mércores, 9 de agosto de 2017

Libros e lecturas



















Kibuko de Xavier Estévez na colección Oqueleo de Obradoiro.
Dous mudos contactando entre si:  real e un de ficción,no medio unha nena deprimida pola morte do pai e un tesouro que abre portas, unha cámara de fotos, e o encargo de facer cinco fotos: o edificio máis bonito da cidade, as figuriñas do xardín do veciño, a súa irmá, a súa nai e ela mesma. Do outro lado, o universo de Kibuko está a desaparecer a pasos axigantados e el debe facer algo por impedilo. Farao e conseguirá que a filla continúe a soñar co imaxinario do pai.mentres observa como as demais van soportando a dor da perda de maneira digna e solidaria.
Da mesma colección pero, neste caso, para lectores a partir do doce anos, é O Bosque Pálido de Jaureguizar. Con humor, cóntanos Lidia a súa historia.Filla de Adam e Eva, anda bailan dun a outro extremo, do músico case marxinal á muller convencional,cada un buscando o mellor para a filla e discutindo entre eles. Decidín enviala a unha illa a aprender inglés. Na costa recóllea un mariñeiro que semella pirata e lévaa a un lugar sinistro. Alí todos e todas visten á moda de hai séculos, viven de noite, dedícanse á rapiña facendo naufragar os barcos ou despistándoos por medio dos radares e internet. Sobrevive así un grupo de albinos, chupándolles a enerxía -a base de abrazos- a aqueles que conseguen levar á illa... pero, no medio de todo iso, Lidia namórase dun destes rapaces e consegue fuxir con el levándoo á súa casa. E si, hai un bosque pálido con sepulturas...
Haberá que ler e entrar na mellor narrativa de Jaureguizar. 
O segredo da casa de Formoso de Héctor Cajaraville. Así o presenta o autor no seu blogue:
"David acaba de facer dezaoito anos e é o único fillo dunha parella de emigrantes galegos en Nova Jersey. No verán previo ao seu ingreso na universidade viaxa a Galicia, onde só estivera ao pouco de nacer, co fin de asinar os documentos para a venda da casa que os Formoso, a súa familia materna, herdaron na localidade costeira de Faramontáns.
A súa intención inicial é regresar de inmediato, pero axiña van aparecendo razóns polas que prolongar a visita: unha Galicia que pouco ten que ver coa idea que el traía na cabeza, unha familia coa que nunca ata entón tivera contacto, un misterio arredor da «casa de Formoso» que enterra as súas raíces na guerra civil... E o amor, que xorde de súpeto polo lado máis imprevisible.
Unha historia de sentimentos, pescudas, confidencias e revelacións que desemboca no achado máis transcendental: o que nos dá as claves para descubrirnos a nós mesmos".
Ese pé en New Jersey con todos os nosos emigrantes, en Newark ou Bayonne. Os pais traballando no que poden, o rapaz entrando na universidade pública, a máis barata pero non  mellor, os seus amigos nunha mostra de diversidade, o seu tempo coincidindo coa presidencia de Obama...
O outro pé en Galicia, Santiago e o concello de Céltigos, o tío rico e ostentoso, as tías da aldea tranquilas e familiares, a prima avogada empoderada e a adolescente buscando sr foco de atención; a outra rama familiar cun avó que debe ser un dos personaxes máis duros e breves da nosa literatura,  unha avoa que resiste e unha tía enferma... unha casa fráxil e cruel da que sae fuxindo... pero é na outra póla onde vai descubrir a cara do horror, un avó con fama de exemplar que denunciara a un veciño nos tempos do Golpe de Estado e se queda coas súas propiedades deixándoo morrer na cadea. Non ten problema Cajaraville en mostrar o mellor e peor da condición humana e facelo cunha narración áxil, con diálogos engaiolantes... xogando a mostrar  e suxerir.
Un bo relato para a mocidade.


luns, 7 de agosto de 2017

Oxalá estiveses aquí


Oxalá estiveses aquí, é un deses libros imprescindibles. Só o seu título, xa nos di moitas cousas, deixa un regusto de suxestións, de pensamento volátil que dá voltas arredor da vida... cantas veces lle dixemos iso a alguén, quen nolo dixo, onde deberiamos estar...
O seu ton, lémbranos os libros de Heine cando anda con tres amigos ás voltas ou os de Janosh cando xunta ao pequeno oso e pequeno tigre. Si, vai de amizade, pero non só diso. Vai da vida e dos seus retos, das dificultades e agasallos, de como debemos poñernos en marcha na busca das utopías -aínda cando vivamos no paraíso- ou botar unha man incluso a aqueles que potencialmente poderían ser inimigos. É unha obra e aprendizaxe, porque toca aprender... aprender que hai mundo máis alá da Gran Pradaira, que o camiño non remata ata facelo de todo, e aínda así... podemos continualo e repetir... e darlle unha volta máis.
Unha mensaxe chega polo río, váinola anunciando un novo son. Só poderemos sacala da botella cando colaboren todos os amigos. Unha vez lida xorde a dúbida: onde é "aquí" (ou é que "aquí" é sempre onde ti estás?"), quen a escribe, debemos ir a algún lado? Case teriamos desexado non recibir nunca ese tesouro que nos confunde, ata o momento no que Lebre se pon en marcha contra a opinión dos amigos. Vai río arriba cos agasallos que eles lle fixeron, na busca de aventuras... porque alguén escribiu "oxalá estiveses aquí".
Un libro que garda os recursos da narradora oral que é Charo Pita. E tamén as ensinanzas e a tenrura. 
Unha fábula para non esquecer!
As ilustracións de Dani Padrón, estupendas; coas liñas mínimas pero coa unidade que achega o estilo propio.

domingo, 6 de agosto de 2017

Paula e os animais: "Bruxa e familia"



En primeira persoa, unha moza, que se considera bruxa, vainos contando onde e como vive, e cal é a súa relación cos animais cos que comparte a casa de pedra preto do río. Estas mascotas -ás que ela lles fai compañía- son Isis e Nefertiti -dúas gatas-, un caracol de baño de nome Prisciliano, unha araña con sete patas á que chama Sétima e a pequena Catrovecesdúas, a mosca inmortal Cornucopia, un milpés bailarín chamado Pérfida Escolopendra, o rato Caruso, a curuxa Carmila e a toupa Altamira. Non vive con ela, pero visítaa, cada día, o merlo Tristán que se estampa contra o cristal, e non só o fai por rimar. Vén de visita, tamén, o Monstro do Tellado que debe ser seu irmán, un lobishome, digno descendente do pai, que é o sétimo fillo dun sétimo fillo. O pai,  grazas aos medicamentos que lle dosifica súa nai, nunca chega a transformarse en animal de todo.
Ademais deses animais que sempre están con ela, ten máis compañía. Neste caso, trátase daqueles que van e veñen, sen quedarse. Por un lado a nena Rosaura que desconfía dela,  porque ser bruxa é o que ten... hai demasiados contos falando de que comen nenos ou envelenan mazáns. Por outro, está o lobishome que se sube ao seu tellado... e que igual é da familia.  
Onomástica, que é o nome desta moza bruxa, cando celebra o aniversario faino con tres festas, por que será?
Paula co seu rexistro de narradora, co seu humor sempre presente, cos seus pensamentos... acompaña a nosas lecturas, agora con esta Bruxa e familia, que se publica na colección Oqueleo
Un bocadiño:
“Desde que Rosaura marchou aprendín que hai dúas clases de soidade: a que sempre está e a que vai e ven. A que sempre esa é unha soidade doce, amable. Cando consegues vivir con ela, descobres os nomes propios dos animais e das plantas que te acompañan. A soidade que vai e vén é peor, porque se agocha detrás das persoas e soamente no momento en que esas persoas marchan, a soidade asoma, e ti sentes que o peito se afunde co peso da tristeza. Ese é o momento de cantar alto e forte”
Miremos en detalle as ilustracións de Lucía Cobo.
 

sábado, 5 de agosto de 2017

Declaracións de Manuel Rivas

Nunha entrevista arredor da súa participación na Feira do Libro d´A Coruña e da súa obra Os libros arden mal en La Voz de Galicia, declara...
"(...) A xente que ordena a queima dos libros non é xente inculta, non son bárbaros; son xustamente persoas que saben moito dos libros. Saben cales hai que queimar e cales non. Danlles moito poder e por iso loitan contra determinados títulos." 
Un aviso a navegantes, por se había dúbidas...
O libro que ten como protagonista a cidade, segue aí, vixente dando unha lección acerca de como teremos que manter os catálogos abertos e non estar dispostos a cambiar continuamente indo detrás da última publicación, esquecendo o que saiu á luz onte ou antonte.

sábado, 29 de xullo de 2017

Encontros con creadores/as



 
Seica, o Ministerio de Educación vai destinar 200.000 euros para que o próximo curso se realicen encontros con escritores e escritoras nas institutos de Enseñanza Secundaria co obxectivo de promover o hábito lector. Unha medida dentro do Plan de Fomento de la Lectura 2017-2020.  Todos os institutos do Estado, poderán escoller a autores e autoras nas diferentes linguas cooficiais, sempre que estes residan en España; simplemente ten que ter tres obras publicadas... 
Non son poucas? A que responden eses mínimos tan mínimos? Sempre dan que pensar estes criterios tan básicos para cuestións que deberían ser máis esixentes, ou non? Se pensamos noutras convocatorias onde tamén vemos esas condicións.. igual sacamos conclusións. É ben certo que Juan Rulfo escribiu e publicou pouco, pero cóntanse cos dedos das mans esas excepcións. De calquera maneira... semellan poucos cartos para tanto empeño... 
Hai outra pata para o programa (que sufraga gastos de desprazamento e honorarios de escritores), o "Por que Ler aos Clásicos", onde se escolle a alguén que falará dunha obra literaria que poida considerarse clásica en sentido amplo, e tamén se realizará un coloquio.
Haberá que pensalo e haberá que ser serios. Pode ser un bo momento para Galauda, recibir aos escritores galegos en Cataluña para falarlle a ese alumnado que estuda galego, e aos de catalán en Galicia; un camiño de ida e volta, xa que se fan cargo dos desprazamentos  

xoves, 27 de xullo de 2017

Bibliotecas escolares galegas, as mellores da súa clase

                                                                                                         Imaxe de Simón Espinosa
Carmen Villar, en Faro de Vigo, analiza o resultado da estatística do Ministerio de Educación arredor das bibliotecas escolares das diferentes comunidades autónomas. E conclúe que estamos de sorte, neste aspecto si, neste campo seguro!
Comeza: 
Que medio de transporte serve para viaxar a calquera punto do tempo, do espazo e da imaxinación de forma instantánea e ademais, sendo prácticos, consegue que a comprensión lectora mellore en informes como PISA e situar a Galicia por riba da media estatal, europea e da OCDE? A resposta son os libros e en Galicia algúns dos seus fogares, as bibliotecas escolares, son privilexiados en medios e actividade. Dío Educación."
Seguir lendo no enlace ao Faro.

martes, 25 de xullo de 2017

Gonzalo Moure, premio Cervantes chico

Na última convocatoria, o concello de Alcalá de Henares concédelle a Gonzalo Moure, o Cervantes chico.
Habería que comentar que só se concede a  un autor en lingua castelá por toda a súa traxectoria no campo da literatura infantil e/ou xuvenil, polo tanto ningún dos autores nas outras linguas oficiais erá acceso a ese premio, igual que pasa co Cervantes (non chico), como tantas veces ten denunciado Suso de Toro.
Dise que se tiveron en conta os méritos literarios do galardoado, pero tamén criterios como a popularidade e a utilización da súa obra como recurso educativo e didáctico (así aparece en El Comercio).
Non podemos negar que nos alegra esta concesión pola calidade da obra e, tamén, polo compromiso desteautor coa infancia e a lectura como se pode ver no seu apoio incondicional ao Bubisher 
Outros autores premiados son Juan Muñoz 1992), Montserrat del Amo (1993), Gloria Fuertes (1995), Conscha López Narváez (1996), Joan Manuel Gisbert (1997), Jordi Sierra i Fabra (2012), Blue Jeans - Francisco de Paula Fernández (2013), Maite Carranza (2014), César Mallorquí (2015) ou Ana Alcolea (2016).