnias como a xitana, unha historia de amor entre rapaces, a introdución de palabras nesa lingua, a espera dun namorado e a desilusión (que a outro nivel lembra a do pai de Migueliño), a maxia e o misterio que nos poden lembrar outros relatos de AFP ou Fina Casalderrey, das palabras e como nos suxiren diferentes sentimentos e mundos, do sexo e o amor (tamén entre os cans)...

Amor por catro

Así se chama o último libro de Helena Villar publicado na colección Costa Oeste da editorial Galaxia.

Amor por catro, catro relatos que xiran arredor do eixe do amor. 

Un mozo marroquí, ao que a familia busca unha moza sen ter en conta os seus sentimentos. O amor é un paxaro rebelde que sae do ovo antes de que ninguén o agarde, por iso chegan tarde as nais e a avoa que pretenden unilos. Fermoso conto, moi ben ambientado, no que se recollen problemáticas propias do país e da idade moza, na voz dun narrador externo.

Outro situado no camiño de Santiago, onde unha adolescente coñece a un rapaz francés ao que lle poñerá o nome de Galahad por descubrilo xustamente no santuario do Cebreiro. A adolescencia é unha idade de tenteo, un día queres volver á casa e ao seguinte es feliz onde te atopes. Polo medio os versos de Ramón Cabanillas e todo na voz da rapaza que protagoniza a historia.

O terceiro está escrito en forma de diario. Unha rapaza vaino escribindo ao longo dos días de vacacións do Nadal nos que a familia entra e sae, as visitas dos tíos e da avoa, a pelexa inútil para saír a noite de ano vello, a introdución dunha óptica feminista na distribución do traballo doméstico e a relación co rapaz que lle gusta e nos deixa sen aclarar se el realmente está interesado nela ou unicamente nos seus apuntamentos. 

O último, cun narrador omnisciente, fálanos dunha rapaciña preocupada pola fuxida do irmán coa moza. A nena actúa para resolver o problema e nese empeño vai atopar a un vello disposto a solucionalo e crear unha relación de amizade e case familiar. A rapaza ademais de inocente é moi boa e xenerosa, igual que o vello que se interesa por ela e a súa historia ata tratar de resolver algo, tamén, a propia soidade. 

De cada unha das historias chama a atención a bondade e o entendemento entre os mozos e os adultos, o amor a certa distancia e a presenza das mulleres nuns papeis realmente poderosos. A impresión semella parella ao título O único que queda é o amor onde máis que amor eu atopaba lectura e libros, e neste caso atopo algo que me gusta tamén moito: a convivencia harmónica entre diferentes xeracións, co primeiro amor polo medio. 

De traducións (I)

O primeiro libro ao que me quero referir é Berta Mir detective. O caso do falso accidente

Un libro de Jordi Sierra i Fabra, escrito entre setembro e outubro de 2009. Realmente impresiona a capacidade de traballo e produción deste autor... A obra, traducida por Xesús Domínguez Dono está publicada na colección Costa Oeste de Galaxia.

Unha moza atópase, de repente, co pai case vexetal a raíz dun accidente que non parece tal, se non un intento de asasinato. Lévanos este comezo a Conta saldada de Suso de Toro, eses momentos nos que os fillos se ven abocados a perseguir as pegadas que deixaron os pais para indagar acerca das causas que provocaron esa situación. Neste caso, a protagonista unha rapaza lista que deixa os estudos e se dedica a ensaiar cun grupo de música (onde nin sequera é imprescindible) vaise enfrontar, coa única presenza da avoa, ao problema e tentará resolver ese enigma. De paso, igual vai abrindo, tamén, unha luz ao seu futuro. É posible que Marta Mir comece a súa carreira como detective privado seguindo a estela do pai e outros casos pode estar a agardarnos. É de resaltar o tratamento do personaxe da avoa.

Outro libro é Un puñado de estrelas de Rafik Schami (un escritor sirio que vive en Europa) publicado por Sushi books e cunha tradución de moita calidade da man de Moisés Barcia. Trátase dun diario no que o rapaz protagonista vai relatando o seu paso á madurez, esa maneira de atravesar a fronteira ao tempo que o país sofre golpes de estado continuos. A falta de liberdade de expresión e a situación económica da familia impídenlle estudar xornalismo que é o que máis desexa, pero conseguirá sacar un periódico clandestino que terá repercusión a nivel internacional. A amizade, o primeiro amor, a relación coa familia, especialmente co tío avó co que mantén unha amizade moi profunda mostraranse contextualizadas nunha cidade na que conviven moitas culturas, linguas, etnias e relixións. Así llo demostra o tolo cando lle fala dun arco iris de todas as cores da que algúns só ven unha cor ou cando o agasalla cun texto en diferentes linguas que o obrigan a ir dun grego a un italiano, dun español a un kurdo e a un asirio. para así coñecer cantos pobos conviven en Damasco... a historia dun paxaro multicolor que vive nun palacio de Oriente cun pesado anel de pedras preciosas no pescozo, un paxaro que ha de ferirse para poder ser libre e levará para sempre a dor da cicatriz no pescozo lembrándolle o valor da liberdade.  Da boca de Salim, o tío, sairán as maiores ensinanzas: "Quen esquece unha inxustiza comete unha segunda", "Os débiles deste mundo inventaron a amizade. Os poderosos non a necesitan"... E chega un momento no que a rapaz medra e tamén el razoa desa maneira xusta na que toca defender, por exemplo,  que hai que acabar coa pobreza e non perseguir aos pobres. Unha novela para ler e pensar, para sentir e reflexionar; unha boa novela!   

De traducións (II)

A avoa gánster de David Walliams, con ilustracións de Tony Ross, traducido por Moisés Barcia e publicado en Sushi books.

O autor, un humorista británico, conta xa con outro superventas tamén traducido ao galego O rapaz do vestido. 

Nun e outro caso, estamos ante un escritor que acude aos sentimentos máis básicos e situacións máis inocentes, nesta obra, preséntanos a Ben, un rapaz de once anos que ha de quedar coa avoa cada noite de venres mentres seus pais ven programas e espectáculos de bailes de salón. Non se sinte querido por eses pais incapaces de pensar nel ou de respectar o seu desexo de ser fontaneiro, non lle gusta a avoa: unha vella que cheira ao repolo que un día e outro lle dá de comer, que bota peidos (non se sabe se querendo ou sen querer) e coa que unicamente xoga ao Scrabble. Todo cambiará cando descobre que a avoa non sempre foi vella e é unha ladroa de xoias. Con ela planificará o roubo das xoias da coroa na Torre de Londres... e vivirá experiencias que ha de lembrar toda a vida, pero ademais descubrirá o afecto e a dor da perda. 

E porque todo remata sendo feliz cando cambias a mirada... o final valerá a pena.

En O rapaz do vestido atoparemos outra historia con elementos comúns a esta: ese rapaz,  Dennis, vive nunha casa aburrida, nunha rúa aburrida, nunha cidade aburrida, e non ten grandes aspiracións. Pero o que si ten son soños, e cando comeza a seguilos, as cousas non volverán ser iguais. Desa maneira será ,libre de ler as revistas de moda, vestir a roupa que deseña e cose a súa amiga e recibir a solidariedade dos compañeiros e profesora.

Libros de museo, libros de obra

O Museo de Belas Artes d´A Coruña conta con catro obras dirixidas a lectorado infantoxuvenil baseadas en catro obras do Museo, con textos de escritores galegos recoñecidos e ilustracións de Xosé Cobas. Unhas ilustracións moi acaídas, un ilustrador que é pintor, que ten un estilo moi pictórico  e que gozamos vendo as súas imaxes, pero que realmente, neste caso non eran necesarias. Semella unha soberbia poñer máis imaxes ás que xa están aí, no cadro do que se fala. Sucedeu igual cando se publicara a obra de teatro de Avilés de Taramancos Tres capitáns de tempos idos, o autor xa ilustrara a peza e colocar ao seu lado as de Manolo Uhía era un acto de xenerosidade por parte do editor, pero non era preciso. Nun e noutro caso, as imaxes que achegan os ilustradores son magníficas, nunca se lle poderá poñer ningunha problema, é engadir beleza á que xa estaba aí, pero non eran imprescindibles. É unha opinión persoal, só iso.

Botella ao mar, baseado na obra de Seoane, está escrito por Marilar Aleixandre que homenaxea a este polifacético galego e ao seu tempo, por medio dunha botella que vai dun ao outro lado do Atlántico levando e traendo cores e herbas.

Mariña surrealista, está escrito por Yolanda Castaño nun formato especial xogando coa poesía e o que aparece no cadro, narrando unha historia na que participan todos os elementos da pintura.

A pequena guardiana de Tomás Muñoz serve de inspiración a Fina Casalderrey para crear a historia de Alba Rico, unha nena filla de moura, que será gardiá dun bosque.

Suso de Toro vaise á mitoloxía clásica arredor de Chega un baixel de Rubens. Remítenos á historia do Minotauro e a súa irmá Ariadna, o pai Minos e a nai Parsifae, o arquitecto e o seu fillo Ícaro. Unha narración que vai soa, coma un río.