Teño 14 nos e non é unha boa nova de Jo Witek móstranos ese mundo no que ser muller e adolescente non é unha boa nova. A novela está traducida por Antía Veres Xesto e ilustrada por Jimena Estívaliz. Preséntase como "Una historia chea de esperanza sobre unha terrible realidade que sofren cada ano doce millóns de nenas no mundo: o matrimonio infantil." e tamén "Efi é unha das millóns de rapazas que anualmenteson privadas de autonomía e liberdade. Coa súa voz, libre e progresista, resoa unha potente denuncia, un chamamento para cambiar as cousas..."
Esta denuncia dos matrimonios forzados, recibiu o premio Bibelio 2021 na categoría xuvenil. Narrada en primeira persoa, a rapaza, vai contando como sae do colexio e volve á casa na aldea; mentres o fai vaise sentindo parte da comunidade, un elemento esencial que saiu a formarse e que quere mellorar o seu entorno (talvez facéndose enxeñeira), vai acordándose de todos aos que botou de menos nestes seis meses que pasaron separados, as notas son boas, leva tres libros que lle prestou a profesora que é o seu referente no mundo da cultura occidental, soña con ver as amigas para xogar e poñerse ao día. Remata o primeiro capítulo con "(...) teño o convencemento de que o mundo é meu. Aínda non sei que estou trabucada e que son eu a que lle pertence ao mundo dende o día en que nacín." Deseguida se dá conta de que todo cambiou, xa non é unha nena e non vai poder facer as cousas de sempre, rematou a liberdade, todo pode resultar perigoso, non vai poder ir á carpintería axudar ao pai porque tampouco está ben visto que unha rapaza faga iso. Un vestido, "roupa de muller, porque xa es unha moza casadeira" dille a nai cando llo entrega, algo que a aprisiona. Todo cambiou, as amigas xa non son as mesmas, unha delas xa ten amañado o seu matrimonio cun vello e afirma "As rapazas non deben pensar na súa felicidade persoal, senón que primeiro han de tratar de buscar a da familia", mentres lavan no río saben que as mulleres da aldea as vixían, elas son o elemento represor que reprimido polos homes exerce de control das máis novas. Mulleres asoballadas que se conforman co seu destino e tentan que ningunha vexa outro horizonte, mulleres que son castigadas se as súas fillas non cumpren as expectativas dos homes, mulleres para o traballo da casa e a crianza dos fillos que semellan converterse en harpías vítimas convertidas en verdugos. Ás que desobedecen á familia só as agarda a desgracia máis absoluta: rexeitadas por todos, castigadas ata case a morte, responsabilizadas a familia do comportamento da filla (especialmente as nais) han de repudiala en público e din que rematan exercendo a prostitución na cidade. Todos os cambios que ve chegan ao cumio cando atopa aos pais amañando o seu matrimonio cos pais dun home 15 anos máis vello ca ela e descoñecido, séntese traizoada e cando abre "a xanela que dá ao planeta promete que nunca deixaría que ninguén a pechase. Son unha rapaza con moitas luces e nunca podería vivir na escuridade". Unha rapaza que pensaba nas novelas de aventuras ve como a súa vida se transforma nunha obra de teatro tráxica, acaba de levantarse o pano para a representación. Son unha moza casadeira, ofrecéronme en matrimonio a un descoñecido e, mentres agardo o casoiro, a miña propia familia retenme como prisionaeira. Teño catorce anos, e non é unha boa nova. Vanme casar e non é unha boa nova. Son unha nena, e non é unha boa nova". Tradición ás veces ten moito que ver con traición, cando unha violencia xorda a arrodea, cando a alienación das mulleres constrúe unha cárcere contra as outras mulleres porque para todas elas as tradicións son inalterables, son a súa única riqueza nun mundo que xira sen elas, o único que lles deixaron foron uns cantos ritos seculares".
Ela agárrase a un poema de Emily Dickinson coma o raio de esperanza mentres o prometido lle fala, métese no cuarto da poeta como espazo de liberdade. Porque a literatura pode salvar, así o fai cando decide converter ao prometido en ogro, cando recita para si os versos, cando fuxe a un xardín interior que é só dela (e tal vez doutras mulleres que tampouco queren cumprir as expectativas sociais)
A novela, tal como se nos di, denuncia actos delitivos, que atentan contra a autonomía e a liberdade das mulleres e as envolven en entornos de violencia física e psicolóxica; non só busca sensibilizar e expor esta situación atroz a un só sector da poboación (como as nenas e adolescentes), senón envolver a todo tipo de lectorado dentro desta conversación, co fin de abrir o dialogo ante este tema que incomoda crenzas e costumes de culturas, por actos que deberon terse abandonado co avance, a evolución moral e cultural da sociedade.
Atención ao final. Ábrese a conversa!
Ningún comentario:
Publicar un comentario