sábado, 11 de decembro de 2021

Libros da editorial Belagua

No Culturgal, cando presentamos a guía Donas no espello da LIXG, contactamos coa xente de Belagua. Un bo encontro, elas pasáronnos uns títulos para GALIX, entre eles están Un mundo para Maruxa e Galegas na ciencia dos que xa se falou neste blog, pero ademais A árbore dos vagalumes, Rsaura e o mar e Rosaura. Cesteira de Mondariz da qutoría de Isabel Blanco e as ilustracións de Luz Beloso.


 
Un mundo para Maruxa é unha historia medio ambiental sobre o perigo dos plásticos no mar a través da historia dunha londra que terán que levar ao Centro de recuperación.

Galegas na ciencia recolle a vida de vinte mulleres galegas que se dedicaron á cienca, dende Isabel Zendal ás irmás Jimena e Elisa de la Vega. Un libro tamén necesario. 

A árbore dos vagalumes de Xulia Mª Barros (terapeuta e música) con ilustracións de Diego Salgado. "Unha emotiva historia interxeracional, sobre o valor dos afectos, o respecto aos maiores e, sobre todo, a importancia de conservar a memoria, é dicir, a capacidade de non esquecer de onde vimos." Avó e neto, perda de memoria, amizade e lembranzas, paso da maxia dun a outro, a vida e o seu percurso...

De Isabel Blanco e Luz Beloso, temos unha case colección ao redor da figura de Rosaura que, nun libro é Cesteria de Mondariz, noutro une o seu nome ao mar para se converter en mariñeira, mariscadora, redeira, percebeira, pescantina na lonxa... traballa nas bateas ou na fábrica de conservas. E noutra entrega temos As recetas de Rosaura.

 

xoves, 9 de decembro de 2021

Un novo libro dunha escritora que non defrauda

 

Eva Mejuto acaba de publicar un novo libro. Sempre os agardamos con ilusión, porque non defrauda. Agora acaba de apafrecer Neko en oqueleo con ilustración da capa de Bea Gregores (outro valor en alza). 

Unha historia contada por unha nena que semella falar co can que leva ese nome. O seu can, dende que o atopou no lixo, dende que o fixo amigo e nunca se separ del. Por iso, Neko será testemuña do seu paso polo Xuzgado, da relación coa xuíza, dos segredos que doen (cando se gardan e cando se contan), das  duras experiencias que nunca debera ter unha nena e da luz que se vai abrir cara ao final porque cando contamos con tempo todo pode ter solución. Tan ben contada, como nesa confesión que sae a borbotóns para desafogar, o relato agárranos ata o seu remate.

Violencia de xénero e diversidade dándose a man, podería semellar demasiada carga, pero tal vez se dixira doadamente porque se buscou o lugar axeitado para facelo. Un libro para acompañar!   

mércores, 8 de decembro de 2021

Varios libros, primeiras lecturas para as bibliotecas


O asubío do avó de Ángeles Goás está ilustrado por Leandro Lamas e publicado por Galaxia. Hai músicas que levamos dentro como a voz e o asubío, os ritmos que facemos cos dedos, as mans ou pés sobre diferentes partes do noso corpo, os aplausos cos que agradecemos... O asubío é algo que sabe facer moi ben o avó deste conto, pero un día pérdeo e terá que buscalo ata que á fin vaise con el. Hai que saber irse, hai que saber despedirse, hai que deixar marchar cando chega o momento. Esa é esta historia, o adeus dun avó e o seu neto, a lembranza que deixa e que se recupera cando o rapaz é quen de asubiar el tammén, de recuperar o asubío que sempre relaciona co avó.

Unha historia triste que se alegra coa música e os afectos que a percorren. 

No bosque de Ainara Azpiazu e traducido por Ana Escourido, está publicado en La topera. Dise que é "Un himno á beleza dos nosos bosques e dos seres que os habitan. Un álbum ilustrado que nos invita a valorar o que está preto e coidalo como se merece. Vive unha aventura da man dunha moza, o seu avó e unha cámara ..." Porque o seu avó -de novo- foi cazador, pero agora -xa maior- o que fai é fotografar aos animais que pode ver no bosque. Alá van os dous, pero a nena non dá visto nada (igual é que non puxo as gafas de ver animais libres) aínda así, cando chegan á casa descobre que o avó tomou moitas imaxes nas que estaban eses animais e tamén ela, na floresta. Boa historia, bo texto e boas imaxes, quen dá máis?

Cinco minutiños máis de Marta Altés publicado por Blackie Books en versión de María Alonso Seisdedos. Todo podería resumirse nisto: "O tempo, que cousa tan curiosa. Papá fala seguido dese tema. Pero eu creo que sei máis do tempo ca el..."Comeza co pai, pola mañá, pedindo cinco minutiños máis de descanso e remata cando os raposiños lle piden a el cinco minutiños máis no conto da noite. Unha historia chea de tenrura e cambio de roles natural, sen esforzo de ningún tipo, tal como vai o río.

luns, 6 de decembro de 2021

De cómics e novidades (II)

Aldara. A lenda do cervo branco de Inés Vázquez, publicada por Demo, a editora de Manel Cráneo.

De culturagalega.gal recollemos "A autora, que debutara cunha historia curta no volume colectivo Licor Café presenta a súa primeira proposta longa, "unha fantasía costumista para todos os públicos que nos amosa o rural galego máis máxico e que máis bebe das tradicións". A lenda tradicional A doncela Cerva, que Leandro Carré Alvarellos recolleu na zona de Doncos no século XIX serve de base para esta obra de 144 páxinas a toda cor.

Unha novela gráfica da autoría dunha moza, baseada nunha lenda tradicional que retrata "Un misterio que ameaza a vida tranquila dunha aldea afastada no medio do bosque, uns personaxes envelenados polo seu pasado e unha maldición xurdida na natureza". Eses son os ingredientes, aos que hai que engadir unha realización magnífica a nivel de imaxe e a inmersión nun mundo infantil rural que nos remite a realidades vividas nesa especie de enfrontamento entre uns e outros, ese mal mirar ou quedar prendado da rapaza que anda polo medio, esas palabras que non se din porque non estamos dispostos a escoitar a verdade do outro pois pode descobrir que andamos a tapara nosa responsabilidade, os espíritus vagando pola natureza e un mito que se repite, un ser que non é ser e vai existindo grazas ao humanos. Boto de menos algo da claridade gráfica no relato; debo confesar que as elipses do cómic moitas veces continúan a precisar algo máis de información para que o lector ou lectora non perda nada do que se quere contar. Ás veces, preguntoma de onde saiu ese esforzo de achegar a banda deseñada á poesía e obrigala a contaro que non se conta, a facerse máis connotativa...

sábado, 4 de decembro de 2021

De cómics e novidades (I)

Da presentación editorial:

"Chiharu é unha moza orfa salvada da morte por unha misteriosa guerreira. Quen é esa nena que leva sempre unha tartaruga no alto da cocorota? Por que quere apreixala o máis desapiadado asasino do imperio?

Abel Alves e Jorge Campos compoñen unha trepidante historia de aventuras, unha homenaxe á cultura do Xapón. Unha lectura que te vai deixar sen alento.

A partir dos 10 anos."

Unha historia oriental, contada polos occidentais Abel Alves e Jorge Campos, un mundo propio da creación do afastado este que agor atamén podeos contar nós, e non o facemmos mal. Que queredes querreiros... aí os tedes, heroes... aí os están!

Un misterio coas aventuras continuas. Continuará...?

xoves, 2 de decembro de 2021

Darío Xohán Cabana. As viaxes do príncipe azul

As viaxes do príncipe azul de Darío Xohán Cabana, foi publicado por Galaxia na colección Sete Mares, no ano 1993. As ilustración son de Xan Balboa, ese artista que semella tocar no románico e que tan boas imaxes  nos ten achegado nas obras dos lugueses Paco Martín e Darío Xohán Cabana (Chirlo Merlo na figueira). Os títulos dos capítulos semellan acompañar marabillosamente o estilo das ilustracións: Onde se empeza polo principio contando a difícil xeración do príncipe Cerúleo, Onde transcorre a infancia e primeira mocidade do príncipe Cerúleo, Onde o príncipe Cerúleo ten unha aventura cun pavoroso dragón... ata Onde acaba felizmente esta verdadeira historia.

Comeza a historia e convén ler ese principio para recoller o ton do relato: "Había unha vez un rei e unha raíña que querían ter n fillo; pero non o daban feito, e iso que traballaban noite e día con gran entusiasmo e dedicación. Xa levaban sete anos neste empeño, e non é cansasen de traballar, pero empezaban a desesperar de que a natureza puidese obrar ela soa." Despois de tentalo nunha clínica da Confederación Alpina, por recomendación dos que o rodean e ante o medo a cambiar a dinastía, fan unha convocatoria no Boletín Oficial do Estado para un concurso de ideas, o que diga a maneira de conseguir herdeiro será recompensada. Así chega a palacio unha meiga que pedirá a liberdade para o seu único neto que esta nas prisións reais por conspiración política ("Se o teu neto fixese coma min e non se metese en política, non estaría no cárcere" dille o rei). Acceden a cumprir as condicións e nace o rapaz, a meiga que xa é madriña vaille conceder tres dons que lle axudarán no futuro (ver por debaixo das aparencias, pensar dúas veces antes de tomar decisións e poder tras-acordar). Medra o príncipe sen destacar polo seu corpo nin polos estudos ata o punto de que o pai declara: "A formación dos príncipes herdeiros non debe quedar exposta á azar da súa intelixencia, nin o prestixio dun futuro rei debe arriscarse na rendición de exames escolares coma se dunhas oposicións a garda municipal se tratase, Reclamo os dereitos da tradición, e ordeno e mando que sigas a antiga e educativa vía que as vellas lendas prescriben, que é a de correr aventuras un tempo e gañar cabaleirescamente unha esposa para sentar no trono que che pertence por sangue, e non por neuronas nin farrapos de gaita" e continúa dándolle consellos "Na medida en que nos é dado escoller, que moito non é, as aventuras contra dragóns son de gran lucimento. A defensa de pasos honrosos contra cen ou trescentos cabaleiros tamén está ben, pero non cha recomendo, tidas en conta as túas dubidosas virtudes militares. Tamén hai fermosos casos de cabalos máxicos, de bosques impenetrables con princesas dormentes, ou de bater con un  que pon tres condicións para gañar algún premio, ou cun home pequeniño que te leva a un reino subterráneo (...)".

Bótase o príncipe ó camiño e ten a súa aventura cun dragón co que conversa e queda por vencedor ante a vila cando o sucede é que ao dragón lle toca durmir trescentos anos, o encontro coa fada Lupina que por un exceso de sinceridade o mantén prisioneiro unha chea de anos ata que consegue superar as tres probas ás que o somete, ou aquela na que "gaña unha princesa e non sabe que facer con ela" así que trasacorda, marcha onde a meiga madriña e co seu neto revolucionario artella a maneira de converterse en bibliotecario cando se instala a república. Porque a el o que realmente lle gusta é ter conversas filosóficas e andar entre libros, por iso, cando atopa unha biblioteca nun mosteiro case queda alí para sempre porque el adora "escoitar cos ollos as palabras dos mortos". A historia acaba felizmente "O desherdado príncipe Cerúleo gañou a oposición con xustiza e folgura, e desde aquela viviu canda súa madriña, sempre tranquilo e feliz, e non lle faltaba algunha perdiz que outra cando era tempo de caza"

O humor acompaña a crítica ao caciquismo instalado no poder municipal, aos reis cos cartos en paraísos fiscais aos que marchar cando se declara a república, ás princesa caprichosas e faltas de educación... pero tamén recoñecemos os nomes da materia de Bretaña (a fraga de Brocelandia, Merlín, Excalibur...) que acostuman acompañar as historias deste autor.  Esta, particularmente, vai coma un río, contada nesa maneira tan propia e engadindo os ingredientes aos que el lle ten moita querenza.

martes, 30 de novembro de 2021

Darío Xohán Cabana: O avión de Cangas

O avión de Cangas foi publicado en 1992, na colección Merlín de Xerais, despois de resultar finalista do premio Merlín 1991. As ilustracións de Fran Jaraba xogan con branco e negro, as diferentes tonalidades de grises e o azul. O protagonista da historia é Belarmino, pero nunca imaxinarías que ese é o nome do tal avión de Cangas, o que ten a base na praia de Rodeira e fai a liña de Cangas a Vigo, sobrevoando a ponte de Rande para deleite dos pasaxeiros. Ás veces tamén voa polo gusto de facelo e faino de baleiro, como cando tivo o accidente na ala esquerda e tivo que agarrarse ós pés do Aire; a Lúa alumeouna mentres puido, a Curuxa foi buscar axuda e acudiron a rescatala o Ferreiro de Tirán (ou Pepiño da Cagula) que fora funambulista e John Balan, o famoso vaqueiro de Marín que pasara a mocidade no Far West americano. Despois deste accidente e por mor dun panfleto da Compañía Antiga de Motores de Pasaxe Sociedade Reconvertida o avión deixa de facer servizo de pasaxeiros a converterse en correo, grazas ao capital insuflado polos irmáns Dalton (que tamén son galegos que volven da emigración). Nunha ocasión Belarmino salva ao director xeral da COMPASORE (que tanto mal lle fixera co panfleto) de morrer afogado, ao que este responde con xenerosidade desculpándose e facéndolle publicidade polo alto. Daquela, o Presidente da República, o Capitán Xeral do Aire e o Almirante Maior de Galicia acoden á homenaxe que se lle fai ao avión de Cangas. Despois diso e con Belarmino canso, deciden vender as accións e converter o hangar de Rodeira nunha taberna, á que Balan chama "saloon".

Como é normal no autor, aparecen personaxes reais como John Balan, o chamado home orquestra porque imitaba numerosos acentos e sons distintos, andaba disfrazado de vaqueiro e falaba un falso inglés. Aparecía con bastante frecuencia nas televisións e tivo certa popularidade. Aquí, o seu personaxe empéñase en falar sempre do Oeste e os westeres, porque é como se el estivera situado sempre neses guións; resulta moi interesante a súa maneira de defender que a maior parte dos vaqueiros de América do Norte foron nativos desta terra e xustifica a súa afirmación galeguizando os nomes dos actores e situándoos en diferentes lugares deste país. Nun dos capítulos Belarmino ten que rescatalo da persecución á que está sendo sometido polos irmáns Dalton. Outros que tamén pasan polas páxinas son o escritor Manolo Rivas e o fotógrafo Xurxo Lobato facéndolle unha reportaxe