Lectura fácil. Libro con pictogramas

Chibos chibóns con texto de Bata a partir da versión de Olalla González e ilustracións de Federico Fernández. Traducido por Iago Nicolás e publicado por Kalandraka na colección Makakiños ("porque hai persoas que nos ensinan a ver con outros ollos, a ler con outras palabras. Con elas aprendemos que, ás veces, un sol pode ser unha lúa"). 

Da presentación editorial: "Esta é a coñecida historia de tres chibos, un grande, outro mediano e outro pequeno, adaptada agora a linguaxe pictográfica (SPC) en galego."

Para a inclusión, para que toda a infancia poda ler sexa cal sexa a súa competencia, ten que haber libros con pictogramas. O mellor é poder editalos contando con asociacións con tradición e experiencia neste campo como Bata, para romper barreiras  de incomunicación e estimular o camiño da lectura. 

A historia é ben coñecida: tres chibos de diferentes tamaño, un peqeunno, un mediano e un grande, cada un deles ten a barba e os cornos que lle corresponden e que provoca unha fermosa repetición. Un dñia deciden baixar da ntaña ao val para comer herba fresquiña pero han de pasar unha ponte que entraña un perigo: está gardada por un ogro ao que conaseguen enganar e así poder á madurez.

Un álbum ilustrado para aumentar a colección de libros de lectura fácil, libros que facilitan a inclusión.

De BD e de poesía

Plus ultra. Transición ao futuro é unha banda deseñada de Alberto Varela Ferreiro publicada por Xerais. Podemos considerar que forma parte dun grupo de novelas gráficas que este autor está publicando, cada unha delas ambientada nun tempo determinado: Wolfram. Espías, nazis e maquis na II Guerra Mundial, Ulf de Jacobsland nas viaxes dos viquingos a Galicia e este últimona transición democrática, a emigración e o esoterismo, pasando polas mareas negras, as loitas das Encrobas e Baldaio, os extraterrestres, un futuro distópico a nivel ecolóxico, o rei galego dos xíbaros (Alfonso Graña), a conquista de América con feitos coma a morte de Atahualpa, amañadores de corpos que herdan o don... Demasiado contido, demasiado... que se completa cunha "Cronoloxía da transición", un Glosario ou os mapas de Galicia oa evolución dos incendios ou os vertidos nucleares. 

No bico do vento de Charo Golmar con ilustracións de Olaya Naveira publicado por Bolanda. Un libro agasallo, de gran tamaño, no que as ilustracións van tomando as páxinas (dun papel de gran calidade) para envolver os versos. A obra percorre cinco ámbitos: O tempo, A vida, A natureza, Enredos e Sentires.  A última estrofa do último poema serve de cata tanto a nivel de texto como de imaxe (que sentimos non poder achegar):

Amor (a Antonio)

Coa miña man na túa,   

co teu paso no meu paso,     

xuntos nos contratempos;    

arremuiñamos follas   

e construímos niños  

no bico mol do vento. 

Cambia o conto de Música Miúda

Cambia o conto de Música Miúda con ilustracións de Xosé Tomás, publicada por Galaxia en Sonárbore. Trátase de contar os contos do revés, e mellor, de cantalos. 

Empezan co conto de Xiana, escrito por Irene Quinteiro conde se lle dá a volta a todos os contos.Logo veñen os poemas cancións. Trátase de ir rachando roles eestereotipos, baseándose nos contos tradicionais, Carapuchiña, o lobo, os ananiños, a serea, a avoa singular, o piraa zen, nenas empoderadas, Branca de Neve, Cincenta, a Bela, a Besta, Matilda (aproveitan para facer unha canción da biblio*), os xogos non sexista senón todo o contrario, a diversidade de familias e tamén de bichos e bichocas, ningunha parrula fea e os ananiños facendo as tarefas domésticas. Moi de valores. Moi feito para... 

A lectora de mentes de César Mallorquí

A lectora de mentes de César Mallorquí aparece en galego con ilustracións de Sergio García, tradución de Isabel Soto e publicado por Rodeira na colección Tucán. Que pode pasar cando aos catro anos descobres que podes ler os pensamentos de calquera persoa? Sentiraste moi soa e diferentes dos demais? E, que pasa se contas ese segredo a alguén? É posible que non aguantes o barullo de escoitar moitos pensamentos a un tempo? Que podes facer para evitar ese problema?

Todo vai ter solución cando atopas a alguén coma ti, un chisquiño máis vello como para controlar algo máis a situación. Pero non todo o mundo é bo... non, non o poñas en dúbida, hai alguén malo, moi malo que tamén agacha un segredo. E hai unha irmanciña á que é imposible lerlle o pensamento, que misterio hai detrás desa nena e que é o que ela pode facer?

Unha boa historia para lectorado autónomo, ben contada, como corresponde a un autor recoñecido.

Oso e máis eu de Esther Peces, traducido por Marisa Núñez e publicado por OQO. É Premio Internacional 2022 de Álbum Ilustrado Ciudad de Fuengirola.

Unha nena conta en primeira persoa como un día entra na súa casa un oso e vaino rompendo todo, ela tenta ir amañando o que pode ata que se cabrea e lle berra. Daquela descobre que está ferido. Cólleo da man e lévao ao xardín para curalo. Así fanse amigos e el volverá a vela, de vez en cando. Unha fermosas ilustracións de grandes manchas (o oso non merece menos).

Unha vez máis asistimos ás historias que desculpan a maldade coa enfermidade, o desorden co tamaño...

Versión gráfica de "A nosa cinza" de Xavier Alcalá

 Cinza de Manel Cráneo

Das súas declaracións: "Adaptar una novela como A Nosa Cinza, con más de 80.000 ejemplares vendidos, ao formato cómic ten sido unha gran responsabilidade", apunta Cráneo. "Foi un reto muy complicado". A Nosa Cinza é unha novela "moi valente" que "fai reflexionar sobre moitas cosas", relata; ambientada case na sua totalidade en Ferrol, nos anos 50 e 60, e publicada a mediados dos 70. É unha peza "realista con toques melodramáticos" que recolle a vida adolescente na época franquista e as experiencias da mocidade, como o primeiro encontro co amor ou a relación coa morte, moi presente na obra, suliña Cráneo. De feito, durante moitos anos foi un libro recomendado en centros escolares e é un dos máis lidos por adolescentes galegos. "É unha das tres novelas máis vendidas da literatura galega", concreta.  Cinza está chea de escenarios ferrolás, como a praza de Amboage, a plaza de España ou o instituto Concepción Arenal." 

Da presentación editorial:  "Cinza é a adapatación de Manel Cráneo do "long-seller" A nosa cinza, de Xavier Alcalá, con máis de 80000 exemplares vendidos. Conta a vida de Xoán, un rapaz criado durante a ditadura franquista, orfo de nai, fillo de médico, de familia galeguista. Durante dez cursos escolares na cidade, con vacacións na aldea, que se vai convertendo nun lugar de moda para o veraneo, vemos a Xoán medrar no duro contexto do seu tempo. Os anos de escola e instituto marcan a transición do neno inocente ao mozo que se ha de enfrontar aos designios da vida para cortar o cordón umbilical coa súa familia. Cinza e unha obra univesal e intemporal chea de referencias polos temas que a vertebran: a morte, o sexo, a amizade, os excesos da relixión e a dureza dun réxime totalitario. A morte asalta o protagonista desde cativo; o sexo xórdelle como premio inalcanzable; a amizade corre paralela a unha violencia que ensombrece a vida do neno e do adolescente; o fundamentalismo relixioso acosa, abafa os sentimentos; imponse a Formación do Espiríto Nacional Católico empeñado en agochar o galeguismo.

De Tempos dixital enlazamos unha crítica de Manuerl Forcadela.

Novela para lectorado experto ou moi bo lector autónomo

Varias obras:

Un choque inesperado de María Reimóndez, cunha fermosa dedicatoria "Este foi tamén o derradeiro libro meu que leu a miña mai María José Meilán e sen ela a escrita será máis solitaria. Por iso conto con vós máis que nunca para acompañala!" Unha cidade, Lugo, catro rapazas: Ada (unha xenia da computación e a informática), Xela (unha lingüísta sen parangón), Lily (unha mestra da enxeñería), Mercy (un prodixio deportivo); así as define a autora nas primeiras páxinas, pero son moito máis ca iso, unha é cega, outra leva unhas pernas protésicas... pero ademais a súa procedencia tamén é dispar (étnia xitana, árabe, chinesa...), persoas non normativas, disidentes sexuais e mundos dos que fuxir, cheos de eucaliptos e incendios, con robots e control absoluto, sen animais... 

Un tempo futuro (despois da Gran Pandemia), no que a cidade está entregada ao turismo (servir a outros), controlada pola intelixencia artificial ou por seres que a controlan e son do peor. Dise que só o centro de día e o tanatario están pensados para os que viven na cidade, o demais está dirixido aos que veñen de visita e, polo tanto, van de paso e sen preocuparse do que deixan. Unha análise que semella feita para Compostela, para todas esas tendas de recordos barateiros que fan desaparecer o tecido comercial que existía ata hai pouco tempo. Grandez monopolios dominan o mercado. O que está claro é que esas catro mozotas, e as dúas nenas que viven na natureza, poden virar o rumbo dese mundo que semella inamovible. A novela ten esa virtude de tratar turismo masificado e desaparición doutras economías, o sistema de decisión familiar na escola ("que as familias con cartos, brancas, de clase media, votaban e por suposto escollían unha e outra vez que as xitanas coma Mercy non estiveses nas súas clases", refugallo, gueto argumentando que esas medidas se tomaban para darlles máis espazo de aprendizaxe axustada), as barreiras que lle dificultan a vida ás persoas non normativas,a  relación entre as linguas e o poder, as discriminacións que só semellan percibir as persoas discriminadas...   Como sempre, a autora dá xogo para o tratamento de todas as diversidades, da ética e a política, da lingua e o humano... As ilustracións son de Julia Lago, no seu estilo propio.

Tres segundos na zona de Xabier López. Unha novela de BALONCESTO subtitúlana. E diso vai, dun rapaz que coma seu pai é afeccionado a ese deporte, que xoga e non o fai mal, pero que unha e outra vez é castigado por quedar máis de tres minutos na zona sendo pivote.... de como súa irmá tenta axudalo tocando unha bocina para avisarlle pero como isto non vale cando hai moito ruído e... ao final atopan outra solución. 

Así se presenta: "Roberto non é o primeiro da casa en xogar ao baloncesto, pero si quen máis problemas ten cos «tres segundos na zona». Conseguirá a súa adestradora que os árbitros nos llos volvan pitar? Será a súa irmá quen dea cunha solución? Logrará o ADAB CLUB facer un bo campionato a pesar de todo? Dende o frío inverno de 1891, cando James Naismith inventou o noso deporte favorito, non se viu nada igual. Ou si?"

As ilustracións son de Michel Casado

Igual poucas noces, pero moito deporte.