Vila Paspán de Cota&Tomé e a BD: A mansión misteriosa

Hai libros especiais, un deles é Vila Paspán de Rodrigo Cota & Fernando Tomé que presentan como cómic aínda que eu o vexo a medio camiño entre este e o libro ilustrado. Ambos creadores coñecéronse na escola de banda deseñada O Garaxe Hermético, un como profesor e o outro como alumno. Cóntannos que o ilustrador ten unha discapacidade visual dun 53%, e que interactuaron moito facéndose moitas suxestións un ao outro e presentan así a obra: " "Vilapaspán é unha aldea, moi inclusiva, onde habitan unha serie de personaxes moi particulares (...) Aquí contamos a historia de dous deles. Un é o Señor Ingrávido, un tipo que flota como se fose un globo de helio e que vai trasladando unha meniña cunha corda ata que nunha desas se lle solta. E outra é Martiña Martelo, que é unha muller que arranxa as cousas rompéndoas". Os habitantes de Vilapaspán teñen a súa orixe nun catálogo de personaxes creado polo ilustrador , arredor dos que despois Cota construíu historias.  Tras contar a historia dos dous primeiros veciños da vila, aspiran que o proxecto teña continuidade, pois xa teñen o seguinte protagonista un gnomo que é astrónomo e recibe o nome de Astrognomo.

Moito de absurdo. Unhas ilustracións moi orixinais, cun estilo moi propio, para unha historia verdadeiramente atrevida cos seus toques fantásticos e humorísticos. Un bo libro. Agardamos que teás continuidade como piden os autores. 

As aventuras de M&M. A mansión misteriosa de Marcos B publicada por Demo editorial. 

Así se presenta na páxina de Tebeosfera: "Unha aventura para público infantil e xuvenil chea de diversión e misterio no máis puro estilo da BD francófona. Sen dúbida un novo descubrimento para a BD galega." Unha parella vai pasar unhas pequenas vacacións á aldea. El ten unha casa pero ao chegar descobren que está en estado ruinoso. Ademais chove... Nin siquera poderán visitar os lugares de interese da zona, ou si? todo é cuestión de probar: a praia, o faro, a casa misteriosa... Un encontro fortuíto cunha moza que confunden cunha serea (porque anda a tentar salvar un delfín) levaraos a esa casa chea de misterios segundo lles contan. Alí pasarán unha noite en vela. Quedan de verse ao día seguinte pero ao non conseguir contactar coa herdeira da casa deciden ir investigar e atoparán cousas, si, non as que esperaban pero outras si... Diso trata o cómic, de medos e desconfianzas de misterios e enigmas, de herdos e tíos que desaparecen sen deixar rastro. 

Novidades de Kalandraka

 

Quero andar sen rodiñas de Tobias Giacomazzi traducido por Xosé Ballesteros e publicado por Kalandraka.

Da presentación editorial: "Un divertido álbum sobre o crecemento e a resiliencia. Rino xa non é un cágado e aprendeu a andar en bicicleta. Con todo, non está contento. Quere ir sen rodiñas e manter o equilibrio como o señor Renato, que leva o xornal debaixo do brazo, como a señora Adela, que carga coa compra sen caer, ou como Laureano, o carteiro, que reparte o correo por toda a cidade… Unha historia sobre a importancia da vontade e da resiliencia como elementos fundamentais no proceso de aprendizaxe e de crecemento, aínda que tamén sobre a relevancia da axuda colectiva e da solidariedade. Esta obra, traducida por Xosé Ballesteros, foi finalista do XVII Premio Internacional Compostela para Álbums Ilustrados." "Unha proposta orixinal e chea de humor sobre a importancia da vontade e da resiliencia como elementos fundamentais no proceso de aprendizaxe e de crecemento." 

Un mundo de animais, unha cidade moi ben organizada arquitectonicamente, unhas imaxes moi limpas, un pequeno que quere andar na bici sen rodiñas igual que... o señor paxaro que incluso leva o xornal debaixo do brazo (e sen dicilo tamén carga unha gaiola, a propia?), unha señora que leva a compra (e, sen dicilo arrastra un carro de bebé), o avó que ten unha bici cunha roda enorme, o carteiro que reparte o correo dende a bici, o ciclista que vai a toda velocidade ou o pallaso que nunha roda vai sobre unha corda no circo (sen contar con que un rato lle roe a corda). Despois de tanto insistir quítanlle as rodiñas ... un accidente que o fai chorar. Na seguinte páxina aparecerá rindo, cal é o segredo? Teredes que ler o libro para coñecer a solución. Seguro que vos encanta!  

Un álbum enriquecido pola cantidade de datos que nos achegan as ilustracións moito máis alá dos textos.

Un libro que nos leva a outro: Veña avoa! de Gilles Baum publicado por Cumio, daquel día no que a avoa decide quitarlle as rodiñas á bici da neta.

Novidades de Xerais

Carrilanas bestiais de Esteban Souto está publicado por Xerais.

Da presentación editorial: "Unha carreira de carrilanas enfronta a dous grupos de mozos e mozas. Quen gañará?" Na sino`se: "Vacacións de verán na aldea e unha carreira de carrilanas. Ten boa pinta. Pero cando hai dous grupos de mozos e mozas enfrontados, e aparecen sospeitas de sabotaxe, das risas pasamos aos berros. E dos berros ás risas. Quen gañará a carreira?"

Detrás desa historia hai outra que é do máis interesante.

Un cómic para lectorado autónomo!

Maios e desmaios de Ramón D. Veiga e Iván R. un libro moi ilustrado de Xerais. 

Da presentación editorial: "Un libro sobre a festa dos Maios apto para persoas alérxicas ao pole".Da sinopse: "Na vila onde todas as nenas e nenos teñen nome de flor pasan o ano enteiro esperando a primavera, e danlle a benvida celebrando a festa dos Maios. Grazas a un programa de televisión, coñecen a Toxina, unha nena alérxica ao pole que vive nunha fraga onde festexa os Maios dun xeito un tanto particular. Quen gañará este ano o premio ao maio máis orixinal?"

No estilo propio de Iván R., cores e máis cores para traernos a festa dos maios e un problema que non aparece tanto nos libros para rapazada: as alerxias. Que mellor lugar para tratalas que unha festa de maio chea de flores e pole? Pois diso vai, dunha nena que ha de vivir na fraga de Toxina e celebra a festa dos desmaios. A fraga de Toxina non ten cores, aí todo sucede en negro e azul (como se foxse noite), din que Toxina é un pouco bruxa porque fai apócemas que bota na terra para que non abrollen as plantas nin florezan, ten que controlar a natureza para non atopar pole ao que é alérxica. Os desmaios son coma os maios pero con flores murchas e follas secas que non lle fan mal á nena. Unha nena da vila consegue saber desta historia por un programa de televisión e ponse en contacto con Toxina, fanse amigos por correo electrónico. Mentres isto sucede, unha abella que andaba polas flores dos toxos (a única á que se acostumou Toxina e non lle fai dano) picoulle e así acabou coa súa alerxia. Por iso vai poder viaxar para celebrar con eles aos maios, levou un desmaio que resultou gañador e eles decidiron facerlle un rabiño para que o coloque encima do N do seu nome, así en vez de Toxina será Toxiña.

Cantan a cantiga, feita para a ocasión, e despídense.

Ao final, rematada a historia aparecen os títulos de Veiga relacionados coas festas tradicionais galegas: É tempo de entroido!, Non pare a festa, Meigas fóra, Violeta quere ser vampiro e Maios e desmaios.   

A incursión de Diego Ameixeiras na LIX e unha historia mítica

A incursión de Diego Ameixeiras na LIX dá como resultado Xulia Belavista, detective animalista que ilustra Jorge Campos e publica Tambre na colección Ala Delta.

Da presentación editorial: "Espertaches pola mañá e o teu gato non está durmindo no seu recuncho preferido ou afiando as unllas no sofá? A túa tartaruga marchou de excursión sen deixarche unha nota na neveira? Botas en falta as sesións de natación sincronizada do teu peixe? Non te preocupes. Os teus problemas teñen solución. Chama a Xulia Belavista, detective animalista!"

E así se presenta a protagonista ao comezo da historia que el mesma nos vai contar, en primeira persoa: "Coido que aínda non nos presentaron. Son Xulia Belavista. Gústanme os animais. Gústame axudar. Gústanme os enigmas e as emocións fortes. Dedícome a investigar. A seguir pistas, a observar, a preguntar. Cando se me presenta un misterio, quero sabelo todo. Son unha falangueira profesional." Ela é muller e ten un gato.

A Xulia aparécenlle un mundo de casos, case sempre relacionado con mulleres e as súas mascotas: unha cadela, un peixe, unha tartaruga, unha burra, un coello, unha ovella, unha pita, un hámster ou unha vaca. A súa capacidade de observación fai que sexa quen de entender aos animais, así descobre que o seu gato non quere ir á praia e terán que cambiar o lugar onde pasar as vacacións, porque ter unha mascota é unha responsabilidade.  Ao tempo que nos divirte, a lectura vainos introducindo nun mundo no que os animais son como da familia, amplía os horizontes ao colocarnos fronte a un par de homes sen fogar ou fai que reflexionemos ao redor dos nosos prexuízos. 

O pequeno libro da intrépida Éire de Juáncho está publicado por Galaxia.  

Da presentación editorial: "Cando un ousado libro quere transcender, busca o xeito de narrar unha historia épica. Poucos hai tan impetuosos coma este. Nas súas páxinas é el o protagonista. O libro dentro do libro. E, xunto a el, unha nena valorosa. Unha aventura onde a natureza, o misterio e as emocións se abren camiño a cabalo da afouteza da pequena Éire. O amor desta nena pola súa xente vaina levar tan lonxe que lle será difícil atopar o camiño de volta."

O autor Juan de la Cruz Castaño Vicente, juáncho (O Porriño, 1977) ten publicadas dúas obras, Na procura do medo esquecido (Editorial Galaxia, 2021) e Lola busca su color (2022).Licenciado en Publicidade e Relacións Públicas (Universidade de Vigo, 2004), a banda deseñada levouno a dirixir o fanzine Comikaze (1996-2005). En 2008 constrúe o seu estudio de comunicación gráfica juáncho DEBUXA & DESEÑA.Na actualidade é director de Acienciacerta, unha mostra de ciencias na rúa, que coorganiza co Concello do Porriño, onde ciencia, banda deseñada e cultura van da man.

Nin o libro é convencional nin tampouco o autor, escritor, ilustrador e deseñador. Xoga cunha tipografía de país celta, con ilustracións dixitais a modo de colaxes e a historia da nena dunha tribo. Vive nun castro, tolea por ser coma os demais ou mellor e cando toca facerse a valente... aí vai ela con decisión, decide enfrontar a adversidade no bosque e así descobre o que hai detrás da supersticións e pode salvar ao seu pobo.

Un par de álbums: Son calado e Papóns

Son calado (Unha historia do ser introvertido que todas as persoas levamos dentro) de Andie Powers ilustrado por Betsy Petersen, traducido por María Fe González e publicado por Hércules ediciones.

Da presentación editorial: "Son calado. Emilio non é tímido. É calado. Emilio pode semellar apoucado e tímido por fóra, pero no seu interior a imaxinación reborda. Mentres que as persoas maiores, e mesmo as outras nenas e nenos, ven a Emilio como alguén tímido que non ergue a man na clase, nós sabemos que Emilio é, en realidade, un aventureiro en alta mar, un explorador intrépido e un amigo dos animais salvaxes. Este relato defende e celebra a beleza de saber quen somos verdadeiramente". 

Comeza presentándose el mesmo despois dunhas gardas con nubes, porque igual nos quere dicir que está moito nas nubes; apoiado na súa imaxinación el é quen quere ser en cada momento, tamén é quen de observar aquilo que aos demais nos pode pasar desapercibido (as gretas no chan, os sons que nos envolven...), pinta o universo e un amigo co que viaxar, fala baixiño en murmurios como se o fixese consigo mesmo, escoita o océano na buguina... E cando lle dan as boas noites el coa lanterna e os libros explora outros mundos e cando se cansa apágaa e di "boas noites", de verdade. 

En álbum con moito branco porque o silencio igual se representa así, o branco da neve que todo o amaina.

Papóns de Sandra Lodi. Premio Alberte Quiñoi de álbum ilustrado publicado por Galaxia. 

Da presentación editorial: "A Inés encántalle pasar tempo coa avoa e cultivar a horta con agarimo. Un día descobren que alguén fixo desaparecer a colleita en que traballaron todo o ano. Quen sería o papón?"

Gardas con froitas e verduras, ilustracións acordes coa cuberta para contar esa historia de relacións neta avoa na que a primeira terá que investigar quen son os papóns que lles comeron a colleita; eles contaranlles que os bosques xa non teñen froitos e as cidades aumentan deixándoos sen alimento, máis ben demóstranllo levándoa polo aire e a terra a observar estes cambios. Cando vai falar coa avoa atópaa cun espantallo e varios instrumentos para a destrución de pragas, terán que falar. Teñen que chegar a un acordo para que uns e outras consigan o que queren, así o fan e de vez en cando aínda se xuntan para unha merendiña, daquela a avoa sempre lle di: "Comede amodo" Non me sexades papóns!"

Os libros das Letras

Sei cantar e sei bailar de Eva Mejuto está ilustrado por Lucía Cobo e publicado por Xerais en formato grande de tapas duras.

Da presentación editorial: "Un fermoso álbum ilustrado para homenaxear a todas as mulleres anónimas que teceron, amaron e transmitiron a nosa música, poesía, lingua e cultura ao longo dos séculos." "Enfiando un ronsel de cantigas, muiñeiras, maneos e xotas, Sei cantar e sei bailar segue a pegada das viaxes de Dorothé Shubarth por Galicia. Neste álbum ilustrado acompañaremos a musicóloga suíza do Courel á Costa da Morte, recollendo as voces das mulleres que mantiveron viva a faísca da lingua no seu cantar. Tocaremos coa pandeireteiras de Mens, cantaremos con Adolfina e Rosa Casás e bailaremos con Eva Castiñeiras para homenaxear a todas as mulleres anónimas que teceron, amaron e transmitiron a nosa música, poesía e cultura ao longo dos séculos. Elas todas son as homenaxeadas no Día das Letras Galegas 2025. O álbum, con texto de Eva Mejuto e ilustracións de Lucía Cobo, conta cun apéndice informativo e cunha web para achegarlle á rapazada, e traballar na aula, un petisco do amplo universo da poesía e da música tradicional galega: a de onte e a de hoxe."

Nas capas a noite, as mulleres que cantan e bailan a modo de constelacións. Nas ilustracións as panderetas seellabn flores que nacen como remate de plantas porque a natureza está sempre presente, tal vez polo rural, porque elas sempre andaban polas aldeas e porque nelas se gardaron as cantigas e os ritmos. Dorothé é a protagopnista dunha historia coral. Busca un tesouro e vaino ir atopando nas casas destas mulleres que gardaron a tradición entre a terra quecultivaban e as estrelas que como música iluminaban as noites. Polo medio as coplas e a suíza percorrendo os camiños da patria prestada, homes e mulleres bailando.

O libro complétase con varios apartados que levan o nome de "Daquelas  que cantan (e tocan e bailan), "Daquelas que recollen os cantos" e "Daquelas que seguen a cantar" para rematar cun código QR para acceder á lista de reprodución preparada para o caso. 

Canta, miña compañeira. O legado das cantareiras de María Lado está publicado na colección Merlín de Xerais.

Da presentación editorial: "Unha viaxe desde o tempo e o lugar das pandeireteiras homenaxeadas no Día das Letras Galegas 2025 ata hoxe. (...) Adolfina, Rosa, Eva, Prudencia, Asunción e Manuela son os nomes propios de seis das miles de cantareiras ou pandeireteiras que ao longo do tempo crearon e conservaron unha rica poesía popular oral, que foi transmitida de xeración en xeración. Grazas a mulleres coma elas, chegaron a nós coplas, ritmos, bailes, contos, xogos, remedios e costumes. Sen ese prezado saber, a música galega que escoitas hoxe en día e a literatura que les non serían as mesmas. Por iso, esas mulleres son as homenaxeadas no Días das Letras Galegas de 2025. Este libro é unha viaxe ao seu tempo e ao seu lugar, durante a que descubrirás cousas sorprendentes e coñecerás xente á que, como a ti, a move a curiosidade."

A través dun código QR podemos acceder a un vídeo onde a autora nos introduce nesta temática. A palabra áxil de María Lado vainos levando coma un río mentres nos fala das cantareiras e de todo o que xira ao redor. En vermello aparece documentación que complementa a informacióna respecto das Letras Galegas, de Rosalía de Castro, da infancia desas mulleres ás que se lle dedican as Letras do 2025, das cantigas e dos lugares onde se cantaban, dos contos que acompañaban as noites, dos instrumentos dos que se acompañaban, dos traballos do agro e das ferramentas que utilizaban pero tamén servían para facer música, das historia de Dorothé e da súa recolleita, do cego dos Vilares, dos instrumentais que se utilizaban para gravar os cantos, das regueifas, das recolleitas e de quen as facía, do loro Ravachol, de como chega á actualidade esta música... Todo iso adobiado con fotografías que nos sitúan nas coordenadas espazo temporais e de cantigas que nos meten en tema.

Un libro de moito interese para saber máis acerca desta celebración tan diferente, na que entran varias mulleres a ese altar no que se conmemoran as Letras.  

Ambos recoñecen o valor das persoas que recompilaron e entregaron o seu quefacer nas institucións públicaS como o APOI (Arquivo do Patrimonio Oral da Identidade no seo do Museo do Pobo Galego.

Ciencia ficción

 

Nave de Olaia Sendón forma parte da colección Fóra de Xogo de Xerais. Resultou finalista do premio Jules Verne de Literatura Xuvenil. Despois de libros tan diferentes como A crebeira Marabillas (infantil) e A fotógrafa Perpetua (ficción documental) aparece esta novela de cicncia ficción para lectorado mozo. 

Así se presenta na sinopse: "Néboa fixo dezaseis anos hai pouco e abúrrese mortalmente na clase do profesor Nogueira. Tampouco pode deixar de pensar en que lle acontecería a Noite, a súa amiga que acaba de morrer. Polo resto, a vida de Néboa é moi normal, ou todo o normal que pode ser a vida de alguén que naceu nunha nave espacial e forma parte dos últimos cen mil superviventes da raza humana.

Unha gran nave, unha orde estrita, unha ensinanza para preparar o futuro, uns colonos que terán que baixar a ocupar un planeta... Quen son os máis preparados para facelo? Que deben dominar para poder facerlle fronte a unha nova realidade? Que pasou cos enviados anteriormente? De todo isto se trata, entre máis misterio que claridade, pero tamén de amizade e amor de todo tipo, dos dirixentes que se converten en titores anodinos de novas xeracións e da escolla daqueles nos que deixan as esperanzas. 

Un futuro incerto que deriva dun presente que todos/as coñecemos e do que descoñecemos se vai poder sobrevivir. A filosofía, as castas familiares, as bibliotecas e arquivos... teñen un papel nesta historia. O mellor é esa imaxe dunha inmensa nave na que se garda a humanidade á espera de atopar o planeta no que instalarse, un planeta do que non se sabe o nome (ou si?), un planeta no que repetir a historia (ou partir de algo aprendido?). Así é a humanidade, capaz de aprender ou desaprender, capaz dos máis altos ideais e dos máis baixos instintos.