Un novo libro de Ramón Caride

As músicas viaxeiras de Ramón Caride con ilustracións de Dani Padrón, publicado na colección Merlín de Xerais. Dise na presentación editorial que "En tempos remotos, as princesas vivían fechadas en torres mentres agardaban a chegada de príncipes con sangue azul. As pandeireteiras, pola contra, tiñan que buscar a vida polos camiños... Con todo, nin moitas das mulleres se resignaban ao seu destino nin todas as princesas se conformaban con non poder ver o mundo cos seus propios ollos. Aínda que daquela había homes ruíns nas encrucilladas e nas tabernas, ou en pazos; tamén había mozas que loitaban para poderen ser elas en liberdade. Esta é unha historia que fala de princesas rebeldes e de músicas ventureiras, que nos lembra que non todos os contos son exactamente como nolos contaban." Si, a historia sitúase nun mundo afastado no que os convencionalismos mandan, as princesas e os príncipes han casar con quen decidan seus pais pero hai algúns rebeldes que fuxen para non facelo, incluso un deles vaise vestir de muller e andar entre elas. Buscan a liberdade das músicas ambulantes, das que van de lugar en lugar cantando para sobrevivir e facer máis agradable a vida dos demais. O mellor de todo é cando se atopa o príncipe que racha roles e estereotipos (un príncipe trans) coa princesa coa que estaba prometido, ambos fuxidos dos palacios, pero nin se lles pasa pola cabeza volver e obedecer aos pais, así de aditiva é a liberdade.  Contado ao modo dos vellos contos, dándolle a volta e introducindo novos valores. A historia de cada unha delas (María Farrapeira, Frida do Norte, o príncipe e a princesa que fuxiron escapando do/a outro/a) remítenos, de novo, ás promesas que deben cumprirse para non recibir castigo, contar os segredos para non perder o amor aínda que iso che leve á peor das pobrezas, os contos dos avós, as probas ás que son sometidos os irmáns para saber quen gana o "tesouro" ou aos malos tratos e a violencia de xénero xogando as cartas do destino e do demo. Unha versión de Baba Azul na que as mulleres se salvan a si mesmas, sen preocuparse de facelo con aqueles que queren que as mulleres os obedezan. 

Unha e outra vez, as mozas demostran o seu valor e intelixencia, porque grazas a iso poden vivir libremente, naqueles tempos nos que poucas o conseguían e... agora mesmo.

Sobre un diplodoco

Icía e o diplococo caguiñas de Antonio Yáñez vainos falar das dificultades dun animal temeroso, sobre todo cando carga a cantidade de quilos deste e un tamaño descomunal.

Que pode pasar cando acolles un dinosaurio? Porque está calro que non o podes adoptar, pero acollelo ata os seis meses en que se debe facer autónomo... é outro cantar. Moi difícil de levar a convicencia, pero moi divertida tamén. Menos mal que está o grupo de amigas (as Demo) que colaboran; menos mal que os pais son comprensivos e que os veciños tampouco teñen mal. 

As ilustracións de Teresa Novoa acompañan moi ben a historia ata o puto de continuarse a si mesmas cando se ve esa necesidade para poder recoller no encadre todo o que non debemos perder.

Un novo libro de Oli

Estamos acostumadas a atopar a Oli nos álbumes de Kalandraka, especialmente nos dos ratiños, pero esta vez chega da man de oqueleo para contarnos un relato de elefantes.

O elefante que perdeu a memoria é unha historia narrada polo neto dese elefante que perdeu a memoria. El vai contando como era a casa dos avós, o que facía o avó cada día (limpar os camiños, ), quen son os seus amigos (por exemplo o hipopótamo) e con quen non se leva ben (xirafas, rinoceronte...) e todo o que pode ser (elefante - chafariz, elefante - aeroporto, elefante - trampolín, elefante - elevador...).  O avó é un elefante servicial que gusta de facer ben, de axudar aos demais a ser un pouco máis felices, ata o punto de que pode crear arcos da vella para que a rapazada os vexa. Por iso se cabrea coas xirafas porque comen todas as follas e ramas tenras sen pensar nos demais, ou porque non axudan aos paxariños que caen do niño. Un bo día o elefantes despístase, confúndese, non sabe que fai ou onde está, esquece ata volver á casa cando cae a noite, non recoñece á familia... perdeu a memoria! O que máis lle interesa é a música así que goza cantando e ensinándolle cancións aos netos que as aprenden deseguida. Un día colleu a senda dos elefantes e non volveron saber del. Tempo despois atoparon un caderno onde apuntara as cousas que lle importaban para lembralas cando xa non puidera, e nel estaban as fotos, unha pequena biografía; todo aquilo que temía esquecer para sempre. 

Moi ben contado, como  de corrido. Moi ben descrita esa realidade das enfermidades da memoria. A nós quédanos a pena de saber se alguén se fixo cargo dos traballos do avó elefante, desas cousiñas que el facía mellor ca ninguén e que tanta alegría espertaban ao redor.  

As ilustracións son de Chus Rojo, moi expresivas, con cores planas, nalgún caso semellantes a planas de cómic. Axeitadas para as idades recomendadas, a partir de seis anos.

Libros que falan do que repetimos e da morte

O NONicornio  de Mark Uwe Kling e Astrid Henn pubblicado por Picarona. Esta ser nace dun ovo (algo raro, non?) e a toda proposta contesta cun NON, atopa ao mapache que sempre di QUE e pasa a ser mapaQUE, o canE que se chama así porque sempre di E... van xuntos para Ningunlugar (aquí cambio o sentido da lectura pasado á vertical). Atopan unha princesa nunha torre, quere que a rescaten, ela é a pinceSIña porque sempre di SI. Farano, porque é difícil negarse aos desexos de alguén que sempre afirma. E alá se van, a princeSIña quere montar ao NOnicornio pero el só llo permitirá despois de que elao leve ao carrelo, e así... ata que nos propoñen continuar a historia cunha serie de personaxes que nos apuntan. Un libro para completar coa lectura e seguir escribindo.

Chora, corazón, pero endexamais raches de Glenn Pingtuad e Charlotte Pard e publicado por Galaxia. Un libro sobre a morte, porque ela chega á cabana na que viven os catro netos e a avoa que está enferma. Os cativos entreteñen a morte dándolle café pero cando lle piden que non leve a avoa ela cóntalles a historia de dous irmáns (Desconsolo e Pesar) que viven no alto da montaña e sempre levan a cabeza baixa non poden ver ás dúas irmás (Alegría e Ledicia), cando se atopan namóranse e viven xuntos ata que chega a morte e se van xuntos, a morte di que da mesma maneira a Vida non pode vivir sen a morte, asi que morre a avoa e a morte di a frase que lle dá título ao libro.

Un libro disco, un texto cunhas imaxes e a múscia que acompaña. Lingua guapa.

Lingua guapa. Cantos que contan... é un libro cd, un libro de poesías de Fina Casalderrey ao que acompañan as ilustracións de Lucía Cobo e as composicións musicais de Néstor Blanco. 

Moitas mans, moitas voces, unidas para celebrar a lingua guapa, alumnado dos centros de ensino (CEIP Álvarez Limeses, a EEI Fina Casalderrey, o CEP Marcos da Portela e o CEIP A Xunqueira, o IES Luís Seoane e o Valle Inclán), ou dos coros, a Xove Orquestra Filharmónica Cidade de Pontevedra; coreografías e gravacións.

Os poemas cancións son introducidos por unha serie de citas (maiormente estrofas ou versos de poetas galegos) que abren boca ao redor do tema que se vai tratar no poema, así ata catorce veces. Unhas ilustracións moi coidadas, nas que se busca a imaxe máis acaídas sen aforrar esforzos, rodeando de debuxos os versos e de cores a cancións.

Unha obra coral.

Un libro que continúa unha historia anterior e... igual ten que seguir

 

Todos fomos, un libro que continúa unha historia anterior, Todos somos, e... igual ten que seguir noutra seguinte.

Marcos Calveiro situounos ante a desaparición dunha adolescente, a repercusión no barrio, o corpo de policía (especialmente a inspectora a cargo do caso) e unha xornalista disposta a facer o que sexa por chegar o maís arriba posible. Seis anos máis tarde todo segue igual, é dicir, cumpríonse as profecías, a xornalista está no máis alto, a inspectora carga culpas por non dar atopado á rapaza, a comisaría cun "bocazas" que lle pasa as noticias a esta xornalista do morbo en tempo real, as persoas que rodeaban a rapaza levadas a estremos (o pai chega a deputado dun partido de dereitas no que lle permiten todo tipo de barbaridades para desprestixio da democracia), un amigo que cortou a súa vida naquel momento, a nai situada nunha ola de depresión...

A aparición da moza abre todas as espitas para que podamos ver o retrato robot daquela situación, pero a historia non se pecha, déixanos agardando a entender, a saber que pasou realmente, de aí que pensemos nunha terceira entrega aínda que non debería tardar. 

A sabiduría de Calveiro: "A Lina o hospital parecéralle unha gran residencia dse anciáns; realmente todo o país o era: cada vez que volvera dende Madrid nestes últimos anos sentira que, devagar, todoseles, coma grandes mamuts, camiñaban inexarablemente cara á extición. Resultaba estarrecedor e ninguén parecía mover un só dedo para evitalo. Unha desfeita." (...) Era ela e á vez non era. Aquela nena que coñecera estaba dentro do corpo daquela mmuller, pero case non era quen de recoñecela" "A expectación era máxima, incluso abriría o programa coa presenza do alcalde da cidade, un político populista que ela detestaba, pero que se convertera en todo un persoeiro polas sáys declaracións surrealistas, bailes desacompasados e decoracións de Nadal."

A novela negra dando a imaxe conxelada da sociedade, mostrando o horror dunha situación que semella non ter remedio, uns poucos (ou unha a secas) tentando soster a credibilidade das institucións democrátivas... como a vida mesma.

Marcos Calveiro, analizando a sociedade.

Dúas novelas: o premio Raíña Lupa e unha novela de instituto

O premio Raíña Lupa 2020 recaeu no libro de X. Antonio Neira Cruz, O enigma de Santiago que agora publica Galaxia na colección Costa Oeste. Unha novela situada en Compostela, na actualidade, pero que viaxa ata os tempos dos arzobispo Fonseca a través dun túnel que se move debaixo do plano da cidade.  Unha nai desaparecida, un pai que non deixa de buscala, un adolescente que vive no casco antigo e unha moza que lle dá a volta a todo cando entra nesa casa familiar para recoller un sobre que deixa para ela o pai.

Tres amigos e unha cadela viaxando no tempo, pasando polos lugares da Inquisición e polos actuais, as decisións que hai que tomar para volver ou quedar noutro tempo e... unha solución ao enigma dos desaparecidos, daqueles dos que nunca máis se sabe.

O conserxe de Xosé Luís Vázquez Somoza, publicada por Xerais na colección Fóra de Xogo é unha novela de instituto. O conserxe e a directora, o alumnado e dentro del aqueles indeseables que ninguén quixera coñecer aínda sabendo que son produto dunhas circunstancias (as dúas rapazas que insultan e ameazan a través do móbil á compañeira, o rapaz que agrede ao compañeiro e o somete a bulling), a delincuencia aparecendo xa neses lugares que deberían estar libres de maltrato... Un suicidio, ou asasinato? Un conserxe que decide indagar que pasou cando xa a policía pechou o caso e descubre algo tremendo pero... o que el decide é absolutamente inesperado. Porque tamén aparecen os dilemas morais e porque estou segura que aqueles que lean a novela e decidan comentala discutirán moito ese final. E, no medio os amores que aparecen cando menos se agarda e fan dicir aquilo de que fron a "non hai quen te queira" a ver se "hai quen te deixe de querer".