Os contos da Moura. As ensinanzas da deusa

 

De Rafael Quintiá era tamén A moura que creou o mundo. O mito galego da creación con ilustracións de Miguel Peralta de Cestola na cachola. Agora presenta O desencantamento. Unha historia de valor e decisión, publicado por Miudiño.

Conta que "Brais é un rapaz coma calquera outro rapaz dunha aldea galega. As fins de semana adoita ir co gando a un lugar chamado “Outeiro das Mouras”. Era un lugar estraño, con penedos cheos de debuxos gravados…Quen serían esas mouras que lle daban nome ao lugar?

A poética narrativa de Rafael Quintía xunto as fermosas ilustracións de Miguel Peralta, fan deste un libro único, unha marabilla para os sentidos de nenos, nenas, vellos e vellas que queiran gozar da reconexión coa tradición oral e a mitoloxía galega.

Dende a fermosura narrativa da tradición oral, a colección “Os contos da Moura” busca xerar un novo espazo para a posta en valor da nosa mitoloxía, dos contos e lendas repartidos por todo o territorio galego.

“O desencantamento” é ademais unha co-edición realizada entre Ab Origine SLL e Miudiño S.Coop Galega, colaborando exclusivamente con empresas da economía social de Galicia, mostrando que a través da cooperación podemos conseguir resultados orixinais e de alto valor engadido. Desta volta, acompañados por Cestola na Cachola, Catro Ventos e Gráficas Anduriña"

Unha lenda e unha ilustración que funciona moi ben agás á hora de colocar zocas en vez de zocos á criatura. Unha ensinanza ou varias: que todo o mundo merece unha segunda oportunidade, ás veces para conseguir o que máis desexas tes que vencer primeiro os teus temores, que na vida non hai que ter medo a enfrontarse ao descoñecido e que cando desexas algo debes ir por iso sen medo e confiando no que es e no que podes facer...

De Pepablo Patinho e Dani Padrón

De Pepablo Patinho e Dani Padrón é o libro Receitas para cociñar o ar, publicado por Embora.

Así se presenta: "A miña avoa tamén era unha meiga. Ela lía moitísimo máis ca min. Tiña libros por toda a casa; andeis, caixóns, arquetas...; habíaos baixo da cama e incluso na cociña! Alí tiña libros nun
alzadeiro cheos de feixes de herbas que recendían a marabilla. E foi alí onde, precisamente, lin o primeiro libro que me transformou: Receitas para cociñar o ar." Un feixe de relatos que teñen como decorado de fondo a natureza, unha mirada distinta na que as meigas nos acompañan da forma máis natural, onde a referencia aos libros de fadas producen risa pero non así aos de aventuras como A illa do tesouro ou Moby Dick, onde a aprendizaxe nos sae ao encontro porque non é o mesmo a necesidade de auga e a sede; porque os camiños están vivos, teñen séculos, son compartidos con outros seres -e outros tempos- e deben nacer naturalmente; porque cando encontras ecoloxistas descobres que somos parte da vida que nos rodea e sabemos que esa vida é tamén a nosa, porque o mellor alimento é o ar; tamén descubrimos a diferenza entre unha mestra e unha boa mestra, o valor das historias que nos contamos, a razón polas que as fragas non teñen portas e as árbores teñen pastores...

Coñeciamos este autor a través do teatro:  ...3, 2, 1..., Nana para un soldado, a poesía de Lúa ou O saltón astronauta.

Esmendrelle, unha colección de libros seleccionados por El Hematocrítico

Seleccionados e traducidos por El Hematocrítico. O que resulta algo especial se contamos con que os seus propios libros son normalmente traducidos ao galego por outros, pero alegrámonos infinitamente que agora o faga el cos desta colección. 

Vai polo pan de Jean - Baptiste Drovot publicado por Edicións do Cumio.

"Neste primeiro libro o noso protagonista Manuel recibe o encargo de ir polo pan á súa vila. A Manuel encántalle o pan, pero tamén pasear e claro, despístase un pouco de máis polo camiño e, cando chega, evidentemente a tenda está pechada. O que comeza como un simple recado convértese nunha aventura épica e trepidante cando Manuel tenta conseguir o pan dun xeito menos habitual (...) Un libro axeitado para explicar aos nenos que non todo sae sempre segundo o previsto! As delicadas ilustracións de cada páxina están rodeadas por unha fina liña negra co texto debaixo, o que reforza a sensación de estar nunha historia de aventuras".

O que tal lle pasa a Manuel cando vai polo pan... e cando volve, despois de mil aventuras nas que corre moito, pero que moitos riscos, a nai pregúntalle: - E o pan?  Como son as nais e a vida cotiá!!!

Álbum ilustrado de diferentes marcas: OQO, Flamboyant, Excellence

 

Mirando aos monstros de Max aos ollos, aparece Isto non é unha selva de Susanna Isern e Rocío Bonilla na editorial Flaboyant. A nena dia a todo que non: a limpar, a recoller, a ordenar ata que a nai lle di "Isto está a piques de converterse nunha selva". Daquela comezan a aparecer os animais e a facer máis desorden (o seu) e ela vai estando cada vez mçais incómoda. Cando quere saír da casa atopa a selva, quere negalo pero ata a ela lle sae unha cola, así que asustada comeza a poñer orde en todo o que antes non fixera e cando organiza a casa esta comeza a ser a súa. Por iso, cando ao día seguinte súa nai a esperta todo volve estar no seu sitio... acabouse o pesadelo, agora é ela quen quere recoller proque "Isto non é unha selva."

Corazón de oso de Armando Quintero e Laura van Husen publicado por OQO. A historia dun oso e unha osa pequeniños, encóntranse, míranse pero non se atreven a falarse. A osa vai deixando follas con formas de corazón e o oso vainas seguindo. Así, vanse facendo grandes xuntos. Con frases ben medidas e unhas ilustracións fermosas, unha historia cargada de silencios e símbolos. Unha historia de amor. 

Con ás de bolboreta de Irene Gómez Marin e Laia Carrera Crespo publicado por Excellence Editorial. Neste álbum asistimos á espera dunha eiruga que se apura porque non se dá convertido en bolboreta, ve como todos os demais o fan e ela vai quedando atrás. Ten tantas ganas de metamorfosearse que vai á árbore da transformación e agarda... A avoa dille que non hai présa, que cada unha ten o seu ritmo, é máis... que só o fará cando sexa feliz vendo como voan as demais... e así sucede, despois de axudarlle a unha amiga. Porque si, o verdadeiro cambio sucede dentro de ti.

As Sentinelas do Silencio (e outras obras) de Beatriz Maceda

As Sentinelas do Silencio de Beatriz Maceda, ilustrado por Laura Veleiro está publicado por Xerais na colección Merlín.

Así se presenta: "Iria ten que deixar a cidade onde vive, as súas amigas, o colexio, a praia das tardes do verán... para mudarse cos seus pais ao campo, a un lugar chamado Malvela. Alí a súa vida semella perder todo o sentido. Mais, pouco a pouco, irá coñecendo unha comunidade de persoas especiais que, dotadas de cadanseu don, van ensinarlle outra maneira de estar no mundo, moito máis consciente. Todas elas teñen en común unha curiosa característica: calzan un zapato de distinta cor en cada pé. Iria descubrirá que ese distintivo é o que identifica os membros dunha sociedade creada en Malvela: «As sentinelas do silencio».
Unha emotiva novela ecoloxista; un canto á natureza e á defensa do medio rural."

O paso do mundo urbano ao rural, a retirada para que os pais lle dean unha nova oportunidade á relación, o encontro cun mundo idílico no que a solidariedade, o respecto polos demais, o ecoloxismo, o respecto polas artes e as diferentes maneiras de ser, a mirada sobre a diversidade funcional e a diversidade sexual ou familiar, a descuberta da natureza como o ser dos seres... todo iso ben envolto nunha narración que nos vai levando silenciosamente, tal como funciona a vida en Malvela, tal como len os pais de Iria (editor e crítica) e tal como viven  os veciños que viñeron de París. Unha mirada ás sufraxistas e os seus procedementos de loita, unha sociedade organizada autoxestionada no rural, unha loita para a defensa da natureza e contra todo o que a ataque.  

Continúa a súa autora pola deriva que encetou en Lúa en Ningures e Ardora, un camiño de bo facer que a rapazada lle agradece. 

Unha novela traducida e outra escrita en galego

Como lágrimas na chuvia de Jordi Sierra i Fabra foi premio Lazarillo 2019 e aparece publicada por Galaxia en tradución de Xesús Domínguez Dono.

Da presentación editorial:"Grace é unha adolescente que coida da tumba do seu pai, Leo Calvert, unha lenda da música falecido nun estraño accidente uns anos antes, e á que acoden en peregrinación fans de todo tipo. Un deles, Norman, crúzase no camiño da moza e desata nela un remuíño de preguntas sen resposta ao redor da morte do pai e das cancións que deixou gravadas, gardadas no soto da súa casa, e que a súa nai, Rebecca, se nega a publicar. Pero a solución a estes enigmas tena unha única e insospeitada persoa.(...) A través dunha linguaxe moi próxima á mocidade, e coa outra paixón do autor como marco, a música, retrata o fracaso, o éxito, a traizón, a fama e a amizade; en definitiva, a condición humana"

A cita que dá comezo á novela:"Vin cousas que non creriades. Atacar noves en chamas máis alá de Orión, cin raios C brillar na escuridade, preto da porta de Tannhauser. Todos estes momentos perderanse no tempo, como lñagrimas na chuvia. É hora de morrer." (Blade Runner). 

Dubidas acerca do dereito ou non a facer público ou ocultar a obra do músico morto por parte da familia e dos siareiros, acerca da causa dunha morteen accidente, quen trae ao outro a estar contigo, a razón pola que rematan as relacións, os intereses económicos coqueteando coas relacións de amizade, as drogas e o alcohol como vía de escape a unha violencia extrema, a arte e as súas inseguridades, a familia e o éxito... e no medio de todo isto, unha escena chea de meirande violencia resolta por quen menos esperammos.

Unha boa novela, que camiña soa dende o primeiro parágrafo e construída cos fíos da narración xuvenil.  

A gruta  da torre de Lois Pérez acadou o premio Agustín Fernández Paz pola igualdade. Está publicada por Xerais e da presentación editorial: "Rematado o curso, Lois viaxa coa súa familia a pasar outro verán en Ribadeo. Quique, Greta e o resto da cuadrilla agardan por el, e ese ano hai tamén unha nena nova. Non a coñece, mais morre por falar con ela... Na vella biblioteca da Torre dos Moreno, Quique encontra un libro e, no interior, un misterioso documento que fala dun pasadizo. Onde estará? Deciden que teñen que atopalo. A investigación vese sacudida pola aparición dunha foca, Cuquita, e tamén por uns estraños sucesos no faro da Illa Pancha. Quen os persegue? Por que un home lles amosou unha pistola? Quirina e Estrela tamén procuran a resposta. Namentres, Marquiños escoitou a voz de seu pai no mar... Unha aventura trepidante, atravesada pola forza da amizade, os primeiros amores e o valor dos libros, no Ribadeo de 1990." Os primeiros namoros, a aventura na que se mestura o perigo porque o mundo da corrupción irrumpe (ex policía e narcos, fareiro vendido, planadoras...), o racismo (xitana e moreno), a escritora coa súa carga cultural e de memoria, a defensa da lectura, a lembranza da represión do 36 para diante, ecoloxía con esa foca que lle transmite unha ensinanza (Non perdas a túa luz, poñerante en situacións complicadas unha e outra vez. A ti e a todos. Pero debedes conservar o voso lume, por pequeno que sexa)...

Un bocado:"descubrira que existían dúas vidas. E existían dúas vidas porque existían dous mundos, feitos de mundos moito máis pequenos, inmensos e marabillosos ao mesmo tempo (...) unha era a vida normal, aque se vía, respiraba e sentía no día  día -as persoas, os lugares, os traballos e as rutinas que poboaban de obrigas e de horarios a pequena existencia- e outra era a que estaba alí dentro, en silencio, na biblioteca: mundos e vidas que agardaban a ser vividas (...) fora descubrindo que un fío de luz se coara aos poucos no seu pensamento, inzando de claridade os confíns máis remotos. Nada do que acontecía en ningún deses libros era escravo desoutra vida "real". En cada libroo que acontecía abondaba por si mesmo e no respondía a máis regras ca ás daquel mundo oculto. (...) Por eses mundos aprendera que o máis importante eraa valentía e a amizade; a lealdade aos amigos, o amor pola vida e polas demais persoas. Non renderse nunca e pelexar unha e outra vez contra "os malos". E aprender a distinguilos, poisos libros amosaban tamén os lados escuros do mundo real,  súa dobre cara. Así fora como aprendera a fundir realidade e fantasía na súa vida, facendo que o mundo reale o undo en que vivía se parecesen o máis posible aoundo dos libros e das hsitorias. (...) Os libros están entre eses dous mundos. Son portas. Se os miramos pechados, estamos vendo o lugar que ocupan neste mundo noso, o real. Pero se os abrimos, estamos estamos mirando o seu reverso, o mundo deles. Un mundo non tan real, pero só aparentemente. Ou non son reais o medo, a excitación, o temor, a angustia que destilan certas palabras se se len colocadas na orde axeitada? E o que acontece ou se conta nos libros infflúe enormenmente no que sucede no mundo real. Agora ben, só lles cambian a vida a quen os abren. A ninguén máis.(...)No fondo, a chave de todo son as palabras. Con elas cobraba forma e podía quedar na memoria todo o que nos rodeaba, o visible e o invisible" 

En relación á memoria histórica pódense recoller algúns fragmentos e un par de cartas que a nai lles deixa escritas: "Gardara para sempre na súa memoria o so dos disparos, os berros e os choros, as carreiras e as fuxidas, as desaparicions e os encontros furtivos no monte, os anos da posguerra e as estreiteces". As cartas que a nai escribe para deixarlles de forma que as xeracións futuras podan saber o que pasou."

O camiño urbano. Natureza no km. cero

El Patito editorial publica tamén libros semellantes a cadernos de campo, libros artísticos pois son de ilustradores, produtos derivados dos encontros de Compostela ilustrada. 

Neste caso, catro mulleres participan nunha publicación que ten algo de libro de postais da Compostela na que derivan diferentes camiños. 

Trátase de O camiño urbano. Natureza no km. cero no que xuntan natureza na capital de Galicia e mulleres que a representan, con guión e debuxos de Celia Burgos, Maru Godas, Ana Luisa Frazao, Nanda Cabaleiro.