Un estraño realismo

Marta Villar asina Os peidos máxicos de Sultán con ilustracións de  Lucía Barros, publicado na colección Merlín de Xerais.

Preséntase así:"Unha disparatada aventura chea de humor escatolóxico e amor polos animais."

Por que realismo estraño? Non ten nada que ver co escatolóxico pero si con que os peidos teñan uns efectos inesperados; está relacionado cos gustos tan estrafalarios de Sultán, e como se resolven os problemas unha vez creados. Deixamos sen preocupación a aparición misteriosa do can ou o enigma que deixan sen resolver para poder darlle continuidade á narración nunha próxima entrega. Falamos dun realismo que se ve atravesado por algo como as mentiras dun neno. 

Agora deixamos que outros e outras lectoras nos dean a súa opinión, porque igual todo vale na LIXG, igual non hai límites para os xéneros, igual nos gustan as babas dos cans e os peìdos co sorpresa...

Houbo un tempo no que a maioría dos escritores e escritoras eran docentes, daquela Manolo Rivas tivo que aclarar que Avilés de Taramancos erataberneiro e el xornalista. Hoxe, asistinos á entrada triunfal dos xornalistas na literatura infantil, haberá que estudar as consecuencias desta icursión. Saben escribir, fano rápido... que máis?

Poesía: Máxica lúa de Xoán Neira

Poesía: Máxica lúa de Xoán Neira con ilustracións de Lucía Barros e publicada por Medulia. 

Que ten a lúa que os poetas a cantan? Ademais de todos os poemas e libros de Antonio García Teijeiro, doutras alusións á lúa noutros libros de Neira, agora aparece este completamente dedicado ao satélite. Para maior abondamento, Xulio López Valcárcel engade un epílogo no que percorre a historia da literatura canonizada buscando as referencias máis destacadas relacionadas coa lúa.

Así se presenta: "Lúa Máxica, de Xoán Neira e Lucía Barrios, integra versos de deseños en mutuo diálogo plástico-literario. O cromatismo nocturno resólveo a artista con cores frías, suaves, apagadas: violetas, azuis, grises..., mentres que as horas solares aparecen representadas con cores amarelas, intensas e vivas. Adáptanse ao texto sen por iso perder carimbo e identidade propias. Son, en suma, dúas achegas independentes integradas nunha unidade harmónica". 

Xogando coa rima, dunha ou outra maneiras, vai percorrendo un universo de bicos, musas, insomnio, fumes, lobos, vestidos, vixías,  a súa cara oculta, a superlúa, farois ou influencers; as relacións entre a lúa e a Terra, o sol e as estrelas, os eclipses ou as cores con que se cobre (sangue, azul, verde, laranxa amarela). Un universo ao redor da lúa, 

Unha obra enriquecida! 

Un pequeno petisco: 

A Lúa reina de noite, / o Sol reina de día  /  e fixeron un trato  /  para compartir a vida.

Partillaron o tempo, / como dous irmáns, /  repartiron o ceo  /  de verán a verán.

(...)   

Novela infantil, finalista do Merlínque anuncia o futuro premio

Liliam Strawerry e o paxaro da morte foi finalista do Merlín 2022, está escrita por Abel Tomé e ilustrada por Blanca Vila.

Así se presenta: "Cando Liliam Strawberry contaba con catro anos faleceu e, tres días despois, no medio dunha treboada, apareceu viva diante da súa casa. Por este feito excepcional é coñecida en toda Tanzana e máis alá. Agora, con dez anos, volve ser protagonista doutro suceso: ela, Franz Apple e Gloria a Musaraña atoparon un cadáver con roupas doutro século na lagoa dos Colonos. Este non será o único corpo sen vida que aparecerá na vila. Liliam, atraída polos enigmáticos cadáveres, incitará a Franz e a Gloria a investigar pola súa conta sen sospeitar que ela vai ser unha peza clave no curso dos acontecementos. Unha fascinante novela de intriga e misterio, con doses de fantasía, medo e humor, dirixida a ese lectorado infantil que xa camiña cara á adolescencia".

Certamente, trátase dunha novela para bos lectores, para lectorado experto que gusta de ver acompañadas as boas historias de ilustracións pero que contan cunha boa competencia lectora e gustan de novidades na maneira de contar, como esta de introducir despois de cada capítulo un titulado "O que debes saber" no que se achegan diferentes datos sobre os protagonistas, os lugares, a historia da comunidade... O autor non só crea unha historia senón tamén unha certa civilización, un ambiente que nos afasta do noso presente e doutros pasados coñecidos. Nenas que volven da morte, nenos traumatizados polo que lles pasou cando se perderon varios días e nunca contan... Tres personaxes, cada un deles máis estraño, os compañeiros que queren acosar e levan nos dentes porque Liliam é como a nena do exorcista, alguén empeñado en erguer os vellos mortos... e os pais, uns personaxes entrañables de tan vulnerables. Nenas valentes e nenos que non o son tanto, que poden mexarse ou quedar coa boca aberta pero a este trío non lles importa, eles quérense e están dispostos a todo por non separarse.  

Os capítulos titúlanse coa frase que lles dá comezo. As ilusrracións magníficas de Blanca Vila, danlle ocontrapunto como se lles pillara a alma aos personaxes, non pretende que se lle vexa a ela senón a eses nenos marabillosos cunha personalidade física e psicolóxica tan especial que desborda. Demostra tanto afecto por eles que sempre os deixa quedar ben, tal vez se centre demasiado nos tres nenos sen mostrarnos a ningún dos pais porque o estudo que fai de cada un deles é inmenso...

Un novo libro duro, de pastas, para esas mans pequerrechas e redondeadas

Queres xogar comigo? de Eric Carle traducido por Ballesteros aparece da man de Kalandraka como o están facendo todfos estes clásicos infantís. Volvemos a narración encadeada, un ratiño que quere xogar e busca con quen, é pequerrecho e vai seguindo rabos (que nos obrigan a adiviñar de que animal se trata) -Ol, amigo, queres xogar comigo? pregunta ao cabao, ao crocodilo, ao león, ao hipopótamo, á foca, ao mono, ao pavo real, ao raposo, ao canguro, á xirafa... ata chegar a xunta unha ratiña que por fin acepta xogar sen poñer ningunha desculpa, póñense a xogar ás agachadas e daquela descubrimos que esa tira verde que viramos na parte baixa das páxinas ao longo de todo o percorrido era unha serpe que queda sen merenda cando os dous ratiños se agachan no tobo. 

Na primeira versión o título en inglés equivalía a algo así como "Queres ser o meu amigo?" pero tal vez o xogo se preste máis a compartir ese tempo necesario para facerse amigos. E a amizade, xa vedes, salva de perigos, ademais de divertir e envolvernos en afectos. Queremos xogar, todos os animaliños queren xogar e han de buscar o tepo para facelo porque se pode compartir xogo e traballo, xogo e outras tarefas. 

Un libro que vai permitir continuar o xogo coas crianzas porque poden ser moitos outros animais (dos que debuxar rabos) e podemos buscar outros finais, pero, sobre todo,  podemos repetir a lectura con eles unha e outra vez ata recoñecer cada animal e as palabras que se repiten.

Unha serie en BD

Nerea. O príncipe da sorte (Xerais, 2021), resultou gañador (xunto co guionista Miguel Rojo) do II Premio de Banda Deseñada O Garaxe Hermético. En 2023 publícase a segunda parte: «Nerea. A invasión dos trastos».

Pablo Prado xunto con Miguel Rojo retoman a serie.

Así se presenta cada unha das entregas: 

"Unha poza sen fondo, un príncipe que pide ser rescatado, uns monstros que non se sabe o que din... Ou pode que si? E todo por non facer caso dos consellos dos seus pais. Acompaña a Nerea nesta aventura chea de lambonadas, mocos e pingüíns, moitos pingüíns." 

"Tes mensaxes de no móbil pendentes de ler? Algún capítulo da túa serie favorita sen ver? Pasaches esa fase tan difícil do videoxogo de Súper Cario?... Que tal se miras o que está a acontecer ao teu redor? A invasión dos trastos comezou! Nerea regresa cunha nova aventura chea de humor sobre os excesos no uso das novas tecnoloxías."

O avó de Nerea está na residencia, obsérvao todo e descobre o que ninguén é quen de ver, por iso colle a neta da man e alá van os dous: destruír os trastes por medio dos que nos queren invadir. Ao final todo remata ben, puidemos co mal e os autores adxuntan un apéndice en branco e negro no que ante a queixa de Nerea que se aburre sen redes sociais e pantallas, o avó móstralle todos os xogos posibles, e Nerea     que é unha nena avispada queda feliz, de novo. Porque iso é o que ten Nerea, que tan pronto poden enganala como espertala da mentira para que colabore na loita polo común, niso anda...

A obra de Pablo Prado vai dende O derradeiro libro de Emma Olsen ou A batalla de Rande

Libro de artista, libro de artistas

Libro de artista, libro de artistas como todos os que publica Chan da pólvora na colección Udra de poesía para a infancia, como Nós outras de Marica Campo e Menchu Lamas, como Tinta de luz de Pepe e Berta Cáccamo. Neste caso estamos ente María do Cebreiro e Antón Lamazares co libro Quería contarche o que é unha casa. Unha obra que é deseño, fotografía, pintura, obxectos... e o verso sempre de fondo, a poesía tentando contarlle algo á criatura, algo tan fundamental como o que é unha casa, a casa, o fogar... ou é que o bebé / a bebé xa o sabe?

Bebe da natureza, da profundidade da creación, da fonte da vida, de máis alá do que se ve... chega ao corpo da nai, o niño do que foi peixe, os dous xuntos foron todo e máis... tempo despois a súa casa é o seu corpo, o propio, Agora que anda a rentes do chan pode ser moitas cousas, ata un caracol coa casa a costas e  a baba ronsel de prata, unha casa que se move como todo o que a crianza toca. Que pasará nun futuro? a nai xa ten a resposta! O artista plástico xoga coa súa casa, as cores e os obxectos que poden contelas, xoga co seu mundo, o que comparte coa infancia dende sempre. 

Un libro para ler e mirar, par remirar moitas mitas veces, un libro que permanecerá ao longo do tempo.

Un novo álbum de Xerais: Uxía e o mar

Uxía e o mar de Paula Merlán e Terteres está publicado por Xerais. "Uxía tiña un soño grande, moi grande... Xigante! Ver o mar. Unha emocionante viaxe ata o mar; unha valiosa aprendizaxe para a vida."

Uxía sabía moitas cousas do mar: como arrecende, como é, como se escoita... pero quería velo por si mesma. Soña con velo e emprende a viaxe coa mochila ao lombo. Seguirá o camiño preguntando. Atopa unha árbore que lle explica ata onde ve (flores e abellas), cando chega ao campo de flores e pregunta ás abellas que tampouco o viron pero dinlle cara onde voan as gavotas; cando cansa e se bota a durmir nunha cova a osa cóidaa e á mañá seguinte lévaa ao carrelo buscando as gavotas ata que cansa e a ten que deixar ir, segue ás gaivotas e cando desespera e se bota a chorar descobre un olor moi peculiar e unha auga tamén salada. Métese nela e cando sae lembra a todos os que lle axudaron: colle area, enche a catimplora de auga salada e volve para visitar e compartir ese tesouro coa osa, as abellas e a árbore. Uxía estaba compartindo cos demais a felicidade que comezara a repartir cando abrazara á árbore ao despedirse (ninguén lle dera tanto agarimo), cando lle cantara unha canción ás abellas (ninguén lles dera tanta diversión), cando bicara á osa (ninguén lle dera tanto amor). Unha viaxe de ida e volta cun obxectivo que comparte e experiencias, mostras de afecto que reparte. O mar é inmenso pero é máis grande aínda se nesa busca coñeces a outros que che axudan e aos que axudas. Nada se perde máis que o que non se dá!

Fermosas ilustracións nas que o mar e o campo enchen casa, cama e roupas, a pequenez da nena e a grandeza da árbore, o campo de margaridas, o enxamio de abellas, a osa, a bandada de gavotas e o mar case infinito coas ondas e fauna, os pés dentro, a caracola que o leva sempre dentro, o mar que se extende polas gardas, por todo o libro e pola realidade: o desexo tras do que hai que correr!