martes, 19 de novembro de 2024

Publicacións... ao paso

Óscar. O unicornio famento de Lour Carter e Nikki Dyson, traducido por Raquel Mosquera e publicado en Picarona.

O unicornio cómeo todo, ata o propio cortello ou o libro no que aparece, difícil acollelo: piratas, fadas e dragóns non lle ven xeito, pero cando ao comer unha ponte vai caer nas mans dos trolls cae na barco da princesa Oola que o rescata e acolle. Pode que unicmaente as princesas podan dar de comer a semellante tragón e sigan encantadas de ter un unicornio aínda que sexa gordecho e glotón. Orixinalidade nesa maneira de comer sen parar que se adianta ao texto nas imaxes aínda que a estética ´çe un tanto rosada e abrillantada... Vexo que ten continuidade, igual non era necesaria, ou non tanto.

Xela, a superheroína de aldea de Inma Soto no texto e Clara Cerviño nas ilustracións. Dise que Xela é unha nena de aldea que vive aventuras todos os días da semana e que este é un conto para por en valor a vida na aldea. Unha edición de autora na que a natureza ten moito presenza. En que consiste ser unha heroína de aldea? pois en salvar gatas que soben a árbores fuxindo de cans e despois non saben como baixar, en resolver a comida para 25 cando chegan visitas inesperadas (porque nunha casa de aldea sempre hai unha ampla despensa con conservas e ovos das galiñas, en prepararlles comidas aos paxariños para o inverno, en encher de cores os días grises ao abrigarse ben e saír a pasear coa súa capa amarela... enfrontándose a Dracma o desalado que ameaza a natureza facendo desaparecer as fragas e os animais e empuxando a xente cara ás cidades... pero Xela consegue enganalo agasallándoo con algo que el quere poseer: os pendentes que brillan, así consegue que marche e a aldea vovle ser o que foi sempre: o mellor lugar no que vivir. Ben levadas as ilustracións de natureza, aínda ue as construcións non sexan moi nosas (ou non o parezan). Nas gardas os animais e no total unha historia demasiado sinxela pero seguramente feita coa mellor intención. Á reivindicación da aldea imos ter que darlle máis voltas!

 

luns, 18 de novembro de 2024

Varios e de varios tipos

O androide Simón de Alba Rozas e José Manuel Dopazo con Ilustracións de Iago Torres está publicado por Boadicea editora. Un libro trilingüe: galego, portugués e inglés. Así aparece a historia en cada páxina, cos tres idiomas. O androide que vive en Plutón anda na busca dun planeta para pasar as vacacións, ha de ser algo quente porque o seu fogaar é frío; vainos èrcorrendo todos ata quedar en Mercurio.

Drago. Aventura na montaña de Susana Peix e Seta Gimeno na colecciñón Lemos +6 de Edicións do Cumio. Na presentacións editorial: " A Draco gustáballe atravesar a grosa capa de nubes e voar por riba delas. Desde alí semellaban de algodón! Pero, unha mañá, non se decatou de que as nubes eran grises e, ao intentar atravesar a tormenta, mancou unha das súas ás... Conseguirá Draco regresar á súa cova?" Xa vos digo que si, non vos preocupedes, o castor vaille axudar e non lle faltan as patas para camiñar e seguir correndo aventuras. Sempre se aprende algo e Drago tamén o fai. Lembramos que aos libros desta colección sempre os relacionan con valores resultando bastantes didácticos no bo e no mal sentido: "Valores, que aparecerán de maneira transversal e normalizadora nuns libros que presentan todas as características de accesibilidade á lectura no que respecta ao formato, a tipografía, disposición do texto, contraste de cor e ilustracións." segundo a editora.

Favonio de Carmen Rey Núñez con ilustracións de Pura Villar está publicado por Toxosoutos. Así se presenta: "Favonio é un burriño que vive nunha granxa xestionada por un home moi malo que, cando algo lle sae mal, a emprende a golpes co becho que teña máis preto. E a nai de Favonio, por saber do cotián que lle agarda ao seu fillo, animouno a que fose na procura da Fraga Encantada, lugar onde ningún animal é maltratado. Malia ter que se enfrontar aos perigos do camiño, aló foi..." Acompáñao un paxariño que o guía; unha bruxa axúdao e ata a nai se vai animar a seguilo despois de que o dono o perseguise a el. Aventuras, perigos e chaegada á Fraga Encantada, a utopía á que hai que chegar e sempre se fai coa axuda dos bos seres coma esa veciña que polo camiño reencontra en forma de bruxa, coma ese merlo Chanteiro que vai con el.

domingo, 17 de novembro de 2024

Novela gráfica: Os suicidantes

Quen pode recibir ese nome de suicidante? Que é o que fai para chamarse así?

Os suicidantes de Diego Ameixeiras e Tomás Guerrero está publicado por Xerais. Preséntase así: "

Ambientada en Compostela, mirala, lela supón ir percorrendo as rúas. Por iso remata cun roteiro pola cidade, xunto cun texto de cada un dos autores ("A morte que no obriga a vivir" de Ameixeiras e "Chámenme despois de ler esta banda deseñada" de Guerrero) que vai seguido do apartado "Bosquexos, rarezas e caras B".

A sinopse: "Nunha cidade do futuro, devastada por un réxime económico fóra de control, os individuos son arrastrados cara ao abismo. Un camiño que ninguén querería percorrer: o camiño da morte autoproducida, executada coas propias mans. As mentes están atravesadas por unha angustia indefinible e centos de vidas causan baixa definitiva cada día para un sistema que só busca a supervivencia da produción. Pero Marion, a pesar de todo, é unha resistente. E non só porque estea evitando inflixirse a morte, senón porque nela comeza a nacer unha resposta a esa tiranía que alimenta, contra os seus propios intereses, a propagación dunha doenza chamada «A gran dor». Aínda que non está orgullosa do seu traballo, Marion leva tempo sendo unha suicidante. Unha operaria da destrución. Aplaca o suplicio mental dos seus clientes a cambio de diñeiro. Mata, elimina, liquida. Pertence a unha banda armada que opera contra o réxime, pero sen cuestionar a súa brutalidade. Ata que chegue o día en que quizais mude o vento da traxedia."

En branco e negro, cun debuxo duro, cunha historia distópica que nace na mente do escritor a partir dun conto de Quiroga (Los buques suicidantes) e da novela de McCarthy (A estrada). Define "a gran dor" (nas súas palabras) como o encontro entre os medos que todos levamos dentro e unha sorte de virus mental inoculado pola maquinaria do poder para manternos insatisfeitos e podemos recoñecer o seu xermolo no cotián, nos medicamentos para a alma e nos suicidios invisibilizados. Recoñecemos, tamén, como en 1984, a perversidade do poder, esa capacidade para sacar proveito ata do suicidio do outro, esa competencia para infrinxirlle máis dor ao deixar máis vulnerables aos seus, ao non poder legarlles nada.

venres, 15 de novembro de 2024

Álbums de lobos e caranguexos

O lobo feliz de Miguel Guido e Olaya Naveira está publicado na editorial Cabo Norte.

Así o presentan: "Había unha vez un lobo grande e negro que vivía moi lonxe da xente e moi triste, porque ninguén o quería cerca. As historias do temido lobo feroz asustaban a xente que o xulgaba sen coñecelo. E el só quería SER FELIZ, así que lle preguntou a outros animais do bosque como facían para seren felices. Mais as receitas dos demais non valían para el, ata que a sabia curuxa deulle un consello que cambiaría a súa vida..."

Lobo grande e negro, de día non sae e si de noite. Vive só porque lle teñen medo. Ás veces era bo e ás veces malo (coma todos). Anda preguntando como ser feliz. Dinlle que sorría. Chñámanlle feroz e el quere ser feliz. A curuxa dille que ser feliz depende dun non dos demais e menos dos humanos. En vez de baixar á aldea sube ao monte e cántalle á lúa a súa felicidade. Humor. Xogo co conto da avoa. Interesante o deseño e a tipografía.  

O tesouro do caranguexo de Alba Rosa e J. M Dopazo con ilustracións de Iago Torres, publicado por Boadicea.

Preséntano así:"O caranguexo da pinza de ouro é o dono dun gran tesouro feito de cunchas. Non obstante, fáltanlle sete para que estea completo. Por iso falará coa ameixa, a vieira, o berberecho, o longueirón, a ostra, a zamburiña e o mexillón. Queres saber como son as súas cunchas e se logrou completar o caranguexo o seu tesouro? Mergúllate nesta aventura chea de sorpresas."

Para coñecer algo máis aos habitantes do mar...

martes, 12 de novembro de 2024

Unha xoia: "O fabricante de sombreiros" por Pinto & Chinto

O fabricante de sombreiros de Pinto & Chinto é unha desas xoias que cando aparecen sempre nos alegran os días. Unha obra para permanecer, chea de orixinalidade, imaxinación e bo facer. Este dúo de creadores (David Pintor e Carlos López) tan coñecidos pola viñetas de humor no xornal como polos libros infantís, agasállanos, de vez en cando, con materiais dunha calidade superior ante os que non nos queda outra que sacar o sombreiro e saudar (aínda que vos vou contar un segredo: o señor Martus creou un sombreiro que saúda el só, sen necesidade de ter que erguelo coa man).

Esta é a historia do mellor fabricante de sombreiros do mundo. Vánsenos presentando os seus produtos. Imaxinemos un sombreiro de nube que pode refrescarnos cando vai moita calor pero ademais pode ir tomando diferentes formas co que semella que quen o leva ten varios, un sombreiro con forma de tellado para a chuvia cuns canlóns para desaguar, un sombreiro para pescador que era tan atractivo que os peixes ían admiralo e caían no anzó, un sombreiro de palla para labregos que poden salvar a colleita coas espigas que xerminaban nel nos malos anos, un sobreiro de pelo de coello que se mete no sombreireira igual que se se tratase dun tobo, outro de pelo de castor para leñadores que roía os troncos das árbores mentres estes descansaban, o de cazador que leva dúas plumas de aguia para voar e atrapar no aire as perdices, un de músico de rúa coas moedas incorporadas... e así moitísimos máis. Cada sombreiro a súa imaxe no estilo inconfundible de David Pintor que engade detalles como a atadura dos canlóns ou a forma de libro no sombreiro tellado, os peixes tentando admirar o sombreiro por detrás para non ser pescados, o cazador que voa sobre a perdiz... e outras veces engade un mundo propio coma no do gondaleiro que non aparece sentado senón na postura característica a modo de surf de pala,o de buscador de ouro que coloca sobre un home en bicicleta que leva sobre o manillar un rapazote igual que o de praia que podía usarse como frisbi ou modelo para a fabricación de castelos no que o neno coa pala divírtese sobre as costas do pai ou aquel outro de froitas no que unha criatura nas da nai estende o brazo para alimentarse.

O remate do libro non pode ser mellor porque forma un círculo perfecto, esa figura sen principio nin fin que nos fala desa mesa redonda do rei Artur na que todos os cabaleiros eran iguais oou deses libros nos que podes comezar a ler por onde queiras.

Sombreiros estrafalarios, estravagantes, fabulosos e inimaxinables tal como corresponde a ese humor que está sempre presente nas súas obras, unha comicidade coa que espertan e gusto pola lectura visual e textual. A imaxinación ao poder ou o poder da inventiva envolto na orixinalidade que os identifica facéndonos recoñecelos en cada obra. Cando o vou lendo, vánseme ocorrendo outro modelos de sombreiro e con iso podemos xogar coa rapazada, coa posibilidade de seguir creando sombreiros a cada cal máis orixinal: para outras profesións, para diferentes situacións, para cada tipo de persoas, para distintas necesidades... o señor Martus pode argullar calquera cousa que nos pase pola cabeza en sorma de sombreiro. Que nunca falte a fantasía!

Da presentación editorial: "O señor Martus sempre dicía que lle gustaría ter duascentas cabezas para lucir douscentos sombreiros ao mesmo tempo. Fabricou ,   moitos, ao cal máis estrafalario. Os seus sombreiros eran para quitar o sombreiro. Tan extraordinarios que ata as cabezas de allo os levaban. Se queres coñecer algúns deles, entra neste libro. Pero antes deixa o teu sombreiro no colgadoiro do vestíbulo".

A prensa fíxose eco da aparición deste libro da Baía edicións: Nós diario e La Voz de Galicia, pero tamén o c´ritico Ramón Nicolás no seu Caderno da crítica.

domingo, 10 de novembro de 2024

O premio Merlín do 2024: Milú e o edificio das persoas extraordinarias

Milú e o edificio das persoas extraordinarias de Abel Tomé resultou ganadora do premio Merlín 2024 e aparece ilustrado por Laura Romero.

A editorial preséntao así: "Milú vive coa súa nai na cidade de Parisia, no edificio Les Marginaux, onde todos os nenos que o habitan posúen un don que os fai extraordinarios. O don de Milú é construír soños. Coa escusa de que o edificio está estartelado, as autoridades mandan un aviso para que se desaloxen as vivendas canto antes. Pero Milú e os outros nenos e nenas teñen un plan para tentar evitar que os expulsen dos seus fogares. Unha luminosa fábula social sobre o poder da imaxinación infantil para soñar un mundo mellor. O optimismo e a fantasía propios da infancia convértense nesta historia nun antídoto contra a intolerancia e o odio, e fan posible o milagre de transformar en tenrura, audacia, amor, humor e esperanza a tráxica realidade que padecen a diario multitude de persoas, vítimas das grandes desigualdades do mundo." 

Está contado en primeira persoa por Milú que nos introduce nun mundo tan especial que non nos chama a atención se os gatos desaparecen do cesto no que estaban, na foto do calendario, deixando o cestiño baleiro.

Nun exercicio de bondade todo é transformado para poder sentilo como bo e divertido, Unha realidade triste convertida en algo luminoso grazas á imaxinación: o edificio vello e inclinado, cheo de hedras que abren gretas é un bosque, os buracos no chan son lugares nos que medran amorodos; na guerra que continúa no país do que fuxiron Milú e a nai (Urenica) as bombas ao caer erguen casas ou árbores, sementan leiras ou soltan lambetadas e di o tío que poden matarte dun ataque de risa ou cambian a túa pequena casa por unha vivenda de catro plantas na que está coma nun hotel; Malú (o poeta, que cando fala emociona) e a nai chegaron a este país camiñando polo fondo do mar dende Moringa (fuxindo do odio entre as relixións (os que adoran un can e que son os Guaus e os que adoran a un deus con forma de gato e son os Miaus, cando se cruzan uns fan grrrrrrrr! e os outros fffffffff!); a nena Xía (que pinta porque naceu dun cadro no que a nai se pintou a si mesma e lle foi engordando a barriga) e os avós veñen dende Siam a bordo do que crea o avó con origami (un barco no que choven chocolatinas e co seu papel fai o avión, uns cabalos); Martina vén co pai dende Ursa fuxindo do Líder (porque aínda hai xente á que lle gusta o que di o ditador) de coche en coche e sempre aproveitando para durmir ou comer, ela comunícase cos insectos; de Brazilinisia chegan Nuno e Coralia que naceron da terra e véñense porque o seu país que era unha selva verde deriva en deserto e comunícanse coa vexetación; un veciño que foi forzudo no circo e agora anda en cadeira de rodas e ten un axudante mecánico (coma o mordomo de Batman) co que fala, un científico "tolo" que calza zapatillas de peluche con forma de animais que cobran vida; a feminista condutora de coche de carreiras que o deixou por un trauma pero segue co casco posto...

A relación de Milú e a nai é moi especial: ela cóntalle que Milú recibe o nome do neno que pinta de cores a paisaxe cando el nace (porque antes era gris), di a nai que el é a súa patria; entre os dous  cambian as novas dos periódicos substituíndo as malas palabras polas boas, corrixindo a ortografía das pintadas porque os que as fan non saben de ortografía (din). Ela ensínalle todo, tamén que a amizade non é só compartir un anaco de torta ou a pelota senón non deixalo só nos momentos difíciles, cando te poida precisar. A nai de Milú di que unha nai nunca morre, simplemente cambia de lugar. En vista de todo o que ve Milú decide non medrar en vista das cosas que fan os adultos (é unha decisión difícil porque todos os nenos queren ser grandes para facer o que queiran) e para iso, fálalles ás células.

É a rapazada a que salva, teñen un plan: o forzudo ten que endereitar o edificio (aínda que bote un peido co esforzo), as hedras convencidas polos irmás retíranse, o científico crea unha masa para que as grietas nunca máis se abran, os insectos repartirán ese pegamento por todos os furados, o amañador de aparatos vai resolvendo todos os problemas comúns e logo pasa a cada piso, Micaela -a vella con casco automobilístico- vai correndo dun lado para outro axudando, Xian Li pinta un bosque na fachada do edificio porque iso significa liberdade e colle vida (móvense as árbores). Cando chegan para o desfiuzamento cos papeis, a corredora vai en tempo récord amañalos e non poden botalos

 

Hai chispas de humor e sentido común, por exemplo, as formigas non queren que as denominen exército senón sindicato ou comunidade, afirmacións como que os adultos son fáciles de convencer para cousas absurdas ou a que pon a acción en marcha "Que alguén crea en ti dá unha forza descomunal" ou esa que nos convence de que a tristeza e o malhumor fai envellecer e enfermar. Resolto o problema Milú reparte soños para que cada habitante sexa feliz. Resulta unha marabillosa volta ao pasado ver como a rapazada inventa xogos cando se aburren, sen que precisen ningún xoguete ou sementan tulipáns ao redor do edificio; 

Verborrea fantástica, creo que se pasa un pouco inventando máis alá do necesario, algo xa case excesivo, do "maís alá aínda". Do mal facer ben, velo como na película La vida es bella (lembremos como "nun contexto de horror e desesperanza, un pai xudeo utiliza a imaxinación e o humor para protexer ao seu fillo da realidade do Holocausto e o campo de concentración coma un xogo, preservando a súa inocencia ante a crueldade", aquí, é Milú quen fai ese traballo nun exercicio de inxenuidade bondadosa. Os nomes definen bastante ben os lugares: Parisia, Les Marginaux, Urenica, Brazilinisia, Ursa, Moringa, Siam...  Unha obra que fala de solidariedade, do poder do traballo común, do optimismo, o poder da imaxinación para mellorar o mundo crendo nel, a fantasía da infancia contra a intolerancia e o odio transformando en esperanza a tráxica realidade. O fogar que deixan atrás e o constrúen entre todos, nunha utopía social. O milagre das pequenas cousas: ese pan que se disfruta, eses doces, eses amorodos, eses xogos que se inventan... e fronte a todo iso, o carniceiro (tiña que ser el) que ten as mesmas bandeiras coas que se manifestan contra eles.

Remata "E o meu soño era ver como os meus amigos soñaban felices" 

Unha nova voz irrumpe no coro da nosa literatura, trae un imaxinario propio cheo de fantasía e boas intencións, de respecto pola rapazada e busca dun novo espazo.

En canto ás ilustracións, gústame moito a da cuberta coa casa e aquela outra na que as hedras rodean as páxinas.

venres, 8 de novembro de 2024

Paremos a invasión. Que o plástico non nos domine

 

Paremos a invasión. Que o plástico non nos domine de David Hurtado e José Ibáñez con ilustracións de Claudia Mosquera está traducido por Carmela Mor e publicado por Embora.

Da presentación editorial: "Ata 12 millóns de toneladas de plásticos van parar aos nosos océanos cada ano e afogan os ecosistemas, provocan danos á fauna e entran na cadea alimentaria.

“Paremos a invasión. Que o plástico non nos domine” explica como chegou o plástico ás nosas casas hai 150 anos para facilitarnos o día a día, e como a produción desmedida e o consumo indiscriminado de produtos dun só uso está a xerar un perigoso monstro que acabará coa vida no noso planeta."

Moito nos preocupan os plásticos!, será porque se ven, será porque xa nos acostumamos a preocuparnos sen ocuparnos en amañar como deberiamos, será que as illas de plástico no mar son algo demasiado irreal que se fixo parte do noso día a día, será que as contradicións nos superan (iso de non darnos plástico para levar a compra pero si para envolver cada porción, o que quere dicir que nos venden o plástico pero evitar dárnolo)... Todo iso vale, pero o certo é que o plástico é un grave problema que desborda o mundo occidental e se estende por todo o planeta (e igual máis alá).

Neste libro de coñecemento atopamos a historia de Greta e Aldo que van comentando toda a información que se presenta e non pode deixar de sorprendernos (cándo e por qué se creou o plástico, cómo se fabrica, os problemas do plástico, máis de 8 millóns de toneladas de plástico van parar ao océano cada ano, os microplásticos tamén viaxan a través do aire, estímase que en 2050 haberá tantos plásticos coma peixes nos océanos, 1 de cada 3 peixes contén partículas de plástico no seu organismo, tipos de plástico e como se poden reciclar -só o 30%-... ), ao lado unha serie de propostas que nos fan interactuar (podes identificar todos os produtos de plástico que te rodean agora mesmo?, Onde están todos os millóns de toneladas de plástico producido?, a formación dunha alianza para buscar solucións e deter esta invación silenciosa, a aplicación das R: reducir, reutilizar, reiclar, reparar, rexeitar, redeseñar e repensar). Grandes solucións: consuir menos, consuir sen mercar (acceder a ben públicos, compartir e intercambiar) e mercar con criterio quedando coa opción máis duradeira, sostible e de menos ipacto ambiental. 10 pasos sinxelos para parar a invación na alianza). Para rematar falando dos heroes e heroínas anónimos que defenden a sostenibilidade e o medio ambiente: Greta Thumberg (estudante e activista ambiental), Aldo Leopold (ecólogo a ambientalista) e Isatou Ceesay (creadora de The recyclin Centre of N´Jau en Gambia con outras catro mulleres crearon na súa aldea un Centro de Reciclaxepara reaproveitar o plásticos e fabricar bloques de carbón procedente de residuos orgánicos como cascas de coco o de cacahuetes, papel ou herba seca evitando a deforestación. Remata cun convite para pasar á acción converténdonos en heroes e heroínas para salvar o planeta.